Μπορεί ο Τατιανός να ήταν αιρετικός, όμως η ιστορική του μαρτυρία για τους Παγανιστές τής εποχής του, (120-180 μ.Χ.), παραμένει το ίδιο επίκαιρη ως σήμερα! Όπως και σήμερα, έτσι και τότε, οι Παγανιστές κρύβοντας τις μειονεξίες τους πίσω από το μεγαλείο τής λέξης: "Έλληνας", προσπαθούσαν να δρέψουν ξένες δάφνες και να νιώσουν σπουδαίοι, καπηλευόμενοι επιτεύγματα αξίων Ελλήνων Φιλοσόφων και ξένων λαών! Έστω και αν οι Φιλόσοφοι όταν ζούσαν, διώκονταν από τους Ειδωλολάτρες!

Ποιος σώφρων άνθρωπος δεν έχει γελάσει με τα καμώματα τών σημερινών Νεοπαγανιστών; Ανιστόρητοι καυχησιάρηδες και μίζεροι γκρινιάρηδες, στρέφονται με συκοφαντίες κατά τής ανωτερότητας τών Χριστιανών, που παρά τους συστηματικούς διωγμούς τριών αιώνων κατά τού Χριστού από τους Παγανιστές, παρ' όλα αυτά η ανωτερότητα τής Χριστιανικής πίστης απώθησε τις αρχαίες δεισιδαιμονίες τής Ειδωλολατρείας, και κράτησε και υιοθέτησε και χρησιμοποίησε, μόνο όσα άξιζαν από την πολύτιμη Ελληνική Φιλοσοφία, αξιοποιώντας την πολύτιμη και ακριβέστατη Ελληνική γλώσσα.

Στην εποχή τού Τατιανού οι Έλληνες βρίσκονταν υπό Ρωμαϊκή εξουσία και οι πόλεις τους δεν είχαν την παλιά τους ανεξαρτησία. Όμως η Ελληνική Φιλοσοφία άκμαζε, αφού οι Ειδωλολάτρες δεν κατάφεραν να την εξαφανίσουν, παρά τους διωγμούς κατά τών Φιλοσόφων, το κάψιμο τών βιβλίων τους και την υποδούλωσή τους από τον Ειδωλολατρικό φανατισμό τών περασμένων αιώνων. Πλέον η λατρεία στους μιαρούς εγκληματίες "θεούς" τών Ειδωλολατρών φάνταζε παρωχημένο κατάλοιπο τών αγράμματων χωρικών.

Σε αυτό το περιβάλλον, το μόνο που απέμενε στους παγανιστές, ήταν η καυχησιολογία και η υιοθέτηση τού ονόματος "Έλληνες", από τον οποιονδήποτε παγανιστή, μια και η λέξη "Έλληνας" πλέον αποδιδόταν σε κάθε ειδωλολάτρη, ανεξαρτήτως καταγωγής!

Καυχιόντουσαν ότι δήθεν είχαν ανακαλύψει κάθε καλό στον κόσμο, και πως η  γλώσσα τους ήταν η καλύτερη από τις βαρβαρικές. Έστω και αν οι ξενόφερτοι ψευτοθεοί τους μιλούσαν την... βαρβαρική!

Όπως και σήμερα, οι Νεοπαγανιστές προσπαθούν να παρουσιάσουν κάθε πρωτιά και κάθε καλό ως δήθεν Ελληνικό, έστω και αν είναι δάνειο από άλλους λαούς, έτσι και τότε. Ασήμαντοι απόγονοι αξίων προγόνων, προσπαθούσαν να νιώσουν σπουδαίοι μέσα στην ασχετοσύνη τους.

Ας δούμε λοιπόν ένα απόσπασμα από το μόνο σωζόμενο έργο τού Τατιανού "Προς Έλληνας", για να κάνουμε τις συγκρίσεις μας:

Τατιανού προς Έλληνας Ι.

Μη πάνυ φιλέχθρως διατίθεσθε προς τους βαρβάρους, ω άνδρες Έλληνες, μηδέ φθονήσητε τοις τούτων δόγμασιν. ποίον γαρ επιτήδευμα παρ' υμίν την σύστασιν ουκ από βαρβάρων εκτήσατο;

Τελμησσέων μεν γαρ οι δοκιμώτατοι την δι' ονείρων εξεύρον μαντικήν, Κάρες την δια τών άστρων πρόγνωσιν, πτήσεις ορνίθων Φρύγες και Ισαύρων οι παλαίτατοι, Κύπριοι θυτικήν, αστρονομείν Βαβυλώνιοι, μαγεύειν Πέρσαι, γεωμετρείν Αιγύπτιοι, την δια γραμμάτων παιδείαν Φοίνικες.

Όθεν παύσασθε τας μιμήσεις ευρέσεις αποκαλούντες.

Ποίησιν μεν γαρ ασκείν και άδειν Ορφεύς υμάς εδίδαξεν, ο δε αυτός και μυείσθαι· Τουσκανοί πλάττειν, ιστορίας συντάττειν αι παρ' Αιγυπτίοις τών χρόνων αναγραφαί. Μαρσύου δε και Ολύμπου την αυλητικήν απηνέγκασθε· Φρύγες δε [οι] αμφότεροι· την δια σύριγγος αρμονίαν άγροικοι συνεστήσαντο. Τυρρηνοί σάλπιγγα, χαλκεύειν Κύκλωπες, και επιστολάς συντάσσειν η Περσών ποτε ηγησαμένη γυνή, καθά φησιν Ελλάνικος· Άτοσσα δε όνομα αυτή ην.

Καταβάλετε τοιγαρούν τούτον τον τύφον μηδέ προβάλλεσθε ρημάτων ευπρέπειαν, οίτινες υφ' υμών αυτών επαινούμενοι συνηγόρους τους οίκοι κέκτησθε. Χρή δε τον νουν έχοντα την αφ' ετέρων περιμένειν μαρτυρίαν συνάδειν τε και εν τη τού λόγου προφορά.

Νυν δε μόνοις υμίν αποβέβηκε μηδέ εν ταις ομιλίαις ομοφωνείν. Δωριέων μεν γαρ ουχ η αυτή λέξις τοις από τής Αττικής, Αιολείς τε ουχ ομοίως τοις Ίωσι φθέγγονται· στάσεως δε ούσης τοσαύτης παρ' οις ουκ εχρήν απορώ τίνα με δει καλείν Έλληνα.

Και γαρ το πανατοπώτατον, τας μη συγγενείς υμών ερμηνείας τετιμήκατε, βαρβαρικαίς τε φωναίς έσθ' ότε καταχρώμενοι συμφύρδην υμών πεποιήκατε την διάλεκτον.

Οι μεν Τελμησσοί ως οι πιο δόκιμοι ανακάλυψαν την μαντική, οι Κάρες την πρόγνωση μέσω των άστρων, τις πτήσεις των πουλιών οι Φρύγες και οι παλαιότατοι των Ισαύρων, οι Κύπριοι την τέχνη της θυσίας, οι Βαβυλώνιοι την αστρονομία, οι Πέρσες την μαγεία, οι Αιγύπτιοι την γεωμετρία, οι Φοίνικες τη παιδεία μέσω γραμμάτων.

Οπότε σταματήστε να αποκαλείτε τις μιμήσεις σας εφευρέσεις.

Ο Ορφέας σας δίδαξε να ασκείτε και να τραγουδάτε την ποίηση και ο ίδιος και να μυείσθε. Οι Τοσκανοί να πλάθετε, και να συντάσσετε ιστορίες από τις αναγραφές των χρονικών από τους Αιγυπτίους. Στην αυλητική εισαχθήκατε από τον Μαρσύα και τον Όλυμπο – Φρύγες αμφότεροι. Την αρμονία με την σύριγγα την δημιούργησαν οι αγρότες. Οι Τυρρηνοί την σάλπιγγα, τα χαλκώματα οι Κύκλωπες, και η σύνταξη επιστολών από την κάποτε ηγέτιδα γυναίκα των Περσών – όπως μας λέει ο Ελλάνικος. Και το όνομά της ήταν Άτοσσα. 

Πετάξτε λοιπόν αυτή την έπαρση, και ούτε να προβάλλεσθε με την ευπρέπεια λόγων, που κάποιοι από εσάς παινεύοντες συνηγόρους αποκτήσατε τα σπίτια τους. Πρέπει κάποιος που έχει νου να περιμένει από αυτούς μαρτυρία που να συνάδει και με την προφορά του λόγου.

Τώρα έμεινε μόνο σε εσάς να μην ομοφωνείτε, ούτε στις ομιλίες. Διότι η λέξη των Δωριέων δεν είναι η ίδια με αυτών της Αττικής. Ομοίως οι Αιολείς δεν μιλούν όμοια με τους Ίωνες. Με τόση στάση που υπάρχει με αυτούς που δεν χρειαζόταν, απορώ ποιος πρέπει να με ονομάζει Έλληνα.

Και το πιο άτοπο, εκτιμήσατε τις μη συγγενείς σε σάς ερμηνείες, και καταντήσατε την διάλεκτο με βαρβαρικές φωνές και ανακατεμένη κατάχρηση.

Απίστευτο έτσι; Σαν να γράφτηκε σήμερα! Οι ίδιοι καυχησιάρηδες ανιστόρητοι τύποι, με τις ίδιες εμμονές Εθνικισμού, Γλωσσολογικής αλλοίωσης, κλοπής επιτευγμάτων άλλων λαών, πλήρεις δόλου και απάτης.

Είναι απορίας άξιο, αν ο Παγανισμός οδηγεί τους ανθρώπους σε τέτοιες συμπεριφορές σε κάθε εποχή, ή αν άνθρωποι τέτοιας καυχησιάρικης προδιάθεσης και συμπεριφοράς, είναι επιδεκτικοί τής Παγανιστικής πλάνης.

Ποιος ξέρει; Ίσως και τα δύο αλληλοτροφοδοτούμενα.

Ν. Μ.