• 1. Οι δύο νόμοι

• 2. Γιατί να ζούμε στη φθορά;

• 3. Από τη μάζα στο πρόσωπο

• 4. Οι γιοι του Θεού και οι πόλεμοι

• 5. Και ο Χριστός θα πολεμήσει

Δεν είναι λίγοι αυτοί που μπερδεύονται σχετικά με τη στάση της Εκκλησίας στο θέμα του πολέμου. Από τη μία είναι σαφές το παράδειγμα του Χριστού «να γυρίζουμε το άλλο μάγουλο όταν κάποιος μας ραπίζει», και από την άλλη, φαίνεται παράδοξη η εορτή αγίων προστατών των στατιωτικών σωμάτων. Από τη μία έχουμε σύνοδο που απαγορεύει τη συμμετοχή Χριστιανών σε οποιοδήποτε στράτευμα, και από την άλλη έχουμε αγίους που ήταν στρατιωτικοί. Από τη μία έχουμε την «αγάπη προς τον εχθρό μας» που δίδαξε ο Χριστός, και από την άλλη έχουμε Χριστιανούς που πολέμησαν «για του Χριστού την πίστη την αγία»! Από τη μία έχουμε Χριστιανούς που μέμφονται όσους δεν υπερασπίζουν την πατρίδα τους, και από την άλλη Χριστιανούς που λένε ότι ως Χριστιανοί δεν είναι δυνατόν να ανήκουν σε κανένα στράτευμα.

Φαίνονται όλα αυτά ως ένας γόρδιος δεσμός, ένα μπερδεμένο κουβάρι, που δύσκολα μπορεί κάποιος να το εκλογικεύσει και να το αναλύσει σε νοήματα, γιατί είναι κυρίως βίωμα, και όχι ιδεολογική ανάλυση. Και συγχωρήστε μου το θράσος, να προσπαθήσω να διατυπώσω κάποιες σκέψεις, ως απάντηση στα ερωτήματα που μου τέθηκαν, όντας αμέτοχος του όντως επουρανίου βιώματος. Αλλά θα το επιχειρήσω με οδηγούς αυτούς που μετείχαν στο βίωμα αυτό, και άφησαν σ’ εμάς τους νηπίους μια πνευματική κληρονομιά με ανεκτίμητη δυναμική προς επίλυση φαινομενικά δύσκολων θεμάτων. Απλώς ως αντιρρησίας συνειδήσεως, είχα τη δυνατότητα να ασχοληθώ με το ζήτημα, και να έρθω σε επαφή με ανθρώπους που κατείχαν το πνευματικό ανάστημα ώστε να απαντήσουν σε παρόμοια ερωτήματα που κι εγώ τους έθεσα κάποτε.

1. Οι δύο νόμοι

Ας ξεκινήσω με μια διάκριση. Στη Χριστιανική πίστη μιλάμε συχνά για τους «νόμους της φθοράς», και για τους «νόμους της αφθαρσίας». Τι είναι άραγε αυτοί οι δύο νόμοι; Ποια η διαφορά τους; Να ένα καλό ερώτημα για να αρχίσουμε να προσεγγίζουμε το ζήτημα που μας απασχολεί, όσο και αν φαίνεται άσχετο με το ζήτημα εκ πρώτης όψεως.

Και πρώτα – πρώτα, να τονίσω ότι μιλάμε για «νόμους» της φθοράς, ή της αφθαρσίας. Όχι για την ίδια την κατάσταση της φθοράς ή της αφθαρσίας. Μιλάμε για νόμους. Και επειδή οι νόμοι της αφθαρσίας είναι μόνο για όσους τους γεύθηκαν, θα ξεκινήσουμε από τους νόμους της φθοράς, που τους γευόμαστε καθημερινά. Ας δούμε μερικές φράσεις, γνωστές σε όλους, που μας δίνουν μια πρώτη εικόνα: «Ο νόμος της ζούγκλας». «Η επιβίωση του ισχυροτέρου». «Η φυσική επιλογή». «Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό». Φράσεις που αναφέρονται στο ίδιο και το αυτό πράγμα. Όπως και να το κάνουμε, ζώντας σε έναν φθαρτό κόσμο, είμαστε όλοι μάρτυρες αυτού του βιώματος. Είτε «το μεγάλο ψάρι» ήταν ο πιο δυνατός συμμαθητής μας, είτε ο γόης αντίζηλός μας, είτε ο πλούσιος ανταγωνιστής της επιχείρησής μας, είτε η πολεμική μηχανή μιας υπερδύναμης… Και όλοι μας έχουμε εμπειρία της α-δικίας που συνεπάγεται αυτός ο «νόμος της ζούγκλας», ο νόμος «του δίκιου του ισχυροτέρου».

Νόμοι άδικοι, σε έναν άγριο και εχθρικό κόσμο. Που για να ζήσεις πρέπει να αγωνιστείς. Να «βγάζεις το ψωμί σου με τον ιδρώτα σου», και να «γεννάς τα παιδιά σου με πόνους», κατά την πρόβλεψη του Θεού προς τους πεσμένους (στον κόσμο της φθοράς) πρωτοπλάστους. Και όταν λέμε ότι «έπεσαν», από κάπου έπεσαν. Από τον «παράδεισο», από την «κατάπαυση» του Θεού, όπου δεν θα ήταν ανάγκη να ιδρώνουν και να πονούν και να αγωνιούν. Αυτή είναι μια πρώτη προσέγγιση για κατανόηση των νόμων της αφθαρσίας. Νόμοι στους οποίους θα ρίξουμε μια σύντομη και περιορισμένη ματιά, μόνο στο θέμα που εξετάζουμε, γιατί σε όλο τους το εύρος, μόνο ειδικής ποιότητας «μάτια» μπορούν να δουν αυτούς τους νόμους.

Όμως οι νόμοι της φθοράς, αν και άδικοι, δεν είναι άχρηστοι. Είναι ένας δυναμικότατος μηχανισμός για τη λειτουργία των όντων. Μέσω αυτού του μηχανισμού οι γενιές των ζώων και των ανθρώπων δυναμώνουν, νικούν ασθένειες, δημιουργούν ικανούς απογόνους, και αποφεύγουν τον αφανισμό. Είναι λοιπόν ένας μηχανισμός που χρησιμοποιεί την τυχαιότητα, (ακόμα και τον θάνατο) για πρόοδο και βελτίωση των όντων. Και κάτι που βελτιώνει τα όντα, δεν είναι κακό, αλλά… καλό! (Βεβαίως, αυτό το λέμε εντελώς ψυχρά, βλέποντας τα πράγματα εντελώς φυσιοκεντρικά, χωρίς την έννοια της «δικαιοσύνης», όπως την υπαγορεύει η ανθρώπινη συνείδηση…)

Η δυναμική των νόμων αυτών, δεν πέρασε απαρατήρητη από τους βιολόγους, ούτε όμως από τους φιλοσόφους της πολιτικής. Οι νόμοι της φθοράς, βρίσκονται στη βάση των δύο κεντρικών πολιτικών ιδεολογιών, του Καπιταλισμού και του Κομμουνισμού. Ο μεν Καπιταλισμός δημιουργώντας ισχυρές ανταγωνιστικές κοινωνίες, ο δε Κομμουνισμός, θυσιάζοντας την ευημερία των λίγων στο βωμό του συμφέροντος των πολλών. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση, κάποιοι αδικούνται γι’ αυτό που θεωρείται ως το «κοινό συμφέρον». Στη μία το μεγάλο ψάρι τρώει τα μικρά και μεγαλώνει κι άλλο, και γίνεται ισχυρότερο, στην άλλη, τα μικρά συνασπίζονται και ξεσκίζουν το μεγάλο ψάρι για να κάνουν ένα ισχυρό κράτος. Και στις δύο περιπτώσεις, επιχειρείται η εκμετάλλευση της δυναμικής των νόμων της φθοράς, προς όφελος της κοινωνίας.

2. Γιατί να ζούμε στη φθορά;

Γιατί άραγε ο κόσμος μας αν και δημιούργημα του Θεού, βρίσκεται υπό το καθεστώς της φθοράς; Γιατί άραγε, είμαστε υποχρεωμένοι να ζούμε σε έναν τέτοιο κόσμο; Γιατί να πρέπει να παλεύουμε για το κάθε τι;

Η απάντηση που δίνει η Χριστιανική πίστη, είναι σαφέστατη: «Επειδή μόνοι μας επιλέγουμε την παρούσα κατάσταση του κόσμου. Επειδή προτιμάμε την αυτο–νόμησή μας από τον Θεό. Αυτονομούμαι από τον Θεό, σημαίνει ότι του στερώ το δικαίωμα να διαφεντεύει τη ζωή μου. Σημαίνει ότι αντί για τους δικούς Του νόμους, επιλέγω τους νόμους τους δικούς μου, που θεωρώ πιο αρεστούς. Σημαίνει ότι τον βγάζω έξω από τη ζωή μου – στην ουσία, δεν με βγάζει Αυτός από τον παράδεισο, αλλά εγώ τον βγάζω από τη ζωή που μαζί του θα ήταν παράδεισος! Παρ’ όλα αυτά, Εκείνος, αν και με διακριτικότητα αποσύρεται, σεβόμενος την αυτοδιάθεση που επιλέγω, φροντίζει να μην αφανισθώ. Οι νόμοι της φθοράς που Αυτός πρόβλεψε να λειτουργούν έτσι, με διασώζουν από τον πλήρη αφανισμό, έστω και με το αναγκαίο κακό μιας σειράς από αγώνες, αγωνίες και αδικίες, που εξασφαλίζουν τη «φυσική επιλογή». Μου δείχνει τον σωστό δρόμο και τον τρόπο, όμως εγώ τον αρνούμαι. Αλλά φροντίζει να υπάρχει ένα κρυφό δύσκολο και στενόχωρο μονοπάτι, που εξασφαλίζει την επιβίωσή μου, (γιατί όχι και την εκπαίδευσή μου), έστω και μακριά Του.

Ο Αδάμ επέλεξε να ζει έξω από τον παράδεισο, αυτονομημένος, και να ιδρώνει για να ζει. Οι κατασκευαστές του πύργου της Βαβέλ, προτίμησαν μια ισχυρή πόλη κατά το υπόδειγμα των εθνών, παρά την άναρχη αλλά ευλογημένη ζωή που τους εξασφάλιζε ο Θεός. Οι Ισραηλίτες, προτίμησαν ανθρώπινο βασιλιά, κατά το υπόδειγμα των ανταγωνιστικών γύρω εθνών, παρά την άναρχη ζωή της εποχής των Κριτών. Γι’ αυτό όταν ο τελευταίος κριτής ο Σαμουήλ παραπονέθηκε στον Θεό ότι οι Ισραηλίτες ζητούν βασιλιά, του απάντησε: «Τι σε νοιάζει εσένα; Εσένα απέρριψαν; Εμένα απέρριψαν από το να βασιλεύω πάνω τους». Και τους όρισε βασιλιά. Όμως τους προειδοποίησε, ότι αυτό θα τους βάλει σε άλλα προβλήματα, κατά το υπόδειγμα των εθνών, το οποίο επέλεξαν. Λέει η αφήγηση: «Και ο Κύριος είπε στον Σαμουήλ: Άκουσε τη φωνή τού λαού, σε όλα όσα λένε σε σένα· επειδή, δεν απέβαλαν εσένα, αλλ' εμένα απέβαλαν από το να βασιλεύω επάνω τους· σε όλα τα έργα που έπραξαν, από την ημέρα που τους ανέβασα από την Αίγυπτο μέχρι αυτή την ημέρα, αφού με εγκατέλειψαν, και λάτρευσαν άλλους θεούς, έτσι κάνουν και σε σένα· τώρα, λοιπόν, άκουσε τη φωνή τους· όμως, διαμαρτυρήσου σ' αυτούς ανοιχτά, και δείξ' τους τον τρόπο τού βασιλιά, που θα βασιλεύσει επάνω τους» (Α΄ Σαμουήλ 8/η: 7-9). Έχει σημασία, όπως θα δούμε, ότι αν και ο Θεός διαφωνούσε με τον τρόπο που επέλεξαν, το σεβάστηκε, τους όρισε βασιλιά, αλλά τους προειδοποίησε…

Και ερχόμαστε στη Χριστιανική εποχή. Πώς ζούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί; Μας λέει το υπόμνημα των Πράξεων των αποστόλων: «Και η καρδιά και η ψυχή τού πλήθους, εκείνων που πίστεψαν, ήταν μία· και ούτε ένας δεν έλεγε ότι είναι δικό του κάτι από τα υπάρχοντά του, αλλά είχαν τα πάντα κοινά. Και οι απόστολοι απέδιδαν με μεγάλη δύναμη τη μαρτυρία τής ανάστασης του Κυρίου Ιησού· και μεγάλη χάρη ήταν επάνω σε όλους αυτούς. Για τον λόγο ότι, δεν υπήρχε ούτε ένας ανάμεσά τους που είχε ανάγκη· επειδή, όσοι ήσαν κάτοχοι χωραφιών ή σπιτιών, αφού τα πουλούσαν, έφερναν το αντίτιμο της αξίας εκείνων που πουλούσαν, και το έβαζαν στα πόδια των αποστόλων· και μοιραζόταν σε κάθε έναν σύμφωνα με την ανάγκη που είχε» (Πράξεις 4/δ: 32-35).

Πώς είναι σήμερα η κατάσταση μεταξύ των Χριστιανών; Πόσο θυμίζει αυτό που βλέπουμε σήμερα, την παραπάνω μαρτυρία; Και προσέξτε! Δεν υπήρχε ανάγκη ανάμεσά τους. Όλοι είχαν τα πάντα κοινά. Σήμερα, αν και έχουμε περιουσίες και καταθέσεις, ανάμεσά μας υπάρχουν άνθρωποι με ανάγκες, που υφίστανται τις συνέπειες των νόμων της φθοράς. Γιατί άραγε; Μήπως γιατί και οι Χριστιανοί επιλέξαμε με τη σειρά μας την «αυτονόμηση»; Μήπως γιατί αποδιώξαμε το Άγιο Πνεύμα από ανάμεσά μας, με τις δικές μας επιλογές; Και μόνο σε μοναστήρια βλέπουμε σήμερα να υπάρχει αυτή η κοινοκτημοσύνη – ακτημοσύνη, όπου οι Χριστιανοί δεν έχουν εδώ πόλη διαμένουσα, αλλά τη μέλλουσα επιζητούν». Γι’ αυτό και ειδικά τα μοναστήρια είναι πηγές αγίων και δυνάμεως Θεού, όπως και στόχος κάθε αντιχριστιανικού στοιχείου.

«Δεν έχουμε εδώ πόλη που διαμένει, αλλά τη μέλλουσα επιζητούμε» (Εβραίους 13/ιγ: 14). Αυτή είναι η σαφέστατη δήλωση του αποστόλου Παύλου, για τον τρόπο που διαβιούσαν οι Χριστιανοί στον πρώτο αιώνα μ.Χ. Και όταν μιλάμε για «πόλη», μιλάμε για την «πολιτική πρωτεύουσα», για την «πόλη κράτος» που υπήρχε εκείνο τον καιρό. Η Ιερουσαλήμ για τους Εβραίους, η Ρώμη για τους Ρωμαίους. Μια πόλη, που λειτουργούσε σαν «πολιτικό κέντρο» μιας κοινότητας – εθνότητας. Οι Χριστιανοί δεν είχαν πόλη. Διωκόμενοι ήταν σε κάθε πόλη. Το κέντρο του έθνους τους, δεν ήταν επίγειο, αλλά ουράνιο. Δεν ήθελαν πόλη, σαν την «πόλη» που έχτισε ο Κάιν, ευθύς μετά τη φυγή του όταν σκότωσε τον αδελφό του (Γένεσις 4/δ: 17). Ούτε σαν τους κατασκευαστές της Βαβυλώνας, που ήθελαν «πόλη και πύργο» (Γένεσις 11/ια: 4). Ούτε ήθελαν πολιτική πρωτεύουσα με ανθρώπινο βασιλιά, όπως οι Ισραηλίτες, όταν ζήτησαν από τον Σαμουήλ να τους επιλέξει βασιλιά «κατά το υπόδειγμα των γύρω εθνών». Ζούσαν στη γη, αλλά πολιτεύονταν στον ουρανό. Γι’ αυτό δεν χρειάζονταν ούτε πολέμους, ούτε εθνικές συγκρούσεις, ούτε υπάρχοντα είχαν να διαφυλάξουν από επιδρομείς. Και σε αυτή τη ζωή το Άγιο Πνεύμα, πλούσια, έδινε τις ευλογίες των νόμων της αφθαρσίας. Χαρά εν μέσω θλίψης και διωγμών, αυτάρκεια μέσα στη φτώχια. Θαυματουργικές θεραπείες και σημεία της συνέργειας  του Θεού μαζί τους. Γιατί επέλεξαν αυτή τη συνέργεια, και με αυτή ζούσαν την κάθε μέρα. Και με αυτή ταξίδεψαν ως «νέφος μαρτύρων» για την ουράνια πατρίδα που τόσο προσδοκούσαν!

Όμως όπως όλοι οι άλλοι πριν από αυτούς, έτσι και οι Χριστιανοί ως έθνος, κάποτε υπέκυψαν στα παραδείγματα του κόσμου. Πράγμα αναμενόμενο και προφητευμένο. Και εξ αρχής ο απόστολος Πέτρος το είχε ξεκαθαρίσει: «Υπήρξαν, όμως, και ψευδοπροφήτες ανάμεσα στον λαό (Ισραήλ), όπως και μεταξύ σας θα υπάρξουν ψευδοδάσκαλοι, οι οποίοι θα εισαγάγουν με πλάγιο τρόπο αιρέσεις απώλειας, καθώς θα αρνούνται και τον Δεσπότη που τους αγόρασε, φέρνοντας επάνω στον εαυτό τους γρήγορη απώλεια. Και πολλοί θα ακολουθήσουν στις απώλειές τους, για τους οποίους ο δρόμος τής αλήθειας θα δυσφημηθεί. Και θα σας εμπορευθούν με πλαστά λόγια, χάρη πλεονεξίας· των οποίων η καταδίκη, από τον παλιό καιρό, δεν μένει αργή, και η απώλειά τους δεν νυστάζει» (Β΄ Πέτρου 2/β: 1-3). Όπως όλοι οι άλλοι πριν από τους Χριστιανούς, οι Χριστιανοί κουράστηκαν με τον τρόπο του Θεού. Και θέλησαν επίγεια πόλη, και αγαθά, και υλική ευημερία. Και τη βρήκαν στο πρόσωπο της Ρώμης. Και ο Θεός, για μια φορά ακόμα σεβάστηκε την επιθυμία του λαού Του. Και τους έδωσε αυτό που ζητούσαν, στο πρόσωπο ενός αυτοκράτορα, και μιας αυτοκρατορίας. Και μπήκαν και αυτοί στον αγώνα των νόμων της φθοράς…

Δεν τους αρνήθηκε ο Θεός αυτό που θέλησαν. Όπως δεν το αρνήθηκε στους προκατόχους τους, τους Ισραηλίτες. Αλλά συνέχισε να τους οδηγεί, ως έθνος, με τον τρόπο που αυτοί επέλεξαν να ζουν. Στη σιγουριά μιας «επίγειας πόλης». Που όμως είχε πλέον πολλούς λόγους να μάχεται για τα εδάφη της και τους πολίτες της… Και που «στη σιγουριά των όπλων της», απόδιωχνε την ενεργή προστασία του Πνεύματος του Αγίου, μια και δεν την θεωρούσε αρκετά προστατευτική...

3. Από τη μάζα στο πρόσωπο

Ήταν βέβαια αργά μετά την πτώση του Αδάμ, για να λειτουργήσουν οι νόμοι της αφθαρσίας στο βαθμό που λειτουργούσαν στον Παράδεισο. Θα έπρεπε η ανθρωπότητα να περιμένει την ενανθρώπιση του Θεού, για να προσλάβει ο Θεός την πεσμένη ανθρώπινη φύση και να τη θεραπεύσει, και κατόπιν η θεραπεία αυτή να γίνει αποδεκτή από την ανθρωπότητα, ώστε να εφαρμοσθεί στην κτίση ολόκληρη. Όμως μέσα στη μάζα την ανθρωπότητας, οι νόμοι της αφθαρσίας, λειτουργούσαν επιλεκτικά, σε όλους όσους επέλεγαν να ζουν σύμφωνα με αυτούς, παρά το ότι το περιβάλλον γύρω τους υφίστατο την επιρροή των νόμων της φθοράς.

Πλάι στον Κάιν και τις βλέψεις του για επίγεια πόλη, υπήρχε ο Άβελ, ο πρώτος μάρτυρας  της ανθρωπότητας. Και πλάι στην πόλη του Κάιν, λίγο δυτικότερα, ζούσε ο μετανοημένος Αδάμ, αποβλέποντας και πάλι στην ουράνια πόλη που έχασε. Γι’ αυτό ποτέ δεν έφτιαξε δική του, αν και γενάρχης εθνών. Πλάι στο βασιλιά Σαούλ που επέλεξε να στέψει ο Ισραήλ, υπήρχε ο κριτής Σαμουήλ, που θρηνούσε για τις επίγειες βασιλείες. Και αργότερα, πλάι στον Χριστιανό πλέον Ρωμαίο αυτοκράτορα, υπήρχε ο μοναχός άγιος Αντώνιος, που είχε αρνηθεί τις κοσμικές πόλεις.

Δεν απέρριψε ο Θεός τους πιστούς του, επειδή επέλεξαν το κακοτράχαλο μονοπάτι των νόμων της φθοράς. Συνέχισε να τους επισκιάζει όσο Του το επέτρεπαν, όπως ο κάθε καλός πατέρας, δεν αρνείται το παιδί του, επειδή επέλεξε να ζήσει μόνο του. Αλλά σε κάθε ευκαιρία που Τον άφηναν, έδειχνε την αγάπη του και την επιθυμία του να τους βοηθήσει στο βαθμό που Τον ήθελαν. Έστω και αν «οι πολλοί», δεν τον έβλεπαν ως «πατέρα», αλλά κάτω από τη σκληρότητα της ζωής που επέλεξαν, τον έβλεπαν ως «σκληρό Κύριο», κάτι που διαγράφεται ζωντανά στα κείμενα της Παλαιάς Διαθήκης. Γιατί δεν εννοούσαν το φταίξιμο των δικών τους επιλογών, αλλά πάντα Εκείνος ήταν ο φταίχτης, επειδή είχε προβλέψει το κακοτράχαλο μονοπάτι των νόμων της φθοράς.

Παρ’ όλα αυτά, εκτός από το πλήθος των «δούλων» και των «μισθωτών», στο λαό του Θεού υπήρχαν και οι «φίλοι» Του. Αυτοί που εγκατέλειψαν τα πάντα, για να βιώσουν τη συντροφιά Του και την κατεύθυνσή Του, όπως ο Αβραάμ, που εγκατέλειψε την πατρίδα του την Ουρ, και ζούσε σε σκηνές σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. «Και φίλος Θεού ωνομάσθη» (Ιάκωβος 2/β: 23). Και όταν ενανθρώπισε, είπε στους μαθητές του που τα εγκατέλειψαν όλα γι’ Αυτόν: «Δεν σας λέω πλέον δούλους, επειδή ο δούλος δεν ξέρει τι κάνει ο κύριός του· εσάς, όμως, σας αποκάλεσα φίλους, επειδή όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου, σας τα φανέρωσα» (Ιωάννης 15/ιε: 15). Και ο φίλος, είναι κοντινότερος ακόμα και από τον γιο! Γιατί στον γιο σου δεν λες τα μυστικά σου, αν δεν γίνει φίλος σου.

Πορεύεται λοιπόν ο Θεός στους αιώνες της φθοράς, υιοθετώντας γιους και θυγατέρες και κάνοντας φίλους, ανάμεσα στους δούλους Του, στους μισθωτούς Του και στα τέκνα Του. Και σε αυτούς αποκαλύπτει τους νόμους του μέλλοντος αιώνος. Όπως τους αποκάλυψε στον απόστολο Παύλο, τον οποίο ανέβασε «έως τρίτου ουρανού», όπου «αρπάχτηκε στον παράδεισο, και άκουσε λόγια ανεκλάλητα, που δεν επιτρέπεται σε άνθρωπο να εκφράσει» (Β΄ Κορινθίους 12/ιβ: 2,4). Μα μόνο στους φίλους Του αποκαλύπτει τα μυστικά Του. Γιατί «καθένας που τρέφεται με γάλα, είναι άπειρος του λόγου τής δικαιοσύνης· αφού είναι νήπιος. Η στερεή τροφή, όμως, είναι για τους τελείους, οι οποίοι, χάρη στη συνεχή χρήση, έχουν τα αισθητήρια γυμνασμένα, στο να διακρίνουν το καλό και το κακό» (Εβραίους 5/ε: 13,14).

Οι γιοι του Θεού, δεν είναι όλοι έτοιμοι και ικανοί να διακρίνουν με ακρίβεια το κάθε ζήτημα. Επειδή «για όσον χρόνο ο κληρονόμος είναι νήπιος, δεν διαφέρει από τον δούλο, αν και είναι κύριος όλων· αλλά, είναι κάτω από επιτρόπους και οικονόμους, μέχρι την προθεσμία που έβαλε ο πατέρας του. Έτσι κι εμείς, όταν ήμασταν νήπιοι, ήμασταν δουλωμένοι κάτω από τα στοιχεία τού κόσμου· όταν, όμως, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, ο Θεός εξαπέστειλε τον Υιό του, ο οποίος γεννήθηκε από γυναίκα και υποτάχθηκε στον νόμο· για να εξαγοράσει αυτούς που ήσαν κάτω από τον νόμο, ώστε να λάβουμε την υιοθεσία. Και το ότι είστε γιοι, (φαίνεται από το ότι) ο Θεός έστειλε το Πνεύμα τού Υιού του στις καρδιές σας, το οποίο κράζει: «Πατερούλη!». Ώστε, δεν είσαι πλέον δούλος, αλλά γιος· αν, όμως, είσαι γιος, είσαι και κληρονόμος τού Θεού διαμέσου τού Χριστού» (Γαλάτας 4/δ: 1-7).

Είναι μια σχέση προσωπική, στην οποία οδηγεί ο Θεός σταδιακά τους ανθρώπους Του, βοηθώντας τους να ξεφύγουν από κάθε νόμο, και αναδεικνύοντας σ’ αυτούς, τους «νόμους» τους πνεύματος, τους «νόμους» της αφθαρσίας, και βοηθώντας τους να αντέξουν τους νόμους της φθοράς σε αυτή την προσωρινή φθαρτή ζωή.

Στο Χριστιανικό έθνος του Θεού λοιπόν, υπάρχουν πολλών ειδών άνθρωποι. Αν και είναι όλοι υιοθετημένα τέκνα του Θεού δια του αγίου βαπτίσματος, κάποιοι είναι ακόμα «νήπια», και σαν «δούλοι», περισσότερο φοβούνται, παρά αγαπούν τον πατέρα τους. Γιατί ακόμα κάνουν αταξίες, και υπόκεινται στο νόμο της φθοράς, καθώς «αυτός που σπέρνει στη σάρκα, θα θερίσει από τη σάρκα φθορά· αλλά, εκείνος που σπέρνει στο Πνεύμα, θα θερίσει από το Πνεύμα αιώνια ζωή» (Γαλάτας 6/ς: 8).

Υπάρχουν και οι «μισθωτοί», αυτοί που κάνουν το καλό, όχι τόσο από αγάπη προς τον Θεό, αλλά για να λάβουν «μισθό» (άλλοι για επίγειο μισθό, και άλλοι για ουράνιο). Μα ούτε και σ’ αυτούς ο Θεός αρνείται τον μισθό για τον οποίο εργάσθηκαν. Γι’ αυτό και βλέπουμε ιερείς που για τον μισθό κοπιάζουν, και όχι για το ποίμνιο. Γιατί κατά τον λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού: «ο μισθωτός, που δεν είναι ποιμένας, που δεν είναι δικά του τα πρόβατα, βλέπει τον λύκο να έρχεται, και αφήνει τα πρόβατα, και φεύγει· και ο λύκος τα αρπάζει, και σκορπίζει τα πρόβατα» (Ιωάννης 10/ι: 12). Γι’ αυτό νήπιοι και μισθωτοί σκορπίζουν συχνά το ποίμνιο, και δεν έχουν το χαρακτηριστικό της θυσίας, που συγκροτεί την ποίμνη. Γιατί για να επιτευχθεί η σωτηρία του ποιμνίου, χρειάζεται αυτοθυσία.

Αλλά υπάρχουν και οι «γιοι», και οι «φίλοι» Του. Και αυτοί αποζητούν το καλύτερο, όχι για τον φόβο σαν τους δούλους, ούτε για τον μισθό, σαν τους μισθωτούς, αλλά μόνο και μόνο από αγάπη γι’ Αυτόν. Σε αυτούς αποκαλύπτει περισσότερα, στους δε φίλους Του ΤΑ ΠΑΝΤΑ όσα μπορούν να βαστάσουν. Αυτοί αποτελούν την πηγή της Χριστιανικής Θείας Αποκάλυψης, διατυπωμένη για όλους εμάς τους «δούλους» και  «μισθωτούς», μέσα από κείμενα Συνόδων, μέσα από την Αγία Γραφή, μέσα από τα Λειτουργικά και Πατερικά κείμενα, και την Υμνολογία της Εκκλησίας.

4. Οι γιοι του Θεού και οι πόλεμοι

Δεν χρειάζεται ο Θεός να μιλήσει μέσα από μια Σύνοδο, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι το θέλημά Του. Το ίδιο Του το παράδειγμα, θα έπρεπε να είναι αρκετό. Γιατί, πράγματι, πόσοι γνωρίζουν τη σύνοδο της Αρελάτης που απαγόρευσε στους Χριστιανούς τη συμμετοχή σε κάθε στράτευμα; Ελάχιστοι! Όμως πόσοι γνωρίζουν τη ρήση του Κυρίου: «Όποιος σε χαστουκίσει στο ένα μάγουλο, γύρνα και το άλλο»; Όλοι! Και πόσοι γνωρίζουν, ότι ο Χριστός υβρίστηκε, πτύσθηκε, μαστιγώθηκε και σταυρώθηκε, Θεός ων, χωρίς να κάνει τίποτα ενάντια στους βασανιστές Του; Όλοι το γνωρίζουν και αυτό. Δεν γνωρίζουν επίσης, πώς αντέδρασε στον μαχαιροβγάλτη Πέτρο, όταν κόλλησε πάλι το αφτί του Μάλχου που έκοψε ο Πέτρος; Και αυτό το γνωρίζουν. Προς τι λοιπόν μια σύνοδος να θέσει τα αυτονόητα; Δεν αρκεί το παράδειγμα του Ιδίου του ιδρυτή της Χριστιανικής πίστης; Και αφού ο Θεός στους φίλους Του αποκαλύπτει τα μυστικά του, σε τι χρειάζονται οι σύνοδοι, τα κείμενα, και κάθε τι άλλο που περιέχει νόμους, κανόνες και επεξηγήσεις;

Χρειάζονται για τους γιους που ακόμα υπόκεινται σε νόμους και παιδαγωγούς, γιατί ακόμα είναι νήπιοι, και δεν κατανοούν το θέλημα του Θεού. Αυτοί σαν τα παιδάκια ζηλεύουν τα φανταχτερά παιχνίδια του κόσμου. Κάνουν αταξίες. Τσακώνονται για δικαιώματα και σύνορα. Θέλουν να επιδεικνύουν την κατά κόσμον δύναμη των εθνών και πόλεών τους. Θέλουν πολιτικές επίγειες πρωτεύουσες, και χτίζουν «πόλεις» σαν τον Κάιν και τη Βαβέλ. Γι’ αυτό δημιουργούν Βαβυλωνία (σύγχυση). Γι’ αυτούς γράφονται νόμοι και κανόνες από τους φίλους του Θεού, αν και το παράδειγμα του Ιδίου του Χριστού είναι τόσο κοντά τους, που θα έπρεπε να το βλέπουν και να το βιώνουν. Μα τι να κατανοήσει ένα νήπιο; Και τι ευθύνη να του καταλογίσεις;

Στην Αγία Γραφή, η πόλη η Αγία του Θεού, το κέντρο της Χριστιανικής εθνότητας, συμβολίζεται ως ένα ψηλό βουνό, που ονομάζεται «ουράνια Σιών» ή «ουράνια Ιερουσαλήμ». (Πρόκειται για τη λέξη που παρανόησε ο Εβραϊκός Σιωνισμός, και την εφάρμοσε σε επίγειες καταστάσεις και επιδιώξεις). Όμως ο Θεός απεκάλυψε στα τέκνα του τους Χριστιανούς, ότι η λέξη αυτή σχετίζεται με τη Χριστιανική Εκκλησία, και όχι με τον Εβραϊκό Ιουδαϊσμό και τον αλυτρωτισμό του. Τα βουνά στην Αγία Γραφή συμβολίζουν κυβερνητικά κέντρα (Αποκάλυψις 17/ιζ: 9,10). Λέει λοιπόν η προφητεία του Ησαϊα:

«Στις έσχατες ημέρες, το βουνό τού οίκου τού Κυρίου θα στηριχθεί επάνω στην κορυφή των βουνών, και θα υψωθεί υπεράνω των βουνών· και όλα τα έθνη θα συρρέουν σ' αυτό, και πολλοί λαοί, θα πάνε, και θα πουν: Ελάτε, και ας ανέβουμε στο βουνό τού Κυρίου, στον οίκο τού Θεού τού Ιακώβ· και θα μας διδάξει τους δρόμους του, και θα περπατήσουμε στα μονοπάτια του. Επειδή, από τη Σιών θα βγει νόμος, και λόγος Κυρίου από την Ιερουσαλήμ. και θα κρίνει ανάμεσα στα έθνη, και θα ελέγξει πολλούς λαούς· και θα σφυρηλατήσουν τα μαχαίρια τους σε υνιά, και τις λόγχες τους σε δρεπάνια· δεν θα σηκώσουν μαχαίρι, έθνος ενάντια σε έθνος, ούτε θα μάθουν πλέον τον πόλεμο» (Ησαϊας 2/β: 2-4).

Η προφητεία αυτή, έχει δύο τουλάχιστον εκπληρώσεις, μία πνευματική, και μία ιστορική. Όσον αφορά την πνευματική εκπλήρωση, για να βιώσει κάποιος την εν Χριστώ ειρηνική μετατροπή των όπλων σε γεωργικά εργαλεία, πρέπει να ανεβεί στο βουνό αυτό της Χριστιανικής πίστης, και να φθάσει ψηλά στην πνευματική αυτή άνοδο. Τότε, όταν ο άνθρωπος βιώσει την εν πνεύματι ζωή, οι νόμοι της φθοράς υποχωρούν, και σταδιακά αντικαθίστανται από τους νόμους του Πνεύματος της αφθαρσίας στη ζωή του, όσο είναι δυνατόν εν μέσω ενός φθαρτού κόσμου. Ο ανταγωνισμός δίνει τη θέση του στη συνεργασία, και ο θυμός στη συμπόνοια. Το μίσος στην αγάπη, και η αυταρέσκεια στην αυτοθυσία. Τότε ο άνθρωπος νιώθει την ανάγκη να πεθάνει για τον άλλον, και όχι να σκοτώσει για να ζήσει. Τότε ενεργοποιούνται δυνάμεις πανίσχυρες, που αφθαρτοποιούν και ουρανοποιούν την κτίση γύρω από έναν τέτοιο άνθρωπο, που βιώνει τους νόμους της αφθαρσίας. Τα θηρία τρώνε από τα χέρια του, η φύση υπακούει και υποτάσσεται στις προσευχές του προς τον Θεό. Πανίσχυρες δυνάμεις του Αγίου Πνεύματος πηγάζουν απ’ αυτόν, και η αγιότητά του γίνεται έκδηλη γύρω του. Γιατί αυτός πλέον μοιάζει με τον Χριστό, καθώς ανέβηκε ψηλά στην πορεία του «καθ’ ομοίωσιν» και είναι πλέον τέκνο και φίλος Θεού.

Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση, δεν χρειάζονται νόμους και παραδείγματα για να νιώσουν αυτή την αναγκαιότητα της «μη βίας». Τη ζουν αυθόρμητα. Δεν μπορούν να σκοτώσουν, ούτε καν να θυμώσουν ή να βλάψουν τον συνάνθρωπό τους. Ακόμα και τα έντομα είναι γι’ αυτούς αντικείμενα αγάπης, μέχρι το ταπεινό χορταράκι. Αυτοί που ανέβηκαν σε ύψη του πνευματικού αυτού όρους Σιών, ήδη από τώρα βιώνουν μέρος της αφθαρσίας που πηγάζει από τις επιλογές που έθεσαν στη ζωή τους. Γι’ αυτό ακόμα και τα λείψανά τους συχνά δεν σαπίζουν, αλλά μετέχουν κάποιου βαθμού αφθαρσίας, (ήδη από αυτή τη φθαρτή ζωή), και ευωδιάζουν. Και οι άνθρωποι αυτοί, δεν είναι δυνατόν να μην αποδέχονται, ή να κατηγορούν τα νήπια αδέλφια τους, που ακόμα δεν μπορούν να βιώσουν τις δυνάμεις του μέλλοντος αιώνος.

Και είναι εκπληκτική η φανέρωση στον κόσμο, της δύναμης των νόμων της αφθαρσίας, όχι μόνο από Χριστιανούς, αλλά ακόμα και από αλλοθρήσκους! Μάλιστα, ο Θεός το οικονόμησε έτσι, ώστε στην εποχή μας, να δώσει ένα τέτοιο παράδειγμα, ή αν θέλετε ένα τέτοιο μάθημα στα ατίθασα νήπιά Του, μέσω ενός… Ινδουϊστή! Αυτός ο εκτός Χριστιανισμού «χριστιανός», έδωσε ένα γερό παιδαγωγικό χαστούκι στα άτακτα νήπια του Χριστιανισμού, εφαρμόζοντας στην πράξη τις αρχές του Χριστού, τις οποίες οι Χριστιανοί σε μεγάλο ποσοστό είχαν ήδη εγκαταλείψει ως… ανεφάρμοστες! Με την αρχή της «μη βίας», ελευθέρωσε μια χώρα τόσων εκατομμυρίων από την Αγγλική αποικιοκρατική υπερδύναμη, χωρίς να ρίξει ούτε τουφεκιά! Μάλιστα, όταν οι συμπολίτες του πήραν τα όπλα, ξεκίνησε με αυτοθυσία απεργία πείνας, έτσι ώστε τους ανάγκασε να κάνουν και αυτοί παθητική αντίσταση. Όσο για την αυτάρκεια; Ο ίδιος, (ηγέτης ενός έθνους), έφτιαχνε τα ταπεινά ρούχα του, δίνοντας κι εδώ το παράδειγμα στο λαό του. Και η Αγγλική υπερδύναμη στο τέλος αποσύρθηκε! Αφού δολοφόνησε χιλιάδες ανθρώπους και ξεσήκωσε εναντίον της την κατακραυγή του πλανήτη, έφυγε ντροπιασμένη για την κακία της. Ναι, πέθαναν χιλιάδες. Όμως αν έπαιρναν τα όπλα, θα πέθαιναν πολύ περισσότεροι, και ίσως ακόμα η Ινδία θα βρισκόταν κάτω από Αγγλική κατοχή! Ένα καταπληκτικό ιστορικό παράδειγμα της δύναμης των νόμων της αφθαρσίας, ενάντια στους νόμους της φθοράς. Και ένας καταπληκτικός ηγέτης – άνθρωπος, που στην τελική κρίση θα σταθεί πλάι στους Χριστιανούς λαμπρότερος από πολλούς γιους του Θεού, όταν ντροπιασμένοι θα σκύβουμε το βλέμμα μας μπροστά στην θεοειδή λάμψη αυτού του «αλλοθρήσκου»!

Τα πνευματικά νήπια, (που σήμερα είναι η πλειονότητα), πορεύονται κατά τους νόμους της φθοράς, σε έναν ανταγωνιστικό κόσμο. Και δεν έχουν το σθένος να αντιτάξουν την αγάπη προς το μίσος, το μάγουλο στο σκαμπίλι, τις ανοιχτές παλάμες στα καρφιά των σταυρωτών. Παίζουν με τους κανόνες της φθοράς, και με αυτούς ζουν και πορεύονται. Επιλογή τους! Και γι’ αυτό σεβαστή και από τον Θεό, και από τους φίλους Του. Και κανείς δεν μπορεί να τους απαγορέψει να πολεμούν για τη ζωή τους σε έναν κόσμο πολέμων. Έχουν κάθε δικαίωμα αυτοδιάθεσης και αυτοσυντήρησης – όχι όμως και απρόκλητης επίθεσης. Και οι άγιοι προστάτες «του φιλοχρίστου ημών στρατού», βλέποντας τα νηπιακά μεν, αλλά καθαρά τους κίνητρα, φυσικά θα προστατεύσουν προσωπικά τους φιλόχριστους εκείνους στρατιώτες που τους επικαλούνται, που αγωνίζονται όχι για υλικά οφέλη, αλλά για την προστασία των οικογενειών τους και των συμπολιτών τους, εφόσον αυτή η προστασία είναι για το πνευματικό συμφέρον τους. Και οι Χριστιανοί ιερείς, θα ζητούν πάντοτε την προστασία των αγίων αυτών, για τους φιλόχριστους στρατιώτες όλων των σωμάτων του στρατού, είτε γι’ αυτούς που είναι ήδη φιλόχριστοι, είτε για εκείνους που η πρόνοια του Θεού θα τους φωτίσει μελλοντικά.

Και θα ραντίζουν οι Χριστιανοί ιερείς με αγιασμό, κάθε αντικείμενο αυτών των στρατιωτών, σε μια προσπάθεια συμμετοχής του στους νόμους της αφθαρσίας, είτε αυτό είναι σακίδιο, είτε στρατιωτική μπότα, είτε κανόνι. Και το κανόνι θα ραντισθεί, όχι για να σκοτώνει καλύτερα, αλλά για να συμπεριληφθεί στα αντικείμενα εκείνα, που η χρήση τους θα οδηγήσει κάποιους από τον περίγυρο, σε προστασία, ή σε περίσκεψη, ή σε πνευματικό ξύπνημα. Δεν θα ραντισθεί ως όπλο ή ως κανόνι, αλλά ως χρηστικό αντικείμενο, η χρήση του οποίου θα έχει αιώνια επίδραση σε κάποιους ανθρώπους. Και γι’ αυτό ζητάται με τον ραντισμό, η επισκίαση του Αγίου Πνεύματος, ακόμα και σε ένα αντικείμενο που σκοτώνει. Ώστε να αστοχήσει σε κάποιον που στο μέλλον θα σωθεί, ή να τραυματίσει κάποιον, που ο φόβος και η συνειδητοποίηση του θανάτου θα του δώσει ένα νέο πνευματικό ξύπνημα στη ζωή. Οι Χριστιανοί αποζητούν ακόμα και μέσα από τον πόλεμο τη σωτηρία και την πνευματική αφύπνιση, ακόμα και των εχθρών τους.

Ο Χριστός έδωσε παράδειγμα ειρήνης, γι’ αυτούς που έχουν την ικανότητα ή την προαίρεση να το κατανοήσουν και να το ακολουθήσουν. Όχι για όλους. Ο Θεός δεν επιβάλλει τίποτα. Τα πάντα που ζητάει, είναι προτροπές, και όχι νόμοι καταναγκαστικοί. Είναι συνεργασία, και όχι επιβολή. Γι’ αυτό και η συλλογή κανόνων του αγίου Νικοδήμου, ονομάζεται: «Πηδάλιο». Γιατί είναι ευέλικτο. Και ο καθένας το ακολουθεί κατά τη δύναμή του, και όχι καταναγκαστικά. Και το βιώνει, ανάλογα με το πόσο έχει προοδεύσει στη Χριστιανική οδό. Άλλοι βαδίζοντας με τους νόμους της φθοράς, και άλλοι με τους νόμους της αφθαρσίας. Και οι δύο βαδίζουν, και έχουν συγκεκριμένο στόχο και τρόπο. Δεν είναι ενιαίος και άκαμπτος ο τρόπος που ενεργεί η Εκκλησία, αλλά προσωπικός. Κάθε μέλος της Εκκλησίας, ενεργεί κατά τη δική του, προσωπική πορεία και θέση στο δρόμο της ζωής.

Είναι στιγμές που ακόμα και ένας Χριστιανός θα πολεμήσει. Γιατί στην περίσταση εκείνη θεωρεί ότι οφείλει να το κάνει, για προστασία και για άμυνα κάποιων συνανθρώπων του. Όπως ο Αβραάμ ο φίλος του Θεού πολέμησε για να σώσει τον ανιψιό του τον Λωτ, και όπως ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός αγωνιζόταν ως προφήτης να εμψυχώσει το έθνος μας, για εκείνο τον πόλεμο που ως προφήτης γνώριζε πως ήταν αναπόφευκτος. Από την άλλη, υπήρξαν άγιοι που ποτέ στην περιοχή τους δεν χρειάσθηκε να πολεμήσουν. Γιατί είχαν προχωρήσει τόσο πολύ στους νόμους της αφθαρσίας, που με μια τους προσευχή τα χέρια των εχθρών παρέλυαν, και τους έπεφταν τα όπλα. Οι νόμοι της τυχαιότητας, αντικαθίσταντο με τους νόμους της αφθαρσίας και του Πνεύματος. Όμως δεν ήταν όλοι σε όλες τις εποχές και περιοχές σε μια τέτοια προχωρημένη κατάσταση συνέργειας με το Άγιο Πνεύμα, και πολλοί, ακόμα και άγιοι, πολέμησαν για τη σωτηρία των συμπολιτών τους.

5. Και ο Χριστός θα πολεμήσει

Το να ζεις σε μια κοινότητα, για κάποιους πιστούς δημιουργεί υποχρέωση να την υπερασπίσουν. Και η πρόθεση είναι αυτή που μετράει, όχι η συμμετοχή στον πόλεμο. Γιατί να μην ξεχνάμε, ότι ακόμα και ο Χριστός, που δέχθηκε το φτύσιμο και τη σταύρωση, στο τέλος των ημερών θα πολεμήσει για προστασία των πιστών του, που θα αντιμετωπίζουν βίαια απειλή αφανισμού από τα στρατεύματα του Αντιχρίστου: «Και είδα τον ουρανό ανοιγμένο, και ξάφνου, ένα λευκό άλογο, κι αυτός που καθόταν επάνω σ' αυτό ονομαζόταν Πιστός και Αληθινός, και κρίνει και πολεμάει με δικαιοσύνη. Και τα μάτια του ήσαν σαν φλόγα φωτιάς, κι επάνω στο κεφάλι του ήσαν πολλά διαδήματα· και είχε ένα όνομα γραμμένο, που κανένας δεν το γνωρίζει παρά μονάχα αυτός. Και ήταν ντυμένος με ιμάτιο βαμμένο σε αίμα· και το όνομά του αποκαλείται: Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Και τα στρατεύματα, που ήσαν στον ουρανό τον ακολουθούσαν επάνω σε λευκά άλογα, ντυμένοι με εκλεκτής ποιότητας λινό λευκό και καθαρό. Και από το στόμα του βγαίνει μια κοφτερή ρομφαία, για να χτυπάει μ' αυτή τα έθνη· κι αυτός θα «τους ποιμάνει με σιδερένια ράβδο»· κι αυτός πατάει τον ληνό τού κρασιού τού θυμού και της οργής τού Θεού, του Παντοκράτορα. Κι επάνω στο ιμάτιο κι επάνω στον μηρό του έχει γραμμένο το όνομα, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΒΑΣΙΛΙΑΔΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΣ ΚΥΡΙΩΝ» (Αποκάλυψις 19/ιθ: 11-16).

«Κηρύξτε αυτό στα έθνη, αγιάστε πόλεμο, ξεσηκώστε τους μαχητές, ας πλησιάσουν, ας ανεβαίνουν όλοι οι άνδρες τού πολέμου. Σφυρηλατήστε τα υνιά σας σε ρομφαίες, και τα δρεπάνια σας σε λόγχες· ο αδύνατος ας λέει: Εγώ είμαι δυνατός. Συγκεντρωθείτε, κι ελάτε από ολόγυρα, όλα τα έθνη, και μαζί συγκεντρωθείτε· εκεί ο Κύριος θα καταστρέψει τους ισχυρούς σου» (Ιωήλ 3/γ: 9-11).

Βλέπεις, είναι στιγμές που ακόμα και ο Χριστός θα πολεμήσει. Που η σωτηρία των φίλων Του και των παιδιών Του, σε έναν ανταγωνιστικό εχθρικό κόσμο θα απαιτήσει τη δική Του αμυντική επέμβαση. Στην έσχατη εκείνη περίπτωση, που ο κυρίαρχος του κόσμου θα είναι ο Αντίχριστος, αυτός που δεν καταλαβαίνει από νόμους της αφθαρσίας, αυτός που θα περιβάλλει τις δυνάμεις του με όλες τις πνευματικές δυνάμεις του σκότους, τότε θα έρθει η στιγμή να υποστεί ο ίδιος τους νόμους της φθοράς που θα επικαλεσθεί με την πολυεθνική του δύναμη.

Η συνέχεια θα είναι η ιστορική εκπλήρωση της προφητείας του Ησαϊα, την πνευματική εκπλήρωση της οποίας είδαμε προηγουμένως: «Θα κρίνει ανάμεσα στα έθνη, και θα ελέγξει πολλούς λαούς· και θα σφυρηλατήσουν τα μαχαίρια τους σε υνιά, και τις λόγχες τους σε δρεπάνια· δεν θα σηκώσουν μαχαίρι, έθνος ενάντια σε έθνος, ούτε θα μάθουν πλέον τον πόλεμο» (Ησαϊας 2/β: 4).

Ο τελευταίος πόλεμος κατά των εθνών του Αντιχρίστου, θα έχει πλέον τελειώσει. Η ανθρωπότητα ενωμένη θα καλέσει τον Χριστό, σίγουρη πια για το τι πρέπει να κάνει. Και ο Χριστός, καλεσμένος πλέον από εμάς, θα έρθει να φέρει τους νόμους της αφθαρσίας στη γη, και να εγκαταστήσει σ’ αυτή, την ουράνια πόλη Του.

«Και η ίδια η κτίση θα ελευθερωθεί από τη δουλεία τής φθοράς, και θα μεταβεί στην ελευθερία τής δόξας των παιδιών τού Θεού» (Ρωμαίους 8/η: 21).

Δημοσιεύθηκε στη στήλη αναγνωστών στο περιοδικό Τρίτο Μάτι Νο 140 (Απρίλιος 2006).