Οι συνέπειες της πτώσεως δεν είναι απλώς ηθικές, πνευματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές, αλλά ανθρωπολογικές, οντολογικές. Επειδή διαστρέφεται ο νους, γι' αυτό διαφοροποιούνται όλες οι ψυχικές δυνάμεις του ανθρώπου.

Όταν ο νους, που διευθύνει τον εσωτερικό ψυχικό κόσμο του ανθρώπου, καθίσταται ανενέργητος, σκοτεινός, τότε αποδιοργανώνεται και ολόκληρη η ψυχική συγκρότηση του ανθρώπου. Τότε ο άνθρωπος καθίσταται εχθρός του Θεού.

Ο αδελφόθεος Ιάκωβος κάνει λόγο για τους εχθρούς του Θεού: «ος αν ουν βουληθή φίλος είναι του κόσμον, εχθρός του Θεού καθίσταται» (Ιάκωβος 8, 4). Κατά την πατερική ερμηνεία δεν είναι ο Θεός εχθρός του ανθρώπου, αλλά ο άνθρωπος καθίσταται εχθρός του Θεού.

«Ο άνθρωπος γίνεται εχθρός του Θεού, δια του σκοτασμού του νοός. Όταν ο νους είναι σκοτισμένος, τότε και ο νους είναι ανενέργητος, δεν ενεργεί, αλλά και όταν ενεργεί, ενεργεί δαιμονικά. Αυτός ο άνθρωπος, ο οποίος έχει σκοτισμένο τον νου του, αυτός είναι εχθρός του Θεού, υπό την έννοια ότι δεν ποιεί το θέλημα του Θεού και αυτό διότι βρίσκεται μέσα στο σκοτάδι».

Έπειτα, ο άνθρωπος στον οποίο η νοερά ενέργεια δεν λειτουργεί η υποτυπωδώς λειτουργεί, είναι άρρωστος και δούλος της αμαρτίας.

Η βασική συνέπεια του προπατορικού αμαρτήματος ήταν ο θάνατος, κατά τον λόγο του Θεού στον Αδάμ:

«Και ενετείλατο Κύριος ο Θεός τω Αδάμ λέγων από παντός ξύλου του εν τω Παραδείσω βρώσει φαγή, από δε του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν, ου φάγεσθε απ' αντού ή δ' αν ημέρα φάγητε απ' αυτού θανάτω αποθανείσθε» (Γεν. Β΄, 16-17).

Έτσι, μετά την αμαρτία ήλθε στην ύπαρξη του ανθρώπου ο  θάνατος, πρώτα ο πνευματικός, η απώλεια της Χάριτος του Θεού, και έπειτα ο σωματικός. Ο πνευματικός θάνατος είναι ο σκοτασμός του νου και η διακοπή της σχέσεως της ψυχής-νου με τον Θεό.

«Ο θάνατος της ψυχής είναι η έλλειψη της Θεώσεως, που σημαίνει θεοπτία».

Ο νους έπαυσε να κινείται προς τον Θεό, έπαυσε να φωτίζεται από το άκτιστο Φως της δόξης Του, αμαυρώθηκε και μετέδωσε αυτόν τον σκοτασμό στο σώμα και σε ολόκληρη την κτίση.

Μετά την αμαρτία, ο Αδάμ και η Εύα, με την ιδιαίτερη Πρόνοια του Θεού, ενεδύθησαν τους δερμάτινους χιτώνες. Κατά την πατερική διδασκαλία οι δερμάτινοι χιτώνες είναι η φθορά και η θνητότητα και ο τρόπος ζωής των άλογων ζώων. Έτσι, και ο τρόπος της συλλήψεως, της κυοφορίας και της γεννήσεως του ανθρώπου συγκαταλέγεται στις συνέπειες της πτώσεως. Επόμενο ήταν ο ψυχικός-πνευματικός θάνατος να μεταδοθεί και στο σώμα, οπότε ο άνθρωπος δοκίμασε τι σημαίνει σωματικός θάνατος.

«Ο Θεός δεν είναι ο αίτιος του θανάτου. Ο άνθρωπος έφερε τον θάνατο στον εαυτό του, εξ αιτίας του ότι χώρισε τον εαυτό του από την δόξα του Θεού, που είναι η πηγή της ζωής του. Ο Θεός, επομένως, δεν επέβαλε τον θάνατο στον άνθρωπο ως τιμωρία οποιασδήποτε κληρονομημένης ενοχής. Μάλλον, ο Θεός επέτρεψε τον θάνατο εξ αιτίας της αγαθότητας και της αγάπης Του, έτσι ώστε η αμαρτία και το κακό στον άνθρωπο να μην γίνουν αθάνατα».

Έτσι και ο θάνατος είναι ασθένεια - αρρώστια, αλλά και το γήρας, που οδηγεί αναπόφευκτα στον θάνατο, είναι αρρώστια. Αυτό, πλέον, υποστηρίζεται και από την επιστήμη.

«Αποδείχθηκε τελικά ότι το γήρας είναι αρρώστια, δεν είναι φυσιολογικό στον άνθρωπο να γερνάει. Και έχουν κάνει σπουδαία πειράματα τώρα, που κόβουν κομμάτια από τα ζώα, από τους αδένες, τα βάζουν στην κατάψυξη, υπολογίζουν τα έτη που ζει ένα ζώο να είναι δεκαπέντε χρόνια. Μετά δέκα χρόνια βγάζουν τους αδένες από την κατάψυξη και τους ράβουν πάνω στους αδένες και κατάφεραν τώρα να επεκτείνουν την ζωή ορισμένων ζώων του πειραματηρίου, δηλαδή 30%, 50% μακραίνουν την ζωή του ανθρώπου. Και συζητούν τώρα οι γεροντολόγοι αν ο θάνατος είναι αρρώστια. Δηλαδή έχει αποδειχθεί ότι το γήρας είναι αρρώστια».

«Εδώ έχουμε παράξενο φαινόμενο, που τα κανονικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και ανανεώνονται συνήθως κάθε επτά μήνες. Κάθε επτά μήνες έχουν αλλάξει όλα τα κύτταρα στο σώμα του ανθρώπου, εκτός από τα κύτταρα των οστών, τα οποία παθαίνουν μια πλήρη αλλαγή κάθε επτά χρόνια. Οπότε, ενώ στο ένα αλλάζουν κάθε επτά μήνες, στο άλλο κάθε επτά χρόνια και έχουν μια πλήρη ανανέωση, εκτός από τους αδένες. Και εδώ είναι ένα παράξενο φαινόμενο. Οι αδένες δεν ανανεώνονται, αλλά σιγά-σιγά πεθαίνουν, νεκρώνονται.

Και τώρα στην γεροντολογία, κάπου δώδεκα χρόνια που έχει αναπτυχθεί αυτή η επιστήμη, ασχολούνται με τα γεράματα και με τον θάνατο, να δούνε αν είναι φυσιολογικά ή αν είναι αρρώστιες. Όσον αφορά για τα γεράματα, έχουν φθάσει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται περί ασθενείας. Για τον θάνατο δεν είναι βέβαιοι αν είναι ασθένεια ή όχι ο θάνατος ή αν είναι φυσιολογικός. Τα γεράματα δεν είναι φυσιολογικό, πάντως, φαινόμενο. Και αυτό συνάγεται από το ότι ελέγχουν το γήρας του ανθρώπου, φαίνεται, οι αδένες. Δεν γίνεται ανανέωση των κυττάρων εκεί. Ενώ όλα τα άλλα κύτταρα ανανεώνονται, αλλάζουν κάθε τόσο, και το αίμα ακόμα, τα πάντα, όλα αλλάζουν, γίνεται πλήρης ανανέωση και δεν φαίνεται διαφορά κυττάρων ενός ανθρώπου ογδόντα ετών και ενός ανθρώπου είκοσι ετών, τα κύτταρα είναι ίδια, αλλά οι αδένες όμως παθαίνουν μια εξασθένηση.

Οπότε, αυτά τα πειράματα τους έχουν πείσει ότι τα γεράματα είναι μια αρρώστια που αφορά το σύστημα των αδένων. Και ένας από τους αδένες αυτούς είναι το μυαλό του ανθρώπου, μέρος του νευρολογικού συστήματος. Οπότε, αυτό που συνέχεια λέγαν οι Πατέρες ότι ο θάνατος και τα γεράματα είναι αρρώστια, το ήμισυ έχει αποδειχθεί πλέον και έχει γίνει αποδεκτό, ενώ, παλαιότερα, διαβάζανε κανένα Πατέρα της Εκκλησίας που λέει ότι είναι αρρώστια αυτά τα πράγματα, αλλά οι άλλοι λέγανε ότι είναι φυσιολογική κατάσταση, ας πούμε. Το γήρας τώρα αποδείχθηκε ότι δεν είναι φυσιολογική κατάσταση. Επομένως, οι Πατέρες και σε αυτόν τον τομέα αποδείχθηκαν, κάπως, ότι ήταν μοντέρνοι. Δεν δέχθηκαν ποτέ το γήρας ως φυσιολογική εξέλιξη, αλλά ως μια αρρώστια του ανθρώπου. Οι Πατέρες δέχονται τον θάνατο ως αφύσικη κατάσταση, ενώ οι γεροντολόγοι συζητούν το θέμα.

Μέσα στον άνθρωπο υπάρχει αυτό το DNA, που είναι μια ταινία, είναι ελικοειδής ταινία. Σε κάθε κύτταρο υπ' άρχει το DNA και γίνεται πολλαπλασιασμός και του DNA μαζί με το κύτταρο, όταν πολλαπλασιάζονται τα κύτταρα. Η επικρατούσα τώρα θεωρία είναι ότι αυτή η ταινία, είναι όπως η ταινία σε κομπιούτερ, σε τέτοιο μηχάνημα δηλαδή, που έχει ορισμένο μάκρος και, επομένως, παίζει η ταινία και τελειώνει η ταινία. Οπότε, κατ' αυτόν τον τρόπο δηλαδή, παίζει η ζωή του ανθρώπου, γίνεται ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων συνέχεια κλπ., και όταν τελειώνει η ταινία του πολλαπλασιασμού, ο άνθρωπος πεθαίνει.

Ναι, είναι προγραμματισμένο δηλαδή, και, όταν τελειώσει, τελείωσε. Εκτός βέβαια αν σκοτωθεί από αυτοκίνητο ή γίνεται μια εμπλοκή στο σώμα, αλλά υπάρχει φυσιολογικός θάνατος ενός γέρου δηλαδή».

Οι δίκαιοι και οι Προφήτες στην Παλαιά Διαθήκη, καίτοι έφθαναν στην θεοπτία, εν τούτοις αυτή η κατάσταση ήταν προσωρινή, γιατί η ανθρώπινη φύση πριν προσληφθεί από την θεία φύση στην υπόσταση του Λόγου του Θεού, ήταν ασθενής και δεν μπορούσε να κρατήσει για πολύ αυτήν την Χάρη του Θεού. Έτσι, και οι δίκαιοι και οι Προφήτες απέθαναν σωματικά, αλλά και ψυχικά, γιατί κατέβαιναν στον Άδη, τον χώρο του θανάτου. «Αυτοί που είδαν την άκτιστη δόξα του Λόγου, απέθαναν και σωματικά και ψυχικά». 

Οι Πατέρες της Εκκλησίας, όταν ομιλούν για κληρονόμηση του προπατορικού αμαρτήματος, δεν εννοούν την κληρονόμηση της ενοχής των Προπατόρων, δηλαδή το προπατορικό αμάρτημα δεν ήταν προσβολή του Θεού, αλλά ασθένεια του ανθρώπου. Ο άνθρωπος απομακρύνθηκε από τον Θεό, με συνέπεια, όπως είδαμε, η ψυχή δια του νου να χάσει την Χάρη του Θεού και το σώμα να πεθάνει.

Επίσης, είδαμε ότι το σώμα του ανθρώπου δημιουργήθηκε από την γη και η ψυχή δημιουργήθηκε με το εμφύσημα της πνοής του Θεού. Αυτό επαναλαμβάνεται με την σύλληψη κάθε ανθρώπου. Ο άγιος Μάξιμος ο ομολογητής διδάσκει ότι η ψυχή και το σώμα των ανθρώπων δημιουργούνται από τον Θεό ταυτοχρόνως, αλλά κατά «τον ετεροίον της εκατέρου γενέσεως τρόπον». Δηλαδή άλλος είναι ο τρόπος γενέσεως του σώματος «εκ της υποκείμενης ύλης», και άλλος ο τρόπος γενέσεως της ψυχής «εκ του θείου και ζωτικού εμφυσήματος συνισταμένη». Αυτό σημαίνει ότι η ψυχή είναι καθαρή, ο νους είναι φωτισμένος, αλλά το σώμα κληρονομεί από τους γονείς την φθαρτότητα και την θνητότητα, δηλαδή τα γηρατειά και τον θάνατο. Βεβαίως, η δημιουργία και η ενότητα ψυχής και σώματος υπάρχει ταυτοχρόνως με την σύλληψη του ανθρώπου.

Έτσι, η κληρονόμηση του προπατορικού αμαρτήματος είναι στην πραγματικότητα κληρονόμηση των συνεπειών της πτώσεως, που είναι η φθαρτότητα και η θνητότητα, οι λεγόμενοι «δερμάτινοι χιτώνες». Από τον σωματικό θάνατο, που βρίσκεται μέσα στα κύτταρα, διαρρυθμίζεται το παθητικό μέρος της ψυχής, κατά την ανάπτυξη του ανθρώπου, και έτσι αναπτύσσονται τα σωματικά πάθη και αρρωσταίνει-σκοτίζεται και ο νους του ανθρώπου.

Είναι χαρακτηριστικός ο λόγος του Αποστόλου Παύλου: «συνήδομαι γαρ τω νόμω του Θεού κατά τον έσω άνθρωπον, βλέπω δε έτερον νόμον εν τοις μέλεσί μου αντιστρατευόμενον τω νόμω του νοός μου και αιχμαλωτίζοντά με εν τω νόμω της αμαρτίας τω αντί εν τοις μέλεσί μου. Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος· τις με ρύσεται εκ του στόματος του θανάτου τούτου;» (Ρωμαίους 22-24).

Στο χωρίο αυτό του Αποστόλου Παύλου φαίνεται καθαρά ότι ο νους ευχαριστείται με τον νόμο του Θεού, αλλά ο έτερος νόμος, ο νόμος του θανάτου του σώματος, αντιστρατεύεται στον νόμο του νοός και τον αιχμαλωτίζει· έτσι, τα πάθη της φιλαργυρίας, φιληδονίας και φιλοδοξίας, που συνδέονται με την φθαρτότητα και την θνητότητα αιχμαλωτίζουν και σκοτίζουν τον νου του ανθρώπου.

Έχει τονισθεί στο προηγούμενο κεφάλαιο ότι ο άνθρωπος διαθέτει καρδιακή νοερά μνήμη και εγκεφαλική μνήμη. Επομένως, η εγκεφαλική μνήμη, που συνδέεται με τα νευροκύτταρα και την ανάπτυξη του εγκεφάλου, αναπτύσσεται ολίγον κατ' ολίγον, ενώ η καρδιακή-νοερά μνήμη υπάρχει από την αρχή της υπάρξεως της ψυχής του ανθρώπου.

«Η Παναγία τριών ετών είχε φθάσει στην θέωση. Το μωρό παιδί είναι επιδεκτικό. Δεν έχει ακόμα πάθει σκλήρυνση της καρδιάς, δεν έχει γίνει πονηρό. Η πτώση του παιδιού γίνεται από το περιβάλλον, από τους γονείς, από τους θείους, τους φίλους κ.ο.κ. Εάν το παιδί είναι μέσα σε ένα καλό περιβάλλον, αυτό το παιδί μπορεί να μεγαλώσει χωρίς πρόβλημα, με νοερά προσευχή. Το παιδί έχει λιγότερο πρόβλημα από τους μεγάλους. Πιο γρήγορα μαθαίνει. Το παιδί το καταστρέφει το περιβάλλον.

Γι' αυτό και οι Πατέρες τονίζουν, ότι ο καθένας γεννιέται όπως ήταν ο Αδάμ και η Εύα. Και ο καθένας περνάει την ίδια πτώση, δηλαδή. Ο σκοτασμός του νου γίνεται στον καθένα. Στο έμβρυο, που υπάρχει ο νους του ανθρώπου, δεν είναι σκοτισμένος ο νους ακόμη. Ο καθένας παθαίνει την πτώση του Αδάμ και της Εύας εξ αιτίας του περιβάλλοντος». 

Η κληρονόμηση του προπατορικού αμαρτήματος, κατά τους Πατέρες, είναι, κυρίως, η κληρονόμηση των συνεπειών της πτώσεως, που είναι η φθαρτότητα, η παθητότητα και η θνητότητα, πράγμα το οποίο έχει και συνέπειες στην ψυχή.

«Η δική μας αντίληψη περί προπατορικού αμαρτήματος, περί κληρονομικότητος κλπ., είναι ό,τι είναι στην σημερινή ιατρική επιστήμη, πχ. τώρα με το DNA. Και τώρα βρήκαν τρόπο όχι μόνο να εξακριβώσουν κληρονομικά ελαττώματα στην ελικτική σκάλα του DNA κλπ., αλλά ξέρουν και την σύνθεση του DNA, τι στοιχεία πρέπει να βρεθούν και που, ξέρουν την ακολουθία που πρέπει να υπάρχει. Και όταν εξετάζουν ανθρώπους που γεννιούνται με έξι δάκτυλα στα χέρια και στα πόδια ή με τρία μάτια, με ένα μάτι, με μισή μύτη, χωρίς αυτιά κλπ., εξετάζουν την σύνθεση του κυττάρου και βλέπουν ότι υπάρχει ανωμαλία στο DNA. Γι' αυτό γεννήθηκε κατ’ αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος».

Κατά συνέπεια, η είσοδος του θανάτου στην ζωή μας δεν έγινε ως τιμωρία του Θεού, αλλά ως αποτέλεσμα της απωλείας της θείας Χάριτος, ως απομάκρυνση του ανθρώπου από το Φως του Θεού, ως ασθένεια της ανθρωπίνης φύσεως, η οποία χρειάζεται θεραπεία. Εδώ στηρίζεται όλη η ποιμαντική της Εκκλησίας.

Αντίθετα, στην Δύση, που επηρεάσθηκε και στο θέμα αυτό από τον Αυγουστίνο, «τον οποίον θεωρούν ως τον μεγαλύτερο θεολόγο, τον μεγαλύτερο μελετητή περί θείας Χάριτος, περί πτώσεως κλπ.», η κληρονόμηση του προπατορικού αμαρτήματος ερμηνεύθηκε τελείως διαφορετικά, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η ποιμαντική της Εκκλησίας. Ο Αυγουστίνος είχε πλατωνικές απόψεις για την δημιουργία και την πτώση του ανθρώπου.