Η εορτή αυτή, υπάγεται στον κύκλο των ετήσιων μεγάλων εορτών του Ισραήλ. Αλλά πέραν από μια γιορτή τού Μωσαϊκού Νόμου και της Ιουδαϊκής θρησκείας, για εμάς τους Χριστιανούς έχει συμβολική σημασία. Γιατί ο Μωσαϊκός Νόμος υπήρξε "σκιά" της παρούσας "εικόνας" της Καινής Διαθήκης. Και η γνώση των όσων γίνονταν στη  γιορτή αυτή, είναι χρήσιμη για την κατανόηση πολλών λόγων του Χριστού, προφητειών που εκπληρώθηκαν στο παρελθόν, αλλά και που ακόμα θα εκπληρωθούν στο απώτερο μέλλον.

Η γιορτή της Σκηνοπηγίας, ήταν μια γιορτή χαράς και ευφροσύνης για τον Ισραηλιτικό λαό, όπως όλες οι άλλες (σχεδόν) ετήσιες εορτές τους, (εκτός από την εορτή του Εξιλασμού). Κατά την εορτή εκείνη, ο Ιουδαϊκός λαός, συνέρρεε στην Ιερουσαλήμ, καθώς ήταν Νομική υποχρέωση του κάθε Ισραηλίτη, να έρθει στην Ιερουσαλήμ τρεις φορές το χρόνο "Τρεις φορές τον χρόνο θα εμφανίζεται κάθε αρσενικό σου μπροστά στον Κύριο τον Θεό" (Έξοδος 23/κγ: 17).

Κατά τη γιορτή αυτή, οι Ισραηλίτες κατοικούσαν για μία εβδομάδα σε σκηνές, φτιαγμένες από φοίνικες, λεύκη και κλαδιά δένδρων. Στο βιβλίο του Λευιτικού περιγράφεται η γιορτή αυτή ως εξής (μετάφραση Σπύρου Φίλου):

"33. ΚΑΙ ο Κύριος μίλησε στον Μωυσή, λέγοντας:
34. Μίλησε στους γιους Ισραήλ τούτα τα λόγια, Τη 15η ημέρα τού έβδομου αυτού μήνα θα είναι η γιορτή των σκηνών επτά ημέρες στον Κύριο.

35. Την πρώτη ημέρα θα είναι άγια συγκέντρωση· δεν θα κάνετε κανένα δουλευτικό έργο. 36. Επτά ημέρες θα προσφέρετε προσφορά, που γίνεται με φωτιά στον Κύριο· την όγδοη ημέρα θα είναι σε σας άγια συγκέντρωση, και θα προσφέρετε προσφορά, που γίνεται με φωτιά στον Κύριο· είναι επίσημη σύναξη· δεν θα κάνετε κανένα δουλευτικό έργο...

39. Και τη 15η ημέρα τού έβδομου μήνα, αφού συγκεντρώσετε τα γεννήματα της γης, θα γιορτάσετε τη γιορτή τού Κυρίου επτά ημέρες· την πρώτη ημέρα θα είναι ανάπαυση, και την όγδοη ημέρα ανάπαυση. 40. Και την πρώτη ημέρα θα πάρετε για τον εαυτό σας καρπό από ένα ωραίο δέντρο, κλαδιά φοινίκων, και κλαδιά δέντρων πυκνών, και ιτιές από χείμαρρο· και θα ευφρανθείτε μπροστά στον Κύριο τον Θεό σας επτά ημέρες.

41. Και θα γιορτάζετε αυτή τη γιορτή στον Κύριο επτά ημέρες τον χρόνο· αιώνιος θεσμός θα είναι στις γενεές σας· τον έβδομο μήνα θα τη γιορτάζετε. 42. Επτά ημέρες θα κατοικείτε σε σκηνές· όλοι οι αυτόχθονες Ισραηλίτες θα κατοικούν σε σκηνές· 43. για να γνωρίσουν οι γενεές σας, ότι σε σκηνές έβαλα τους γιους Ισραήλ να κατοικήσουν, όταν τους έβγαλα από τη γη τής Αιγύπτου· εγώ ο Κύριος ο Θεός σας" (Λευιτικό 23/κγ: 33-36, 39-41).

Η πρώτη μεγάλη ετήσια γιορτή λοιπόν, η γιορτή της Σκηνοπηγίας ή των Σκηνών, (Sukkoth), γινόταν στον μήνα Εθινείμ ή Τισρί, 7ο μήνα του θρησκευτικού έτους, που αντιστοιχεί μεταξύ των δικών μας μηνών Σεπτέμβριο και Οκτώβριο. (Και για εμάς τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, ο Σεπτέμβριος αποτελεί την αρχή του εορτολογίου μας, κατ' αντιστοιχία του Ιουδαϊκού εορτολογίου, από το οποίο προήλθε και το δικό μας). Η γιορτή της Σκηνοπηγίας άρχιζε την 15^η του μηνός, και διαρκούσε μέχρι την 21^η του μήνα, για επτά μέρες. Επακολουθούσε όμως και μια ακόμα μέρα, η 8^η, κατά την οποία γινόταν συγκάλεση αγία, μετά προσφοράς δια πυρός προς τον Κύριο και ήταν σύναξη επίσημη, οπότε δεν επιτρεπόταν να κάμουν "κανένα έργο δουλευτικό".

Ενώ όμως κατά το θρησκευτικό έτος του Ισραήλ θεωρείτο ο Τισρί ως αρχή των εορτών, όσον αφορά το γεωργικό έτος, θεωρείτο τέλος, και μήνας καμπής του γεωργικού έτους. Στην Έξοδο 23/κγ: 16 λέει: "και τη γιορτή τής συγκομιδής των καρπών, στο τέλος τού χρόνου, αφού μαζέψεις τους καρπούς σου από το χωράφι". Θεωρείτο λοιπόν η γιορτή αυτή, ΚΑΙ ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ του θρησκευτικού τους έτους. Αυτό έχει ειδική σημασία, όπως θα δούμε σε άλλο άρθρο, όταν θα εξετάσουμε τους συμβολισμούς της εορτής αυτής.

Η συγκομιδή των καρπών έκλεινε το προηγούμενο γεωργικό έτος, και ένα νέο έτος άρχιζε με τη φθινοπωρινή βροχή και τη νέα σπορά. Η γιορτή αυτή, κατά το περιεχόμενό της είχε πρώτιστα γεωργικό χαρακτήρα. Στη διάρκειά της, οι Ισραηλίτες ευχαριστούσαν τον Θεό για τη συγκομιδή των καρπών που είχαν, και τον παρακαλούσαν να ευλογήσει και τη νέα τους σπορά, με φθινοπωρινές βροχές, ώστε να αποβεί πλουσιότερο σε καρπούς το νέο έτος που ξεκινούσε.

Στη διάρκεια της γιορτής αυτής, συνήθιζαν να προσφέρουν στον Θεό το δέκατο από τους καρπούς τους και του κρασιού τους, μέχρι και τα πρωτότοκα των ζώων τους. Λόγω του χαρμόσυνου χαρακτήρα της γιορτής, αντηχούσαν παντού θορυβώδεις ψαλμοί από το πλήθος, και ο θόρυβος ήταν μεγάλος. Ο Αμώς μιλάει για θορυβώδεις ύμνους (Αμώς 5/ε: 22,23), και στο βιβλίο των Θρήνων, ο θόρυβος των επερχόμενων εχθρών, παραβάλλεται με τον θόρυβο αυτής της γιορτής (Θρήνοι 2/β: 7). Ο Πλούταρχος, έχοντας δει τη φασαρία που γινόταν από Ισραηλίτες της διασποράς κατά τη γιορτή αυτή, την παραβάλλει με τη γιορτή του Βάκχου (Συμπόσ. IV 6). Όμως η γιορτή αυτή είχε για τους Ισραηλίτες και σοβαρό χαρακτήρα, γιατί κατ' αυτήν θυμόντουσαν τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας τους, και έκαναν προσφορές και προσευχές στον Θεό.

Την πρώτη μέρα, πολύ πλήθος πανηγυρίζοντας πρόσφερε θυσίες. και κατά το τέλος της πρώτης αυτής ημέρας, μαζεύονταν στον Ναό στην αυλή των γυναικών, και όταν σκοτείνιαζε και έκλειναν οι πύλες του ναού, γινόταν μεγάλη φωταψία, με φανάρια και λαμπάδες. Κατά τη διάρκεια της νύχτας τα μέλη της χορωδίας του ναού, έφερναν μουσικά όργανα από την αυλή των γυναικών, και τα τοποθετούσαν στις βαθμίδες στην εσωτερική αυλή, και έψαλλαν τους Ψαλμούς των αναβαθμών (Ψαλμοί 120-130). Και αυτός ο ιερός χορός, γινόταν καθ' όλη την νύχτα. Το πρωί άνοιγαν οι πύλες, και ο λαός έβγαινε από το ναό.

Αυτή τη φωταψία είχε υπ' όψιν του ο Κύριος Ιησούς Χριστός, όταν κατά τη διάρκεια της εορτής εκείνης, είπε: "εγώ ειμι το φως του κόσμου" (Ιωάννης 8/η: 12), δείχνοντας παράλληλα και το συμβολισμό που είχε η φωταψία αυτής της γιορτής.

Είναι προφανές, ότι οι θυσίες και οι προσφορές συνεχίζονταν και τις υπόλοιπες ημέρες.

Την 7η ημέρα, την τελευταία μέρα της γιορτής, που στον Ιωάννη 7/ζ: 37 ονομάζεται: "μεγάλη ημέρα της γιορτής", ενώ προσφερόταν η πρωϊνή θυσία, ο Αρχιερεας με τους γιους του βρισκόταν στο θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, και ένας ιερέας κρατώντας υδρία, κατέβαινε στην πηγή του Σιλωάμ και έπαιρνε νερό. Στην εξωτερική πύλη του ναού τον περίμεναν άλλοι ιερείς, που τον υποδέχονταν με σαλπίσματα και επευφημίες. Και μετά την άφιξή του, διάβαζαν την προφητεία του Ησαϊα 12/ιβ: 3 και εξής: "Και θα αντλήσετε νερό με ευφροσύνη από τις πηγές τής σωτηρίας..." Πρόκειται για ένα χωρίο που και εμείς οι Χριστιανοί διαβάζουμε κατά τον Μεγάλο Αγιασμό. Σύμφωνα με τον Ιωάννη 7/ζ: 37-39: "Και κατά τη μεγάλη τελευταία ημέρα τής γιορτής, ο Ιησούς στεκόταν, και έκραξε λέγοντας: Αν κάποιος διψάει, ας έρχεται σε μένα, και ας πίνει· 38. όποιος πιστεύει σε μένα, όπως είπε η γραφή, ποτάμια από ζωντανό νερό θα ρεύσουν από την κοιλιά του. 39. (Αυτό το έλεγε για το Πνεύμα, που επρόκειτο να παίρνουν αυτοί που πιστεύουν σ' αυτόν· επειδή, δεν ήταν ακόμα δοσμένο το Άγιο Πνεύμα· για τον λόγο ότι, ο Ιησούς δεν είχε ακόμα δοξαστεί)".

Μετά την ανάγνωση του Ησαϊα, σχηματιζόταν πομπή, έχοντας στη μέση τον ιερέα που κρατούσε την υδρία και βάδιζε προς το θυσιαστήριο των ολοκαυτωμάτων, όπου περίμενε το Αρχιερέας. Εκείνος, παραλάμβανε την υδρία  και έχυνε το νερό στη βάση του θυσιαστηρίου, που ήταν στολισμένο με κλαδιά φοινίκων, μύρτης κλπ, (Ψαλμ. 118/ριη (Ο'  117/ριζ): 27). Ο κόσμος κρατούσε στο δεξί χέρι από τα ίδια κλαδιά, και στο αριστερό χέρι καρπούς. Τότε, όλοι οι ιερείς γύριζαν γύρω από το θυσιαστήριο επτά φορές, ψάλλοντας τον Ψαλμό 118/ριη (Ο'  117/ριζ). Όταν έφθαναν στον 25ο στίχο, φώναζαν: "Ωσαννά" και κουνούσαν τα κλαδιά των φοινίκων. Τέλος ο Αρχιερεας υψώνοντας τα χέρια, ευλογούσε τον λαό, και με αυτόν τον τρόπο γινόταν απόλυση της εορτής.

Την 8η μέρα, γινόταν πανηγυρική συγκέντρωση του λαού στον ναό, χωρίς όμως να επιτελεσθεί κάτι ιδιαίτερο εκτός από τις θυσίες.

Η φωταψία είχε συμβολικό χαρακτήρα. Όπως άναβαν το φως, έτσι ζητούσαν να τους φωτίσει ο Θεός και κατά το νέο έτος. Και η έκχυση του νερού στη βάση του θυσιαστηρίου, είχε επίσης συμβολικό χαρακτήρα, να αποστείλει ο Θεός την φθινοπωρινή βροχή, για να γίνει το έδαφος καλλιεργήσιμο.

Οι Ισραηλίτες, αντιλαμβάνονταν επίσης τη γιορτή αυτή, ως εσχατολογική γιορτή, καθώς αντιλαμβάνονταν την αξία της ως γιορτή στην καμπή μιας εποχής προς μια άλλη. Και αυτό συνέβαινε κυρίως σε περιόδους αιχμαλωσίας του λαού τους, αναμένοντας τον Μεσσία, τον οποίο η γιορτή αυτή υπεδείκνυε.

Περισσότερα όμως για τους συμβολισμούς της γιορτής αυτής, και για την εσχατολογική της σημασία, θα δούμε σε ειδικό άρθρο.

Επιμέλεια κειμένου Ν. Μ.