Ο κανόνας τής Συνόδου τής Καρθαγένης. Πηγές κανονικότητας τής Αγίας Γραφής

Ο κανόνας τής Συνόδου τής Καρθαγένης

Πηγές κανονικότητας τής Αγίας Γραφής

3ο μέρος

Πηγή: Τα στοιχεία λήφθηκαν από το εξαιρετικό βιβλίο τού αν. καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Ι. Μπούμη, δ. Θ., με τίτλο: "Οι κανόνες τής Εκκλησίας περί τού Κανόνος τής Αγ. Γραφής". Αθήνα 1986.

Γενικά περί τών 6 κανόνων

Οι 6 αποδεκτοί κανόνες:

Ο κανόνας αυτός, επικυρώθηκε από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο. Είναι λοιπόν ένας από τους έξι κανόνες που δέχεται η Εκκλησία, ως καθοριστικούς τού κανόνος τής Αγίας Γραφής.

Η Σύνοδος τής Καρθαγένης που έγινε το 419 μ.Χ., έδωσε έναν κλειστό κανόνα των Κανονικών, Θείων και Αναγνωστέων βιβλίων. Η Σύνοδος αυτή έγινε 60 χρόνια ΜΕΤΑ την προγενέστερη τής Λαοδικείας. Έτσι, ενώ η προγενέστερη Σύνοδος είχε αφήσει τον κανόνα ανοικτό, γιατί η Αγία Γραφή ήταν ακόμα υπό διαμόρφωσιν. Όμως η Σύνοδος τής Καρθαγένης τον έκλεισε.

Ακολουθεί το κείμενο τής Συνόδου και μετάφραση τού κανόνος:

Κείμενο¹

Μετάφραση

Ομοίως ήρεσεν, ίνα, εκτός των κανονικών Γραφων, μηδέν εν τη εκκλησία αναγινώσκηται επ’ ονόματι θείων Γραφών. Εισί δε οι κανονικαί Γραφαί αύται².

Γένεσις, Έξοδος, Λευϊτικόν, Αριθμοί, Δευτερονόμιον, Ιησούς ο του Ναυή, Κριταί, Ρούθ, των Βασιλειών βίβλοι τέσσαρες, των Παραλειπομένων βίβλοι δύο, Ιώβ, Ψαλτήριον, Σολομώντος βίβλοι πέντε, των Προφητών βίβλοι δώδεκα, Ησαΐας, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ, Τωβίας, Ιουδήθ, Εσθήρ, Έσδρα βίβλοι δύο.

Της Νέας Διαθήκης: Ευαγγέλια τέσσαρα, Πράξεων των Αποστόλων βίβλος μία, επιστολαί Παύλου δεκατέσσαρες, Πέτρου Αποστόλου δύο, Ιωάννου Αποστόλου τρείς, Ιακώβου Αποστόλου μία, Ιούδα Αποστόλου μία, Αποκαλύψεως Ιωάννου βίβλος μία.

Τούτο δε τω αδελφώ και συλλειτουργώ ημών Βονιφατίω, και τοις άλλοις των αυτών μερών επισκόποις, προς βεβαίωσιν του προκειμένου κανόνος γνωρισθή, επειδή παρά των Πατέρων εν τη εκκλησία ταύτα αναγνωστέα παρελάβομεν.

______________

1. Ράλλη – Ποτλή, τόμ. Γ΄, σελ. 368-369.

2. Ή, "τουτέστι"

Ομοίως ήρεσε (απεφασίσθη) να μη αναγινώσκεται τίποτε εις την εκκλησίαν επ’ ονόματι των θείων Γραφών, εκτός από τας κανονικάς Γραφάς. Είναι δε αι κανονικαί Γραφαί αι εξής:

Γένεσις, Έξοδος, Λευϊτικόν, Αριθμοί, Δευτερονόμιον, Ιησούς του Ναυή, Κριταί, Ρούθ, των Βασιλειών βιβλία τέσσαρα, των Παραλειπομένων βιβλία δύο, Ιώβ, Ψαλτήριον, Σολομώντος βιλία πέντε, των (μικρών) Προφητών βιβλία δώδεκα, Ησαΐας, Ιερεμίας, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ, Τωβίας, Ιουδήθ, Εσθήρ, Έσδρα βιβλία δύο.

Της Καινής Διαθήκης (είναι τα εξής): Ευαγγέλια τέσσαρα, Πράξεων των Αποστόλων βιβλίον έν, επιστολαί Παύλου δεκατέσσαρες, Πέτρου του Αποστόλου δύο, Ιωάννου Αποστόλου τρείς, Ιακώβου Αποστόλου μία, Ιούδα του Αποστόλου μία, της Αποκαλύψεως του Ιωάννου βιβλίον έν.

Αυτό δε να γνωρισθή εις τον αδελφόν και συλλειτουργόν μας Βονιφάτιον, και εις τους άλλους επισκόπους των ιδίων μερών προς βεβαίωσιν (επικύρωσιν) του προκειμένου κανόνος, επειδή εκ μέρους των Πατέρων παρελάβομεν, ότι πρέπει να αναγινώσκονται αυτά εις την Εκκλησίαν.

Μερικά σχόλια για τον κανόνα αυτόν:

Εδώ δεν υπάρχει η παραμικρή διάκριση σε Κανονικά και Δευτεροκανονικά βιβλία όπως θέλουν οι Προτεστάντες. Μάλιστα, αν δεχθούμε ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο, παρατηρούμε τα εξής ενδιαφέροντα:

1. Στα κανονικά περιλαμβάνονται η Σοφία Σολομώντος (την οποία αυτοί ονομάζουν «Δευτεροκανονικό»), και ο Τωβίας, και η Ιουδήθ, που πάλι θεωρούν «Δευτεροκανονικά».

2. Το βιβλίο: «Βηλ», συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο τού Δανιήλ, οπότε δεν ισχύει η εν λόγω παρατήρηση γι αυτό.

3. Ο Βαρούχ και η Επιστολή Ιερεμίου, οπωσδήποτε περιέχονται, με τη συνολική ονομασία: «Ιερεμίας». (Δες το σημείο Νο 5 στα σχόλια για τη Σύνοδο τής Λαοδικείας για την απόδειξη).

4. Το τέταρτο των Μακκαβαίων δεν συμπεριλαμβάνεται στην Αγία Γραφή, οπότε απομένουν μόνο τα τρία τών Μακκαβαίων και η Σοφία Σειράχ έξω από τον Κανόνα της Καρθαγένης.

5. Δεν απαγορεύει την ανάγνωση των βιβλίων στην Εκκλησία, αλλά (προσέξτε τη διατύπωση), απαγορεύει να διαβάζονται τα εν λόγω βιβλία «ως θείες Γραφές» («επ ονόματι θείων Γραφών»). Δεν υπάρχει λοιπόν απαγόρευση ανάγνωσης, αλλά διευκρίνιση ότι τα βιβλία που αναφέρει εκεί, είναι αποδεκτά και Κανονικά (συμπεριλαμβανομένων και αρκετών βιβλίων που οι Προτεστάντες δεν δέχονται), ως Κανονικά και Θεία.

6. Η Σύνοδος αυτή, ΔΕΝ ΑΦΑΙΡΕΙ τα βιβλία των Μακκαβαίων και τη Σοφία Σειράχ από το σύνολο της Αγίας Γραφής, αλλά απλώς δεν τα συμπεριλαμβάνει στα Θεία βιβλία.

7. Να πούμε επίσης ότι στο Λατινικό κείμενο της Συνόδου, συμπεριλαμβάνονται τα δύο πρώτα βιβλία των Μακκαβαίων, δεδομένου ότι το Λατινικό της κείμενο είναι αρχαιότερο από το Ελληνικό όπου λείπουν. Παρ' όλα αυτά, επειδή η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος επεκύρωσε την Σύνοδο αυτή με βάση το Ελληνικό κείμενο, θα συμφωνήσουμε ότι τα βιβλία των Μακκαβαίων αν και ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ, δεν συμπεριλαμβάνονται στα «θεία και αναγνωστέα» βιβλία.

8. Το κείμενο της Συνόδου, μιλάει για «Σολομώντος βίβλοι πέντε». Και φυσικά αν προσθέσουμε τα βιβλία του Σολομώντος, δηλαδή τις Παροιμίες, το Άσμα Ασμάτων, τη Σοφία Σολομώντος και τον Εκκλησιαστή, έχουμε 4 και όχι 5 βιβλία. Πιθανολογείται λοιπόν, ότι ΟΥΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΣΕΙΡΑΧ εξαιρείται, αλλά έχει αποδοθεί κατά συνήθειαν στον Σολομώντα. Βεβαίως όμως είμαστε υποχρεωμένοι για να ακριβολογούμε, να εξαιρέσουμε και αυτό το βιβλίο από τα «Θεία και αναγινωσκόμενα» βιβλία. Όχι όμως και από την Αγία Γραφή.

9. Η διαφορά των δύο Συνοδικών κανόνων, (της Καρθαγένης και της Λαοδικείας), οφείλεται στον λόγο ότι δεν είχε ακόμα κλείσει ο κανόνας τής προηγουμένης Συνόδου, επειδή ακόμα δεν είχε τελειώσει η επιλογή τών βιβλίων τής Αγίας Γραφής. Ο αρχαιότερος κανόνας της Λαοδικείας, λέει: «Όσα δει βιβλία αναγινώσκεσθαι της Παλαιάς Διαθήκης» , ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΕΞΑΙΡΕΙ ΑΛΛΑ ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΤΥΧΟΝ ΘΑ ΠΡΟΣΕΘΕΤΕ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΕ ΜΕΤΕΠΕΙΤΑ ΣΥΝΟΔΟ. Ενώ η Σύνοδος της Καρθαγένης μετά από 60 χρόνια, είναι κατηγορηματική, ότι η επιλογή είχε ήδη τελειώσει: «Ομοίως ήρεσεν ίνα εκτός των Κανονικών Γραφών μηδέν εν τη Εκκλησία αναγιγνώσκηται επ' ονόματι θείων Γραφών. Εισί δε αι Κανονικαί Γραφαί αύται:…»