Προϊόντα παρανοήσεων ή λαθροχειρίας, μεταφέρονται εδώ και χρόνια από στόμα σε στόμα και από e-mail σε e-mail

Τής Λιάνας Γιάνναρου

Πηγή: "Εφημερίδα Καθημερινή τής Κυριακής" 29-11-2009, σελ. 31.

Αναδημοσίευση από: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_1_29/11/2009_381299

Εχετε ακούσει βέβαια ότι η ελληνική είναι η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου, με περισσότερες από 6 εκατ. λέξεις και 78 εκατ. λεκτικούς τύπους. Οπως και ότι η Apple υλοποιεί πρόγραμμα εκμάθησης ελληνικών, αφού οι εξελιγμένοι υπολογιστές δέχονται ως «νοηματική» μόνον την ελληνική. Φανταστείτε πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα αν σε εκείνη την ψηφοφορία, που είχε πραγματοποιηθεί στις νεοσύστατες ΗΠΑ, τα ελληνικά γίνονταν η επίσημη γλώσσα τους...

Οι περισσότεροι έχετε ήδη αντιληφθεί ότι κάτι δεν πάει καλά με τα παραπάνω. Πράγματι, πρόκειται για μία συρραφή κάποιων εκ των πλέον δημοφιλών «μύθων» που εδώ και χρόνια κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα (και από email σε email) και έχοντας αναπαραχθεί από έντυπα αλλά και πολιτικούς, έχουν εδραιωθεί στο μυαλό των περισσοτέρων ως αληθείς και πραγματικοί.

Προϊόντα παρανοήσεων ή λαθροχειρίας, με ψήγματα αλήθειας ή τελείως εξωπραγματικοί, όσο και να διαψεύδονται, δεν φαίνεται να απαξιώνονται. Αντίθετα, όπως σχολιάζει στην «Κ» ο συγγραφέας και μεταφραστής κ. Νίκος Σαραντάκος (www. sarantakos. com), ο οποίος έχει αφιερώσει πολύ χρόνο στη μελέτη του «φαινομένου», θυμίζουν λερναία ύδρα! «Ο κόσμος μπερδεύει την επανάληψη με τη διασταύρωση». Η τάση μας δε προς την τρομοκράτηση και την εντυπωσιοθηρία αποτελούν το πλέον πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξή τους.

Το Hellenic Quest

Κυκλοφορεί εδώ και σχεδόν μία δεκαετία σε διάφορες παραλλαγές. Το βασικό κείμενο λέει: «Ηellenic Quest λέγεται ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής εκμαθήσεως της ελληνικής που το CNN άρχισε να διανέμει παγκοσμίως... (...) Το πρόγραμμα παράγεται από την Αpple, ο πρόεδρος της οποίας Τζον Σκάλι είπε σχετικώς: “(...) Η κοινωνία μας χρειάζεται ένα εργαλείο που θα της επιτρέψει να αναπτύξει τη δημιουργικότητά της, να εισάγει νέες ιδέες και θα της προσφέρει γνώσεις περισσότερες από όσες ο άνθρωπος μπορούσε έως τώρα να ανακαλύψει”. (...) Το ενδιαφέρον για την ελληνική προέκυψε από τη διαπίστωση των επιστημόνων πληροφορικής ότι οι H/Y προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως “νοηματική” γλώσσα μόνον την ελληνική. Ολες τις άλλες γλώσσες τις χαρακτήρισαν “σημειολογικές”».

Ο εν λόγω μύθος είναι εύκολο να αντικρουστεί. Κατ’ αρχήν, το κείμενο άρχισε να κυκλοφορεί το 2000, χρονιά που ο Τζον Σκάλι «έκλεινε»... 7 χρόνια εκτός Apple. Πέραν τούτου, η αναζήτηση στο Διαδίκτυο στοιχείων για το συγκεκριμένο πρόγραμμα, δεν «βγάζει» αποτελέσματα, πέραν του επίμαχου ελληνικού κειμένου (καμία αναφορά στην Apple, φυσικά). «Επιπλέον», εξηγεί ο κ. Σαραντάκος, «στη γλωσσολογία “νοηματική” είναι η γλώσσα των κωφών. Είναι προφανές ότι μπερδεύεται η ετυμολογία με τη σημειολογία».

Πάντως, ο μύθος αυτός αναδημοσιεύθηκε από πληθώρα εντύπων – από το περιοδικό Κατασκευή μέχρι το ενημερωτικό δελτίο του ΤΕΕ και από δικτυακές πύλες μέχρι το περιοδικό που εκδίδει η πρεσβεία μας στην Ουάσιγκτον! Πέρυσι, μάλιστα, ο τότε υπουργός Παιδείας κ. Ευριπίδης Στυλιανίδης αναφέρθηκε στο ανύπαρκτο Hellenic Quest σε δημόσια ομιλία του.

Η πλουσιότερη γλώσσα

Εδώ ο μύθος θέλει την ελληνική να είναι «η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου με 6 εκατ. λέξεις και 78 εκατ. λεκτικούς τύπους, ενώ η αγγλική έχει μόλις 490.000 λέξεις». Υποτίθεται ότι οι αριθμοί προέρχονται από την αποθησαύριση αρχαίων συγγραμμάτων από το Πανεπιστήμιο Ιρβάιν της Καλιφόρνιας. Η έρευνα του κ. Σαραντάκου για την «πηγή» του κειμένου οδήγησε στον θεωρητικό της δικτατορίας Γεώργιο Γεωργαλά και στο βιβλίο του «Ινδοευρωπαίοι ή Αιγαίοι;» (εκδ. Πελασγός, σελ. 125). Οπως εξηγεί, οι περισσότεροι μύθοι έχουν μέσα τους κάποιον κόκκο αλήθειας, το ίδιο και αυτός. Το Irvine έχει πράγματι αποθησαυρίσει όλα (σχεδόν) τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής στο γνωστό πρόγραμμα TLG. «Τα κείμενα που είχαν συγκεντρωθεί τότε είχαν συνολικό αριθμό λέξεων κάπου 78 εκατομμύρια. Ο Γεωργαλάς και οι συν αυτώ έκαναν μία ελαφρώς χοντροκομμένη λαθροχειρία: συνέδεσαν κακώς τον αριθμό αυτόν με τον αριθμό των λεκτικών τύπων της ελληνικής και επειδή σε κάθε λέξη–λήμμα αντιστοιχούν περίπου 12 - 15 λεκτικοί τύποι, υπολόγισαν ότι ο αριθμός λέξεων της αρχαίας είναι 5 - 6 εκατ., πολύ μεγαλύτερος απ’ ό, τι της... πτωχής αγγλικής».

Η φράση Κίσινγκερ

Σύμφωνα με τον... μύθο, ο Κίσινγκερ έχει πει: «Ο ελληνικός λαός είναι δυσκολοκυβέρνητος και γι’ αυτό πρέπει να τον πλήξουμε βαθιά στις πολιτισμικές του ρίζες. (...) Εννοώ, δηλαδή, να πλήξουμε τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα, ώστε να εξουδετερώσουμε κάθε δυνατότητά του να αναπτυχθεί, να διακριθεί, να επικρατήσει...»

Η δήλωση πρωτοδημοσιεύθηκε σε ρεπορτάζ του περιοδικού «Νέμεσις» τον Φεβρουάριο του 1997 και φέρεται να είχε διατυπωθεί το 1994 σε εκδήλωση προς τιμήν του στη Ουάσιγκτον. Ως πηγή, αναφερόταν η εφημερίδα Turkish Daily News της 17/2/97. Οπως αποκάλυψε ωστόσο ο Ιός της «Ελευθεροτυπίας»^[*], η δήλωση, σε συντομότερη έκδοση, είχε πρωτοδημοσιευθεί σε άρθρο του δικηγόρου Θ. Γ. Σταυρόπουλου στην «Ε» στις 26/1/1987. Σύμφωνα με εκείνο το κείμενο, ο Κίσινγκερ είχε κάνει τη δήλωση τον Νοέμβριο του 1973!

Το ’97, πάντως, η είδηση διαδόθηκε ταχύτατα. Μεταξύ άλλων, αναπαράχθηκε και από τον κ. Γ. Μαρίνο στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (14/8/97), ο οποίος ωστόσο, αργότερα, έγραψε στον ίδιο τον Κίσινγκερ ζητώντας του να την επαληθεύσει. Ο τελευταίος τού απάντησε ότι πρόκειται για ψέμα, ενώ ποτέ δεν βρέθηκε σχετική αναφορά στην τουρκική εφημερίδα. Ενώ όμως, ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» προχώρησε σε διορθωτικό κείμενο, η φράση–μύθος συνεχίζει μέχρι σήμερα να αναμεταδίδεται. Πέρυσι μάλιστα την είχε επαναλάβει και ο Λάκης Λαζόπουλος στο Αλ Τσαντίρι Νιούζ!

Ο Ντε Γκωλ και η FYROM

Ετερος δημοφιλής μύθος θέλει τον Ντε Γκωλ να θέτει βέτο στην είσοδο της Μ. Βρετανίας στην ΕΟΚ λόγω του ότι το όνομά της συμπίπτει με το όνομα της Γαλλικής Βρετάνης. Εξαιτίας μάλιστα εκείνου του βέτο-λέει ο μύθος-η Μεγάλη Βρετανία «μετονομάστηκε» σε Ηνωμένο Βασίλειο.

Ευρέως διαδεδομένος, ο μύθος αυτός έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον και από πολιτικούς. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης, μεταξύ άλλων, τον είχε αναφέρει σε δηλώσεις του, προσθέτοντας με νόημα «εάν έχεις δίκιο επιμένεις».

Ως γνωστόν, βέβαια, η Μεγάλη Βρετανία είναι μέρος της χώρας που ονομάζεται «Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Βορείου Ιρλανδίας», όνομα που υπάρχει από το 1801. Βέτο του Στρατηγού Ντε Γκωλ υπήρξε, το 1963, ωστόσο σύμφωνα με όλες τις πηγές, οφειλόταν σε άλλους λόγους.

Η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ

Αστικός μύθος από τους πλέον διαδεδομένους είναι και ότι η ελληνική δεν έγινε επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ για μία ψήφο. Οπως αναφέρεται πια και στη Βικιπαιδεία, «στην επικρατέστερη εκδοχή του ο μύθος αναφέρει ότι τα ελληνικά παραλίγο να γίνουν η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ και πως έχασαν σε σχετική ψηφοφορία για μία ψήφο. Η ψηφοφορία αυτή υποτίθεται ότι έλαβε χώρα μετά την απελευθέρωση της Αμερικής από τους Αγγλους». Τη συγκεκριμένη ιστορία, πάντως, αναφέρει και ο κ. Κ. Πλεύρης στο βιβλίο του «Ας μιλήσουμε για τους Εβραίους», προσθέτοντας μάλιστα και μια σημαντική λεπτομέρεια: η αρνητική αυτή ψήφος προήλθε από την εβραϊκή αντιπροσωπεία!

Στην πραγματικότητα, βέβαια, ποτέ δεν έγινε τέτοια ψηφοφορία στις ΗΠΑ...

* Βέβαια η αναφορά τού θέματος από τον "Ιό τής Ελευθεροτυπίας" δεν συνάδει καθόλου με την κατάρριψη τού μύθου, με δεδομένη την αναξιοπιστία τού "Ιού". Φαίνεται όμως ότι κάπου-κάπου λένε και αυτοί κάποια αλήθεια, ίσως επειδή στην προκειμένη περίπτωση τους βόλευε η διάψευση τού μύθου που τονώνει το πολιτισμικό θρησκευτικό συναίσθημα τού Έλληνα.