Μαθήματα Χριστιανικής Δογματικής

Ορισμός, Πηγές, Περιεχόμενο και Μέθοδος τής Δογματικής, Γνώση, Πίστη, Θεολογία, Χριστολογία και Εκκλησιολογία

Τού σεβ. Μητροπολίτου Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα

Σημειώσεις από τις παραδόσεις τού καθηγητού Ι. Δ. Ζηζιούλα (σημερινού Μητροπολίτου Περγάμου) στο Τμήμα Ποιμαντικής τής Θεολογικής Σχολής τού Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κατά το ακαδημαϊκό έτος 1984 – 85. Δημοσιεύονται με την άδεια και την ευλογία του σεβασμιωτάτου.

Εκδόθηκε με την ευθύνη και τη φροντίδα τών φοιτητών για χρήση κατά τις εξετάσεις.

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Έκδοση: Υπηρεσία Δημοσιευμάτων

Σχόλιο από τους συντελεστές τής ΟΟΔΕ:

Με μεγάλη χαρά φιλοξενούμε στον ιστότοπό μας αυτό το σημαντικό έργο. Θεωρούμε τιμή μας την παρουσίαση αυτή, αναγνωρίζοντας το σημαντικότατο έργο τού σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Περγάμου.

Πρόκειται για τη δημοσίευση δακτυλογραφημένων κειμένων, από τις παραδόσεις τού σεβασμιωτάτου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τα οποία μας ωφέλησαν τόσο, που θελήσαμε να τα κάνουμε ευρύτερα προσιτά.

Η θερμή μας πρόσκληση, είναι να μελετήσετε τα μαθήματα αυτά, που αποπνέουν το άρωμα τής Ορθόδοξης πίστης, δοσμένο με επιστημονική ακρίβεια, και απλό και κατανοητό τρόπο.

Ευχαριστούμε από βάθους καρδιάς, όσους κοπίασαν και συνέβαλαν να φτάσουν οι πληροφορίες αυτές στα χέρια μας.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Περγάμου Ι. Δ. Ζηζιούλας

Μαθήματα των ετών 1984-85

Δογματική και Θεολογία

Α΄ ΠΕΡΙ ΔΟΓΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΟΓΜΑΤΩΝ

1. Ορισμός, Πηγές, Περιεχόμενο και Μέθοδος τής Δογματικής

α. Μορφές και χαρακτήρας τής Δογματικής

β. Η Δογματική ως ερμηνευτική

γ. Μέθοδος της Δογματικής

2. Ο όρος: «Δόγμα» και η σημασία του

3. Η σχέση δογμάτων και Αγίας Γραφής

4. Το έργο τού Αγίου Πνεύματος στη διατύπωση τών δογμάτων

5. Το έργο τής Εκκλησίας στη διατύπωση τών δογμάτων

6. Το κύρος και η αυθεντία τών δογμάτων

Β΄ ΠΕΡΙ ΓΝΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΕΩΣ

I. Περί γνώσεως

1. Γνώση τών Πραγμάτων

2. Γνώση τού Θεού

3. Γνώση δια τού Υιού και Λόγου

4α. Γνώση «εν προσώπω»  1^ο μέρος: Το στοιχείο της Ελευθερίας.

4β. Γνώση «εν προσώπω  2^ο μέρος: Το στοιχείο της Αγάπης.

II. Περί πίστεως

Γ΄ ΠΕΡΙ ΘΕΟΥ

1. Οι βιβλικές προϋποθέσεις

2. Βασικές αρχές τής Πατερικής διδασκαλίας:

α. Μέχρι τούς Καππαδόκες Πατέρες

β. Συμβολή τών Καππαδοκών

γ. Οι θέσεις τού Αυγουστίνου

δ. Διάκριση "Θεολογίας" και "Οικονομίας"

ε. Υπαρξιακή ερμηνεία

Μαθήματα των ετών 1984-85

Δ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ

1. Διακρίσεις τών Καππαδοκών στο "είναι" τού Θεού

α. Το "ότι", το "τι" και το "πώς" τού Θεού

β. "Ουσία", "ενέργεια" και "πρόσωπο"

2. Η μεταφορά των όρων "ουσία", "ενέργεια" και "πρόσωπο" στη Θεολογία (Το πρόβλημα τής ελευθερίας)

Α. Οι προϋποθέσεις της Πατερικής σύνθεσης

Β. Συμβολή τών Καππαδοκών πατέρων - Η πατερική έννοια τού προσώπου

Γ. Η θεολογία τού Αυγουστίνου και το πρόβλημα τού Filioque

Δ. To θεολογικό πρόβλημα τού Filioque

Ε. Το Filioque στη Θεολογία και στην Οικονομία

ΣΤ. Το δόγμα τής δημιουργίας

      α. Το πρόβλημα του Γνωστικισμού

      β. Η διόρθωση των Πλατωνικών ιδεών από τη Χριστιανική πίστη

Ε. Περί Δημιουργίας, Σωτηρίας, Χριστολογίας και Εκκλησιολογίας

Μαθήματα των ετών 1986-87

1. Το δόγμα περί Δημιουργίας

2. Η εκ του μηδενός Δημιουργία

3. Υπαρξιακές συνέπειες του δόγματος της Δημιουργίας

4. Συνέπειες της πτώσεως του ανθρώπου

5. Χριστολογία

6. Σωτηρία

7. Εκκλησιολογία

ΣΤ. Θέματα Εκκλησιολογίας

Θέματα Εκκλησιολογίας. Θεσσαλονίκη.

Μαθήματα Ακαδημαϊκού έτους 1991 - 1992

Εισαγωγή

    Ερωτήσεις

1. Θέματα Ορθόδοξης Εκκλησιολογίας

    Α. Η εσχατολογική ταυτότητα της Εκκλησίας

    Β. "Θεραπευτική" ή "Λειτουργική" Εκκλησιολογία; Η σύνθεση του Αγίου Μαξίμου το Ομολογητή

        Ερωτήσεις

    Γ. Η Τριαδολογική βάση της Εκκλησιολογίας

    Δ. Εικονική οντολογία

        Ερωτήσεις

    Ε. Δομή και διάρθρωση της Εκκλησίας

    ΣΤ. Τοπική και κατά την Οικουμένην Εκκλησία. Ο Συνοδικός θεσμός

     Ζ. Τα λειτουργήματα της Εκκλησίας

        Ερωτήσεις

2. Σχόλια στη Δυτική Εκκλησιολογία (Παραδόσεις 1986).

  Α. Η διαλεκτική του "ενός" και των "πολλών": Προτεραιότητα της παγκόσμιας Εκκλησίας

  Β. Το πρόβλημα της προτεραιότητας ανάμεσα στη Χριστολογία και Πνευματολογία. Εκκλησιολογικές επιπτώσεις

  Γ. Ιστορία και εσχατολογία

        Ερωτήσεις

Z. Δυτική Θεολογία

Κείμενα του σεβ. Ιωάννη Ζηζιούλα ως παράρτημα

(Δογματική, Θεολογία, Filioque, Εκκλησιολογία, Χριστολογία, Πνευματολογία, της Δυτικής θεολογίας).

1. Εισαγωγικά βασικά χαρακτηριστικά της Δυτικής σκέψης

2. Θεολογία και Οικονομία στη Δυτική σκέψη

3. Το πρόβλημα του Φιλόκβε

4. Υπαρξιακές επιπτώσεις του Φιλιόκβε

        Ερωτήσεις

5. Εκκλησιολογία, Χριστολογία, Πνευματολογία