• 1. Οι γνωστές έννοιες τής λέξεως "αδάμ"

• 2. Η Διαφυγούσα έννοια της λέξεως "αδάμ"

• 3. Ένα παράδειγμα για τη λέξη: "αδάμ"

H Aγία Γραφή κρύβει πλήθος εννοιών, που πολλές φορές διαφεύγουν της προσοχής μας. Κι όμως, οι έννοιες αυτές, κρύβουν συχνά το κλειδί για την κατανόηση πολλών σημαντικών θεμάτων, που διαφορετικά προβληματίζουν τους ερμηνευτές.

Μια τέτοια λέξη, είναι η λέξη "άνθρωπος", όπως χρησιμοποιείται στη Γένεση, και ιδιαίτερα στα πρώτα της κεφάλαια. Ας δούμε όμως περισσότερα για τη λέξη αυτή, για τις γνωστές και κυρίως για την άγνωστη σημασία της.

1. Οι γνωστές έννοιες

Οι Παλαιοδιαθηκολόγοι λένε, ότι οι υπάρχοντες στο Εβραϊκό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης τεχνικοί όροι, υπονοούν - φανερώνουν από κάποια άποψη τη φύση του ανθρώπου, προς δήλωσιν της έννοιας "άνθρωπος".

Οι συνηθέστεροι και σπουδαιότεροι αυτοί όροι, είναι οι "αδάμ", "ενώς", "ις", και "γκεμπέρ", οι δύο τελευταίοι όμως παράλληλα με τις λοιπές γνωστές τους σημασίες (εκτός των λεξικών της Εβραϊκής γλώσσης των W. GESENIUS και L. KOHLER, πρβλ. εδώ και A. DILLMANN: "Λεξικό της Παλαιοδιαθηκικής Θεολογίας", σελ. 352, E. JACOB: "Θεολογία της Π.Δ.", σελ. 127 εξ., P. van IMSCHOOT: "Θεολογία της Π.Δ." τόμ. ΙΙ, σελ. 1 εξ. κλπ). Έτσι η εκ της γης καταγωγή και ο προς αυτήν σύνδεσμος του πρώτου ανθρώπου και γενικά του ανθρωπίνου γένους και μάλιστα και η υλική και φθαρτή του φύση, καθώς και η απ' εδώ απορρέουσα στενή συγγένεια του ανθρώπου προς την υλική δημιουργία, σαφώς, λένε, εκφράζεται δια του "αδάμ". Αυτό αποδίδεται ενδεικτικά από τους Ο΄ δια του "θνητός" (Παροιμίες 3/γ΄ 13, 20/κ΄ 24 κλπ) και μάλιστα δια του "γηγενής" [Ιερεμίας 39/λθ΄ (32/λβ΄ Μασωρ.) 20, Ψαλμοί 48/μη΄ (49/μθ΄ Μασωρ.) 3, πρβλ. Σοφία Σολομώντος 7/ζ΄ 1].

Ως γνωστόν, το "αδάμ" μεταφράζουν αυτοί στη μεν 1η ανθρωπολογική διήγηση του 1ου κεφαλαίου της Γενέσεως δια του "άνθρωπος", στη δε 2η διήγηση του 2ου κεφαλαίου, διά του "Αδάμ", και δια του "άνθρωπος". Υπό το φως των δύο αυτών συμπληρωματικών ανθρωπολογικών διηγήσεων το "αδάμ" χρησιμοποιείται εμφανώς, λένε, ως όρος που σημαίνει γενικά τον καθ' όλου άνθρωπο, ήτοι το ανθρώπινο γένος, ενώ τον επιμέρους άνθρωπο δηλώνει το "μπεν αδάμ", μεταφραζόμενο υπό των Ο΄ σχεδόν πάντοτε δια του "υιός ανθρώπου" (Αριθμοί 23/κγ΄ 19, Ιώβ 16/ις΄ 21, 25/κε΄ 6, 35/λε΄ 8, Ψαλμοί 8/η΄ 5, 79/οθ΄ (80/π΄ Μασωρ.): 18, 145/ρμε΄ (146/ρμς΄ Μασωρ.) 3, Ησαϊας 51/να΄ 12, Ιερεμίας 29/κθ΄ 18 (49/μθ΄ Μασωρ.), 30/λ΄ 11 (49/μθ΄ 33 Μασωρ), 27/κζ΄ (50/ν΄ Μασωρ.) 40, 28/κη΄ (41/μα΄ Μασωρ.) 43, Ιεζεκιήλ 2/β΄ 1 - 47/μζ΄ 6 (93 κις), Δανιήλ 8/η΄ 17, 10/ι΄ 16). Μερικές όμως φορές και δια του "άνθρωπος" (Ησαϊας 56/νς΄ 2).

Την ίδια περίπου έννοια προς το "αδάμ" έχει και το σπανιώτερα συναντώμενο "ενώς" το οποίο συναντάται κυρίως στα ποιητικά τεμάχια της Παλαιάς Διαθήκης, ποτέ όμως συνδεόμενο με το άρθρο (στο Μασωρ. Κείμενο απαντά 42άκις). Το "ενώς" αποδιδόμενο υπό των Ο΄, ως επί το πλείστον, δια του "άνθρωπος" [πρβλ. όμως Ησαϊας 56/νς΄ 2 ("ανήρ")], φανερώνει μερικές φορές πολύ χαρακτηριστικά το αδύνατο, το θνητό και γενικώς τον πεπερασμένο άνθρωπο [πρβλ. Ιώβ 10/ι΄ 4, 14/ιδ΄ 19, 25/κε΄ 6, Ψαλμοί 9/θ΄ 20,21, 89/πθ΄ (90κεφ. Μασωρ.) 3, Ησαϊας 13/ιγ΄ 12, 24/κδ΄ 6, 33/λγ΄ 8, 51/να΄ 12. Πρβλ. Ιώβ 10/ι΄ 5 ("ανθρώπινος") και 13/ιγ΄ 9 (αμετάφραστο)].

Άξια ιδιαιτέρας προσοχής είναι εν προκειμένω και η χρήσις του "ενώς" αφ' ενός, και του "Τετραγραμμάτου" αφ' ετέρου προς υπογράμμιση της υφισταμένης διαφοράς μεταξύ του υπερβατικού Θεού της Παλαιάς Διαθήκης και του πεπερασμένου ανθρώπου (πρβλ. Ψαλμ. 9/θ΄ 20 εξ.), όπως άλλωστε συμβαίνει αυτό και προκειμένου περί του "αδάμ" (πρβλ πολύ χαρακτηριστικά, μεταξύ των άλλων, ιδιαίτερα το Ιεζεκιήλ 28/κη΄ 2,9). Εξάλλου, δε θα έπρεπε να μας διαφύγει το γεγονός, ότι προς δήλωση του φθαρτού και θνητού του ανθρώπου και γενικώτερα του πεπερασμένου της φύσεώς του, και μάλιστα της απείρου διαφοράς μεταξύ του ανθρώπου και του υπερβατικού και απολύτως πνευματικού Θεού της Παλαιάς Διαθήκης που απορρέει απ'εδώ, οι Ο΄ επιλέγουν μόνο στη μετάφραση του βιβλίου του Ιώβ τον αρχαιοπρεπή και προσφυέστατο εν προκειμένω όρο "βροτός" [πρβλ. π.χ. Ιώβ 14/ιδ΄ 1 ("βροτός γαρ γεννητός γυναικός ολιγόβιος..."), πρβλ. Ιώβ 14/ιδ΄ 10, 34/λδ΄ 15, ως επίσης και Ιώβ 4/δ΄ 17 ("μη καθαρός έσται βροτός εναντίον Κυρίου;"), πρβλ. Ιώβ 9/θ΄ 2, 15/ιε΄ 14, προς τούτοις Ιώβ 10/ι΄ 4 ("ή ώσπερ βροτός ορά καθοράς"), πρβλ. όμως Ιώβ 32/λβ΄ 8 ("αλλά πνεύμά εστιν εν βροτοίς...") Συνολικά το "βροτός" απαντά 17 φορές]. Με τον ίδιο όρο αποδίδεται στον Ιώβ και το "ενώς", (πρβλ. Ιώβ 4/δ΄ 17, 9/θ΄ 2, 15/ιε΄ 14, 28/κη΄ 4,13, 32/λβ΄ 8 κλπ) και το "αδάμ" (πρβλ. Ιώβ 14/ιδ΄ 1,10, 32/λβ΄ 8, 34/λδ΄ 15, 36/λς΄ 28), όπως επίσης μια φορά και το "μπασάρ" (Ιώβ 10/ι΄ 4).

Έτσι επιμαρτυρείται στενή εννοιολογική συγγένεια των όρων "αδάμ" και "ενώς", που επισημάνθηκε στα παραπάνω. Επιπλέον, όπως είπαμε και στην αρχή της παρούσης μελέτης, την έννοια "άνθρωπος" στο Εβραϊκό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης φανερώνουν επίσης οι όροι "ις" και "γκεμπέρ". Αυτοί οι όροι, συνήθως αποδίδονται ως "άνθρωπος" υπό των Ο΄ παράλληλα, βεβαίως, προς την κυριολεκτική σημασία του κάθε όρου, [ως γνωστόν το μεν "ις" σημαίνει κατά πρώτον "άνδρας" (πρβλ. Γεν. 2/β΄ 24, όπου υπό των Ο΄ αποδίδεται δια του "άνθρωπος"), το δε "γκεμπέρ" "νέος", "ισχυρός ανήρ" (πρβλ. Παροιμίες 30/λ΄ 19) κλπ]. Αμφότεροι δε οι όροι αυτοί απαντούν πολλές φορές ως συνώνυμοι του "αδάμ" [έτσι π.χ. πρβλ. και το συνωνυμικό παραλληλισμό των "ις" και "αδάμ" στους Αριθμούς 23/κγ΄ 19, Ησαϊας 31/λα΄ 8 κλπ. Επίσης πρβλ. το συνωνυμικό παραλληλισμό του "γκεμπέρ" προς το "αδάμ" (Ιώβ 14/ιδ΄ 10, 33/λγ΄ 17, Θρήνοι 3/γ΄ 39, πρβλ. Ιώβ 16/ις΄ 21), το "ις" (Ιερεμίας 22/κβ΄ 30, 23/κγ΄ 9) και το "ενώς" (Ιώβ 4/δ΄ 17, 10/ι΄ 5)]. Έτσι το "ις" τίθεται προς διάκριση όχι μόνο από τα ζώα, (Έξοδος 11/ια΄ 7, Ψαλμ. 22/κβ΄ 7 κλπ), αλλά και από το Θεό (Αριθμοί 23/κγ΄ 19, Ιώβ 9/θ΄ 32, 12/ιβ΄ 10, 32/λβ΄ 13, Ωσηέ 11/ια΄ 9, Ησαϊας 31/λα΄ 8 κλπ), ενώ καθόλου σπάνια είναι και η χρήση του "μπεν ις" σε μερικές περιπτώσεις, δηλώνοντας ίσως τον ισχυρό άνθρωπο. [πρβλ. τον παραλληλισμό προς το "μπεν αδάμ" (Ψαλμός 49/μθ΄ 3), πρβλ. Θρήνοι 3/γ΄ 35].

Τα ίδια περίπου έχουν την εφαρμογή τους και προκειμένου περί του σπανιωτέρου "γκεμπέρ" το οποίο μερικές φορές χρησιμοποιείται και κατά την αντιδιαστολή του πεπερασμένου ανθρώπου από τον υπερβατικό Θεό της Παλαιάς Διαθήκης. (πρβλ. Ιώβ 4/δ΄ 17, 10/ι΄ 5, 16/ις΄ 21, 22/κβ΄ 2, 33/λγ΄ 17,29, 34/λδ΄ 9, Παροιμίες 20/κ΄ 24, Θρήνοι 3/γ΄ 35).

Η λέξη "ις" ("άνδρας"), χρησιμοποιείται από τους Ο΄ και ως "άνθρωπος", αδιακρίτως για τα μέλη της φυλής Αδάμ, ή των γύρω φυλών. Αυτές λοιπόν τις ερμηνείες έχουν δώσει οι ασχολούμενοι με την Παλαιά Διαθήκη, στους τεχνικούς όρους που υπάρχουν στο Εβραϊκό κείμενο και δηλώνουν την έννοια "άνθρωπος". Θα επιμείνουμε όμως στον όρο: "αδάμ" λίγο παραπάνω, διότι νομίζουμε ότι έχει μεταπέσει και σε μια άλλη έννοια η οποία (για κάποιους λόγους) έχει διαφύγει της προσοχής των μελετητών της Παλαιάς Διαθήκης και δη του Εβραϊκού κειμένου της.

2. Η Διαφυγούσα έννοια της λέξεως "αδάμ"

Όταν ο Κάιν προέβει στην αδελφοκτονία "εξήλθε από προσώπου του Θεού και ώκησε εν γη Ναϊδ κατέναντι της Εδέμ" (Γένεσις 4/δ΄ 16), κι εκεί "εγνώρισε τη γυναίκα αυτού, και συλλαβούσα έτεκε τον Ενώχ" (Γένεσις 4/δ΄ 17). Στη συνέχεια και έως το στίχο 24, η Γένεση αναφέρει τη γενεαλογία του Κάιν, δηλαδή τους απογόνους του ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ, όπως ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ αναφέρονται στη συνέχεια οι απόγονοι του Αδάμ έως το Νώε και τους υιούς του.

Με τα ανωτέρω θέλουμε να πούμε ότι ο Κάιν - και κατ' επέκτασιν οι απόγονοί του - ΑΠΕΣΤΑΤΗΣΕ και δημιούργησε μια δική του γενεά που ζούσε μακρυά και χωριστά από τον πατέρα του Αδάμ, κι έτσι απεκόπει από τη γενεαλογία, (ή αλλιώς τη φυλή) που θα έφερνε στον κόσμο το Μεσσία. Αυτό δε, φαίνεται ξεκάθαρα στο 3/γ΄ κεφάλαιο του Ευαγγελίου του Λουκά, και ιδιαίτερα στο στίχο 38, όπου στους φερόμενους ως προγόνους του Ιησού περιλαμβάνονται ΜΟΝΟ πρόσωπα - απόγονοι της ΦΥΛΗΣ ΑΔΑΜ, οι οποίοι απόγονοι ονομάσθηκαν πια με το όνομα του προπάτορά τους, δηλαδή "Αδάμ", κατά τον ίδιο τρόπο που οι απόγονοι του Ισραήλ (ή Ιακώβ) ονομάσθηκαν "Ισραήλ"! (Άλλα παραδείγματα ονομασίας ενός λαού από το όνομα του προπάτορά τους, έχουμε στις φυλές των 12 παιδιών του Ιακώβ, που έδωσαν ο καθένας το όνομά του στη φυλή που προήλθε απ' αυτόν. Επίσης τον αδελφό του Ιακώβ τον Ησάφ ή Εδώμ που έδωσε το όνομά του στο λαό "Ησάφ" ή "Εδώμ", τον υιό του Λωτ: Μωάβ, που έδωσε το όνομά του στους απογόνους του "Μωάβ" κλπ., πρβλ. Γένεσις 19/ιθ΄ 37. 49/μθ΄ 1 - 28. Αριθμοί 20/κ΄ 18. Δευτερονόμιον 2/β΄ 4,5).

Τον ανωτέρω ισχυρισμό επιβεβαιώνει και η χρήση του όρου "αδάμ" στο πρωτότυπο Εβραϊκό κείμενο, ειδικά στα 16 πρώτα κεφάλαια, όπου απαντάται ΜΟΝΟΝ όπου γίνεται λόγος περί απογόνων της επιλεγμένης από το Θεό ΦΥΛΗΣ ΑΔΑΜ (πρβλ. Γένεσις 2/β΄ 5,7,8,15,18, 5/ε΄ 1, 6/ς΄ 1 - 4β, 6/ς΄ 5 - 13, 7/ζ΄ 21,23, 8/η΄ 21 κ.ά.) Μετά το 16ο κεφάλαιο της Γενέσεως μάλιστα, δεν υπάρχει ξανά η λέξη "αδάμ" ως το τέλος του βιβλίου.

Η προ - τελευταία αναφορά της, γίνεται στην εποχή της Βαβέλ, στη Γένεση ια/11: 5, όπου διαβάζουμε τα εξής: "κατέβη δε ο Κύριος δια να ίδη την πόλιν και τον πύργον τον οποίον ωκοδόμησαν οι υιοί των ανθρώπων" ("αδάμ"). Αυτό είναι σημαντικό, καθώς τότε διασκορπίστηκε ο "εις λαός, (Αδάμ) και πάντες έχουσι μίαν γλώσσαν..." (Γένεσις 11/ια΄ 6). Από τότε διεσπάρησαν και έπαψαν να υφίστανται ως λαός. Μόνο λίγες οικογένειες παρέμειναν στη γύρω περιοχή, συγγενείς μεταξύ τους, όπως του Αβραάμ και των συγγενών του. Aκριβέστερα, παρατηρούμε, ότι ως τον κατακλυσμό, αλλά και μετά απ' αυτόν, (στη σύγχυση των γλωσσών), ο Θεός αναφέρεται και ασχολείται ειδικά με τους απογόνους της "φυλής Αδάμ". Χαρακτηριστικό είναι το ότι στη Γένεση 11/ια΄ 5, ο Θεός ενδιαφέρθηκε ειδικά για τις ενέργειες των "υιών Αδάμ". Είναι μάλιστα ενδιαφέρον, ότι στη Γένεση η λέξη "αδάμ" χρησιμοποιείται για τελευταία φορά στο 16/ις΄ 12, για τον 1ο υιό του Αβραάμ, τον Ισμαήλ, (πριν αυτός γίνει γενάρχης των Ισμαηλιτών). Αν και η λέξη φαίνεται να έχει πέσει σε αχρηστία, καθώς μετά τον κατακλυσμό η φυλή Αδάμ εξέλειπε, ο Θεός ασχολείται ακόμα με τους απογόνους του Νώε, ως "Αδάμ", και έτσι ονομάζει αδάμ τον υιό του Αβραάμ, του βασικού εκπροσώπου της επιλεγμένης γενεάς.

Ενώ λοιπόν η λέξη "αδάμ" χρησιμοποιείται ευρέως ως το θ/9 κεφάλαιο της Γενέσεως σχετικά με το Νώε, που ήταν ο τελευταίος του "λαού Αδάμ", οι δύο τελευταίες φορές που χρησιμοποιείται, (στο 11/ια΄ 5 και στο 16/ις΄ 12 όπως είδαμε), δεν βρίσκονται σε αφηγηματικές φράσεις του Μωυσή, αλλά βρίσκονται σε φράσεις τις οποίες λέει ο ίδιος ο Θεός, αν και δεν υπάρχει πλέον τέτοιος λαός. Αυτός θεωρεί τόσο τους απογόνους του Νώε, όσο και τον Ισμαήλ ως: "Αδάμ", δηλαδή ως ανήκοντες στο επιλεγμένο απ' αυτόν γένος.

Αντιθέτως, όπου αναφέρονται άνθρωποι που δεν ανήκαν σ' αυτή την ξεχωρισμένη από το Θεό γενεά, το Εβραϊκό κείμενο χρησιμοποιεί άλλη λέξη, τη λέξη: "ενώς". Ας δούμε αυτά τα χωρία:

Γένεσις 6/ς΄ 4: "οι άνθρωποι (Εβραϊκά "ενώς") οι ονομαστοί". (Μιλάει περί των μη Αδαμιτών Νεφιλείμ).

Γένεσις 13/ιγ΄ 13: "Οι δε άνθρωποι (Εβραϊκά "ενώς") οι εν Σοδόμοις...".

Γένεσις 20/κ΄ 8: "εφοβήθησαν δε πάντες οι άνθρωποι (Εβραϊκά "ενώς") σφόδρα", (όπου γίνεται λόγος περί των δούλων του Αβιμέλεχ, ήτοι πάλι περί μη ανηκόντων εις το "λαό Αδάμ").

Γένεσις 32/λβ΄ 29: "ου κληθήσεται έτι το όνομά σου Ιακώβ, αλλ' Ισραήλ έσται το όνομά σου, ότι ενίσχυσας μετά Θεού, και μετ' ανθρώπων (Εβραϊκά "ενώς") δυνατός". (Εδώ πρόκειται για τα λόγια του Κυρίου προς τον Ιακώβ μετά την πάλη τους. Ο Ιακώβ ή Ισραήλ, ως προπάτορας του νέου έθνους του Θεού, του Ισραήλ, θα στεκόταν δια των απογόνων του, ισχυρός μεταξύ των αλλοφύλων εθνών γύρω του, κάτι που βλέπουμε ως σήμερα).

Γένεσις 13/ιγ΄ 8: "είπεν δε Άβραμ τω Λωτ: Μη έστω μάχη ανά μέσον εμού και σου και ανά μέσον των ποιμένων μου και ανά μέσον των ποιμένων σου· ότι άνθρωποι (Εβραϊκά "ενώς") αδελφοί ημείς εσμεν".

Αφήσαμε αυτό το χωρίο τελευταίο, επειδή φαίνεται ότι αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα. Εδώ ο Αβραάμ και ο Λωτ, αν και απόγονοι του λαού Αδάμ, αναφέρονται ως "ενώς". Ας προσπαθήσουμε να δούμε για ποιο λόγο το χωρίο αυτό διαφέρει απ' όλα τα άλλα: Μια πρώτη σκέψη, είναι ότι εδώ η "μάχη" ήταν μεταξύ των ποιμένων τους, οι οποίοι δεν ήταν του λαού Αδάμ, και ίσως χρησιμοποιείται η λέξη "ενώς", γιατί περιλαμβάνει και αυτούς τους αλλοεθνείς στη φράση: "άνθρωποι αδελφοί". Στα εδάφια 11και 12 όμως, η λέξη "αδελφοί", (άρα και η λέξη "άνθρωποι"), αποδίδεται ειδικά στον Αβραάμ και στο Λωτ. Έτσι δεν πρέπει να είναι αυτός ο λόγος.

Μια δεύτερη σκέψη είναι, ότι ο Λωτ είχε ήδη αποσπασθεί από τη γενεαλογική γραμμή που θα έφερνε το Μεσσία, κι έτσι δεν ονομάζεται "Αδάμ", μαζί με τον Αβραάμ, ως εκπρόσωπος της επιλεγμένης από το Θεό φυλής. Πολύ δε περισσότερο, καθώς τη στιγμή που γράφονταν αυτά τα λόγια από το Μωυσή, ο Λωτ ήταν ήδη γενάρχης δύο ξένων, προς το λαό του Θεού, λαών. Ούτε και αυτή η εξήγηση όμως φαίνεται σωστή, καθώς όπως είδαμε ανωτέρω, ο Ισμαήλ που ήταν κι αυτός γενάρχης των Ισμαηλιτών, ονομάζεται "Αδάμ" από τον "άγγελο" (Γένεσις 16/ις΄ 12). Θα μπορούσε βέβαια να ειπωθεί, ότι ο Ισμαήλ ήταν άμεσος απόγονος του Αβραάμ, όμως κατά τη γνώμη μας δεν είναι πειστικός λόγος.

Καθ' ημάς, ο λόγος της εξαίρεσης και της χρήσεως της λέξης "ενώς" για τον Αβραάμ και τον Λωτ, βρίσκεται σε μια τρίτη σκέψη, με σπουδαιότερες και βαθύτερες προεκτάσεις: Είδαμε καθώς σχολιάζαμε τη λέξη "αδάμ", ότι οι δύο τελευταίες φορές που χρησιμοποιείται στη Γένεση, είναι στα εδάφια ια/11: 5 και 16/ις: 12. Ποιο είναι το κοινό αυτών των δύο εδαφίων; Και τα δύο αυτά εδάφια, είναι λόγοι του Θεού, και όχι αφηγηματικοί λόγοι του Μωυσή. Έτσι, φαίνεται ότι ο Μωυσής στην αφήγησή του, έχει ήδη σταματήσει να χρησιμοποιεί τη λέξη "αδάμ" μετά τον καιρό του Νώε, εφ' όσον δεν υπήρχε πλέον ο ομόνυμος λαός. Όμως ο Θεός συνέχισε να τη χρησιμοποιεί, βλέποντας στο πρόσωπο των απογόνων του Αδάμ, τον Αδάμ. Έτσι, τη χρησιμοποιεί στα δύο αυτά τελευταία εδάφια, τόσο ο Θεός στη Βαβέλ, όσο και ο "άγγελος" στον Ισμαήλ. Ο Μωυσής λοιπόν, εφ' όσον χρησιμοποιεί τα λόγια του Θεού και του "αγγέλου", είναι υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει τις φράσεις τους. (Για την περίπτωση του Θεού στη Βαβέλ μάλιστα, θα μπορούσαμε να πούμε ότι χρησιμοποιείται με κατανοητό τρόπο, καθώς οι απόγονοι του Νώε, (οι νέοι "Αδάμ"), δεν είχαν διασκορπιστεί ακόμα, δημιουργώντας άλλους λαούς).

Κατά τη γνώμη μας λοιπόν, ο λόγος που ο Αβραάμ χρησιμοποιεί για τον εαυτό του και το Λωτ τη λέξη "ενώς" είναι ο εξής: Τόσο αυτός, όσο και ο Λωτ, είχαν απωλέσει τη συνείδηση των μελών του "λαού Αδάμ", καθώς ο λαός αυτός είχε ήδη χαθεί 1.000 χρόνια πριν από την εποχή τους. Αμέσως μετά μάλιστα, ο Θεός κάνει διαθήκη με τον Άβραμ, αλλάζοντάς του το όνομα σε "Αβραάμ". Το χαρακτηριστικό όμως εδώ είναι, ότι για πρώτη φορά κάνει διαθήκη με αυτόν, αλλά και με το σπέρμα του. Αυτό σημαίνει, ότι ο Θεός πλέον, παύει να ασχολείται και αυτός με το "λαό Αδάμ", καθώς έχει πλέον διαθήκη με ένα νέο λαό. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν ξαναχρησιμοποιείται πλέον το όνομα "αδάμ" στη Γένεση, ούτε από το Θεό. Ένας νέος λαός προετοιμάζεται, και η Γένεση παρακολουθεί την προετοιμασία του. Έτσι οι χρησιμοποιούμενες λέξεις για τον "άνθρωπο" δεν συμπεριλαμβάνουν την ειδική λέξη "αδάμ". Στην Έξοδο πλέον, ο νέος λαός υπάρχει και ονομάζεται "Ισραήλ". Η λέξη "αδάμ" δε σημαίνει πλέον τίποτα το ειδικό, καθώς δεν υφίσταται τέτοιος λαός από αιώνες. Η λέξη "αδάμ" λοιπόν, επανέρχεται με ευρεία έννοια, και στο εξής χρησιμοποιείται ανεξαιρέτως για ανθρώπους όλων των εθνών.

3. Ένα παράδειγμα για τη λέξη: "αδάμ".

Ένα χωρίο της Γενέσεως που έχει καταταλαιπωρηθεί για αιώνες με πλήθος ερμηνείες, λόγω της δυσκολιάς του, είναι το χωρίο: Γένεσις 6/ς΄ 1 - 4. Εκεί εμφανίζονται κάποιοι "υιοί του Θεού" που πήραν για γυναίκες τους τις "θυγατέρες των ανθρώπων", κάτι που εκ πρώτης όψεως τους αντιδαστέλλει από τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα κάποιοι να νομίσουν ότι πρόκειται περί "αγγέλων", κάποιοι άλλοι ότι πρόκειται περί άλλων "θείων πλασμάτων", και κάποιοι άλλοι να τους θεωρήσουν "μυθικά πρόσωπα". Ο λόγος είναι, ότι η λέξη: "αδάμ", μεταφράσθηκε εδώ ως: "άνθρωποι".

Αν το χωρίο είχε μεταφρασθεί (σωστά) ως ΄Άδάμ", με την έννοια του "λαού Αδάμ", το νόημα του χωρίου θα ήταν προφανές, καθώς ο αναγνώστης θα καταλάβαινε αμμέσως ότι οι "υιοί ελοχίμ", (και όχι "υιοί του Θεού" όπως κακώς μεταφράσθηκε και αυτό), δηλαδή οι "υιοί των ισχυρών" της περιοχής της Μεσοποταμίας, που δεν ανήκαν στο "λαό Αδάμ", έλαβαν γυναίκες από τη "φυλή Αδάμ", οδηγώντας τους λαούς τους σε επιμειξία. Αυτό με τη σειρά του, οδήγησε στη διάλυση και αφομοίωση του επιλεγμένου από το Θεό (για τη γέννηση του Χριστού) "λαού Αδάμ" από τους γύρω λαούς, και επέφερε την πληγή του Κατακλυσμού. Εάν οι μεταφραστές είχαν αποδώσει σωστά τον όρο: "θυγατέρες Αδάμ", ο κάθε αναγνώστης θα καταλάβαινε, ότι η φράση αυτή μιλάει για γυναίκες ενός ιδιαίτερου λαού των "Αδαμιτών", όπως ακριβώς σε άλλα σημεία της Αγίας Γραφής, η φράση: "υιοί Ισραήλ" μιλάει για τους ανθρώπους ενός ιδιαίτερου λαού των "Ισραηλιτών", κάτι που συναντούμε και για αναφορές ανθρώπων άλλων εθνών. Θα μείνουμε όμως λίγο ακόμα στο χωρίο αυτό, επειδή (εκτός των προαναφερθέντων), εκεί υπάρχει ένας ακόμα λόγος που δείχνει ότι η λέξη: "αδάμ", χρησιμοποιείται με την έννοια του "λαού Αδάμ".

Συγκεκριμμένα πρόκειται για το εδάφιο Γένεσις 6/ς΄ 3: "Και είπε Κύριος ο Θεός: Ου μη καταμείνη το Πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τούτοις εις τον αιώνα δια το είναι αυτούς σάρκας, έσονται δε αι ημέραι αυτών εκατόν είκοσιν έτη".

Στο εδάφιο αυτό, η αδυναμία των ερμηνευτών να καταλάβουν ότι γίνεται λόγος για κάποιο "έθνος Αδάμ", οδήγησε σε πλήθος διαφορετικών μεταφράσεων, καθώς δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι σχέση είχε η "κρίση" του πνεύματος του Θεού με τους "ανθρώπους". Έτσι, τη μετέφρασαν: "καταμείνει". Η λέξη "κρίνω" εδώ, είναι η εβραϊκή "γιαδόν". Αυτό μπορούμε να το δούμε στο έγκυρο Λεξικό της Παλαιάς Διαθήκης των επιφανών εβραϊστών παλαιοδιαθηκολόγων ΒROWN - BRIGGS - DRIVER έκδοση Οξφόρδης σελ. 192, στο οποίο, εκτός από τη μετάφραση του ρήματος "ντιν" (διοικώ, κυβερνώ, διέπω, όταν βέβαια αυτό είναι μεταβατικό, όπως συμβαίνει και στην περίπτωσή μας), βρίσκουμε να γίνεται ειδική μνεία και για το υπό εξέτασιν χωρίο (Γένεσις 6/ς΄ 3) με τη διαπίστωση ότι πρόκειται για ένα δύσκολο χωρίο.

Καθ' ημάς, η ορθή ερμηνεία του εβραϊκού "ντουν" ή "ντιν", είναι "κρίνω", "κυβερνώ", "διοικώ", γι' αυτό και τασσόμεθα υπέρ αυτής εφ' όσον δικαιώνεται και από το Ζαχαρίας 3/γ΄ 7: "τάδε λέγει Κύριος παντοκράτωρ, (προς τον Ιησούν τον μέγα ιερέα) εάν εν ταις οδοίς μου πορεύη και εάν τα προστάγματά μου φυλάξης, και συ διακρίνεις ("θέλεις κρίνει" μετάφραση Ν. Βάμβα ή "ταδίν" Εβραϊκό κείμενο) τον οίκον μου".

Πώς όμως εννοείται η διακυβέρνηση του Θεού επί των ανθρώπων; Την απάντηση στο ερώτημα αυτό, δίνει για μία ακόμα φορά, η ερμηνεία που προτείνεται με την παρούσα μελέτη, στη λέξη - κλειδί για την κατανόηση πολλών δυσκόλων σημείων στο βιβλίο της Γενέσεως. Μιλάμε φυσικά για τη λέξη "αδάμ".

Ο Θεός, λέγοντας αυτά τα λόγια, δεν απευθύνεται, καθ' ημάς, γενικά στους ανθρώπους, ήτοι στο ανθρώπινο γένος, αλλά ειδικά στους "Αδάμ", ήτοι στη "ΦΥΛΗ ΑΔΑΜ", το "ΛΑΟ ΤΟΥ ΑΔΑΜ". Αυτόν τον λαό ξεχώρισε, αυτόν καθοδηγούσε, με αυτόν (τρόπον τινά) συνεργαζόταν προς τον απώτερο σκοπό της γεννήσεως, εξ αυτού του λαού, του Μεσσία. Αυτοί όμως, (οι "Αδάμ"), ανέκαθεν δεν εσυμμορφούντο, ανεμειγνύοντο με τα γύρω έθνη και απετύγχαναν να γίνουν ο ξεχωρισμένος Του λαός. Κι έτσι ο Θεός αποφασίζει να άρει τη "διακυβέρνησή" Του επ' αυτών, αφήνοντας έτσι ένα διάστημα 120 ετών προς μεταμέλειά των, όπως αργότερα έπραξε το ίδιο με τους Νινευϊτες (Ιωνάς 3/γ΄ 4), αλλά η έμπρακτη μεταμέλειά των, άλλαξε την ειλημμένη απόφαση του Θεού, όπως το αυτό συνέβει και με το βασιλέα Εζεκία. (Ησαίας 38/λη: 1 - 5).

Το γεγονός λοιπόν, ότι ο Θεός αποφασίζει να επιτρέψει την καταστροφή του λαού Αδάμ δια του κατακλυσμού, θυμίζει ανάλογη απόφασή Του, να καταστρέψει το λαό Ισραήλ, κατά τον καιρό της περιπλάνησης αυτού στην έρημο, και να δημιουργήσει ένα νέο έθνος, από το Μωϋσή πλέον, με σκοπό να συνεχισθεί εξ αυτού πια, το σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου, ήτοι η έλευση του Μεσσίου. (Έξοδος 32/λβ΄ 9 - 10). Τον καιρό του κατακλυσμού όμως, δεν υπήρχε κάποιος ηγέτης σαν το Μωυσή για να μεσιτεύσει υπέρ αυτών και να τους επαναφέρει στην τάξη, με αποτέλεσμα να χαθούν ως λαός. Έτσι, εξέλεξε το Νώε ως προπάτορα εθνών, ώστε στον κατάλληλο καιρό να επιλέξει από το σπέρμα του ένα νέο έθνος, όπως και έγινε.

Αυτά, κατά τη γνώμη μας, βρίσκονται πίσω από τη φράση: "δια το είναι αυτούς σάρκας". Δεν είναι μόνον η σαρκολατρεία ο λόγος που οργίσθη ο Θεός, (εφ' όσον ο γάμος δεν είναι σαρκολατρεία ή αμάρτημα), αλλά η επιμειξία του λαού Αδάμ, του λαού Του, με τους ισχυρούς των γύρω εθνών.

Περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο τού Γεωργίου Τσιμπιρίδη: "Περί Αγγέλων και Γιγάντων" που υπάρχει στον ιστότοπό μας.

Κείμενο: Γ. Τ. και Ν. Μ.