Στίχ. 4: «Ο κατοικών εν ουρανοίς εκγελάσεται αυτούς, και κύριος εκμυκτηριεί αυτούς».

Στον τέταρτο στίχο, από κοινού με τον κύριο ομιλητή συνεμφανίζεται και ο ίδιος ο Γιαχβέ· παρουσιάζονται μάλιστα και οι ντροπιασμένοι οι οποίοι εξεγείρονται εναντίον Του, εναντίον του «Χριστού» Του και του Νόμου Του. Τα μάτια του ψαλμωδού είναι προσηλωμένα προς Εκείνον ο οποίος ζει στους ουρανούς. Αυτός διαβλέπει τη ματαιότητα της προσπάθειας εκείνων οι οποίοι εξεγέρθηκαν εναντίον Του, επειδή ο Νόμος του Χριστού είναι από τον Θεό, και στον Θεό κανείς δεν μπορεί να αντιταχθεί.

Ο Κύριος εδώ αποκαλείται jošēv baššamājim — «ο κατοικών εν ουρανοίς». Και στον στίχο αυτό η προσοχή στρέφεται στο ρήμα jašav (= κατοικώ), το οποίο, ενώ συνήθως συντάσσεται με Αιτιατική, βρίσκεται με την πρόθεση be (= εις, εν) και Δοτική.²⁷ Την έκφραση Šamājim οι Ο΄ τη μετέφρασαν σε Πληθυντικό αριθμό, αλλά σε όλες τις άλλες περιπτώσεις σε Ενικό (Βλέπε Ψαλ. 13, 2. 102. 19. 122, 1). Οι Ακύλας και Θεοδοτίων μεταφράζουν το jošev: «ο καθήμενος». Στους Ο΄ δεν χρησιμοποιείται η έκφραση jošēv haššamājim (= κάτοικος των ουρανών), για να αποφευχθεί η ερμηνεία ότι ο ουρανός είναι η φυσική κατοικία του Θεού, δηλαδή ότι ο «οίκος» Του είναι συνδεδεμένος με τον ουρανό, όπως πιστευόταν για τους παγανιστικούς θεούς και όπως γενικά σκέπτονταν και πίστευαν οι πολυθεϊστές.²⁸ Η έκφραση jošev ha 'ir δηλώνει τους κατοίκους και πολίτες κάποιας πόλης, ενώ το jošev ba 'ir υπονοεί κάποιον ο οποίος τυχαία κατοικεί σε μία πόλη, αλλά δεν έχει σε αυτή πολιτικά δικαιώματα, δεν είναι πολίτης της, ούτε κατάγεται από αυτήν, παρά απλώς κατά τύχη βρέθηκε εκεί.²⁹ Για τον Θεό λέγεται: «Τον πατέρα δε… να κατοικεί στους ουρανούς, (λέγεται) όχι σαν να περιέχεται εντελώς σε τόπο, αλλά για το φύσει υπερυψωμένο και υψηλό της θεότητας και το υπερανυψωμένο και υπέρτατο της αξίας και δόξας». ³⁰ Έτσι το jošēv baššamājim εδώ έχει την έννοια του κριτή και του τόπου στον οποίον αρμόζει να κάθεται ο κριτής κατά τον καιρό της κρίσεως. ³¹

Η λέξη baššamajim μπορεί να αντικατασταθεί με την παράλληλη φράση yil' ag lāmõ, και αυτό δηλώνει actio ad extra. ³². Ο ψαλμωδός στο σημείο αυτό αντιπαραθέτει εκείνον, ο οποίος κάθεται στον θρόνο Του που είναι στους ουρανούς, και μεριμνά για την ασφάλεια της κληρονομιάς Του, με τους θνητούς «βασιλιάδες και πρίγκιπες» οι οποίοι ζουν σε πρόσκαιρες κατοικίες. Δείχνει ότι ο Θεός βρίσκεται υπεράνω όλων, επιβλέπει τα πάντα και στους ουρανούς είναι απρόσβλητος και προστατευμένος από τις επιθέσεις, τις εξεγέρσεις, την εχθρότητα και τα όπλα. Μπορεί χωρίς δυσκολίες να καθυποτάξει τους εχθρούς Του. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στην έκφραση jishak (Αόριστος) (= χλευάζω, γελώ περιφρονητικά). Η έκφραση ότι ο Κύριος χαμογελά, στη Βίβλο απαντάται τρεις φορές. Το jishak οι μεν Ο΄ μετέφρασαν: «εκμυκτηριεί» (Βλέπε Ψαλ. 34, 16), ο δε Ακύλας: «μυχθίσει αυτούς» και τέλος ο Σύμμαχος «καταγελάσει αυτούς». Το μήνυμα είναι ότι ο Κύριος θα επιτρέψει ώστε εκείνοι να εκτεθούν στον εμπαιγμό και τη διαπόμπευση όλων των ανθρώπων.

Εκείνος ο οποίος τους χλευάζει και τους καταγελά, κατά τον ψαλμωδό είναι ο 'adonaj. Κάποιοι ερμηνευτές υποθέτουν ότι ο όρος 'adonaj εισάγεται στο κείμενο των βιβλίων της Π. Διαθήκης κατά την εποχή της εκπονήσεως της μετάφρασης των Ο', επειδή σε αυτήν αντί του διπλού ονόματος του Θεού βρίσκουμε μόνο το «Κύριος». ³³ Ο Ωριγένης, αυτός που ερμηνεύει τον 2ο ψαλμό, περί του ονόματος του Θεού λέει: «εστί δε τι τετραγράμματον ανεκφώνητον παρ' αυτοίς… και λέγεται μεν τη Αδωνάι προσηγορία ουχί τούτου γεγραμμένου εν τω τετραγραμμάτω. Παρά δε Έλλησι τη Κύριος εκφωνήται… και εν τοις ακριβεστέροις δε των αντιγράφων Εβραίοις χαρακτήρσι κείται το όνομα εβραϊκοίς δε ου τοις νυν, αλλά τοις αρχαιοτάτοις». ³⁴

JHVH είναι Nomen proprium Dei στην Π. Διαθήκη και συνίσταται από τέσσερα σύμφωνα τα οποία ονομάζονται «τετραγράμματο». ³⁵ Το όνομα του Θεού Jahve επιτρεπόταν να προφέρεται στη λατρεία του Θεού στο ναό, ενώ εκτός του ναού, δηλαδή στις συναγωγές διαβαζόταν šem Kānūj, προσηγορικό όνομα του 'adonaj.

Τίθεται το ερώτημα: σε ποιον αναφέρεται το ρήμα «καταγελώ» και σε ποιον το «εμπαίζω», «εκμυκτηριώ»; Σύμφωνα με μία πρώτη άποψη, επειδή στο εβραϊκό κείμενο δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ εκείνου ο οποίος κάθεται στους ουρανούς και της λέξεως 'adonaj, δεν είναι δυνατό να γίνεται λόγος για δύο διαφορετικά πρόσωπα, αλλά για ένα πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται και οι δύο ενέργειες. ³⁶ Σύμφωνα με άλλη δεύτερη άποψη, η λέξη 'adonaj στο δεύτερο μισό του στίχου δηλώνει τον «βασιλικό Μεσσία», και επομένως η ερμηνεία ολοκλήρου του στίχου είναι η εξής: Ο Γιαχβέ — Κύριος τους καταγελά, ενώ ο «Χριστός» τους εμπαίζει. Αυτό επιθυμούσαν μάλλον να τονίσουν οι Ο', όταν μετέφραζαν «ο Κύριος» — με οριστικό άρθρο, ενώ σε άλλα σημεία το όνομα του Θεού Jahve μετέφρασαν απλώς «Κύριος» (χωρίς άρθρο). ³⁷ Θεωρούμε ορθότερη την πρώτη άποψη, επειδή όπως ήδη αναφέρθηκε, στον 2ο ψαλμό εμφανίζεται ο ίδιος ο Jahve. Επομένως ο λόγος είναι περί ενός προσώπου, του Jahve (Παράβαλλε Ψαλ. 58, 9. Παροιμ. 1, 26).

Στον στίχο αυτό προσδίδονται στον 'adonaj — Κύριο, ανθρωπομορφικές ιδιότητες, αφού αυτός χαμογελά. Ο ψαλμωδός κάνει χρήση εικόνων για να παρουσιάσει αφ’ ενός μεν την παντοδυναμία και την ουράνια ειρήνη του Κυρίου, ενώ αφ’ ετέρου όλη τη μωρία, την απερισκεψία και την εκ των προτέρων αποτυχημένη εξέγερση των βασιλέων, πριγκίπων και υπηκόων τους. Οι ανθρωπομορφισμοί εμπεριέχουν εξειδικευμένα χαρακτηριστικά της Ισραηλιτικής αντίληψης περί τού Θεού, επειδή υπογραμμίζουν ότι ο Άγιος του Ισραήλ είναι κοντά και ζωντανός. ³⁸ δεν είναι κάποια έννοια ή δύναμη αφηρημένη. Είναι προσωπικότητα πλήρης και ζωντανή (Βλέπε Ψαλ. 41, 3). ³⁹

Η εγγύτητα και η κυριότητα του Θεού και η σωτηρία του ανθρώπου απ’ Αυτόν, αποτελούν τα τρία κύρια θέματα των ψαλμών, οι οποίοι μαρτυρούν ότι ο Jahve βασιλεύει. ⁴⁰