Απαντάτε σε ένα επιχείρημα, ή σε μία συκοφαντία, ή σε μια παρερμηνεία με μεθοδικό τρόπο, με ντοκουμέντα και με πλήρη τεκμηρίωση. Όμως ο συνομιλητής σας δεν αντιδράει! Δεν ανταπαντάει, δεν αποδέχεται τα όσα είπατε, ή το πολύ επαναλαμβάνει τα ίδια, σαν να μην είδε τι του είπατε! Και μάλιστα, προχωράει σε νέο επιχείρημα, ή συκοφαντία ή παρερμηνεία, σαν να... μην του απαντήσατε ποτέ!

1. Η παρατήρηση

Υπάρχουν ορισμένοι "συνομιλητές", που κάθε άλλο παρά συνομιλούν - Μάλλον συκοφαντούν!

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν πλήθος Αθεϊστικές, Νεοπαγανιστικές και Αιρετικές ιστοσελίδες, ή φόρουμ με θέματα που θίγουν άνθρωποι των ανωτέρω κατηγοριών. Θα έλεγα μάλλον ότι πρόκειται για την πλειονότητά τους.

Η υπόθεση έχει ως εξής:

Α. Βλέπουμε σε κάποια ιστοσελίδα, ή σε κάποιον ιστότοπο συζητήσεων, μία συκοφαντία, ή κάποιο αντιχριστιανικό επιχείρημα, ή κάποια παρερμηνεία που θίγει την πίστη μας με κακοήθη τρόπο. Ως συνέπεια αντιδράμε, αναιρώντας τα γραφόμενα με τεκμηριωμένα στοιχεία, και δείχνοντας αναλυτικά την παρερμηνεία και τον παραλογισμό της επίθεσης αυτής.

Β. Φυσιολογικά, περιμένουμε να μας ανταπαντήσουν κάτι, αυτοί που έγραψαν την κακοήθεια. Περιμένουμε να επιχειρήσουν να αναιρέσουν αυτό που γράψαμε, με ντοκουμέντα, (ή τουλάχιστον να προσπαθήσουν να το κάνουν). Σε διαφορετική περίπτωση, περιμένουμε τουλάχιστον μία "συγνώμη", να μας πουν, ότι έκαναν λάθος, ότι δεν είχαν υπ' όψιν τους όλα τα στοιχεία, ή ότι και αυτοί παρασύρθηκαν.

Γ. Αντ' αυτού όμως, Συναντάμε μία εντελώς παράλογη αντίδραση! Οι "κύριοι" αυτοί, όχι μόνο δεν κάνουν τίποτα από τα ανωτέρω φυσιολογικά αναμενόμενα, αλλά... αλλάζουν συζήτηση!

Υπάρχουν βέβαια και διαφορετικού τύπου αντιδράσεις από μέρους τους. Συχνά, απλώς επαναλαμβάνουν αποσπάσματα των όσων ήδη είπαν, χωρίς να επιχειρήσουν να αναιρέσουν τα ντοκουμέντα που τους παρουσιάσαμε, (εφ' όσον είναι τεκμηρωμένα). Η επανάληψη αυτή, είτε είναι αποσπάσματα των όσων προείπαν, είτε τα ίδια που είχαν πει με... άλλα λόγια, είτε σκόρπιες αστήρικτες αναφορές και παραπομπές, σε περισσότερους συκοφάντες και παρερμηνευτές, που έχουν την ίδια πλάνη με αυτούς, είτε... βρισίδι και προσωπικές επιθέσεις! Για να αναιρέσουν όμως ένα προς ένα τα στοιχεία που τους δόθηκαν, όπως κάναμε εμείς, ούτε λόγος!

Το συνηθέστερο, είναι να ανοίγουν νέο θέμα με άλλες, διαφορετικές παρερμηνείες ή συκοφαντίες, το οποίο, αφού το αναιρέσουμε και αυτό στη συνέχεια, συνεχίζουν ακάθεκτοι, με... ένα τρίτο θέμα! Και όλα αυτά συνεπικουρούμενοι από έναν κύκλο "οπαδών", που συγχαίρουν για τις νέες... "αποκαλύψεις" τους, αλλά που δεν λένε λέξη, για τις διαψεύσεις που προηγήθηκαν, και που αποδείκνυαν ότι οι συγχαιρόμενοι είναι κοινοί συκοφάντες ή απατεώνες!

2. Οι αιτίες

Ας δούμε λοιπόν σε πρώτη φάση τις αιτίες που οδηγούν σε μια τέτοια ανορθολογική συμπεριφορά από μέρους τους, πριν προχωρήσουμε σε προτεινόμενες ενέργειες.

Κατ' αρχήν, από το συνεχή "βομβαρδισμό" ολοένα και διαφορετικών διαστρεβλώσεων, όταν οι προηγούμενες απαντώνται, προκύπτει ότι ο "συνομιλητής" μας δεν ενδιαφέρεται για την αλήθεια! Αυτό που τον ενδιαφέρει, είναι μόνο να συκοφαντήσει, ή να διαστρεβλώσει, και όχι να αναδειχθεί η πραγματικότητα. Διαφορετικά, θα βρίσκαμε στο κείμενό του και παραδοχή το λάθους του, αλλά και προσπάθεια από μέρους του, όχι μόνο να δημοσιεύει νέες συκοφαντίες, αλλά να τις τεκμηριώνει κιόλας!

Πρόκειται για το ίδιο ακριβώς πράγμα, με τον συνήθη τρόπο αιρετικών, που όταν σου δίνουν ένα εδάφιο της Αγίας Γραφής διαστρεβλωμένο, και τους απαντήσεις, και τους χαλάσεις τη διαστρέβλωση, σου λένε: "πάμε τότε σε ένα άλλο εδάφιο", ή "πάμε τότε σε ένα άλλο θέμα". ΔΕΝ ΤΟΥΣ ΑΠΑΣΧΟΛΕΙ, το ότι αυτό που μόλις είπαν, αποδείχθηκε ΑΠΑΤΗ. Δεν τους απασχολεί το ότι συκοφάντησαν, ή ότι διαστρέβλωσαν. Δεν τους απασχολεί να ζητήσουν συγνώμη, και να αναθεωρήσουν στη σκέψη τους το λάθος τους, αλλά το μόνο που τους απασχολεί, είναι να βρουν κάτι άλλο, για να στηρίξουν μία εκ των προτέρων αποφασισμένη θέση μάχης, εναντίον του άλλου!

Ο λογικός άνθρωπος, όταν του αναιρούν ένα επιχείρημα, δεν το ξαναχρησιμοποιεί. Αυτοί όμως, το ίδιο που τους απαντήθηκε, θα το πουν ξανά σε άλλον που δεν ξέρει την απάντηση.

Ο λογικός άνθρωπος, όταν του αναιρούν ένα επιχείρημα, το παραδέχεται, ζητάει συγνώμη και ευχαριστεί κιόλας τον συνομιλητή του, που τον διόρθωσε. Γιατί κάθε διόρθωση της σκέψης μας, είναι για όλους μας ωφέλεια. Αυτοί όμως, κάνουν σαν να μην είδαν την απάντηση, ή προσπαθούν να τη "θάψουν" και να τη "θολώσουν", κάτω από όγκους άλλων δεδομένων, για να ξεχαστεί.

Είναι λοιπόν άνθρωποι χωρίς αγάπη για την αλήθεια, ή τόσο πολύ τυφλωμένοι από την προκατάληψη, που ό,τι και αν τους πει κάποιος, τα λόγια του πάνε χαμένα. Αυτοί θα υποστηρίζουν τις θέσεις τους, έστω και αν εκτίθενται για την εμμονή τους σε μία "χαμένη υπόθεση".

Είναι άνθρωποι υπερήφανοι και ισχυρογνώμονες, που δεν είναι διατεθειμένοι να διδαχθούν από τον άλλον, τον οποίο θεωρούν "εχθρό τους", και όχι συνοδοιπόρο στην εξακρίβωση της αλήθειας.

Είναι άνθρωποι με σκοπιμότητα να "περάσουν τις ιδέες τους", με οποιοδήποτε τρόπο, θεμιτό ή αθέμιτο. Η φράση: "ο σκοπός αγιάζει τα μέσα" τους εκφράζει και τους καθοδηγεί.

Είναι άνθρωποι που στόχο έχουν να "λασπώσουν" και να δημιουργήσουν εντυπώσεις σε τρίτους, που δεν έχουν κριτικό πνεύμα, αλλά που φέρονται από συναισθηματισμούς. Και γράφουν τις απαντήσεις τους, γι' αυτούς τους τρίτους, με στόχο την εξαπάτησή τους, και όχι την ανάδειξη της αληθείας. Η Γκεμπελική μέθοδος: "ρίξε μπόλικη λάσπη, κάτι θα μείνει", είναι η δική τους μέθοδος.

Αυτός είναι και ο λόγος, που οι ιστοσελίδες τους μοιάζουν με σκανδαλοθηρική εφημερίδα. Εκεί μπορεί ο καθένας να βρει μια συλλογή συκοφαντιών και διαστρεβλώσεων, κάθε είδους. Μπορεί να βρει εκεί κάποιος, συκοφαντίες αιώνων, ΑΠΑΝΤΗΜΕΝΕΣ εδώ και αιώνες, οι οποίες συνεχίζουν να ανακυκλώνονται σαν να μην έχουν απαντηθεί! Αλλά που ο συκοφάντης που τις ανεβάζει, είτε δεν έκανε τον κόπο να το φανερώσει αυτό, είτε δεν τον ενδιέφερε να ψάξει αν έχουν την παραμικρή υπόσταση, σε μια προσπάθεια να  βρει κάτι "πρόχειρο" για να πείσει για τις απόψεις του. Δεν τον ενδιέφερε καν, πριν κατηγορήσει, να ρωτήσει καλόπιστα τους ίδιους τους εμπλεκόμενους! Αλλά και αν οι ίδιοι του απαντήσουν, αντιμετωπίζει την απάντηση κακόπιστα, και απλώς αλλάζει θέμα, στο στυλ: "τότε ας δούμε ένα άλλο θέμα..."

Πρέπει (κατά τη γνώμη του), να επιβάλλει τις απόψεις του, με κάθε τρόπο! Έστω και αθέμιτο!

3. Τι μπορούμε να κάνουμε

Είναι προφανές, ότι τέτοιου είδους άνθρωποι δεν πείθονται, όσο λογικά και αν τους μιλήσεις, και όσο τεκμηριωμένα και αν τους απαντήσεις. Αν τους απαντήσεις σε χίλιες συκοφαντίες και τους διαψεύσεις, πάντοτε θα προσθέτουν μία ακόμα! Αν τους αναιρέσεις χίλιες διαστρεβλώσεις, αυτοί πάντοτε θα σου προτείνουν μία ακόμα!

Ο στόχος τους, δεν είναι να πείσουν εσένα, αλλά τους "τρίτους", που θα διαβάζουν τη συζήτησή σας! Γι' αυτό και πρέπει κι εσύ, τους τρίτους να έχεις υπ' όψιν σου όταν απαντάς, γνωρίζοντας ότι ο εν λόγω άνθρωπος, είναι ανίατος!

Πώς λοιπόν θα προστατέψουμε τους συνανθρώπους μας, από τέτοιου είδους συκοφάντες και διαστρεβλωτές;

Βασικά, όταν οι "τρίτοι" είναι άνθρωποι με κριτικό πνεύμα, και λογική, η διαρκής παράθεση τεκμηριωμένων απαντήσεων, στα ψεύδη του άλλου, είναι ο καλύτερος τρόπος να προστατευθούν. Βλέπουν έτσι τη δόλια προσπάθεια του άλλου, και αντιλαμβάνονται ότι έχουν να κάνουν με έναν "τυχοδιώκτη", και όχι με έναν εκζητητή της αλήθειας. Αντιλαμβάνονται ότι ο άλλος απλώς θέλει να κερδίσει εντυπώσεις, και όχι να πει κάτι σωστό. Αυτοί είναι ήδη από την πρώτη στιγμή προστατευμένοι, και ξέρουν να ξεχωρίζουν τον απατεώνα και λαοπλάνο, από τον τίμιο συνομιλητή.

Το πρόβλημα είναι με τους άπειρους. Γιατί δυστυχώς η κρατική εκπαίδευση στη χώρα μας, δεν φροντίζει να εκπαιδεύσει το κριτικό πνεύμα των μαθητών. Μία ξερή γνώση πληροφορίας που μας δίνει το σχολείο, είναι μεν χρήσιμη, αλλά όχι επαρκής! Μία παροιμία λέει, ότι καλύτερα είναι να μάθεις κάποιον να βρίσκει μόνος του την τροφή του, παρά να τον ταϊζεις. Το ίδιο συμβαίνει κι εδώ. Μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας, πήραν από το σχολείο μια βασική εκπαίδευση, όμως κανένας δεν τους έμαθε ΠΩΣ να ξεχωρίζουν το σωστό από το λάθος, και τη γενίκευση από την ακριβή έκφραση, και πώς να αναζητούν και να διακρίνουν την ορθή πληροφορία από τη λάθος. Έτσι γίνονται θύματα του κάθε είδους ανορθολογιστή, και του κάθε είδους λαϊκιστή, που κάνει έκκληση στα ένστικτα και στα συναισθήματά τους, ή σε παραπλανητική πληροφόρηση.

Δυστυχώς, πολλοί συμπολίτες μας, δεν ξέρουν να αναζητούν την πρωτογενή πηγή, ούτε να εντοπίζουν τις λογικές ανακολουθίες στα λόγια του άλλου. Δεν ξέρουν πώς να συγκρίνουν δύο αντιφατικές πληροφορίες, και πώς να καταλήγουν στη σωστή. Δεν ξέρουν πώς να ξεχωρίζουν τον απατεώνα και τον ημιμαθή, από τον ειλικρινή και τον καλό γνώστη ενός θέματος. Εντυπωσιάζονται εύκολα από επιστημονικοφανή λόγια, από τίτλους σπουδών, από συναισθηματισμούς, και από αστήρικτες δηλώσεις. Δεν έχουν καν δομημένη και συνεκτική σκέψη! Πώς μπορούμε να τους προστατέψουμε αυτούς, από τους απατεώνες των διαφόρων μπλογκς;

Εάν πραγματικά μας ενδιαφέρει να βοηθήσουμε και αυτούς τους ανθρώπους τους άπειρους, θα πρέπει οι απαντήσεις μας να τους λαμβάνουν υπ' όψιν. Για τους ανθρώπους αυτούς δεν αρκεί να δουν την απάντησή μας, όσο τεκμηριωμένη και αν είναι. Γιατί θα την ξεχάσουν ευθύς αμέσως, μόλις δουν τη νέα συκοφαντία ή διαστρέβλωση που θα πει ο άλλος. Αντί να σκεφθούν ότι ο συκοφάντης ή ο διαστρεβλωτής, ΗΔΗ εκτέθηκε ως απατεώνας, θα σκεφθούν: "μήπως το νέο του επιχείρημα είναι σωστό;"

Σε τέτοιου είδους συζητήσεις, τρία βασικά πράγματα πρέπει να φροντίζουμε:

1. Να αναλύουμε και να εξηγούμε κάθε ανορθολογική, ή γενικευτική, ή παραπλανητική διατύπωση του άλλου. Να εξηγούμε ΓΙΑΤΙ είναι λάθος αυτό που είπε, ώστε οι άπειροι που τα διαβάζουν ή που τα ακούνε, να μαθαίνουν και για άλλες περιπτώσεις. Να δίνουμε έμφαση, όχι μόνο σε αυτό που είπε, αλλά να αναλύουμε (κατά το δυνατόν), και το πώς μπορεί κάποιος να διακρίνει παρόμοια λογικά λάθη ή απάτες, ώστε να τα αναγνωρίζει και σε άλλες περιπτώσεις. Προς αυτό το σκοπό, χρήσιμο είναι να αναφέρουμε τη σκοπιμότητα που κρύβεται πίσω από τέτοιες παραπλανητικές αναφορές.

2. Να μην αφήνουμε τον  (απατεώνα) συνομιλητή μας, να ξεφεύγει σε άλλα θέματα "ανώδυνα", αλλά συχνά - πυκνά, να υπενθυμίζουμε δημόσια, τα σημεία που του απαντήσαμε, και που άφησε αναπάντητα, για να ανοίξει νέο θέμα για να ξεφύγει. Χρήσιμο είναι να φτιάχνουμε έναν κατάλογο των θεμάτων στα οποία διαψεύσθηκε, και των θεμάτων τα οποία αποφεύγει να απαντήσει, και να του τον επαναλαμβάνουμε κάθε τόσο, υπενθυμίζοντας και σε αυτόν, και στους τρίτους, ότι απλώς φυγοδικεί, και πάει να "κουκουλώσει" το θέμα που δεν τον βολεύει.

3. Να εμμένουμε όχι μόνο στο να απαντάμε στις νέες του προκλήσεις (κατά τις δυνατότητες του χρόνου μας βέβαια), αλλά να του ζητάμε να παραδεχθεί το λάθος του, στα σημεία στα οποία τον διαψεύσαμε, ώστε να φανεί δημόσια η υστεροβουλία του, η ισχυρογνωμοσύνη του και η ασυνέπειά του.

Έτσι, οι άπειροι παρατηρητές της συζήτησης θα αποκτήσουν εμπειρία και κριτικό πνεύμα, και αυτός ο ίδιος ο συνομιλητής μας, θα το σκεφθεί διπλά, πριν ανοίξει νέο θέμα, με σκοπό να ξεχαστεί το προηγούμενο στο οποίο εκτέθηκε ως απατεώνας.

Οι οφειλέτες απαντήσεων και οι προφάσεις εν αμαρτίαις

Ν. Μ.