• 1. Ιδεολογικοί ψευτοπαλικαράδες

• 2. Αναζήτηση τού εύκολου θύματος

• 3. Τι μαρτυρούν οι επιλογές μας για εμάς;

Με τι θα προτιμούσατε να αντιπαραθέσετε τις απόψεις σας; Με τα καλύτερα, ή με τα χειρότερα επιχειρήματα; Και με ποιον θα επιλέγατε να κουβεντιάσετε; Με τον γνώστη ενός θέματος, ή με τον άσχετο;

1. Ιδεολογικοί ψευτοπαλικαράδες

Ποιος από εμάς δεν θυμάται στο σχολείο, κάποιους ψευτοπαλικαράδες, που διαρκώς παρενοχλούσαν τα πιο αδύναμα και μικροκαμωμένα παιδιά, για να φανούν αυτοί δυνατοί και νικητές, αλλά ποτέ δεν τολμούσαν να αντιπαρατεθούν με κάποιον δυνατό;

Μια τέτοια συμπεριφορά, μπορεί να φαίνεται πλέον μακρινή σ' εμάς που μεγαλώσαμε, κι όμως, σε ιδεολογικό επίπεδο, οι ψευτοπαλικαράδες είναι παρόντες σε κάθε ηλικία! Μόνο που το δικό τους ρινγκ έχει αλλάξει. Συχνά κρυμμένοι πίσω από κάποιο ψευδώνυμο, ή την ασφάλεια μιας ομάδας ομοδόξων τους τού Διαδικτύου, εξαπολύουν επιθέσεις και κοροϊδευτικές αναρτήσεις κειμένων, εικόνων και προκλητικών "ρητορικών ερωτήσεων" προς ανθρώπους άλλων απόψεων, σίγουροι ότι δεν θα βρεθούν εκτεθειμένοι από κάποιον ικανότερο και πιο ψαγμένο.

Μπορεί η ηλικία και το αντικείμενο να άλλαξε από την εποχή τού Δημοτικού, η ψυχολογία και η συμπεριφορά τους όμως, παραμένει ίδια: Αναζήτηση ανάδειξης μέσα από την αντιπαράθεση. Αναζήτηση τής αυτοεπιβεβαίωσης και τής φιγούρας μεταξύ ομοειδών, και τής αίσθησης τού "νικητή" και τού "έξυπνου", μέσω τής σύγκρισης με κάτι κατώτερο.

2. Αναζήτηση τού εύκολου θύματος

Μία επίσκεψη σε διαδικτυακές ιδεολογικές ομάδες είναι χαρακτηριστική για τον εντοπισμό τών "ψευτοπαλικαράδων" με τις ρηχές ιδέες. Παρατηρώντας τις αναρτήσεις, μπορεί κάποιος εύκολα να εντοπίσει, ποιοι είναι αυτοί που αναζητούν τα καλύτερα επιχειρήματα τών ιδεολογικών τους αντιπάλων, και προσπαθούν να τα αναιρέσουν, και ποιοι είναι εκείνοι που επιλέγουν θέματα ρηχά και με αντικείμενο την κοροϊδία ανθρώπων χαμηλού νοητικού ή γνωστικού επιπέδου.

Για παράδειγμα, σε γνωστή Αθεϊστική ομάδα, ο παρατηρητής θα διαπιστώσει ότι οι περισσότερες αναρτήσεις σχετίζονται με την κοροϊδία κάποιου θρήσκου χαμηλής νοημοσύνης, που έγραψε κάτι αντιφατικό, ή κατακριτέο, ή και αντίθετο από τη θρησκεία του, ενώ οι αναρτήσεις σοβαρών επιχειρημάτων, είναι σπανιότατες.

Ακόμα και σε Ορθόδοξες διαδικτυακές ομάδες, θα βρεθούν εκείνοι που γράφουν για τους "αιρετικούς" με σκοπό κοροϊδευτικό, χωρίς την παραμικρή επιθυμία να προσφέρουν διόρθωση ή βοήθεια. Τους αρκεί που θα φανούν "έξυπνοι" και "σωστοί", και θα νιώσουν την αυτοεπιβεβαίωση τού "νικητή", συνεπικουρούμενοι από πολλούς άλλους, που θα επιδοκιμάσουν την ανάρτηση, ακόμα και αν δεν έχει τίποτα το ουσιαστικό.

Οι ιδεολογικοί ψευτοπαλικαράδες, έχουν συγκεκριμένη "γκάμα" θεμάτων. Αυτά που υποβιβάζουν πρόσωπα, ή εκθέτουν ιδέες στην πιο ρηχή και αδύναμη μορφή τους, συχνότατα μάλιστα, ιδέες προσωπικές ανθρώπων αμαθών, που δεν σχετίζονται σε τίποτα με την ιδεολογία την οποία πρεσβεύουν. Και στο πρόσωπό τους, θα κατακριθεί και η ιδεολογία τους, όσο κι αν απέχει από αυτούς.

Και αν τύχει κάποιος πιο διαβασμένος, να σχολιάσει το άτοπο τής ανάρτησης ή τού μηνύματος, δέχεται επίθεση, συχνά προσωπική, όχι μόνο από τους ίδιους, αλλά και από πλήθος παρόμοιων ιδεολογικών κυβερνο-μπούληδων.

3. Τι μαρτυρούν οι επιλογές μας για εμάς;

Βέβαια υπάρχουν πάντοτε, σε όλους τους χώρους, και εκείνοι που έχουν διαφορετικές αναζητήσεις. Δεν ψάχνουν την αυτοεπιβεβαίωση, ούτε την αίσθηση τής νίκης, ούτε το "μπράβο" τών ομοδόξων τους.

Οι άνθρωποι αυτοί δεν αναζητούν το ευκολότερο θύμα, αλλά προσπαθούν να εντοπίσουν τον ικανότερο εκπρόσωπο μιας αντίπαλης ιδεολογίας, και με αυτόν διαλέγονται και αντιπαρατίθενται. Και μάλιστα χωρίς δημόσια επίδειξη, συχνά σε κατ' ιδίαν συζητήσεις.

Ο σκοπός τους δεν είναι η επίδειξη, ούτε η αίσθηση τής νίκης. Σκοπός τους είναι η αναζήτηση τής αλήθειας, και τού βαθύτερου νοήματος τού θέματος συζήτησης. Δεν τους ενδιαφέρει αν σε κάτι αποδειχθούν λάθος οι απόψεις τους, μάλιστα νιώθουν ευγνώμονες σε όποιον τους υποδείξει κάποιο λάθος τους, ανελίσσοντας τη σκέψη τους σε ψηλότερο επίπεδο.

Δεν ψάχνουν να βρουν επιχειρήματα μεταξύ όσων δεν ξέρουν τι πιστεύουν, ή το παραβαίνουν, αλλά μεταξύ όσων έχουν εμβαθύνει στις απόψεις τους, και προσπαθούν να τις εφαρμόζουν.

Οι άνθρωποι αυτοί έχουν αληθινή εμπιστοσύνη στις απόψεις τους, και δεν φοβούνται να τις συγκρίνουν και να τις δοκιμάσουν στο "ρινγκ τών ιδεών".

Συχνά μάλιστα τέτοιοι άνθρωποι, τολμούν να διορθώσουν ομοϊδεάτες τους, που επιδίδονται σε μία χαμηλού επιπέδου αντιπαράθεση με αλλοδόξους, με αποτέλεσμα να γίνονται στόχοι και οι ίδιοι, χάριν δικαιοσύνης και ακρίβειας.

Δεν έχει σημασία αν συμφωνούμε ή όχι μαζί με τέτοιους ανθρώπους, όμως σίγουρα αξίζουν τη φιλία μας και το σεβασμό μας, και ποιος ξέρει; Ίσως κάποτε βρεθούμε στο ίδιο ιδεολογικό στρατόπεδο, αναζητώντας αμφότεροι πάντα την αλήθεια χωρίς προκαταλήψεις.

Ας σκεφθούμε όμως λίγο τον εαυτό μας: Με ποια κριτήρια επιλέγουμε τους ιδεολογικούς μας αντιπάλους; Σε τι στοχεύουμε, όταν μπαίνουμε σε μια τέτοια αντιπαράθεση;

Άραγε, αναζητούμε τον δυσκολότερο, ή τον ευκολότερο ιδεολογικό αντίπαλο ως συνομιλητή μας; Αναζητούμε την επίσημη θέση τής ιδεολογίας του, ή αρπαζόμαστε ευκαιριακά, από οτιδήποτε βρούμε, έστω και αν αυτό που ειπώθηκε είναι αντίθετο από τις επίσημες εκείνες θέσεις;

Θέλουμε να τον κοροϊδέψουμε, ή να τον βοηθήσουμε; Στο πρόσωπό του βλέπουμε το "θήραμα", ή τη ρωμαλαία πρόκληση τών ιδεών μας; Σ' αυτόν βλέπουμε έναν εχθρό, ή τον μελλοντικό μας φίλο;

Μήπως τον αποφεύγουμε επειδή νιώθουμε ανεπαρκείς να συζητήσουμε μαζί του, ή μήπως τον ψάχνουμε, επειδή ξέρουμε ότι εύκολα θα τον ρεζιλέψουμε δημόσια;

Κι όταν κάποιος μάς αποφεύγει, το κάνει επειδή είμαστε ικανοί συνομιλητές, ή λόγω τού δικού μας χαμηλού επιπέδου σε μια συζήτηση;

Ψάχνουμε να βρούμε τα λάθη σε ό,τι και αν μάς πει, ή μήπως αναζητούμε κάποιο μαργαριτάρι, ακόμα και σε έναν όγκο αχρήστων επιχειρημάτων του; Και αν βρούμε κάτι τέτοιο, τον συγχαίρουμε και τον ευχαριστούμε, ή κάνουμε ότι δεν το είδαμε;

Είναι εύκολο να εντοπίσουμε τους ψευτοπαλικαράδες χαμηλού επιπέδου σε μια συζήτηση. Το δύσκολο ίσως είναι να κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική, για τους δικούς μας τρόπους, στόχους, ή για το δικό μας επίπεδο, είτε γνωστικό, είτε συμπεριφοράς.

Αλλά ας θυμόμαστε, ότι όπως οι ψευτοπαλικαράδες τού Δημοτικού κάποτε μεγαλώνουν και ωριμάζουν, και με την εμπειρία τής ζωής, γίνονται αξιαγάπητοι και σεβαστοί άνθρωποι στην κοινωνία, έτσι και τα πνευματικά νήπια μπορούν να ωριμάσουν, και να εξελιχθούν από "ψευτονταήδες", σε ικανούς και αξιαγάπητους συνομιλητές.

Λοιπόν; Ακόμα και αν εν τέλει, η αυτοκριτική μας δεν μάς κολακέψει καθόλου, μήπως θα μείνουμε για πάντα εγκλωβισμένοι σε μια νηπιακή κατάσταση, ή θα επιδιώξουμε την ωρίμανση και την αληθινή ιδεολογική ευρωστία;

Γ. Κ.