• 1. Σε ποια ημέρα δημιουργήθηκε ο άνθρωπος;

• 2. Η κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν δημιουργία

• 3. Είσοδος στην κατάπαυση του Θεού

• 4. Γραμμικός και Σταυρικός χρόνος

1. Σε ποια ημέρα δημιουργήθηκε ο άνθρωπος;

Η πρώτη ανθρωπολογική αφήγηση της Γενέσεως, (1/α΄ 27 - 36), μας πληροφορεί ότι ο άνθρωπος δημιουργήθηκε στο τέλος της 6ης δημιουργικής ημέρας, και ήταν το τελευταίο δημιούργημα του Θεού. Η δεύτερη αφήγηση όμως, στο Γένεσις 2/β΄ 1 - 3, γράφει τα εξής:

"Και συνετελέσθησαν ο ουρανός και η γη και πας ο κόσμος αυτών. Και συνετέλεσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη έκτη τα έργα αυτού, α εποίησε, και κατέπαυσε τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού, ων εποίησε. Και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην και ηγίασεν αυτήν (ότι εν αυτή κατέπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ων ήρξατο ο Θεός ποιήσαι)".

Το πρόβλημα που δημιουργείται εδώ, μας το τοποθετεί ο αρχιμανδρίτης Ιερεμίας Φούντας, στο βιβλίο του "Γένεσις", έκδοσις 1985, σελ. 68: "Ως έχει ο στίχος 2 εις το εβραϊκόν κείμενον παρουσιάζει δυσκολίας, διότι λέγει: "Την εβδόμην ημέραν ετελείωσεν ο Θεός το έργον του το οποίον έκαμε. Και ανεπαύθη την εβδόμην ημέραν..." Γνωρίζομεν δε ότι το δημιουργικόν έργον του Θεού ετελείωσε την έκτην και όχι την εβδόμην ημέραν. Προς συμβιβασμόν της αντιθέσεως, εγένοντο διάφοροι ερμηνευτικαί προσπάθειαι και προετάθησαν διορθώσεις."

Στη συνέχεια ο π. Ιερεμίας Φούντας αναφέρει διάφορες προσπάθειες που έγιναν για τη "διόρθωση" του κειμένου της Αγίας Γραφής, που εδώ φαίνεται τόσο αντιφατικό.

Στην πραγματικότητα όμως, δεν υπάρχει καμία αντίφαση. Η αντίφαση υπάρχει στον τρόπο που έχουμε εμείς συνηθίσει να αντιλαμβανόμαστε το χρόνο, και να ερμηνεύουμε τις δύο αφηγήσεις για τη δημιουργία του ανθρώπου. Ας γίνουμε όμως σαφέστεροι

2. Κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν δημιουργία

Ο άνθρωπος πλάσθηκε πράγματι κατά την 6η δημιουργική ημέρα, μαζί με την υπόλοιπη υλική δημιουργία. Αν και το υλικό έργο του Θεού τελείωσε, ο σκοπός Του δεν είχε ολοκληρωθεί! Η πρόθεσή του ήταν να "κάνει" άνθρωπο "κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσίν" Του. Όταν όμως έφτιαξε τον άνθρωπο στην 6η δημιουργική ημέρα, τον έκανε μόνο "κατ' εικόνα" Του. Το "καθ' ομοίωσιν" ήταν ακόμα μελλοντικό, όπως φαίνεται στο Γένεσις 1/α΄ 26,27.
Εκεί, στην 6η δημιουργική ημέρα, τελειώνει η πρώτη ανθρωπολογική διήγηση. Η δεύτερη όμως, προχωράει πιο πέρα.

Σύμφωνα με την περιγραφή του Γένεσις 2/β΄ 7, μόλις ο Θεός δίνει στον άνθρωπο το "εμφύσημα" του Αγίου Πνεύματος, ο άνθρωπος γίνεται από "νεκρή" (χωρίς Άγιο Πνεύμα) ψυχή, "ζωντανή ψυχή", "καθ' ομοίωσιν" του Θεού.

"Όταν όμως το πνεύμα εδώ αναμεμιγμένο με την ψυχή είναι ενωμένο με το πλάσμα του Θεού, τότε ο άνθρωπος καθίσταται πνευματικός και τέλειος εξ αιτίας της διάχυσης του Αγίου Πνεύματος, και είναι αυτός που φτιάχθηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν του Θεού.  Αν όμως το Πνεύμα λείπει από την ψυχή, τότε εκείνος που είναι έτσι, είναι πραγματικά με φύση ζώου, και, έχοντας μείνει σαρκικός, θα είναι ένα ατελές ον, κατέχοντας μεν πράγματι το κατ’ εικόνα (του Θεού) κατά τον σχηματισμό του, αλλά μη έχοντας λάβει το καθ’ ομοίωσιν δια του Πνεύματος, κατ’ αυτόν τον τρόπο το ον αυτό θα είναι ατελές" (Αγ. Ειρηναίου τής Λυών 5: 6).

Δεν είναι ακόμα τέλειος, μπαίνει όμως σε πορεία τελείωσης. Τότε ο Θεός τον τοποθετεί στον "Παράδεισο". Ο ΑΔΑΜ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΕΚΕΙΝΗ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΑΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!

3. Είσοδος στην κατάπαυση του Θεού

Ας δούμε όμως για λίγο, τι είναι η "κατάπαυση" του Θεού.

O απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή του, αναπτύσσει το θέμα της καταπαύσεως, εξηγώντας το χωρίο Ψαλμοί 94 (95 Μασωρ.): 7 - 11. Εκεί το Πνεύμα το Άγιο, (μεταξύ άλλων) λέει για τους Ισραηλίτες που αμάρτησαν και ως αποτέλεσμα γύριζαν επί 40 χρόνια στην έρημο ως το θάνατό τους:

"...σήμερον, εάν της φωνής αυτού ακούσητε, μη σκληρύνητε τας καρδίας υμών ως εν τω παραπικρασμώ... επείρασαν οι πατέρες υμών ...ως ώμοσα εν τη οργή μου ει εισελεύονται εις την κατάπαυσίν μου".

Ο απόστολος λοιπόν, στην προς Εβραίους επιστολή, 3/γ: 7 - 4/δ: 11, εξηγεί ότι η "κατάπαυση", δεν ήταν απλώς το να κληρονομήσουν τη γη της Επαγγελίας οι Ισραηλίτες, αλλά ότι η γη της Επαγγελίας ήταν τύπος της αληθινής "κατάπαυσης" του Θεού. Συγκεκριμένα στο 4/δ: 3 - 11 λέει:

"3. Εισερχόμεθα γαρ εις την κατάπαυσιν οι πιστεύσαντες, καθώς είρηκεν: "Ως ώμοσα εν τη οργή μου, ει εισελεύσονται εις την κατάπαυσίν μου" καίτοι των έργων από καταβολής κόσμου γενηθέντων. 4. Είρηκε γαρ που περί της εβδόμης ούτω: "και κατέπαυσεν ο Θεός εν τη ημέρα τη εβδόμη από πάντων των έργων αυτού" 5. και τούτω πάλιν: "Ει εισελεύσονται εις την κατάπαυσίν μου". 6. Επεί ουν απολείπεταί τινας εισελθείν εις αυτήν, και οι πρότερον ευαγγελισθέντες ουκ εισήλθον δι' απείθειαν, 7. πάλιν τινά ορίζει ημέραν, σήμερον, εν Δαβίδ λέγων, μετά τοσούτον χρόνον, καθώς είρηται: "σήμερον εάν της φωνής αυτού ακούσητε, μη σκληρύνητε τας καρδίας υμών". 8. Ει γαρ αυτούς ο Ιησούς (του Ναυή) κατέπαυσεν, ουκ αν περί άλλης ελάλει μετά ταύτα ημέρας. 9. άρα απολείπεται σαββατισμός τω λαώ του Θεού. 10. Ο γαρ εισελθών εις την κατάπαυσιν αυτού και αυτός κατέπαυσεν από των έργων αυτού, ώσπερ από των ιδίων ο Θεός. 11. Σπουδάσωμεν ουν εισελθείν εις εκείνην την κατάπαυσιν..."

O απόστολος λοιπόν, αφού εξηγεί ότι κάποιοι θα έπρεπε να εισέλθουν στην κατάπαυση του Θεού, μια και οι Ισραηλίτες εκείνοι δεν εισήλθαν, και αφού εξηγεί ότι η γη της Επαγγελίας δεν ήταν η σπουδαιότερη κατάπαυση, στο εδάφιο 7 μιλάει για τον Δαβίδ. Λέει, ότι αν η κατάπαυση ήταν εκείνη στην οποία εισήγαγε τους Ισραηλίτες ο Ιησούς του Ναυή, δεν θα έγραφε μετά από τόσα χρόνια στον καιρό του Δαβίδ, τη λέξη: "σήμερον". Συνεπώς, εφ' όσον ο Δαυίδ μιλούσε περί άλλης "καταπαύσεως", "απομένει σαββατισμός για το λαό του Θεού". Και στο εδάφιο 11, παροτρύνει τους Χριστιανούς, να προσπαθήσουν να εισέλθουν στην κατάπαυση του Θεού.

Σύμφωνα με τον συγγραφέα της προς Εβραίους επιστολής λοιπόν, η "κατάπαυση" του Θεού, δεν είναι κάτι που τελείωσε, ούτε κάτι που αφορά μόνο το Θεό. Αφορά όλους τους Χριστιανους, σύμφωνα και με το χωρίο Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 13: "...μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ' άρτι. Ναι, λέγει το Πνεύμα, ίνα αναπαήσονται εκ των κόπων αυτών, τα γαρ έργα αυτών ακολουθεί μετ' αυτών".

Ήδη λοιπόν από τον 1ο αιώνα που γράφτηκαν αυτά τα λόγια, οι κεκοιμημένοι εν Κυρίω (Χριστιανοί), εισέρχονται στην "κατάπαυση" του Θεού, και αναπαύονται από τα έργα τους, όπως ο Θεός αναπαύθηκε από τα δικά Του.

Ας γυρίσουμε για λίγο στον Αδάμ, να θυμηθούμε τι του είπε ο Θεός μετά την αμαρτία του:

"...επικατάρατος η γη εν τοις έργοις σου εν λύπαις φάγη αυτήν πάσας τας ημέρας της ζωής σου ακάνθας και τριβόλους ανατελεί σοι, και φάγη τον χόρτον του αγρού εν ιδρώτι του προσώπου σου φάγη τον άρτον σου έως του αποστρέψαι σε εις την γην, εξ ής ελήμφθης..." (Γένεσις 3/γ΄ 17 - 19).

Σύμφωνα με τα λόγια αυτά, ο Αδάμ όταν ήταν στον παράδεισο βρισκόταν στην "κατάπαυση του Θεού". Η "κατάπαυση του Θεού", ήταν η "ανάπαυσή Του" από πάντων των έργων του, στην οποία συμμετείχε ο Αδάμ. Τι ήταν λοιπόν η εργασία με τον ιδρώτα του Αδάμ; Μα φυσικά ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ της κατάπαυσης του Θεού από τα έργα του! Ο Αδάμ εργαζόμενος σκληρά, θα ελάμβανε το αντίθετο απ' αυτό που απολαμβάνουν "οι αποθανόντες από τώρα", καθώς "αναπαύονται από των έργων τους. (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 13). Πρόκειται για την έξοδο του Αδάμ από την κατάπαυση του Θεού, την οποία απολάμβανε όσο βρισκόταν στο "καθ' ομοίωσιν". Πρόκειται για την πτώση του από την 7η δημιουργική ημέρα.

Είναι η ίδια κατάπαυση στην οποία ήλπιζε ο Λάμεχ, όταν προφητικά ονόμασε το γιο του: "Νώε":

"και επωνόμασεν το όνομα αυτού Νώε λέγων: "Ούτος διαναπαύσει ημάς από των έργων ημών και από των λυπών των χειρών ημών και από της γης, ης κατηράσατο Κύριος ο Θεός"". (Γένεσις 5/ε΄ 29).

Ο Λάμεχ γνώριζε ότι παρά την κατάρα του Θεού επί της γης, υπήρχε ακόμα κατάπαυση! Προεφήτευσε λοιπόν, ότι ο Νώε θα είχε το ρόλο του σ' αυτό το Θεϊκό σχέδιο να εισέλθουν οι δίκαιοι στην "κατάπαυση του Θεού".

Εδώ τίθεται το σημαντικό στοιχείο του χρόνου και της σχέσεως μεταξύ των δημιουργικών ημερών. Αν ο Αδάμ με την αμαρτία του ξέπεσε από την 7η δημιουργική ημέρα, σε ποια ημέρα βρέθηκε;

Είναι σπουδαίο το ότι από τις 7 δημιουργικές ημέρες που αναφέρει η Γένεσις, η μόνη που δεν τελείωσε, είναι η 7η! Για όλες τις προηγούμενες, αναφέρεται: "και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωί, ημέρα τάδε". (Γένεσις 1/α΄ 5, 8, 13, 19, 23, 31). Για την εβδόμη αντιθέτως, (αλλά κυρίως για την ογδόη, την πρώτη ημέρα τής καινής κτίσης), ισχύει το χωρίο του Ζαχαρία 14/ιδ΄ 6,7, που αναφέρει ότι δεν τελειώνουν ποτέ, ότι είναι η αιώνια ανέσπερη ημέρα του Κυρίου: "εν εκείνη τη ημέρα ουκ έσται φως και ψύχος και πάγος (έσται μίαν ημέραν, και η ημέρα εκείνη γνωστή τω Κυρίω, και ουχ ημέρα και ου νυξ, και προς εσπέραν έσται φως".

Η έμεση παραπομπή του χωρίου στις δημιουργικές ημέρες της Γενέσεως είναι σαφής. Σκοπίμως το χωρίο αντιτίθεται στις έξι πρώτες δημιουργικές ημέρες, οι οποίες έχουν "εσπέρα και πρωί". Εδώ όμως, "και προς εσπέραν έσται φως". Αυτή είναι η ημέρα του Κυρίου και των αγίων Του, όπως φαίνεται στο προηγούμενο χωρίο, το Ζαχαρίας 14/ιδ΄ 5: "και ήξει Κύριος ο Θεός μου και πάντες οι άγιοι μετ' αυτού".

Πώς γνωρίζουμε όμως, ότι εδώ μιλάει και για την 7η και όχι μόνο για την 8η δημιουργική ημέρα, στην οποία αναφέρονται κάποιοι πατέρες;

Η απάντηση είναι ότι μιλάει και για τις δύο αυτές ημέρες ταυτόχρονα, γιατί η 7η και η 8η ημέρα σχετίζονται! Αυτό όμως θα πρέπει να το εξηγήσουμε:

Ας πάρουμε ως παράδειγμα την εβδομάδα. Οι Ισραηλίτες ξεκινούσαν από την 1η ημέρα, και έφθαναν στην 7η, που ήταν το Σάββατο. Τότε δεν εργάζονταν, επειδή αυτή η ημέρα ήταν τύπος της 7ης δημιουργικής ημέρας του Θεού, κατά την οποία Εκείνος "ανεπαύθη" και "την αγίασε". (Έξοδος 20/κ΄ 8 - 11).

Στη Χριστιανική εποχή, χρησιμοποιούμε ως ημέρα αναπαύσεως κυρίως την Κυριακή, επειδή σ' αυτήν αναστήθηκε ο Κύριος και έτσι αυτή απέκτησε την αξία της ημέρας σωτηρίας ("καταπαύσεως") του ανθρώπου, και προεικόνισε την πρώτη ημέρα τού μέλλοντος αιώνα. Έτσι η Κυριακή εκτός από 1η ημέρα της εβδομάδος, είναι και η ημέρα καταπαύσεως των Χριστιανών, δηλαδή ημέρα Σαββατισμού (αναπαύσεως)! Είναι όμως ταυτόχρονα και η επομένη του Σαββάτου, που κορυφώνει την εβδομάδα, δηλαδή 8η! Εξαρτάται δηλαδή πώς θα τη μετρήσει κάποιος. Μπορεί να θεωρηθεί 1η, Σάββατο, ή 8η ημέρα της εβδομάδος. Μάλιστα στην Αγία Γραφή αναφέρεται και ως "μία τών Σαββάτων" (Πράξεις 20/κ΄ 7).

Πώς θα μπορούσε αυτό να συμβεί με την 7η δημιουργική ημέρα;

Αυτό έχει σχέση με τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το χρόνο. Και στο δημιουργικό σχέδιο του Θεού, ο χρόνος μπορεί να γίνει αντιληπτός με δύο διαφορετικούς τρόπους: 1. Γραμμικός χρόνος, και 2. (και Χριστιανικότερον) Σταυρικός χρόνος.

4. Γραμμικός και Σταυρικός χρόνος

Ο Γραμμικός χρόνος, είναι η αντίληψη των γεγονότων κατά σειράν, κατά ακολουθία γεγονότων. Σύμφωνα με το Γραμμικό χρόνο, μετά από τις 6 δημιουργικές ημέρες, ακολουθεί η 7η ημέρα καταπαύσεως, από την οποία όμως ο Αδάμ ξεπέφτει. Έτσι όμως η 7η δημιουργική ημέρα, είναι ένα γεγονός ανεπανάληπτο, καθώς ο χρόνος κινείται γραμμικά. Τα μάτια των ανθρώπων αποβλέπουν πλέον στον "μέλλοντα αιώνα", σε μια άλλη καινούρια ημέρα καταπαύσεως, που θα αντικαταστήσει την 7η, όπως η Κυριακή αντικατέστησε το Σάββατο των Ιουδαίων. Την ημέρα αυτή, κάποιοι πατέρες την ονομάζουν: 8η, και την ταυτίζουν με την ημέρα του Κυρίου.

Δεν είναι λάθος αυτή η αντίληψη. Είναι η συνήθης αντίληψη του χρόνου, όπως τον αντιλαμβανόμαστε ανθρώπινα. Υπάρχει όμως και ένας περισσότερο ακριβής τρόπος αντίληψης:

Ο Σταυρικός χρόνος. Πρόκειται για τον Χριστιανικά ακριβέστερο τρόπο αντίληψης του θείου σχεδίου. Κατ' αυτόν, τα γεγονότα δεν κινούνται κατ' ανάγκην γραμμικά, αλλά οι δημιουργικές ημέρες μπορούν να συμπορεύονται, και να εναλλάσσονται στην ανθρώπινη ιστορία. Είναι δε ο πιο ταιριαστός τρόπος αντίληψης του θείου σχεδίου, όχι μόνο επειδή συγγενεύει με την άχρονη κατάσταση του Θεού, αλλά και επειδή έτσι δεν χρειάζεται η λήξη τής 6ης ημέρας για την αποδοχή τής 7ης ημέρας, ούτε η λήξη τής 7ης ημέρας για την αποδοχή μιας 8ης ημέρας. Γιατί μπορούν οι ημέρες αυτές να συμπορεύονται. Δεν πρόκειται δηλαδή για κατ' ανάγκην χρονική διαδοχή, καθώς από την 7η ημέρα και μετά ο χρόνος καταλύεται, αλλά για "τροπική" διαδοχή. Πρόκειται για διαδοχή τρόπου υπάρξεως τών όντων.

Πώς θα εξηγούσαμε λοιπόν τη δημιουργική εβδομάδα του Θεού με βάση τη Σταυρική αντίληψη του χρόνου;

Σύμφωνα μ' αυτήν, η ανέσπερη και αγιασμένη 7η ημέρα του Κυρίου, δεν αλλοιώνεται, παρά τη δική μας γραμμική αντίληψη του χρόνου. Θεωρούμε σημαντικό το ότι στο χωρίο Γένεσις 2/β΄ 4, αμμέσως μετά από την ανάπτυξη, των περί της 7ης ημέρας καταπαύσεως του Κυρίου, συνοψίζονται οι 6 προηγούμενες ημέρες σε μία, καθώς λέει: "Αύτη η βίβλος γενέσεως ουρανού και γης, ότε εγένετο, ή ημέρα εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην..." Και ενώ στα προηγούμενα περιγράφονται 6 ημέρες για τη δημιουργία, ξαφνικά αυτές ενοποιούνται, και θεωρούνται μία ενιαία περίοδος, και ξεχωρίζονται από την 7η.

Αυτό καθ' ημας συμβαίνει, επειδή η 7η (όπως και η 8η) ημέρα, τέμνει (σταυρικά) τις υπόλοιπες δημιουργικές ημέρες, και δεν τις αντικαθιστά χρονικά, επειδή εδώ πρόκειται για ένα "ανώτερο" είδος χρόνου, που προσιδιάζει στους αγίους.

Ενώ όλα τα ως τότε κτίσματα ζούσαν το γραμμικό χρόνο, ξαφνικά ο Αδάμ "γεύτηκε" κάτι ανώτερο. Με τη λήψη του Αγίου Πνεύματος, ανυψώθηκε σ' ένα άλλο είδος χρόνου: στην "κατάπαυση του Θεού".

Μετά την πτώση του, κατέπεσε και πάλι στο γραμμικό χρόνο, όπου συνέχισαν να ζουν οι άνθρωποι ως τον καιρό του Κυρίου Ιησού Χριστού. Τότε, η πόρτα της κατάπαυσης του Θεού άνοιξε και πάλι.

Αυτό σκιαγραφείται όμορφα, από το Ματθαίο στην αρχή του Ευαγγελίου του. Εκεί ο Ματθαίος, στα εδάφια 1/α΄ 1 - 17, χωρίζει τα ονόματα των προπατόρων του Κυρίου Ιησού Χριστού σε τρεις ομάδες των 14ων ονομάτων. Οι τρεις αυτές ομάδες όμως, αποτελούνται από 6 επτάδες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν έξι (γραμμικές) δημιουργικές εβδομάδες, σε αντιστοιχία με τις 6 δημιουργικές ημέρες. Και τότε, στο τέλος των 6 αυτών δημιουργικών εβδομάδων, προβάλλει το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αυτό συμβαίνει επειδή ΤΟΤΕ, η ανθρώπινη φύση θεώνεται, και ανυψώνεται δια Ιησού Χριστού στην 7η δημιουργική περίοδο της καταπαύσεως του Θεού.

Από τότε, "...μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες... ίνα αναπαύσονται εκ των κόπων αυτών, τα γαρ έργα αυτών ακολουθεί μετ' αυτών". (Αποκάλυψις 14/ιδ΄ 13). Οι σεσωσμένοι αυτοί άγιοι, μετέχουν του παραδείσου από τον οποίο έπεσε ο Αδάμ στο γραμμικό χρόνο. Και ενώ για τους απλούς ανθρώπους ο χρόνος κινείται γραμμικά, σε μια ανώτερη διάσταση χρόνου οι άγιοι μετέχουν της αιωνίου αναπαύσεως του Θεού.

Η παράλληλη αυτή "διάσταση" χρόνου, φαίνεται σε διάφορες διατυπώσεις της Αγίας Γραφής, όπως στο χωρίο Εφεσίους 1/α΄ 4: "καθώς εξελέξατο ημάς εν αυτώ προ καταβολής κόσμου είναι ημάς αγίους και αμώμους κατενώπιον αυτού εν αγάπη".

Τα παραπάνω, πιστεύουμε ότι αποδίδονται με τον καλύτερο τρόπο στο Ορθόδοξο άρθρο του καθηγητού Β. Μπακούρου με θέμα: "Χριστούγεννα: Η εορτή του προσώπου", που φιλοξενήθηκε στο περιοδικό Τρίτο Μάτι Νο 66, σελ. 22,23, όπου μεταξύ άλλων έγραψε τα εξής:

"...ο Παράδεισος... στην πραγματικότητα ήταν ένας άλλος "Χρόνος", αν μπορούν οι λέξεις αυτές να προσδιορίσουν ιδιότητες που θραύουν τις δυνατότητες της διανοίας. Για να συλλάβουμε ακριβέστερα την αναστάτωση που έφερε στη Δημιουργία η ανθρώπινη επιλογή της Πτώσης, αρκεί ένα μόνο παράδειγμα: Η δημιουργία του Κόσμου έλαβε χώρα σε έξι "ημέρες" συντελεσμένες και αλληλοδιάδοχες. Ο Άνθρωπος πλάστηκε την τελευταία. Ωστόσο η παραδείσια επικοινωνία του με το Θεό δεν συντελέστηκε κυρίως την έκτη μέρα, αλλά την έβδομη. Αυτή τη ρητά ευλογημένη μέρα όμως διατάραξε η Προπατορική πτώση και θα λέγαμε - αρκετά τολμηρά - άφησε μετέωρη, χωρίς διαδοχή! Η ανθρώπινη βούληση, αξιοποιώντας την ελευθερία ως αυτονομία, διατάραξε τις διαστάσεις της Δημιουργίας και εισήγαγε στο Χρόνο της Δημιουργίας Αυτής τον ανθρώπινο Χρόνο, ως γραμμική διαδοχή πράξεων δηλαδή Ιστορία! Επειδή ακριβώς ο Θεός σεβάστηκε την ελεύθερη αυτή επιλογή των ανθρώπων, δεν θα ήταν δυνατό να εγκαινιάσει άλλο τρόπο προσέγγισης του πλάσματός του, παρά μόνο ένα: να εισέλθει στον ανθρώπινο Χρόνο ως συμβάν.

Ο άνθρωπος απουσιάζει από τη θεία Δημιουργία και ζει σε μια δική του!

Βεβαίως αυτή η είσοδος αυτονόητα διατάρασσε το ιστορικό γίγνεσθαι και ενοφθάλμιζε στον ανθρώπινο χρόνο μια νέα εντελέχεια: να κατατείνει σε μια τροχιά που θα τον οδηγούσε στην αρχική "κοιτίδα" του, τη Δημιουργία, από την οποία ουσιαστικά μετά την πτώση απουσιάζει, όπως θα δούμε παρακάτω. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση ήταν, ο άνθρωπος αυτού του "εκπεσόντος" Χρόνου να επιλέξει ελεύθερα αυτή τη νέα πρόταση ζωής και να επιδιώξει να ενοποιήσει την επαναστατημένη βούλησή του με την Πρόνοια του Θεού. Τότε σκοπός της Ιστορίας θα ξαναγίνει ο αρχικός σκοπός της Δημιουργίας, από τον οποίο ο Άνθρωπος συνειδητά απομακρύνθηκε, αν και προειδοποιήθηκε ρητά από το Θεό... Επομένως η ενανθρώπιση του Θεού δεν είναι μεταφυσικό γεγονός. Είναι "φυσικό" στο βαθμό που επαναφέρει τον Κόσμο σε εκείνη την κατάσταση που αποτελεί και τη "φυσική" του διάσταση, πριν η επέμβαση του Ανθρώπου δημιουργήσει μια "παρά φύση" πραγματικότητα. Αυτή βέβαια την πραγματικότητα, λόγω της πεπερασμένης μας διάνοιας, βιώνουμε ως μόνιμη. Η γέννηση του Θεού δίνει ουσιαστικό (με την κυριολεκτική έννοια του όρου) περιεχόμενο στην Ιστορία, δηλαδή την ανθρώπινη δημιουργία η οποία δεν έχει "ουσία", αφού δε συγκροτήθηκε θεουργικά, αλλά είναι στη βάση της επιφαινόμενο, παραίσθηση μιας "εν κρυπτώ" πραγματικότητας...". (Οι υπογραμμίσεις διατηρήθηκαν όπως στο άρθρο, τμήμα του οποίου παραθέσαμε με την ευγενή άδεια του κ. καθηγητού και του περιοδικού).

Τελειώνοντας, θα πρέπει να ξανατονίσουμε ότι το "καθ' ομοίωσιν" του Αδάμ, ήταν πορεία, και όχι (στάσιμη) κατάσταση. Δεν ήταν το τέρμα, αλλά η αρχή της πορείας του.

Κείμενο: Ν. Μ.