• 1. Για ποιο λόγο συζητάμε;

• 2. Πράγματα που ΔΕΝ ενδιαφέρουν τον συνομιλητή μας

• 3. Συζητήσεις χωρίς νόημα

• 4. Συζητώντας με κάποιον ετερόδοξο

  • α) Έλα παππού μου να σού δείξω τα αμπελοχώραφά σου!

  • β) Παρελθοντολογίες χωρίς αξία

  • γ) Τα σημεία ενδιαφέροντος τού συνομιλητή

  • δ) Πράγματα που μπορεί να ελέγξει

  • ε) Να μιλάμε στη γλώσσα τού ακροατή μας

Σάς έχει τύχει ποτέ, να συζητάτε με κάποιον, ο οποίος σάς λέει πράγματα που ΔΕΝ σάς ενδιαφέρουν καθόλου, ή ΔΕΝ τα καταλαβαίνετε καθόλου, ή ΔΕΝ έχετε καν τον τρόπο να τα ελέγξετε; Έχετε σκεφθεί ποτέ, ότι ίσως κι εσείς μπορεί να κάνετε το ίδιο σε άλλους;

1. Για ποιο λόγο συζητάμε;

Το ερώτημα: "για ποιο λόγο συζητάμε;", είναι το πρώτο που πρέπει να εξετάσουμε σε αυτό το θέμα.

Η λογική λέει, ότι όταν λέμε κάτι σε κάποιον, το κάνουμε για να τού μεταδώσουμε πληροφορίες, ή να ανταλλάξουμε γνώσεις σε κάποιο τομέα. Επίσης μπορεί να ζητάμε από τον άλλο να μάς μεταδώσει γνώση, ή απλώς να θέλουμε "να πείσουμε τον εαυτό μας", ή "να μιλήσουμε σε κάποιον για να ξεδώσουμε", "για να βγάλουμε το άχτι μας"!

Αυτό είναι ένα ερώτημα που πρέπει να θέσουμε στον εαυτό μας, κάθε φορά που ξεκινάμε μία συζήτηση. Επειδή είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσουμε στον εαυτό μας: "Τελικά τι ζητάμε από αυτή τη συζήτηση;"

Πολλές φορές, όταν κάποιος μάς λέει πράγματα που ΔΕΝ μάς ενδιαφέρουν, είναι προφανές ότι τα λέει, είτε επειδή ΝΟΜΙΖΕΙ ότι μάς ενδιαφέρουν, ή επειδή ΝΟΜΙΖΕΙ ότι είναι σημαντικά, είτε επειδή θέλει ο ίδιος να τα ακούει καθώς τα λέει!

Αν λοιπόν το ζητούμενο είναι "η μετάδοση πληροφοριών" προς τον συνομιλητή μας, και όχι μία αυτάρεσκη διάλεξη, μόνο και μόνο για να νιώσουμε "σπουδαίοι" επειδή "τα ξέρουμε" ή "τα λέμε καλά", ή "για να εντυπωσιάσουμε" με τις γνώσεις μας, ή για να κάνουμε "φιγούρα σε τρίτους", τα επόμενα κεφάλαια ίσως φανούν χρήσιμα.

2. Πράγματα που ΔΕΝ ενδιαφέρουν τον συνομιλητή μας

Αν κάτι ενδιαφέρει εμάς, αλλά δεν ενδιαφέρει τον συνομιλητή μας, για ποιο λόγο πρέπει να τον υποβάλουμε στη δοκιμασία να μάς ακούσει;

Αν πάλι βλέπουμε ότι δεν τον ενδιαφέρει, αλλά θεωρούμε ότι αυτό που τού λέμε είναι ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ, θα πρέπει να το αξιολογήσουμε πρώτοι εμείς.

Πόσο σημαντικό είναι;

Άραγε εξαρτάται από αυτό η ζωή του; Η υγεία του; Η οικογένειά του; Αν ναι, τότε ίσως είναι σημαντικό να "υποστεί" αυτή την ταλαιπωρία. Αν όμως όχι, μήπως είναι κάτι ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΟ; Μήπως δηλαδή δεν είναι τόσο σημαντικό όσο νομίζουμε;

Για εμάς τους Χριστιανούς υπάρχει κάτι που όντως είναι σημαντικό, και που πολύς κόσμος δεν ενδιαφέρεται γι' αυτό. Και αυτό το "κάτι", είναι η κήρυξη τού Χριστιανικού Ευαγγελίου, που πιστεύουμε ότι από αυτό εξαρτάται η αιώνια ευημερία τών συνανθρώπων μας.

Ακόμα και αυτό όμως, όσο ζωοσωτήριο και αν είναι, πρέπει να έχουμε υπ' όψιν, ότι είναι λιγότερο σημαντικό από την ελευθερία τού συνανθρώπου μας εκείνου, που ΔΕΝ επιθυμεί να ακούσει περισσότερα.

Εμείς οι ευαγγελιστές ή οι κατηχητές τού Ευαγγελίου, βεβαίως θα προσπαθήσουμε να κινήσουμε το ενδιαφέρον κάποιου αδιάφορου. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τον υποβάλλουμε σε μια διαδικασία που ΔΕΝ ΕΠΙΘΥΜΕΙ! Η ελευθερία του να ΜΗΝ μάς ακούσει, είναι σεβαστή. Ας αφήσουμε τον άνθρωπο στην ησυχία του, και μην τον εξωθούμε από την αδιαφορία, στο μίσος κατά τού Ευαγγελίου. Επειδή τότε το φταίξιμο θα είναι όλο δικό μας!

3. Συζητήσεις χωρίς νόημα

Ας υποθέσουμε όμως, ότι ξεκινάμε συζήτηση με κάποιον καλοπροαίρετο άνθρωπο, που είναι πρόθυμος να εξετάσει τις πληροφορίες που θέλουμε να τού δώσουμε.

Τι του λέμε;

Μήπως αρχίζουμε να τού αραδιάζουμε πράγματα που ήδη γνωρίζει, ενώ οι ανάγκες του είναι διαφορετικές;

Μήπως γινόμαστε και εριστικοί, ή "ιεροεξεταστικοί";

Προσωπικά μού συμβαίνει συχνά να συζητάω με κάποιον, που βάζει μπροστά ένα "μοτεράκι" λογοδιάρροιας, πραγμάτων που είτε γνωρίζω, είτε είναι εντελώς άσχετα με τις ανάγκες τών αποριών μου στη συζήτηση! Και που όταν κάποτε τελειώνει τη "διάλεξη", αναγκάζομαι να τού πω ότι όλα αυτά δεν είχαν καμία απολύτως σημασία, επειδή εγώ χρειαζόμουν πρώτα απ' όλα, απάντηση σε κάτι άλλο! (και αυτό ΑΝ τελικά με αφήσει να αρθρώσω λέξη!).

Για να είμαι ειλικρινής, το άρθρο αυτό το έγραψα με αφορμή τις συζητήσεις μου με πολλούς "αντιαιρετικούς" εργάτες τού Ευαγγελίου, σε μια προσπάθειά μου, να τους βοηθήσω να γίνουν αποτελεσματικότεροι στη Χριστιανική τους διακονία. Γι' αυτό και στη συνέχεια, θα εξηγήσω ακριβώς τι εννοώ με τα παραπάνω, απευθυνόμενος ΕΙΔΙΚΑ σε αυτούς:

4. Συζητώντας με κάποιον ετερόδοξο

α) Έλα παππού μου να σού δείξω τα αμπελοχώραφά σου!

Το πιο συνηθισμένο σφάλμα αντιαιρετικών εργατών τού Ευαγγελίου, είναι να... πληροφορούν τον αλλόθρησκο τι... πιστεύει!

Αρχίζουν λοιπόν μία λογοδιάρροια τού τύπου: "Εσείς πιστεύετε αυτό, πιστεύετε εκείνο, λέγατε αυτό και λέγατε εκείνο, και μετά το αλλάξατε!"

Σε μια τέτοια "διάλεξη", θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο αλλόθρησκος, αν δεν ήταν κόσμιος απέναντι στον συνομιλητή του, θα απαντούσε αυτό που σίγουρα σκέφτεται εκείνη τη στιγμή: "-Σκασίλα μου!"

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι ο αλλόθρησκος συνήθως γνωρίζει καλύτερα από εμάς τι πιστεύει, και δεν έχει καμία ανάγκη να τον πληροφορήσουμε γι' αυτό! Και ακόμα και αν έχει παρανοήσει κάποια δόγματα τής θρησκείας του, και τα πιστεύει ο ίδιος διαφορετικά, είναι πολύ διαφορετικό να τού εξηγήσουμε "τι η θρησκεία του πιστεύει", ΑΝ αυτός μάς πει κάτι άλλο, και πολύ διαφορετικό, να τού πούμε: "εσείς πιστεύετε αυτό ή εκείνο!"

Αυτό που έχει σημασία, είναι ΝΑ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ, και να διαπιστώσουμε οι ίδιοι τι είναι αυτό που πιστεύει ΑΥΤΟΣ και όχι η μάζα τών ομοπίστων του.

Αν ΔΕΝ τον ακούσουμε, απλούστατα θα πάψει να ενδιαφέρεται για τη συζήτηση, αφού βλέπει ότι πρώτοι εμείς δεν ενδιαφερόμαστε να κατανοήσουμε τη σκέψη του!

Αν πράγματι έχει παρανοήσει κάτι, αυτό θα του το πούμε, ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΤΟΝ ΑΚΟΥΣΟΥΜΕ να μάς εξηγεί τι πραγματικά πιστεύει Ο ΙΔΙΟΣ. Και μόνο  τότε, ΑΝ έχουμε στα χέρια μας ντοκουμέντα, για κάποια διαφορετική επίσημη θέση τής θρησκείας του, μόνο τότε θα τού το παρουσιάσουμε, τεκμηριωμένα και ξεκάθαρα.

β) Παρελθοντολογίες χωρίς αξία

Ένα επίσης συνηθισμένο σφάλμα, είναι να λέει κάποιος σε κάποιον αλλόθρησκο, ότι "εσείς κάποτε πιστεύατε αυτό ή εκείνο, και τώρα λέτε άλλα"!

Εδώ και πάλι, ο κόσμιος αλλόθρησκος, δεν θα εξωτερικεύσει αυτό που σκέφτεται: "Σκασίλα μου τι πιστεύαμε παλιά! Σημασία έχει τι πιστεύουμε ΤΩΡΑ!"

Αν ο άνθρωπος ΔΕΝ ανήκει στην αίρεση αυτή, και απλώς είναι παρασυρόμενος, τότε θα είχε κάποια αξία  γι' αυτόν, να τού δείξει κάποιος την ιστορία τής αίρεσης, ΑΝ τον ενδιαφέρει. Αν όμως είναι ΗΔΗ μέλος τής αίρεσης, τέτοιες αναφορές έχουν ελάχιστη ως μηδενική αξία!

Ο ήδη πιστός μιας λάθος κοσμοθεωρίας, ΔΕΝ θα πεισθεί ποτέ για το λάθος του, μαθαίνοντας την ιστορία τών δογμάτων του. Αυτό που χρειάζεται, είναι να τού εξηγήσει κάποιος τα λάθη τής κοσμοθεωρίας του, ΤΩΡΑ! Όπως τα πιστεύει εκείνη τη στιγμή! Και αν κάποτε πεισθεί για τα ΤΩΡΙΝΑ του λάθη, μόνο τότε θα είναι πρόθυμος να μάθει και για τα παλαιότερα, για να έχει μια πιο σφαιρική εικόνα.

γ) Τα σημεία ενδιαφέροντος τού συνομιλητή

Το τρίτο συχνότερο σφάλμα που κάνουν πολλοί αντιαιρετικοί εργάτες, είναι να συζητούν με τον αλλόθρησκο αυτό που ενδιαφέρει ΑΥΤΟΥΣ, ή αυτό που ΟΙ ΙΔΙΟΙ θεωρούν σημαντικό!

Όμως κάθε άνθρωπος σκέφτεται διαφορετικά, και έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα και διαφορετικές ανάγκες! Δεν αρέσουν σε όλους οι μπάμιες, ούτε είναι όλοι κρεατοφάγοι!

Ας αφήσουμε τον συνομιλητή μας να εκφρασθεί. Ας προσπαθήσουμε να διαπιστώσουμε τι είναι αυτό που τον ενδιαφέρει περισσότερο, και ας επικεντρωθούμε στις δικές του, τις πραγματικές του ανάγκες! Διαφορετικά, όσο εμείς θα τού μιλάμε για τα δικά μας ενδιαφέροντα, αυτός θα ψάχνει ευκαιρία να μάς ξεφορτωθεί!

Είναι επίσης σημαντικό να εντοπίζουμε τα σημεία ενδιαφέροντος, όχι μόνο ενός μεμονωμένου αλλοθρήσκου, αλλά και τις ιδιαίτερες ανάγκες τών ανθρώπων τής δικής του ιδεολογίας!

Θα ήταν λάθος, να επιχειρηματολογεί κάποιος με έναν άθεο, και να χρησιμοποιεί ως ντοκουμέντα επιχειρήματα από την Αγία Γραφή, την οποία ο άλλος ΔΕΝ παραδέχεται! Ο άνθρωπος αυτός, δέχεται επιχειρήματα από τις δικές του καθημερινές εμπειρίες, ή από επιστημονικά τεκμήρια.

Θα ήταν λάθος να συζητάει κάποιος με οπαδό εσχατολογικής αίρεσης, και να τού εξηγεί ζητήματα κάθαρσης, φωτισμού και θέωσης! Αυτά είναι γι' αυτόν ψιλά γράμματα! Ο άνθρωπος αυτός, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα εσχατολογικά θέματα, και αυτά βρίσκονται στην πρώτη θέση τών ενδιαφερόντων του!

Θα ήταν λάθος να επικεντρώνεται κάποιος στα "σημεία φανατισμού" τού συνομιλητή του, στα οποία έχει υποστεί τη μεγαλύτερη πλύση εγκεφάλου. Θα πρέπει να βρεθεί μία "κοινή βάση", πάνω στην οποία θα οικοδομηθεί μία υγιής επιχειρηματολογία, που θα θέσει πρώτα τις προϋποθέσεις, για να κατανοήσει στη συνέχεια και τα ζητήματα φανατισμού.

Και τα θέματα θα πρέπει να συζητιούνται ΕΝΑ - ΕΝΑ, και όχι να πηδάει κάποιος από το ένα θέμα στο άλλο. Πρώτα θα ολοκληρώνεται ένα θέμα (στοιχειωδώς έστω), και μετά θα δίνεται απάντηση σε κάτι άλλο.

δ) Πράγματα που μπορεί να ελέγξει

Επίσης θα πρέπει να έχουμε υπ' όψιν μας, ότι αφού οι γνώσεις όλων μας δομούνται πάνω σε παλαιότερη γνώση, θα πρέπει να τεθεί θεμέλιο σε κάθε τι νέο, που λέμε στον συνομιλητή μας.

Μπορεί κάτι που λέμε, να είναι για εμάς αυταπόδεικτο, ή να γνωρίζουμε την απόδειξη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι τη γνωρίζει και ο άλλος, ή ότι και ο άλλος το βλέπει εξ ίσου αποδεκτό.

Κάθε τι νέο λοιπόν, θα πρέπει να το τεκμηριώνουμε, πριν προχωρήσουμε σε κάτι άλλο. Διαφορετικά αφήνουμε στον συνομιλητή μας ΚΕΝΑ, και δεν μπορεί να παρακολουθήσει τη συνέχεια τής συζήτησης. Αν δεν τεκμηριώσουμε βήμα-βήμα, όσα νέα πράγματα τού λέμε, ό,τι άλλο τού πούμε από εκεί και πέρα, είναι "λόγια τού αέρα", και αδίκως μιλάμε.

Και πώς θα ξέρουμε τι απ' αυτά που λέμε έχει τεκμηριωθεί στη σκέψη τού άλλου;

Μα φυσικά θα τον ρωτήσουμε! Δεν θα βάζουμε το "μοτεράκι" να αραδιάζουμε όσα έχουμε στο μυαλό μας. Αλλά θα τον αφήσουμε να εκφρασθεί, και εκείνος θα μάς δείξει αν τού αφήσαμε κενά, και αν κάτι πρέπει να το τεκμηριώσουμε περισσότερο.

Αν δεν μάθουμε να ακούμε τον άλλο, και αυτός θα πάψει να ακούει τι του λέμε.

Είναι επίσης σημαντικό, να τού λέμε πράγματα που μπορεί να ελέγξει! Διαφορετικά, όσο τεκμηριωμένο και αν (για εμάς) αυτό που του λέμε, γι' αυτόν δεν έχει την παραμικρή αξία!

Όπως δεν θα ταΐσουμε ένα μωρό με κρέας, έτσι θα δίνουμε με προσοχή και σύνεση στον άλλο, την τροφή που χρειάζεται και που μπορεί να καταναλώσει, και όχι αυτή που έχουμε εμείς στο δικό μας πιάτο.

ε) Να μιλάμε στη γλώσσα τού ακροατή μας

Τέλος, θα πρέπει να μιλάμε στη δική του γλώσσα! Αν για παράδειγμα αρχίσουμε να λέμε σε έναν Προτεστάντη για τον τάδε ή τον δείνα Ιερό Κανόνα, αυτά τα ακούει βερεσέ! Δεν έχουν γι' αυτόν καμία βαρύτητα.

Αν μιλήσουμε σε έναν θνητοψυχίτη για "αθανασία τής ψυχής", αυτός έχει στο μυαλό του την Πλατωνική άποψη για την ψυχή. Θα πρέπει λοιπόν να τού εξηγήσουμε ότι η ψυχή είναι φύσει θνητή και κατά χάριν τη διατηρεί ο Θεός αθάνατη.

Αν μιλήσουμε σε έναν Αριανιστή για Αγία Τριάδα, και δεν του εξηγήσουμε ότι μιλάμε για 3 διαφορετικά πρόσωπα, αυτός έχει συνήθως στο μυαλό του για εμάς, ότι πιστεύουμε σε έναν Σαβελλιανιστικό θεό, που πότε εμφανίζεται ως Πατέρας, πότε ως Υιός και πότε σαν Άγιο Πνεύμα!

Αν μιλήσουμε σε έναν Μάρτυρα τού Ιεχωβά για "ουράνια βασιλεία", πρέπει να τού εξηγήσουμε ότι στη γη θα είναι ο άφθαρτος Μέλλοντας Αιώνας, και ότι δεν μιλάμε για ζωή σε συννεφάκια, αλλά για μετοχή στη Ζωή τού Θεού.

Αν μιλήσουμε σε έναν Αθεϊστή για Αγία Γραφή, πρέπει να τού εξηγήσουμε ότι ΔΕΝ είναι για εμάς η βάση τής πίστης μας, αλλά η βάση τής πίστης μας είναι Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ τών αγίων! Επειδή αυτός έχει στο μυαλό του, την Προτεσταντική άποψη, που έχει ως βάση την κατά γράμμα θεοπνευστία τής Αγίας Γραφής.

Ομοίως και εμείς! Ας μην εμπιστευθούμε στο τι ΝΟΜΙΖΟΥΜΕ ότι εννοεί ο άλλος με αυτά που λέει. Ας τον ρωτήσουμε και ας τον ακούσουμε, να κατανοήσουμε ακριβώς τι εννοεί. Θα εκπλαγούμε, όταν θα αντιληφθούμε ότι συχνά χρησιμοποιεί πολλές ίδιες λέξεις με εμάς, αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο!

Όλα αυτά είναι βασικά στοιχεία σε μία συζήτηση, που πρέπει να τα έχουμε υπ' όψιν και να τα προσέχουμε.

Αν κάποιος αντιαιρετικός εργάτης, όλα αυτά τα παραπάνω τα θεωρεί "άχρηστες λεπτομέρειες", ας ρωτήσει τον εαυτό του: "Όσο καιρό κάνω αυτή τη διακονία, πόσους ανθρώπους έχω οδηγήσει στην Εκκλησία;" Και αν δει ότι έχει βοηθήσει ανθρώπους να μπουν στην κιβωτό τής σωτηρίας, ας συνεχίσει όπως ξέρει.

Διαφορετικά ας ασχοληθεί με κάτι διαφορετικό, επειδή δεν κάνει για το συγκεκριμένο "άθλημα", και γίνεται και επιβλαβής για τους συνανθρώπους του, και για το ίδιο το Ευαγγέλιο.

Γ. Κ.