Πρόσφατα κάποιος που ενδιαφέρεται για την Ορθοδοξία μού έγραψε εκθέτοντας την απόγνωσή του πάνω σε μια συζήτηση που είχε με Προτεστάντες:

ΑΠΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ

«…Το πρόβλημα που συνεχώς συναντούσα καθώς συζητούσα για την Ορθοδοξία με αυτούς τους φονταμενταλιστές Προτεστάντες είναι πως το κέντρο της πίστεώς τους είναι ένα βιβλίο, και όχι ο Ενσαρκωθείς Θεάνθρωπος Ιησούς Χριστός.  Για παράδειγμα, κάποιος είπε:

«Είναι αστείο, το πώς επιμένει να δείχνει προς τον Χριστό και να μιλάει για το πόσο ο Χριστός είναι πιο σημαντικός από την Γραφή. Μα, χωρίς την Γραφή δεν Τον γνωρίζουμε τον Χριστό.  Βάζεις την άμαξα μπροστά από το άλογο.  Δεν μπορείς να έχεις τον Χριστό αν δεν πας στην αλάθητη Γραφή του Θεού για να Τον βρεις. Δεν υπάρχει Χριστός, δεν υπάρχει Χριστιανισμός, Χριστολογία, σωτηριολογία, και κανένα άλλο πεδίο μελέτης πέρα από τον αλάθητο Λόγο του Θεού.  Ο Θεός επέλεξε να φανερώσει τον Υιό Του, μέσω της Γραφής.»

Αυτό που ειπώθηκε είναι μόνο μερικώς αληθές, όμως είναι επίσης παραπλανητικά ετερόδοξο, ειδικά η πιο πάνω πρόταση (σημειωμένη με χρώμα), που εγώ αποκαλώ «εικονοκλαστική βιβλιολατρία»!  Στην ουσία, αντιλαμβάνομαι πως μεν έχουν μια ειλικρινή πίστη στην Ενσάρκωση του Θεού Λόγου, όμως ισχυρίζονται πως ο γραπτός λόγος είναι αυτός που καθιστά την Ενσάρκωση του Θεού πραγματικότητα, και όχι πως ο Σαρκωθείς Λόγος και ο Θεανθρώπινος οργανισμός Του – η Εκκλησία – αποδεικνύουν την ακρίβεια της Γραφής.  Τα πράγματα είναι εντελώς αντεστραμμένα και ανάποδα… πρόκειται για μια αντεστραμμένη, αντι-Μυστηριακή, εικονοκλαστική βιβλιολατρία.  Παρακαλώ να με διορθώσετε αν κάνω λάθος! …»

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΥ

Ακραίος Προτεσταντισμός

Αυτό που βλέπει κανείς μέσα στο πιο πάνω απόσπασμα είναι μια ακραία μορφή του Προτεσταντισμού.  Παρ’ ότι οι αρχικοί Μεταρρυθμιστές Προτεστάντες δήλωναν βεβαιότητα για το «Sola Scriptura» (=μόνο η Γραφή), ήσαν όμως δεκτικοί σε άλλες πηγές πληροφόρησης.   Διατύπωναν τους ισχυρισμούς τους χρησιμοποιώντας την Γραφή, την φιλοσοφία, τις φυσικές επιστήμες, και τον κοινό νου.  Επίσης παρέθεταν τους Πατέρες της Εκκλησίας, ειδικά όπου υποστηρίζονταν οι θέσεις των Μεταρρυθμιστών.  Ο Λούθηρος στην διάσημη ομιλία του «Ιδού, πού στέκομαι» (Here I Stand) επικαλέσθηκε και την Γραφή, και την λογική:

Μαρτίνος Λούθηρος “Εδώ Στέκομαι!”

«Εάν δεν πεισθώ από την μαρτυρία των Αγίων Γραφών ή από προφανή λογική – διότι δεν θα πιστέψω ούτε πάπα ούτε συνόδους, καθώς είναι σαφές πως αμφότεροι επανειλημμένως σφάλλουν και αντιφάσκουν – θεωρώ τον εαυτό μου ‘καταδικασμένο’ από την μαρτυρία της Αγίας Γραφής, η οποία αποτελεί βάση μου· η δε συνείδησή μου είναι αιχμάλωτη του Λόγου του Θεού.  Έτσι, ούτε μπορώ, ούτε θέλω να ανακαλέσω, διότι οι ενέργειες που εναντιώνονται στην συνείδηση δεν είναι ούτε ασφαλείς, ούτε βάσιμες.  Ο Θεός να με βοηθήσει. Αμήν»  [Πηγή αγγλικού κειμένου]

Το «Θεσμοί» του Καλβίνου είναι γεμάτο από αναφορές των πρώιμων Πατέρων της Εκκλησίας. Έτσι, ενώ οι Μεταρρυθμιστές επικαλούντο την Γραφή, η κατανόησή τους του «Sola Scriptura» επέτρεπε και άλλες πηγές γνώσης.  Αυτό που βρίσκει κανείς στους προαναφερόμενους Φονταμενταλιστές είναι κάτι αλλιώτικο – είναι μια εκδοχή του «Sola Scriptura» που αποκλείει κάθε άλλη μορφή γνώσεως.  Πρόκειται για μια ριζική αποχώρηση από τον ιστορικό Προτεσταντισμό, που καταλήγει σε λατρευτικό (cultic) Προτεσταντισμό.  Δεν είναι Προτεστάντες με την ιστορική ή την κανονική έννοια της λέξης.

Ενώ η προσέγγιση των «Δικαστικών Μεταρρυθμιστών»* (Magisterial Reformers) είναι ανώτερη από εκείνη των Ευαγγελικών, τα προβλήματα παραμένουν.

Κάτω από την φαινομενική προθυμία των Μεταρρυθμιστών να ακούν ή ακόμα και να αποδεχθούν τους Πατέρες και τις Οικουμενικές Συνόδους, υπάρχει κάποια παραδοχή πως υπάρχει σοφία μεγαλύτερη από την δική μας ανάγνωση της Γραφής, δυστυχώς, αυτό δεν το βρίσκουμε να γίνεται στην πράξη.  Η ιστορία του Προτεσταντισμού φανερώνει το σταδιακό ξήλωμα του «Sola Scriptura». Στο έργο του, «The Shape of Sola Scriptura» (Το Σχήμα του Sola Scriptura) o Keith Mathison παρατηρεί την απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στο κλασικό Sola Scriptura των Μεταρρυθμιστών και το κατοπινό «Solo Scriptura» που προτιμήθηκε από τους Ευαγγελικούς. Η κατοπινή αυτή εκδοχή απέβαλλε όλες τις άλλες, εξωτερικές πηγές, υποστηρίζοντας αντ’ αυτού να ερμηνεύει την Βίβλο ο καθένας Χριστιανός μόνος του (στμ: Αντί του Sola Scriptura, δηλαδή «Μόνη η Γραφή», προτιμήθηκε το Solo Scriptura, δηλαδή «Ατομικά η Γραφή»).

Προτεσταντισμός-λατρεία (Cultic Protestantism)

Το «Sola Scriptura» τοποθετεί ένα βαρύ φορτίο στον Χριστιανό.  Έχοντας απορρίψει τον Παπισμό, ο Προτεσταντισμός επιβάλλει στον μεμονωμένο Χριστιανό την ευθύνη για την κατανόηση της Γραφής.  Αυτό έγινε αφορμή για μια ανεξαρτησία του πνεύματος:  «Κανείς δεν θα μου πει εμένα τι εννοεί η Βίβλος!»  Παραδόξως όμως, γίνεται αφορμή για ένα πνεύμα εξάρτησης, όπου τελικά καταντούν να εξαρτώνται από τον πάστορα, τους αγαπημένους τηλε-ευαγγελιστές, ή τις εκκλησιαστικές οργανώσεις, για να κατανοήσουν την Γραφή.  Οι τελευταίες είναι αυτές που γίνονται αφορμή για τον Προτεσταντισμό-λατρεία.

Ο όρος «λατρεία» (cult) έχει συχνά χρησιμοποιηθεί υποτιμητικά, για να χαρακτηρισθεί μια θρησκευτική ομάδα που δεν είναι αρεστή.  Για το παρόν άρθρο, την λέξη «λατρεία» την ορίζω βάσει κοινωνιολογικών τάσεων, ήτοι:  (1) είναι απολυταρχική στην δομή της, (2) ατομικιστική – έχει επίκεντρο τον αρχηγό της ομάδας, (3) δεν είναι υπόλογη σε καμία ανεξάρτητη παράδοση ή εξουσία, (4) καταπιέζει την κριτική σκέψη, (5) ελάχιστη έως καμία ανοχή για εσωτερική ποικιλία – άποψη της ομάδας, (6) έχει ετοιμοπόλεμη, εχθρική αντίληψη για τον έξω κόσμο, και (7) έχει θυμό και εχθρότητα προς όσους εγκαταλείπουν την ομάδα.

9 Τρόποι που ομάδες γίνονται λατρείες

Μια λατρεία παίρνει ορισμένα στοιχεία από μια υγιή εκκλησία και τα παραμορφώνει με πολύ ανθυγιεινούς τρόπους. Μιλώντας με όρους αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, το σπίτι και η φυλακή έχουν τοίχους και πόρτες· όμως, ενώ το σπίτι είναι σχεδιασμένο να επιτρέπει εύκολη πρόσβαση και έξοδο, και επίσης προστατεύει τους ενοίκους από κακοκαιρία, η φυλακή αντίθετα είναι σχεδιασμένη για να αποτρέπει τους έγκλειστους από την αποχώρηση (δραπέτευση), και είναι σχεδιασμένη να μεγιστοποιεί τον έλεγχο των κινήσεών τους.  Ιδρύματα όπως μια στρατιωτική κατασκήνωση ή ένα μοναστήρι ίσως φέρουν μεγάλες ομοιότητες με φυλακή ή στρατόπεδο συγκέντρωσης, μόνο που στα πρώτα διατηρούνται τα στοιχεία της ελεύθερης βούλησης και συγκατάθεσης.  Οι άνθρωποι που είναι εγκλωβισμένοι σε μια λατρεία ή σε καταχρηστικές σχέσεις νοιώθουν ψυχολογικά δέσμιοι, από απειλές τιμωρίας ή εξωτερικού κινδύνου. Συχνότατα, όλες οι στενές σχέσεις τους είναι εντός της λατρείας, που σημαίνει πως η αποχώρηση θα έχει ως αποτέλεσμα την κοινωνική εγκατάλειψη – μια ζωή μοναξιάς, στερημένη από κάθε νόημα και κατεύθυνση.  Όταν εμπλακεί κανείς σε θεολογικές συζητήσεις, είναι φρόνιμο να διακρίνει αν συνομιλεί με κάποιον που ανήκει στην ιστορική φλέβα ή στην λατρευτική μορφή του Προτεσταντισμού.

Οι λατρείες βασίζονται σε τεχνικές χειραγώγησης: την αποπλάνηση, την απομόνωση, την κατήχηση και την κυριαρχία.  Αυτό είναι παρόμοιο με την καταχρηστική σχέση όπου ο άνδρας κορτάρει την γυναίκα, και μετά, σταδιακά και επιδέξια την αναγκάζει να κόψει τους δεσμούς με φίλους και οικογένεια.  Αυτά είναι τα αρχικά στάδια, της αποπλάνησης και της απομόνωσης.  Το σκεπτικό που δηλώνεται είναι η αγάπη και η έγνοια του για εκείνη. Η γυναίκα μαθαίνει να κοιτάζει τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο όπως ο άνδρας: αυτό είναι το στάδιο της κατήχησης. Αποθαρρύνεται από το να σκέπτεται ανεξάρτητα, γενόμενη εξαρτώμενη από τον άνδρα για νέα από τον έξω κόσμο: αυτό είναι το στάδιο: «άποψη της ομάδας».  Με τον καιρό η σχέση ακολουθεί μια κατηφορική σπείρα προς το πνευματικό σκοτάδι και την βία: αυτό είναι το στάδιο της κυριαρχίας.  Η σχέση έχει καταντήσει φυλακή από την οποία είναι πολύ δύσκολο να αποχωρήσει.  Η έξοδος δεν προσφέρεται σαν επιλογή.

Γνωρίζω έναν άνθρωπο που ταλαντευόταν μεταξύ Ορθοδοξίας και Ευαγγελικανισμού.  Μού είπε πως ένα βράδυ καθώς περπατούσε κοντά σε ένα πάρκο είδε μια ομάδα που τραγουδούσε και διασκέδαζε.  Διαπίστωσε πως ήταν μια ομάδα εκκλησιαστική που συναντιόταν στο πάρκο και μέσα στα σπίτια των ανθρώπων.  Άρχισε μια κουβέντα με τον πάστορα (αρχηγό της ομάδας), ο οποίος συχνά-πυκνά τον ρωτούσε: «Πού το λέει αυτό στην Γραφή;»  Αυτή η αθώα ερώτηση μοιάζει με τα αρχικά στάδια της αποπλάνησης και απομόνωσης.  Άτομο που διψάει πνευματικά και αναζητά την αλήθεια οδηγείται σε ένα μονόδρομο όπου η συζήτηση περιορίζεται σε αυτό που βλέπει κανείς μέσα στην Γραφή.  Αποφεύγονται έντεχνα οι όποιες άλλες πηγές πληροφόρησης.  Εδώ οι κανόνες του παιχνιδιού είναι στημένες επιδέξια, χωρίς να το πάρει είδηση ο «συμπαίκτης».  Ο αναζητητής τότε έχει να παλέψει με την ερμηνεία της Γραφής του πάστορα. Αν υπάρχει άγνοια της εκκλησιαστικής ιστορίας ή δεν έχει αποκτηθεί επαρκής παιδεία στην κριτική σκέψη, γίνεται κανείς ευάλωτος στις «ανώτερες» γνώσεις τού πάστορα.  Δεν ξέρω αν η ομάδα αυτή ήταν λατρεία ή όχι. Όμως η πνευματική ειλικρίνεια απαιτεί να ενημερωθεί ο αναζητητής για τις μεθόδους και τις πηγές που επιστρατεύονται.  Η αμεροληψία απαιτεί να γνωρίζουν αμφότεροι οι «παίκτες» τους κανόνες του παιχνιδιού.  Η υγιής πνευματικότητα απαιτεί να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην εκλογικευμένη διανόηση και την συναισθηματική/διαισθητική διάκριση, και ανάμεσα στην ατομική ελευθερία και την συλλογική εξουσία.

Οπότε, διαβάζοντας την παραπομπή μέσα στο εμεηλ του αναγνώστη, εντυπωσιάστηκα από τους επιδέξιους ψυχολογικούς χειρισμούς που εφαρμόζονταν.  Αντί να πάρουν στα σοβαρά την προσπάθεια του αναζητητή να κάνει μια Χριστοκεντρική προσέγγιση στον Χριστιανισμό, οι συζητητές του υποτιμούσαν την θεολογική του μέθοδο και επιδίωκαν να τον καθοδηγήσουν προς μια ακραία εκδοχή της «Sola Scriptura”:

«Είναι αστείο, το πώς επιμένει να δείχνει προς τον Χριστό και να μιλάει για το πόσο ο Χριστός είναι πιο σημαντικός από την Γραφή. Μα, χωρίς την Γραφή δεν Τον γνωρίζουμε τον Χριστό.  Βάζεις την άμαξα μπροστά από το άλογο.  Δεν μπορείς να έχεις τον Χριστό αν δεν πας στην αλάθητη Γραφή του Θεού για να Τον βρεις. Δεν υπάρχει Χριστός, δεν υπάρχει Χριστιανισμός, Χριστολογία, σωτηριολογία, και κανένα άλλο πεδίο μελέτης πέρα από τον αλάθητο Λόγο του Θεού.  Ο Θεός επέλεξε να φανερώσει τον Υιό Του, μέσω της Γραφής.»

Αυτό που βλέπουμε εδώ είναι ένα πλήρως ανεπτυγμένο θεολογικό σύστημα, με μια υπονοούμενη θεολογική μέθοδο:  την Γραφή ως αποκλειστική πηγή θεολογίας.  Αυτό που δεν αναφέρεται, είναι η μέθοδος με την οποία η Γραφή θα ερμηνεύεται.  Ο αποκλεισμός των συμβόλων πίστεως, της εκκλησιαστικής ιστορίας, των θεολόγων και των Πατέρων της Εκκλησίας εμποδίζει την δυνατότητα να υπάρξουν εναλλακτικές απόψεις.  Αυτό αφήνει σε μειονεκτική θέση τους άσχετους από εκκλησιαστική ιστορία και με ελάχιστη γνώση της Γραφής όταν συζητούν για την Γραφή.  Στον Προτεσταντισμό-λατρεία η «σωστή» ερμηνεία της Γραφής βρίσκεται στον αρχηγό της ομάδας.  Αντίπαλες ερμηνείες παρεμποδίζονται, ορισμένες φορές από πιέσεις άνωθεν ή από επιδέξια κηρύγματα απευθυνόμενα στον κριτικό, και άλλες φορές με πιο φανερά και εξαναγκαστικά μέσα, όπως η άμεση επίπληξη ή ακόμα και η έξωση.

Η Ορθοδοξία προσφέρει μια αρκετά διαφορετική προσέγγιση στην ερμηνεία της Γραφής.  Έχω γράψει αρκετά άρθρα που ασχολούνται με αυτό το θέμα.  Το ένα άρθρο δείχνει πως αυτό που η Γραφή διδάσκει δεν είναι η Γραφή από μόνη της, αλλά η Γραφή σε συνάφεια με την Αποστολική Παράδοση.  Και πώς το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί διαχρονικά την Εκκλησία στην δική Της ανάγνωση της Γραφής.

Μόνο η Γραφή;

Πιθανόν ο καλλίτερος τρόπος να αντιμετωπισθούν οι ακραίοι Προτεστάντες, είναι να ερωτηθούν: «Πού λέει η Γραφή ‘μόνο η Γραφή’;»  Το πιθανότερο είναι να σας απαντήσουν με Γραφικά εδάφια περί της θεοπνευστίας, του αλάθητου και του απαρέγκλιτου της Γραφής, όμως κανένα από αυτά τα εδάφια δεν θα λέει πως πρέπει να βασιζόμαστε μόνο στην Γραφή, εξαιρώντας κάθε άλλη πηγή.  Μια προσεκτική ανάγνωση της Γραφής θα αποδείξει πως ο Θεός επέτρεπε στους ανθρώπους να αξιοποιούν την ανθρώπινη λογική - και άλλες πηγές, πέραν της Γραφής:

Δημιουργία

Η Γραφή πολλές φορές τονίζει την ομορφιά της Δημιουργίας ως απόδειξη πως υπάρχει Δημιουργός Θεός (Ψαλμ. 8:4, 18:2).  Ο Παύλος παρομοίως αναφέρει την Δημιουργία ως μαρτυρία του Θεού, στο Ρωμ.1:20.  Αν και η μαρτυρία της Δημιουργίας περί Θεού είναι ατελής, είναι σημάδι σοφίας, προκειμένου να μαθαίνει κανείς από την Δημιουργία του Θεού.  Το δώρο του Θεού προς τους Ιουδαίους ήταν η θεϊκή σοφία που υπήρχε μέσα στην Τορά (Ψαλμ.18:2-7). Όταν οι Ιουδαίοι γύρισαν τα νώτα τους στον Θεό, ο Θεός χρησιμοποίησε την Δημιουργία ως μαρτυρία εναντίον τους (Ησαϊ.1:2-3).

Διάλογος

Ο Προφήτης Ησαΐας αναφέρει αυτή την έκκληση: «και δεύτε διαλεχθώμεν, λέγει Κύριος» (Ησαϊ.1:18) - ελάτε τώρα, ας το μελετήσουμε μαζί, είπε ο Κύριος.  Δεν επρόκειτο για τυφλή υπακοή, ήταν μια έκκληση να καθίσουν οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ και της Ιουδαίας να αναλογισθούν τις παρούσες περιστάσεις τους και τις μέλλουσες καταλήξεις.  Μια προσεκτική ανάγνωση των Επιστολών του Αποστόλου Παύλου φανερώνει την εξοικείωσή του με τις τεχνικές επιχειρηματολογίας που χρησιμοποιούσαν οι φιλόσοφοι και οι θρησκευτικοί γραμματείς της εποχής του.  Πουθενά μέσα στις Επιστολές του δεν εξωθούσε ο Παύλος τους αναγνώστες του σε μια τυφλή πίστη.

Φιλοσοφία

Στην ομιλία του ενώπιον των φιλοσόφων στην Αθήνα ο Απόστολος Παύλος παρέθεσε τα λόγια δύο Ελλήνων φιλοσόφων, τον Επιμενίδη και του Αράτου (Πραξ.17:28).  Ο Παύλος παραθέτει Επιμενίδη στο Τιτ.1:12, και Μένανδρο στο Α’Κορ.15:33.  Η άνεση με την οποία ο Παύλος μπορούσε να κάνει αναφορά στους ειδωλολάτρες Έλληνες φιλοσόφους και ποιητές είναι ενδεικτική της οικειότητάς του με την ειδωλολατρική ελληνική κουλτούρα. Ο Απόστολος Παύλος ήταν ένας αμφιπολιτισμικός εβραίος: μεγάλωσε μέσα στον κόσμο του Ελληνισμού και έλαβε την ραββινική του παιδεία στην Ιερουσαλήμ, υπό τον Γαμαλιήλ: «Άνθρωπος ειμί Ιουδαίος Ταρσεύς» (Πράξ. 21:39),  «γεγεννημένος εν Ταρσώ της Κιλικίας, ανατεθραμμένος δε εν τη πόλει ταύτη (Ιερουσαλήμ) παρά τους πόδας Γαμαλιήλ, πεπαιδευμένος κατά ακρίβειαν του πατρώου νόμου, ζηλωτής υπάρχων του Θεού» (Πράξ. 22:3), «Ώ λατρεύω από προγόνων εν καθαρά συνειδήσει» (Β' Τιμ. 1:3).  Ο Παύλος προφανώς δεν ήταν κανένας στενόμυαλος Φονταμενταλιστής!

Ιστορία

Βρίσκουμε θεολογικά επιχειρήματα μέσα στην Γραφή, τα οποία βασίζονται σε ιστορικές αφηγήσεις.  Ο Στέφανος στο κεφ.7 των Πράξεων αναπτύσσει την ιστορία των Εβραίων από τον Αβραάμ μέχρι τον Σολομώντα.  Ο Παύλος στο κεφ.14:16-23 αναπτύσσει την ιστορία των Εβραίων από τα γεγονότα της Εξόδου έως τον Βασιλέα Δαυίδ. Στην ομιλία του στον Άρειο Πάγο (Πραξ.κεφ.17) ο Παύλος αναπτύσσει την ιστορία της ανθρωπότητας από την Γένεση 1 έως 11.  Στο κεφ.28 των Πράξεων βρίσκουμε τον Παύλο να παρουσιάζει την προσωπική του ιστορία στον βασιλέα Αγρίππα, σαν τρόπο παρουσίασης και υποστήριξης του Ευαγγελίου.

Δεν υπάρχει τίποτε μέσα στην Γραφή που να λέει πως δεν μπορούμε να διδαχθούμε από την Ιστορία πέραν του Βιβλίου των Πράξεων. Μάλιστα, θα περιμέναμε να δούμε απόδειξη της επικυριαρχίας του Θεού στην ιστορία του Χριστιανισμού.  Θα περιμέναμε να δούμε την εκπλήρωση της υποσχέσεως του Χριστού, πως το Άγιο Πνεύμα «οδηγήσει υμάς εις πάσαν την αλήθειαν» (Ιω.16:13).  Ο ισχυρισμός πως η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τηρήσει την Αποστολική Παράδοση συνταυτίζεται με τον τρόπο που η Γραφή χρησιμοποιεί την Ιστορία. Οι ακραίοι Προτεστάντες απεχθάνονται να ισχυρίζονται μέσω της εκκλησιαστικής ιστορίας, προτιμώντας αντ’ αυτού να «κορφολογούν» την Γραφή για εδάφια και να κατασκευάζουν ένα πολύπλοκο θεολογικό σύστημα βασισμένο σε ένα εσωτερικό νόημα της Γραφής, το οποίο μόνο εκείνοι κατέχουν.

Οράματα και Όνειρα

Αν οι ακραίοι Προτεστάντες έχουν δίκιο, τότε το μόνο που θα χρειαζόταν για να γίνει Χριστιανός ο Σαούλ της Ταρσού, θα ήταν η ανάγνωση της Παλαιάς Διαθήκης.  Αντ’ αυτού, ο Θεός έδωσε μια ισχυρή «κατραπακιά» στον Παύλο, με ένα… τυφλωτικό όραμα καθ’ οδόν για την Δαμασκό (Πραξ. 9:3-5). 

Στο κήρυγμά του την Πεντηκοστή ο Πέτρος αναφέρθηκε στο εδάφιο του Ιωήλ: «Αλλά τούτό εστι το ειρημένον δια του προφήτου Ιωήλ· και έσται εν ταις εσχάταις ημέραις, λέγει ο Θεός, εκχεώ από του πνεύματός μου επί πάσαν σάρκα, και προφητεύσουσιν οι υιοί υμών και αι θυγατέρες υμών, και οι νεανίσκοι υμών οράσεις όψονται και οι πρεσβύτεροι υμών ενύπνια ενυπνιασθήσονται· και γε επί τους δούλους μου και επί τας δούλας μου εν ταις ημέραις εκείναις εκχεώ από του πνεύματός μου, και προφητεύσουσι» (Πραξ.2:16-18). 

Στο κεφάλαιο 10 των Πράξεων, διαβάζουμε πως χρειάσθηκε ένα όραμα εκ Θεού για να πεισθεί ο Πέτρος πως ήταν «καθαρό» να επισκεφθεί τον οίκο του ρωμαίου κεντυρίωνα Κορνηλίου.

Αν και δεν είναι τυπικά, κάτι τέτοια υπερφυσικά συμβάντα δείχνουν πως είναι δυνατή η γνωριμία με τον Θεό, έξω από την Γραφή.  Αυτό που έχει σημασία είναι πως αυτά τα υπερφυσικά συμβάντα είναι συνεπή με την μαρτυρία της Γραφής περί του Ιησού Χριστού.

Παράδοση

Όταν ο Φίλιππος ρώτησε τον Αιθίοπα ευνούχο «άρά γε γινώσκεις ά αναγινώσκεις;» - αν κατάλαβε το εξής κείμενο του Ησαΐα που διάβαζε: «και αυτός δια το κεκακώσθαι ουκ ανοίγει το στόμα αυτού· ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη και ως αμνός εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα. Εν τη ταπεινώσει η κρίσις αυτού ήρθη· την δε γενεάν αυτού τις διηγήσεται; ότι αίρεται από της γης η ζωή αυτού, από των ανομιών του λαού μου ήχθη εις θάνατον», ο ευνούχος του απάντησε: «πώς γαρ αν δυναίμην, εὰν μη τις οδηγήσῃ με;» (Πραξ.8:31 - Ησαΐας 53: 7,8) - πώς να μπορέσω, αν δεν με καθοδηγήσει κάποιος;  Η Ορθόδοξη κατανόηση είναι πως ο Χριστός είναι ο κυρίαρχος Διδάσκαλος, ο Οποίος δίδαξε στους Αποστόλους το νόημα της Παλαιάς Διαθήκης (Λουκ. 24:44-49).  Ο Φίλιππος, ως χειροτονημένος Διάκονος (Πραξ.6:5-6), είχε την εξουσία να δίνει την Χριστιανική ερμηνεία του Ησαΐα στον ευνούχο. 

Στο Β’ Θεσσ.2:15 ο Παύλος παροτρύνει τους Χριστιανούς : «Άρα ουν, αδελφοί, στήκετε, και κρατείτε τας παραδόσεις ας εδιδάχθητε είτε δια λόγου είτε δι' επιστολής ημών» να μείνουν σταθεροί στην Αποστολική Παράδοση, και στην γραπτή, και στην προφορική μορφή της. Οι ακραίοι Προτεστάντες, από την άλλη, εθελοτυφλούν όταν πρόκειται για την προφορική παράδοση. Αν πιεσθούν, θα επιμείνουν πως «δεν ξέρουμε τι είναι αυτή η ‘προφορική παράδοση’», και πως «χάθηκε εν καιρώ, όταν η Χριστιανική Εκκλησία έπεσε σε πνευματικό σκοτάδι.»  Αυτή είναι η «Αποστασία», ή η θεωρία του «τώρα την βλέπεις/τώρα την χάνεις» της εκκλησιαστικής ιστορίας.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία επιμένει, πως έχει διατηρήσει πιστά και την προφορική, και την γραπτή Παράδοση, από την εποχή των Αποστόλων.  Αυτό που παραβλέπουν πολλοί Προτεστάντες, είναι ο ρόλος της Εκκλησίας στην διαφύλαξη του γραπτού Λόγου του Θεού πριν από την έλευση του τυπογραφικού πιεστηρίου.  Χρωστάμε μεγάλο χρέος στους πρώιμους Χριστιανούς οι οποίοι αντέγραψαν πιστά την Γραφή, και που προστάτευσαν την Γραφή από τους άπιστους που γύρευαν να την καταστρέψουν.  Επιπρόσθετα, χρωστάμε πολλά και στους πρώιμους Πατέρες της Εκκλησίας οι οποίοι καθόρισαν τον Κανόνα της Αγίας Γραφής, εξασφαλίζοντας να γίνουν μέρος της Αγίας Γραφής οι εμπνευσμένες Γραφές, και να αποκλεισθούν οι κίβδηλες.  Επίσης έχουμε υποχρέωση προς τους Πατέρες της Εκκλησίας οι οποίοι διαφύλαξαν την Αγία Γραφή από τους αιρετικούς που διαστρέβλωναν την έννοια της Γραφής.

Για να ανακεφαλαιώσουμε:  αυτό που βρίσκουμε μέσα στην Γραφή είναι μια πλούσια παράταξη από μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να διακρίνουν το θέλημα του Θεού.  Δεν βρίσκουμε την μέθοδο του «αποδεικτικού κειμένου» που περισσότερο προτιμούν οι Προτεστάντες.  Έτσι, αν κάποιος βρεθεί σε συζήτηση ή διάλογο και ερωτηθεί: «Πού το λέει αυτό μέσα στην Γραφή;», η πιο καλή απάντηση είναι «Πού το γράφει μέσα στην Γραφή «ΜΟΝΟ η Γραφή;» Λοιπόν, αφού δεν το διδάσκει αυτό η Γραφή, σημαίνει πως έχουμε την ελευθερία να χρησιμοποιούμε την λογική μας διανόηση και να προτιμήσουμε τα αποδεικτικά που μας παρέχονται, όπως: η διαλογική, η εκκλησιαστική ιστορία, και οι Πατέρες της Εκκλησίας.»

Οι ακραίοι Προτεστάντες έχουν πέσει στο ίδιο λάθος με τους Φαρισαίους.  Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη (5:39-40) βρίσκουμε τον Ιησού να τους εξηγεί τον ρόλο και τον σκοπό της Γραφής.  Είπε ο Ιησούς στους Φαρισαίους: «Ερευνάτε τας γραφάς, ότι υμείς δοκείτε εν αυταίς ζωήν αιώνιον έχειν· και εκείναί εισιν αι μαρτυρούσαι περί εμού· και ου θέλετε ελθείν προς με ίνα ζωήν έχητε», δηλαδή,  εσείς ερευνάτε τις Γραφές, επειδή πιστεύετε πως μέσα σε αυτές θα έχετε αιώνια ζωή, και πως αυτές μαρτυρούν περί του Προσώπου Μου· όμως, αρνείσθε να έρθετε σε Μένα για να έχετε ζωή…

Η Γραφή είναι σαν οδοδείκτης που δείχνει προς τον επιθυμητό προορισμό· ΔΕΝ είναι ο προορισμός.  Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι ξόδευαν τόση ενέργεια μελετώντας τις Γραφές, που όταν ήρθε ο υποσχεθείς Μεσσίας, δεν κατάφεραν να Τον αναγνωρίσουν.  Κατά τον ίδιο τρόπο, οι ακραίοι Προτεστάντες έχουν προσκολληθεί τόσο πολύ στην ανάγνωση της Γραφής με τον δικό τους τρόπο, που δεν κατορθώνουν να λάβουν υπ’ όψιν την υπόσχεση του Χριστού, πως θα ιδρύσει την Εκκλησία Του, θα προστατεύσει την Εκκλησία Του (και πύλαι άδου ού κατισχύσουσιν αυτής - Ματθ.16:18), θα καθοδηγήσει την Εκκλησία δια του Αγίου Πνεύματος (Ιω.16:13), και πως θα κάνει την Εκκλησία «στύλο και εδραίωμα τής αληθείας» (Α’ Τιμ.3:15).   Παραβλέπουν τις υποσχέσεις της Ευχαριστιακής Θυσίας στην Παλαιά Διαθήκη (Ησα. 56:6-7),  την νέα ιερωσύνη για την Μεσσιανική Εποχή (Ησα. 66:20-21), και την παγκόσμια προσφορά θυμιάματος στην Μεσσιανική Εποχή (Μαλαχ.1:11).  Η Ιερωσύνη, το θυμίαμα και η Ευχαριστία βρίσκονται και σήμερα μέσα στην Ορθοδοξία, αλλά δεν βρίσκονται πουθενά στον ακραίο Προτεσταντισμό. Μπορεί να δηλώνουν πως έχουν την Αγία Γραφή, αλλά το ίδιο κάνουν και άλλες λατρείες, όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, οι Μορμόνοι, και οι Αντβεντιστές της Εβδόμης Ημέρας (όλες με προέλευση στις δεκαετίες του 1800).  Πολλές δε ακραίες Προτεσταντικές ομάδες έχουν ξεφυτρώσει μόλις πρόσφατα.  

Ο σοβαρός αναζητητής της αλήθειας του Θεού πρέπει να ρωτά : «Πού είναι η Εκκλησία που ο Χριστός υποσχέθηκε;  Πού είναι η ορθή λατρεία του Θεού που υποσχέθηκαν οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης;»

Ένοχοι Βιβλιολατρίας;

Ο Tim Challies, Μεταρρυθμιστής πάστορας, παρατήρησε πως οι συντηρητικοί Προτεστάντες – ήτοι, αυτοί που βεβαιώνουν το αλάθητο της Γραφής – έχουν συχνά κατηγορηθεί για βιβλιολατρία από τους θεολογικά φιλελεύθερους. Στην συνέχεια, παρουσίασε αυτό που ο ίδιος θεωρούσε γνήσια βιβλιολατρία:

«Εν συντομία, μπορώ να βεβαιώσω πως είναι πολύ δυνατόν για έναν άνθρωπο να ειδωλοποιήσει την Γραφή.  Αν τοποθετούσα μια Γραφή επάνω σε ένα βωμό, να άναβα μερικά κεριά τριγύρω της, και μετά να υποκλιθώ μπροστά στην Γραφή, θα λάτρευα ένα σωρό από χαρτιά, μελάνι και δέρμα, διότι θα ειδωλοποιούσα ένα αντικείμενο-δημιούργημα, αντί να λατρεύω τον Θεό.  Αυτό δεν θα ήταν καλύτερο από την λατρεία μιας εικόνας ανθρώπου ή ζώου χαραγμένης σε ξύλο ή πέτρα. Όμως τις περισσότερες φορές δεν εννοείται έτσι, όταν κάποιος κατηγορεί κάποιον άλλον πως ειδωλοποίησε την Γραφή.» [Πηγή]

Όταν διάβασα του Πάστορα Challies τον ορισμό της βιβλιολατρίας, με κατέλαβε μια έντονη αίσθηση ειρωνείας: σε κάθε Ορθόδοξο Ναό βρίσκεται το βιβλίο του Ευαγγελίου – περιστοιχισμένο από κεριά! Κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, ο Ιερέας θυμιατίζει την Αγία Γραφή, και υποκλίνεται μπροστά της, δείχνοντας έτσι τον σεβασμό του για τον Λόγο του Θεού.  Την Κυριακή το πρωί, πριν εισέλθω στο Ιερό, υποκλίνομαι μπροστά στην εικόνα του Χριστού και φιλώ το βιβλίο του Ευαγγελίου.  Κάπου εδώ βλέπουμε μια ειρωνεία, στο ότι οι Προτεστάντες έχουν κατηγορήσει τους Ορθοδόξους για Μαριολατρία, αλλά όχι για βιβλιολατρία!  Εδώ, η Ορθοδοξία ξεπερνά τον Προτεσταντισμό με την εξωτερική, σωματική της ευλάβεια για την Γραφή, και όμως, τέτοιες πράξεις ευλάβειας και σεβασμού δεν εκλαμβάνονται ως οιοδήποτε είδος «ειδωλολατρικής λατρείας» της Παναγίας ή της Αγίας Γραφής!

Ορθόδοξη Αγία Τράπεζα

Ιστορικά, η Γραφή εθεωρείτο ως μια ιερή παρακαταθήκη που έπρεπε να διαφυλάσσεται από την Εκκλησία.  Πριν από τα τυπογραφικά πιεστήρια, ελάχιστοι άνθρωποι κατείχαν ένα προσωπικό αντίτυπο της Γραφής.  Έπρεπε κανείς να πάει στην εκκλησία την Κυριακή το πρωί για να ακούσουν τα λόγια του Ευαγγελίου και των άλλων Βιβλίων της Γραφής να διαβάζονται δυνατά.

Με την έλευση του τυπογραφικού πιεστηρίου τον 15ο αιώνα οι άνθρωποι άρχισαν να έχουν δικά τους, προσωπικά αντίτυπα της Αγίας Γραφής.  Αυτό ήταν καλό, από την άποψη πως πολλοί μπορούσαν πλέον να διαβάσουν την Γραφή και να εξοικειωθούν με αυτήν.  Το κακό όμως ήταν πως πολλοί άρχισαν να μεταχειρίζονται την Γραφή σαν προσωπική τους ιδιοκτησία, ανεξάρτητη από την Εκκλησία.  Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα πνεύμα ανεξάρτητο, που τους έδινε την αυτοπεποίθηση πως μπορούσαν να κατανοήσουν την έννοια της Γραφής, ανεξάρτητα από την Εκκλησία.  Στην Ορθοδοξία, η ορθή κατανόηση της Γραφής διατηρείται μέσω της Παράδοσης, δηλαδή, το Σύμβολο της Νικαίας – το οποίο απαγγέλλεται κάθε Κυριακή – την Θεία Λειτουργία, τις Οικουμενικές Συνόδους, και τους πρώιμους Πατέρες της Εκκλησίας.  Στην Ορθοδοξία, η Παράδοση πλαισιώνει την Γραφή, και γι’ αυτό τον λόγο δεν μπορεί να κατανοηθεί από μόνη της η Γραφή, αλλά μέσα στην Εκκλησία.

Η Ιερά Παράδοση προλαμβάνει την Ορθοδοξία από το να μην γίνει λατρεία:  (1) κάθε Ιερέας και Ενορία λογοδοτούν σε Επίσκοπο παραλήπτη της Αποστολικής Παράδοσης, (2) κάθε Επίσκοπος λογοδοτεί στην Ιερά Παράδοση και στην οικεία σύνοδο επισκόπων, (3) εκτενή μαθήματα κατήχησης εξασφαλίζουν την σωστή κατανόηση της Ιεράς Παράδοσης, και (4) έχει την πολιτική της ανοιχτής πόρτας, ώστε όσοι διαφωνούν με τις διδασκαλίες της Εκκλησίας επιτρέπεται να αποχωρούν, παρά να πειθαναγκάζονται να υπακούν.  Επιπροσθέτως, η Ορθοδοξία διστάζει να κάνει τελεσίδικες δηλώσεις σε συγκεκριμένα άτομα για τον αιώνιο προορισμό τους.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας δίνουν τα φώτα τους, για το πώς οι Χριστιανοί μπορούν να έχουν την Πίστη χώρια από το Sola Scriptura.  Ο Ειρηναίος της Λυών, Πατέρας της Εκκλησίας του 2^ου αιώνα, έχει γράψει για τους αγράμματους βαρβάρους οι οποίοι, παρά την απουσία γραπτής Γραφής, έλαβαν την αληθινή Πίστη δια της προφορικής Παράδοσης. (AH 3.4.2).

Συμπέρασμα

Λοιπόν, είναι όντως ένοχοι βιβλιολατρίας αυτοί οι Προτεστάντες, όπως με ρώτησε ο φίλος; Η απάντησή μου είναι:  (1) εξαρτάται τι εννοεί κανείς με τον όρο «βιβλιολατρία» και (2) υπό το φως των αρνητικών υπονοούμενων, ο όρος «βιβλιολατρία» δεν προσφέρει κάτι για ένα εποικοδομητικό διάλογο.  Η χρησιμότητα του όρου ελαττώνεται ακόμη περισσότερο εξ αιτίας της ελαστικότητας του νοήματός του.  Οι συντηρητικοί Προτεστάντες έχουν κατηγορηθεί για βιβλιολατρία από τους φιλελεύθερους Προτεστάντες· επίσης, με τον ορισμό του Πάστορα Challies, ακόμη και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί μπορούν να κατηγορηθούν για βιβλιολατρία.

Μια πιο χρήσιμη προσέγγιση θα ήταν να ρωτήσουμε αν οι Χριστιανοί μπορούν ή όχι να επωφεληθούν από άλλες πηγές πληροφόρησης πέραν της Αγίας Γραφής. Αν κανείς πάρει την θέση πως οι Χριστιανοί πρέπει να βασίζονται αποκλειστικά στην Αγία Γραφή, αποκλείοντας κάθε άλλη πηγή πληροφορίας, τότε θα έχουν υιοθετήσει μια ακραία μορφή Προτεσταντισμού.  Αυτό όμως ανοίγει την πόρτα στον Προτεσταντισμό-λατρεία και σε πνευματική κατάχρηση.  Η υγιής πνευματικότητα, αν και ανοιχτή προς τον έξω κόσμο, έχει και όριο.  Η Ορθοδοξία βασίσθηκε στην Ιερά Παράδοση για την λεπτομερή περιγραφή του ορίου αυτού.  Ο Προτεσταντισμός επί μακρόν αγωνίζεται να περιγράψει τα όριά του, και ως συνέπεια αυτού, έχει υποστεί πολυάριθμες διασπάσεις για το πού βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην Ορθοδοξία και την αίρεση.  Ο φιλελεύθερος Προτεσταντισμός έχει προεκτείνει τα δικά του όρια σε σημείο που ο ριζοσπαστικός σκεπτικισμός του Διαφωτισμού να έχει υπονομεύσει βασικά Χριστιανικά δόγματα.  Εν αντιθέσει, ο ακραίος Προτεσταντισμός έχει περιορίσει τόσο σφιχτά τα όριά του, που δημιουργεί λατρείες ολοκληρωτισμού.  Ο δε δημοφιλής Ευαγγελικισμός έχει ενστερνισθεί ενθουσιωδώς και άκριτα ορισμένες πλευρές της λαϊκής κουλτούρας μέσα στην λατρεία του και στον τρόπο που αρθρώνει τα πιστεύω του.

Τουλάχιστον η φονταμενταλιστική βιβλιολατρία δεν έχει ταλαιπωρήσει τους πιο μορφωμένους απογόνους της Δικαστικής Μεταρρύθμισης*, όπως τους Λουθηρανούς και τους Αναμορφωμένους Προτεστάντες. Όμως πρέπει να τεθεί το δύσκολο ερώτημα: «Ποιός φταίει περισσότερο για αυτή την ηθελημένη αυταρχικότητα; Αυτοί που γνωρίζουν τους Πατέρες της Εκκλησίας, τις Οικουμενικές Συνόδους, την Ιερά Παράδοση, και που γνωρίζουν την διαφορά μεταξύ Sola και Solo Scriptura, ή οι απλοϊκοί και λιγότερο ενημερωμένοι ιστορικά Φονταμενταλιστές;»

«Εξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν»

Πρέπει κανείς να ασκεί προσοχή όταν μπαίνει σε θεολογικές διαμάχες. Οι διαμάχες έχουν μια πολύ διαφορετική ποιότητα από ένα διάλογο ή μια συζήτηση.  Στην διαμάχη, νικά η μία πλευρά, και η άλλη πλευρά χάνει.  Ο ένας νικά τον αντίπαλό του, παραθέτοντας κάποιο ακαταμάχητο ισχυρισμό ή παρουσιάζοντας ένα στοιχείο που ο άλλος δεν γνωρίζει.  Η αδυναμία που έχουν οι διαμάχες είναι πως σπανίως καταλήγουν στο να αλλάξουν οι άνθρωποι την γνώμη τους.  Οι επίσημες διαμάχες είναι χρήσιμες, στο ότι παρουσιάζουν στο ακροατήριο διαφορετικές απόψεις για να τις σκεφθούν.   Οι προσωπικές συζητήσεις είναι ένας πολύ πιο καλός τρόπος για τους αναζητητές που ενδιαφέρονται για την Ορθοδοξία.  Συχνά μπαίνω σε εκτενείς θεολογικές συζητήσεις με αναζητητές, στην τοπική Ορθόδοξη ενορία. Το κάνω, για να βοηθήσω ανθρώπους που ειλικρινά μεν ζητούν να γίνουν Ορθόδοξοι, αλλά έχουν επιφυλάξεις.  Με τους ειλικρινείς αναζητητές δεν διστάζω να μπω σε λεπτομερείς Γραφικές συζητήσεις.  Αν δεν ενδιαφέρονται στα σοβαρά να γίνουν Ορθόδοξοι, θα επιδιώξω να αποφύγω τις διαμάχες.

Αυτό το μάθημα το πήρα, όταν βρέθηκα σε μια διαμάχη με ορισμένα μέλη του Παρεκκλησίου Calvary. Μετά από λίγο, έφθασα στο συμπέρασμα πως είχα σπαταλήσει τον δικό μου χρόνο και τον δικό τους.  Ίσως να είναι διασκεδαστική η ανταλλαγή βιβλικών εδαφίων και οι διαξιφισμοί για την έννοια των εδαφίων, αλλά ως επί το πλείστον, ελάχιστη σοβαρή μάθηση συνέβαινε.  Έμοιαζε περισσότερο με θεολογικό αγώνα τένις, παρά μια σοβαρή αναζήτηση για την αλήθεια του Θεού. Η αναζήτηση της αληθείας του Θεού πρέπει να γίνεται μέσα σε ατμόσφαιρα ιερής ευλάβειας και προσευχής… Πρόσφατα είδα μια λεζάντα μέσα σε σελίδα του Facebook που έλεγε: «ΚΑΘΕ ΩΡΑ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ ΕΧΕΙ ΦΥΓΕΙ ΑΝΕΠΙΣΤΡΕΠΤΙ, ΚΑΙ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΛΕΠΤΟ ΕΚΕΙΝΗΣ ΤΗΣ ΩΡΑΣ.»  Αυτό μοιάζει με την προτροπή του Αποστόλου Παύλου στην Προς Εφεσίους Επιστολή του, (5:16): «εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισι.»      Εν όψει της Τελικής Κρίσεως, πρέπει να προσέχουμε να μην σπαταλούμε τον χρόνο μας σε ασήμαντες δραστηριότητες, όπως το να ανταλλάσσουμε Αγιογραφικά εδάφια μπρος-πίσω - έτσι, για διασκέδαση.  Ο Ιησούς μας προειδοποίησε:

«Λέγω δε υμίν ότι παν ρήμα αργόν ό εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι, αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ημέρα κρίσεως· εκ γαρ των λόγων σου δικαιωθήση και εκ των λόγων σου καταδικασθήση» (Ματθ.12:36-37)

Ένα καλό παράδειγμα όπου άνθρωποι λάτρεψαν την Γραφή στην θέση του Χριστού βρίσκεται μέσα στην αφήγηση των Χριστουγέννων στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. 

Οδηγημένοι από τον αστέρα, άνδρες σοφοί ήρθαν στην Ιερουσαλήμ αναζητώντας τον Εβραίο Μεσσία.  Οι αρχιερείς και οι γραμματείς τους παρέθεσαν τα λόγια της προφητείας του Μιχαία, πως ο Μεσσίας θα γεννιόταν στην Βηθλεέμ.  Τότε, οδηγούμενοι από μια φυσική αποκάλυψη (τον αστέρα) και την Γραφή (Μιχαίας) οι σοφοί βρήκαν το Παιδί Χριστό και Τον προσκύνησαν (Ματθ. 2:1-12).   Το αποστομωτικό εδώ είναι, πως εκείνοι που γνώριζαν τόσο καλά την Γραφή δεν κινήθηκαν οι ίδιοι να Τον αναζητήσουν τον Χριστό…  Η αμαρτία της βιβλιολατρίας εδώ ήταν πως γνώριζαν την Γραφή, αλλά παρέλειψαν να κάνουν το θέλημά Του.  Στους Προτεστάντες, ο κίνδυνος βρίσκεται στο ότι ευλαβούνται την Γραφή περισσότερο από την Εκκλησία – τον «στύλο και εδραίωμα τής αληθείας» που ίδρυσε ο Χριστός.  Γράφει ο Κυπριανός Καρθαγένης:  «Δεν δύναται πλέον να έχει τον Θεό ως Πατέρα του, όστις δεν έχει την Εκκλησία ως Μητέρα του» (ANF Τομ.5 σελ.423)

Η Γραφή και η Ορθόδοξη Εκκλησία πάνε μαζί.  Η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγινώσκει την Γραφή και διακηρύσσει το Ευαγγέλιο στις λατρευτικές της Λειτουργίες από την πρώτη μέρα.  Διατήρησε και διέδωσε την Γραφή τα τελευταία δύο χιλιάδες χρόνια.  Αναγινώσκει την Γραφή μέσα στα πλαίσια των Πατέρων της Εκκλησίας – τους διαδόχους των Αποστόλων.  Αυτό είναι που διατηρεί την εσωτερική έννοια της Γραφής.  Για τον πνευματικά διψώντα αναζητητή, η Ορθόδοξη Εκκλησία παρέχει ένα ασφαλές καταφύγιο για να γνωρίσει την Γραφή.

Robert Arakaki

Βιβλιογραφία

·         Tim Challies.  2006.  “Feedback Files – Bibliolatry.” www.challies.com  (5 Ιουλίου)

·         S.M. Baugh.  2008.  “Is Bibliolatry Possible?” Resource Center – Westminster Seminary California.

·         Naomi Epps.  N.D.  “8 Signs Your Friend’s In An Abusive Relationship.”  BlackLoveADvice.Com

·         N.D.  “9 Ways Groups Become Cults.”  Criminal Justice Degrees Guide dot Com

·         Πηγή: http://www.ignatiusinsight.com/features2006/print2006/gstclair_reformation_feb06.html

* Ο Λούθηρος, ο Ζβίγγλιος και ο Καλβίνος ηγήθηκαν σε αυτό που μερικές φορές το αποκαλούσαν «Δικαστική Μεταρρύθμιση», ονομαζόμενο έτσι επειδή χρησιμοποιούσε την πολιτική εξουσία των Δικαστών για να προωθήσει την ατζέντα του.