3. Περίοδος Κάμψεως

α) Διεισδύσεις ετεροδόξων

Μετά την αγορά (1867) της Αλάσκας από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και την ανακήρυξή της (1958) ως 49ης πολιτείας²⁰, ακολούθησαν εξελίξεις που είχαν σοβαρό αντίκτυπο στη ζωή των Ορθοδόξων της Αλάσκας. Στη συνθήκη του 1867 έγινε σαφής λόγος για τη διασφάλιση της περιουσίας και των δικαιωμάτων της Ορθόδοξης Εκκλησίας²¹. Αμέσως όμως μετά την προσάρτηση, ποικίλες προτεσταντικές και ρωμαιοκαθολικές ιεραποστολές διείσδυσαν σε διάφορα μέρη της Αλάσκας. Πρώτος από τους ρωμαιοκαθολικούς έφθασε το 1871 ο Mgr. Gloud του τάγματος των Oblats de Marie Immaculée. Από τους Προτεστάντες μεγάλη δραστηριότητα ανέπτυξε ο Sheldom Jackson (1834-1909).

Για την αντιμετώπιση των νέων συνθηκών, με πρόταση του μητροπολίτη Ιννοκεντίου, η Αλάσκα και τα νησιά των Αλεούτων έγιναν ανεξάρτητη επισκοπή υπό τον Επίσκοπο Ιωάννη²². Το 1872 ο Ρώσος Επίσκοπος για να παρακολουθεί καλύτερα τις ρωσικές κοινότητες, που εν τω μεταξύ άρχισαν να διαμορφώνονται από Ρώσους μετανάστες στην Καλιφόρνια (Η.Π.Α.), μετέφερε την έδρα του στον Αγ. Φραγκίσκο (San Francisco). Γενικά, μετά την πώληση της Αλάσκας το ενδιαφέρον της Ρωσικής Εκκλησίας μειώθηκε. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα πολύ λίγοι Ιερείς απέμειναν στη χώρα και σχεδόν όλοι ηλικιωμένοι²³.

Στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, κατά τα οποία επικεφαλής της Αμερικανικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Τύχων (1898-1907) -μετέπειτα Μητροπολίτης Μόσχας-, νέες εξελίξεις έλαβαν χώρα.

Το 1900 η «Επισκοπή Αλεούτων νήσων και Αλάσκας» ονομάσθηκε «Επισκοπή Αλεούτων νήσων και Βορείου Αμερικής».

Το 1903 η έδρα της μεταφέρθηκε στη Ν. Υόρκη²⁴. Την ίδια χρονιά χειροτονήθηκε και πάλι βοηθός Επίσκοπος Αλάσκας, με έδρα τη Σίτκα, για τους 10.250 Ορθόδοξους που ήσαν διασκορπισμένοι στην απέραντη αρκτική χώρα. Στην περιοχή της υποεπισκοπής Σίτκας υπήρχαν 45 σχολεία, με 800 μαθητές.

Το 1917 υπήρχαν 18 ναοί, 72 παρεκκλήσια και ένα ορφανοτροφείο²⁵, όλος δε ο πληθυσμός των Αλεούτων ήταν Ορθόδοξος.

β) Βαθμιαία απομόνωση

Η μπολσεβίκικη επανάσταση του 1917 ανέκοψε την ακτινοβολία της Ορθοδοξίας στη «χώρα του ηλίου του μεσονυκτίου».

Το 1934 η Ιεραποστολή διοργανώθηκε εκ νέου. Δημιουργήθηκαν δύο υποεπισκοπές στη Σίτκα και Ουναλάσκα και ένας ιεραποστολικός σταθμός στη μακρινή ενδοχώρα του βορρά, υπό τη διεύθυνση του αρχιμανδρίτη Γρηγορίου Πρατσώρωφ, με κέντρο το Ικογκμούτ, κοντά στον Γιούκωνα ποταμό.

Το 1938 η Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλάσκας αριθμούσε 8.000 Χριστιανούς, μοιρασμένους σε 16 κοινότητες, τις οποίες διηύθυναν μερικοί Ρώσοι Ιεραπόστολοι, 3 Εσκιμώοι και 3 μιγάδες υπό τον βοηθό Επίσκοπο Παντελέεφ²⁶. Παρά τη βαθμιαία εξασθένισή της, η φλόγα της Ορθόδοξης πίστεως εξακολουθούσε να καίει σε πολλά μέρη της Αλάσκας.

Σημειώσεις

20. Morgan and L. Keithahn, Alaska and Hawaii, New York 1956, σ. 46-47.

21. B. M. Bensin, History of the Russian Greek Catholic Church of North America, New York 1941, σ. 10.

22. D. Grigorieff, μν. έργ., σ. 6.

23. Bishop Leonti, «History in America», The Russian Orthodox Journal, No 4 (1954).

24. D. Grigorieff, μν. έργ., σ. 11. Κατά Meyendorff (μν. έργ., σ. 159), τούτο έγινε το 1905.

25. Simeon Oskolkoff, «Impressions of Orthodoxy in Alaska», The Orthodox Herald, Mayfield, Pensylvania, March 1960, σ. 60.

26. «Chronique religieuse», Irénikon, Prieuré d’Amay-sur-Meuse, Belgique, 1938, σ. 60.