Οι διαβαθμίσεις των βιβλίων της Αγίας Γραφής. Λεπτές διακρίσεις τής Εκκλησίας για τα βιβλία τής Αγίας Γραφής

Οι διαβαθμίσεις των βιβλίων της Αγίας Γραφής

Λεπτές διακρίσεις τής Εκκλησίας για τα βιβλία τής Αγίας Γραφής

Πηγή: Τα στοιχεία λήφθηκαν από το εξαιρετικό βιβλίο τού αν. καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Ι. Μπούμη, δ. Θ., με τίτλο: "Οι κανόνες τής Εκκλησίας περί τού Κανόνος τής Αγ. Γραφής". Αθήνα 1986.

1. Εισαγωγικά
2. Συντομογραφίες
3. Βιβλία Παλαιάς Διαθήκης
4. Βιβλία Καινής Διαθήκης
5. Τα Θεόπνευστα και τα Θεία βιβλία

Εκατοντάδες κανόνες των βιβλίων της Αγίας Γραφής καταγράφηκαν στην ιστορία, από Χριστιανούς και μη. Μάλιστα, οι κανόνες των Χριστιανών, υπήρξαν περισσότεροι από εκατό διαφορετικοί μεταξύ τους, καθώς η κανονικοποίηση των βιβλίων της Αγίας Γραφής, υπήρξε διαδικασία αιώνων. Όμως από όλους αυτούς, ξεχωρίζουν με απόφαση Οικουμενικής Συνόδου, 6 κανόνες. Και με βάση τους κανόνες αυτούς, θα κατατάξουμε στη συνέχεις σε πίνακες, τις διαβαθμίσεις των διαφόρων ειδών βιβλίων της Αγίας Γραφής.

1. Εισαγωγικά

Ο Χριστιανικός Κανόνας της Αγίας Γραφής, μόνο με συνοδικές αποφάσεις είναι δυνατόν να κατοχυρώνει τα βιβλία του, με ισχύ αποδεκτή από όλους τους Χριστιανούς. Και δείξαμε σε προηγούμενο άρθρο, ότι υπάρχουν 6 τέτοιοι κανόνες, κατοχυρωμένοι από την Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδο, τους οποίους και παρουσιάσαμε με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Εκεί εξηγήσαμε και διακρίναμε τις διάφορες κατηγορίες κανόνων και βιβλίων της Αγίας Γραφής.

Στο άρθρο αυτό, θα παρουσιάσουμε κάποιους πίνακες, που στηρίζονται στους 6 αυτούς κανόνες. Πρόκειται για πίνακες που δείχνουν τις διαφορετικές "ποιοτικές" διαβαθμίσεις των βιβλίων της Αγίας Γραφής, όπως εξάγονται από τους Οικουμενικά αποδεκτούς αυτούς κανόνες. Οι παρακάτω πίνακες, λήφθηκαν από το εξαιρετικό βιβλίο του Παν. Ι. Μπούμη: "Οι κανόνες της Εκκλησίας περί του κανόνος της Αγίας Γραφής".

Στον πρώτο πίνακα που ακολουθεί, θα βρείτε τις συντομογραφίες που υπάρχουν στους υπόλοιπους τρεις πίνακες, με τη σημασία τους, και δίπλα με την επεξήγηση αυτής της σημασίας, (όπου αυτό είναι αναγκαίο). Στη στήλη της "Σημασίας Συμβόλου", υπάρχουν δεσμοί που σας οδηγούν σε εκτενέστερη επεξήγηση, που είχαμε κάνει σε άλλο άρθρο. Δείτε αυτόν τον πίνακα, γιατί θα σας είναι χρήσιμος για να καταλάβετε τους επόμενους τρεις που ακολουθούν:

2. Συντομογραφίες

Σημασία Συμβόλου		Σύντομη επεξήγηση της Σημασίας
αγ	= άγια	Βοηθητικά, ωφέλιμα βιβλία, χωρίς δογματική αξία.
α	= αναγινωσκόμενα	Αυτά που μπορούν να διαβάζονται στην Εκκλησία.
Α	= αναγνωστέα	Χρήσιμα να διαβάζονται.
σ	= σεβάσμια	Οφείλουν οι Χριστιανοί να τα σέβονται.
θ	= θεία	Γράφτηκαν με την επιστασία του Αγίου Πνεύματος.
Θ	= Θεόπνευστα	Περιέχουν αποκάλυψη του Αγίου Πνεύματος.
κ	= κανονιζόμενα	Αυτά που αν και είναι στον κανόνα, δεν οριστικοποιήθηκαν.
Κ	= κανονικά	Αυτό που ανήκει οριστικά στον Κανόνα.
Γ	= γνήσια
( )	= δεκτά από κάποιους
]	= μάλλον εμπεριέχεται
[ ]	= οπωσδήποτε περιέχεται
↓	= Αυτό ισχύει και παρακάτω
—	= Ένδειξη, ότι δεν ακολουθούν τα άλλα στοιχεία του πρώτου βιβλίου.

Στους επόμενους δύο πίνακες, όπως μπορείτε να δείτε, ο χαρακτηρισμός ενός βιβλίου, συνήθως δεν είναι μονομερής. Ένα βιβλίο δηλαδή, μπορεί να έχει περισσότερους από έναν χαρακτηρισμό, και μάλιστα, μερικοί χαρακτηρισμοί προϋποθέτουν και μερικούς άλλους. Για παράδειγμα, ένα βιβλίο Θεόπνευστο, είναι και θείο, αλλά δεν είναι Θεόπνευστο κατ' ανάγκην το θείο βιβλίο. Και επίσης, ένα βιβλίο Θεόπνευστο της Αγίας Γραφής, ή ένα βιβλίο θείο της Αγίας Γραφής, είναι και κανονικό.

Ακολουθούν λοιπόν δύο πίνακες με τα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης αντίστοιχα, στους οποίους εμφανίζονται οι διακρίσεις των βιβλίων, όπως εξάγονται από τους 6 Οικουμενικά εγκεκριμένους κανόνες:

3. Βιβλία Παλαιάς Διαθήκης

		Πε΄ Αποστ. Κανών	νθ' και ξ΄ Λαοδικείας	κδ΄ και λβ' Καρθαγ.	Μεγάλου Αθανασίου	Γρηγορίου Θεολόγου	Αμφιλοχίου Ικονίου
1	Γένεσις	σ + αγ	Α + Κ	Κ + θ + Α	κ + θ + Θ	Γ	Θ
2	Έξοδος	σ ↓	Α ↓	Κ ↓	κ ↓	Γ	Θ
3	Λευϊτικόν	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
4	Αριθμοί	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
5	Δευτερονόμιον	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
6	Ιησούς Ναυή	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
7	Κριταί	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
8	Ρουθ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
9	Α' Βασιλειών	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
10	Β' »	σ	Α	Κ	κ	[Γ]	Θ
11	Γ' »	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
12	Δ' »	σ	Α	Κ	κ	[Γ]	Θ
13	Α' Παραλειπομένων	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
14	Β' »	σ	Α	Κ	κ	[Γ]	Θ
15	Α Έσδρας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
16	Β' »	σ	Α	Κ	κ	[Γ]	Θ
17	Νεεμίας	σ]	Α]	Κ]	κ]	Γ]	[Θ]
18	Εσθήρ	σ	Α	Κ	α—		(Θ)
19	Ιουδήθ			Κ	α—
20	Τωβίτ			Κ	α—
21	Α' Μακκαβαίων	σ		(Λατ. Κ.)
22	Β' »	σ		(Λατ. Κ.)
23	Γ' »	σ
24	Ψαλμοί	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
25	Ιώβ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
26	Παροιμίες Σολομ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
27	Εκκλησιαστής	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
28	Άσμα Ασμάτων	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
29	Σοφία Σολομ.			Κ	α—
30	Σοφία Σειράχ	(σ)			α—
31	Ωσηέ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
32	Αμώς	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
33	Μιχαίας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
34	Ιωήλ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
35	Οβδιού	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
36	Ίωνας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
37	Ναούμ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
38	Αββακούμ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
39	Σοφονίας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
40	Αγγαίος	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
41	Ζαχαρίας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
42	Μαλαχίας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
43	Ησαΐας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
44	Ιερεμίας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
45	Βαρούχ		Α	[Κ]	κ	[Γ]	Θ]
46	Θρήνοι		Α	[Κ]	κ	[Γ]	Θ]
47	Επιστολή Ιερεμ.		Α	[Κ]	κ	[Γ]	Θ]
48	Ιεζεκιήλ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
49	Δανιήλ	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ

4. Βιβλία Καινής Διαθήκης

		Πε΄ Απ. Κανών	νθ' και ξ΄ Λαοδικείας	κδ΄ και λβ' Καρθαγ.	Μεγάλου Αθανασίου	Γρηγορίου Θεολόγου	Αμφιλοχίου Ικονίου
50	Κατά Ματθαίον	σ + αγ	Α + Κ	Κ + θ + Α	κ + θ + Θ	Γ	Θ
51	Κατά Μάρκον	σ ↓	Α ↓	Κ ↓	κ ↓	Γ	Θ
52	Κατά Λουκάν	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
53	Κατά Ιωάννην	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
54	Πράξεις Αποστόλων	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
55	Προς Ρωμαίους	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
56	Προς Κορινθίους Α'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
57	» » Β'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
58	Προς Γαλάτας	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
59	Προς Εφεσίους	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
60	Προς Φιλιππησίους	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
61	Προς Κολοσσαείς	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
62	Προς Θεσ/νικείς Α'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
63	» » Β'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
64	Προς Τιμόθεον Α'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
65	» » Β'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
66	Προς Τίτον	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
67	Προς Φιλήμονα	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
68	Προς Εβραίους	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
69	Ιακώβου	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
70	Πέτρου Α'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
71	» Β'	σ	Α	Κ	κ	Γ	(Θ)
72	Ιωάννου Α'	σ	Α	Κ	κ	Γ	Θ
73	» Β'	σ	Α	Κ	κ	Γ	(Θ)
74	» Γ'	σ	Α	Κ	κ	Γ	(Θ)
75	Ιούδα	σ	Α	Κ	κ	Γ	(Θ)
76	Αποκάλυψις Ιωάννου			Κ	κ		(Θ)
	2 Επιστ. Κλήμεντος	σ
	Διαταγαί »	σ (;)
	Διδαχή Αποστόλων				α—
	Ποιμήν (Ερμά)				α—

5. Συγκριτικός Κανόνας Θεόπνευστων και Θείων Βιβλίων

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις πληροφορίες των 6 εγκεκριμένων κανόνων, (πε΄ Αποστολικού, ξ΄ Λαοδικείας, κδ΄/λβ΄ Καρθαγένης, Μεγ. Αθανασίου, Γρηγορίου Θεολόγου και Αμφιλοχίου Ικονίου), συνδυάζοντας τις πληροφορίες που μας δίνουν καταλήγουμε ότι τα παρακάτω βιβλία είναι θεία (θ) ή θεόπνευστα (Θ):

Παλαιά Διαθήκη						Καινή Διαθήκη
1	Γενεσις	θΘ	28	Ωσηέ	θΘ	47	Κατά Ματθαίον	θΘ
2	Έξοδος	θΘ	29	Αμώς	θΘ	48	Κατά Μάρκον	θΘ
3	Λευϊτικόν	θΘ	30	Μιχαίας	θΘ	49	Κατά Λουκάν	θΘ
4	Αριθμοί	θΘ	31	Ιωήλ	θΘ	50	Κατά Ιωάννην	θΘ
5	Δευτερονόμιον	θΘ	32	Οβδιού	θΘ	51	Πράξεις Αποστόλων	θΘ
6	Ιησούς Ναυή	θΘ	33	Ιωνάς	θΘ	52	Προς Ρωμαίους	θΘ
7	Κριταί	θΘ	34	Ναούμ	θΘ	53	Προς Κορινθίους Α'	θΘ
8	Ρουθ	θΘ	35	Αββακούμ	θΘ	54	» » Β'	θΘ
9	Α' Βασιλειών	θΘ	36	Σοφονίας	θΘ	55	Προς Γαλάτας	θΘ
10	Β' »	θΘ	37	Αγγαίος	θΘ	56	Προς Εφεσίους	θΘ
11	Γ' »	θΘ	38	Ζαχαρίας	θΘ	57	Προς Φιλιππησίους	θΘ
12	Δ' »	θΘ	39	Μαλαχίας	θΘ	58	Προς Κολοσσαείς	θΘ
13	Α' Παραλειπομένων	θΘ	40	Ησαΐας	θΘ	59	Προς Θεσ/νικείς Α'	θΘ
14	Β' »	θΘ	41	Ιερεμίας	θΘ	60	» » Β'	θΘ
15	Α' Έσδρας	θΘ	42	Βαρούχ	θΘ	61	Προς Τιμόθεον Α'	θΘ
16	Β' »	θΘ	43	Θρήνοι	θΘ	62	» » Β'	θΘ
17	Νεεμίας	θΘ	44	Επιστολή	θΘ	63	Προς Τίτον	θΘ
18	Εσθήρ	θ	45	Ιεζεκιήλ	θΘ	64	Προς Φιλήμονα	θΘ
19	Ιουδήθ	θ	46	Δανιήλ	θΘ	65	Προς Εβραίους	θΘ
20	Τωβίτ	θ				66	Ιακώβου	θΘ
21	Ψαλμοί	θΘ				67	Πέτρου Α΄	θΘ
22	Ιώβ	θΘ				68	» Β'	θΘ
23	Παροιμίαι	θΘ				69	Ιωάννου Α΄	θΘ
24	Εκκλησιαστής	θΘ				70	» Β΄	θΘ
25	Άσμα Ασμάτων	θΘ				71	» Γ΄	θΘ
26	Σοφία Σολομώντος	θ				72	Ιούδα	θΘ
27	Σοφία Σειράχ	θ				73	Αποκάλυψις Ιωάννου	θΘ

Από τα παραπάνω, είναι εμφανές, ότι για εμάς τους Χριστιανούς, δεν τίθεται το προτεσταντικό θέμα της χονδροειδούς διάκρισης μεταξύ "Θεόπνευστης Αγίας Γραφής" και "Μη Θεόπνευστων λοιπών συγγραμμάτων". Γιατί ακόμα και στην ίδια την Αγία Γραφή, υπάρχουν συγγράμματα, που όχι μόνο Θεόπνευστα δεν είναι, αλλά ούτε καν θεία, (όπως υπάρχουν και Θεόπνευστα συγγράμματα που δεν ανήκουν στην Αγία Γραφή). Η ίδια η Αγία Γραφή, είναι ένα "κράμα" βιβλίων, διαφόρων "ποιοτήτων" και χαρακτηριστικών. Και είναι υπεραπλούστευση η φράση που χρησιμοποιούμε: "Θεόπνευστη Αγία Γραφή". Την αποκαλούμε έτσι, όχι επειδή είναι Θεόπνευστη ολόκληρη, αλλά επειδή περιέχει βιβλία με Θεία αποκάλυψη.

Αυτό είναι εμφανές στον προηγούμενο πίνακα, όπου μπορείτε να δείτε, ότι από τα 76 βιβλία της Αγίας Γραφής, μόνο τα 73 είναι Θεία, και από αυτά τα 73 βιβλία της, μόνο τα 68 είναι Θεόπνευστα. Δηλαδή, έχουμε 3 βιβλία που δεν είναι Θεόπνευστα, και 6 βιβλία που δεν είναι καν Θεία.

Λόγω της εσφαλμένης χρήσης των ανωτέρω όρων περί της Αγίας Γραφής, και των χαρακτηριστικών τών βιβλίων της από τις Προτεσταντικές ομάδες, είναι καλό να γνωρίζουμε αυτές τις διακρίσεις, ώστε να κάνουμε σωστές διακρίσεις και σωστή χρήση της Αγίας Γραφής.

Κείμενο: Ν. Μ.

Το άρθρο στα Αγγλικά