Ελληνικός Παρατηρητής τής Σκοπιάς

Φραγμός στην εκμετάλλευση της απειρίας των άλλων

Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Σύντομες μελέτες: Ιστορικά και Ψηφιακά Βιβλία

Λεπτομερής εξέτασις τών 70 ετών κατά το Δανιήλ 9: 2

 1. Η λέξη "χορμπότ" (ερημώσεις) και οι μεταφράσεις

 «Εν τω πρώτω έτει τής βασιλείας αυτού, εγώ ο Δανιήλ ενόησα εν τοίς βίβλοις τον αριθμόν τών ετών, περί τών οποίων ο λόγος τού Κυρίου έγινε προς Ιερεμίαν τον προφήτην, ότι ήθελον συμπληρωθή εβδομήκοντα έτη εις τα ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ» (ΔΑΝ. Θ:2 Εβρ.)

Όπως και εις προηγούμενα χωρία έτσι κι εδώ η Σκοπιά ερμηνεύει, ότι η Ιερουσαλήμ θα ήτο έρημη 70 έτη, συμφώνως προς τον Ιερεμία (Ενόραση, τόμ.2, σελ.1327,1331, Ελθέτω η Βασιλεία σου, έκδ.1982, σελ.189-190, Προφητεία Δανιήλ, κεφ.11, σελ.181, παρ.2 και κεφ.18, σελ.309, παρ.6, Ο Παράδεισος αποκαθίσταται, κεφ.8, σελ.132, παρ.22, Σκοπιά 1965, σελ.155, Ξύπνα 08.05.1972 σελ.27, Αγγλ.έκδ. και 22.09.1972, σελ.27, Ελλ.έκδ., Σκοπιά, 01.10.2011, σελ.28). Όμως το χωρίο δεν λέγει κάτι τέτοιο!

Τί διήγειρε το ενδιαφέρον τού Δανιήλ για την προφητεία ‘τών εβδομήκοντα ετών που είχαν παραχωρηθεί εις την Βαβυλώνα’; Προφανώς ήτο το γεγονός ότι η Βαβυλωνική επικυριαρχία είχε ξαφνικά καταρρεύσει, την νύχτα τής 5-6 Οκτωβρίου π.Χ. (κατά το Γρηγοριανό Ημερολόγιο): «Την αυτήν νύκτα εφονεύθη ο Βαλτάσαρ ο βασιλεύς τών Χαλδαίων. Και Δαρείος ο Μήδος έλαβε την βασιλείαν ων περίπου ετών εξήκοντα δύο» (ΔΑΝ. Ε:30-31).

Φυσικά ο Δανιήλ συνειδητοποίησε τί σήμαινε αυτό το γεγονός. Από το βιβλίο τού Ιερεμίου γνώριζε ότι: «όταν συμπληρωθώσι τα εβδομήκοντα έτη, θέλω ανταποδώσει επί τον βασιλέα τής Βαβυλώνος και επί το έθνος εκείνο...» (ΚΕ:12). Από δε το ΙΕΡ. ΚΘ:10 (ΛΣΤ΄ Ο΄) εγνώριζε, ότι αυτά τα έτη ανεφέροντο εις την Βαβυλωνιακή επικυριαρχία.

Τώρα ο βασιλεύς τής Βαβυλώνος είχε τιμωρηθεί και η κυριαρχία τής Βαβυλώνος είχε λήξει. Εκ τούτου τού γεγονότος ο Δανιήλ ηδύνατο να καταλήξει εις ένα και μόνον συμπέρασμα: Τα εβδομήκοντα έτη είχαν λήξει!

Μεγαλυτέρα όμως σπουδαιότητα είχε το τι θα συνέβαινε εις το τέλος αυτής τής περιόδου κι αφορούσε εις τον λαό τού Δανιήλ, τούς Ιουδαίους εξορίστους εις την Βαβυλώνα, καθώς και για την αφανισμένη πόλη τής Ιερουσαλήμ και τον ερηπωμένο Ναό της. Από την προφητεία τού Ιερεμίου, ο Δανιήλ εγνώριζε, ότι ο Γιαχβέ είχε υποσχεθεί:

«όταν πληρωθώσιν εβδομήκοντα έτη που έχουν παραχωρηθεί εις την Βαβυλώνα, θέλω επισκεφθή υμάς, και θέλω εκτελέσει προς υμάς τον λόγον μου τον αγαθόν, να επαναφέρω υμάς εις τον τόπον τούτον...12. Τότε θέλετε κράξει προς εμέ, και θέλετε υπάγει και προσευχηθή εις εμέ, και θέλω σάς εισακούσει. 13. Και θέλετε με ζητήσει, και ευρεί, όταν με εκζητήσητε εξ όλης τής καρδίας υμών» (ΙΕΡ. ΚΘ:10-13 Εβρ.). Αυτό ακριβώς ήτο εκείνο που έκανε ο Δανιήλ: «Και έστρεψα το πρόσωπό μου προς Κύριον τον Θεόν, ιδία να κάμω προσευχήν και δεήσεις εν νηστεία, και σάκκω και σποδώ» (ΔΑΝ. Θ:3).

Από την προσευχή τού Δανιήλ, που καταγράφεται εις τα επόμενα χωρία (4-19), είναι σαφές, ότι το κύριο ενδιαφέρον του ήτο να ζητήσει συγχώρεση για τον λαό του, ώστε να επιστρέψουν εις την πατρική τους γη. Από την ανάγνωση τού ΔΕΥΤ. Λ:1-6 εγνώριζε, ότι ο Γιαχβέ θα τούς επανέφερε εις την γη των, μόνον όταν θα επέστρεφαν εις Αυτόν και θα πρόσεχαν εις την φωνή Του. Αυτή η γνώση αντικατοπτρίζεται εις την προσευχή τού Δανιήλ.

Με μία προσεκτική ανάλυση τού χωρίου τού Δανιήλ παρατηρούμε τα εξής:

1^ον) Ο Δανιήλ αναφέρεται εις την προφητεία τού Ιερεμίου και η οποία, όπως λεπτομερώς είδαμε εις το αντίστοιχο κεφάλαιο, ομιλεί περί 70 ετών κυριαρχίας τής Βαβυλώνος εις τα έθνη, και όχι περί 70 ετών Ιουδαϊκής ερημώσεως!

2^ον) Μία ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια εις το υπό εξέταση χωρίο, είναι ότι ο Δανιήλ χρησιμοποιεί τον Εβραϊκό όρο ‘χορμπάχ’ (חָרְבָּ֖ה), ερήμωση, αλλά εις τον πληθυντικό αριθμό, δηλαδή ‘χορμπότ’ (חָרְב֥וֹת - charabôt). Άλλα χωρία που περιέχουν αυτή την λέξη, και εις τον πληθυντικό αριθμό, είναι και τα εξής: ΗΣΑ. Ε:17, ΜΔ:26, ΜΘ:19, ΝΑ:3, ΝΒ:9, ΙΕΡ. ΚΕ:9, ΜΘ:13, ΙΕΖ. ΚΘ:10, ΛΓ:24,27, ΔΑΝ. Θ:2, ΜΑΛΑΧ. Α:4. Αυτό σημαίνει ότι ο Δανιήλ κάνει μάλλον λόγο περί διαδοχικών ερημώσων τής Ιερουσαλήμ και όχι για μία και μόνο ερήμωση!

Η Βίβλος τού Ερμηνευτή σχολιάζει για την λέξη ‘χορμπάχ’ τα εξής: «Πρόκειται για λέξη που συχνά χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση μίας κατεστραμμένης γης από το πέρασμα εχθρικών στρατευμάτων» (Τόμ.6, σελ.495)

Πράγματι, εις τα περασμένα έτη, τα στρατεύματα τής Βαβυλώνος εισέβαλον αρκετά συχνά εις την Παλαιστίνη. Επιπροσθέτως, εξαιτίας τής ανταρσίας τού Ιωακείμ, «ο Ιεχωβά άρχισε να αποστέλλει εναντίον αυτού τα τάγματα τών Χαλδαίων, και τα τάγματα τών Συρίων, και τα τάγματα τών Μωαβιτών, και τα τάγματα τών υιών Αμμών, και απέστειλεν αυτούς εναντίον τού Ιούδα, δια να καταστρέψωσιν αυτόν» (Β΄ ΒΑΣ. ΚΔ:2 Εβρ.).

Αυτά τα στρατεύματα βαθμιαίως αφάνισαν τις πόλεις και την γη. Πολιορκίες και εκτοπίσεις, εκ μέρους τών Βαβυλωνίων, προκάλεσαν διαδοχικές ερημώσεις και απογύμνωση τής Ιερουσαλήμ από τούς κατοίκους της, με αποκορύφωμα την ολοκληρωτική καταστροφή τής πόλεως, το 587 π.Χ.

Έτσι έχουν κατανοήσει το υπό εξέταση χωρίο και οι ακόλουθες μεταφράσεις:

«In the first year of his reign, I, Daniel, perceived in the books the number of years that, according to the word of the LORD to Jeremiah the prophet, must pass before the end of the desolations of Jerusalem, namely, seventy years». (English Standard Version)

«In the first year of his reign I, Daniel, was studying the scriptures, counting over the number of years -- as revealed by Yahweh to the prophet Jeremiah -- that were to pass before the desolation of Jerusalem would come to an end, namely seventy years». (New Jerusalem Bible)

«In the first year of his reign, I, Daniel, perceived in the books the number of years which, according to the word of the LORD to Jeremiah the prophet, must pass before the end of the desolations of Jerusalem, namely, seventy years». (Revised Standard Version)

Έτσι, επίσης, έχουν κατανοήσει το υπό εξέταση χωρίο και επιφανείς ερμηνευτές Εβραϊστές, όπως ο Carl Friedrich Keil, είς εκ τών επιφανών Εβραϊστών λογίων τού 19^ου αιώνος, ο οποίος, εις το Υπόμνημά του εις την Παλαιά Διαθήκη (με υπογράμμιση δική μας), λέγει τα εξής:

«With l^emal'ot (to fulfil) the contents of the words of Jehovah, as given by Jeremiah, are introduced. l^echorbot does not stand for the accusative: to cause to be complete the desolation of Jerusalem (Hitzig), but l^e signifies in respect of, with regard to. This expression does not lean on Jer. xxix. 10 (Kran.), but on Jer. xxv. 12 ('when seventy years are accomplished'). charabôt, properly, desolated places, ruins, here a desolated condition.

Jerusalem did not certainly lie in ruins for seventy years; the word is not thus to be interpreted, but is chosen partly with reference to the words of Jer. xxv. 9, 11. Yet the desolation began with the first taking of Jerusalem, and the deportation of Daniel and his companions and a part of the sacred vessels of the temple, in the fourth year of Jehoiakim 605 B.C.

Consequently, in the first year of the reign of Darius the Mede over the kingdom of the Chaldeans, the seventy years prophesied of by Jeremiah were now full, the period of the desolation of Jerusalem determined by God was almost expired.» (Carl Friedrich Keil, Commentary on the Old Testament, Vol. IX, pp. 321-322)

«Η Ιερουσαλήμ δεν ήτο βεβαίως ερημωμένη για εβδομήκοντα έτη. Η λέξη δεν πρέπει να μεταφράζεται έτσι, αλλά επελέγη ξεχωριστά εν αναφορά με τα λεχθέντα εις το ΙΕΡ. ΚΕ:9,11. Επίσης η ερήμωση ξεκίνησε με την πρώτη άλωση τής Ιερουσαλήμ, και την εξορία τού Δανιήλ και τών συντρόφων του κι ένα μέρος τών ιερών σκευών τού Ναού, κατά το 4^ο έτος τού Ιωακείμ, το 605 π.Χ.

Κατά συνέπειαν, εις το 1^ο έτος τής βασιλείας τού Δαρείου τού Μήδου επί τού βασιλείου τών Χαλδαίων, τα εβδομήκοντα έτη που προφητεύθηκαν υπό τού Ιερεμίου είχαν τώρα ολοκληρωθεί, η περίοδος τής ερημώσεως τής Ιερουσαλήμ, που καθορίσθηκε υπό τού Θεού, είχε σχεδόν εκπνεύσει». (Carl Friedrich Keil, Υπόμνημα εις την Παλαιά Διαθήκη, τόμ. IX, σελ.321-322).

2. Εξήγηση τού χωρίου τού Δανιήλ και αναίρεση τής ερμηνείας τής Σκοπιάς

Έχοντες λοιπόν υπ’ όψιν όλο το ανωτέρω σκεπτικό, ερχόμαστε να εξηγήσουμε το συγκεκριμένο χωρίο τού Δανιήλ, αναιρώντας πρώτα την ερμηνεία τής Σκοπιάς. Είδαμε ότι ο προφήτης κάνει λόγο, όχι για μία (τελική) ερήμωση, αλλά περί διαδοχικών ερημώσεων, εφόσον, όπως είπαμε, η αντίστοιχη Εβραϊκή λέξη είναι εις τον πληθυντικό αριθμό. Εφόσον λοιπόν έχουμε να κάνουμε περί διαδοχικών ερημώσεων τής Ιερουσαλήμ, γιατί θα πρέπει να επιλέξουμε την τελική ερήμωση ως σημείο ενάρξεως τών 70 ετών; Το χωρίο, αγαπητοί Μάρτυρες τού Ιεχωβά, δεν λέγει ότι θα συμπληρώνονταν 70 έτη εις την ερήμωση τής Ιερουσαλήμ, όπως ψευδώς ισχυρίζεται η Σκοπιά, ώστε να έχουμε να κάνουμε με μίαν ερήμωση εβδομηκονταετούς διαρκείας:

«Ήταν πράγματι τα έτη αυτά μια περίοδος εβδομήντα ετών; Ναι, αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίον ο προφήτης Δανιήλ κατενόησε το ζήτημα αυτό, προς το τέλος της περιόδου ερημώσεως της Ιερουσαλήμ, λέγοντας: «Εγώ ο Δανιήλ ενόησα εν τοις βιβλίοις τον αριθμόν των ετών, περί των οποίων ο λόγος του Κυρίου έγινε προς Ιερεμίαν τον προφήτην, ότι ήθελον συμπληρωθή εβδομήκοντα έτη εις τας ερημώσεις της Ιερουσαλήμ.» (Δανιήλ 9:2) Σημειώστε ότι εδώ ο Δανιήλ ομιλεί για τον «αριθμό των ετών» της ερημώσεως ότι είναι εβδομήκοντα» (Ξύπνα, 22.09.1972, σελ.27 η υπογράμμιση δική μας)

Αλλά το χωρίο λέγει, ότι έχουμε να κάνουμε με διαδοχικές ερημώσεις που περιλαμβάνονται μέσα εις ένα διάστημα 70 ετών, χωρίς να ταυτίζεται η πρώτη ερήμωση με την έναρξη τών 70 ετών!

Εις τις διαδοχικές ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ, δεν υπάρχει σημείο αρχής υπολογισμού τών 70 ετών, διότι οι ερημώσεις ήρχισαν με την πρώτη επιδρομή τού Ναβουχοδονόσορος (605 π.Χ.) και κράτησαν έως την καταστροφή της, το 587 π.Χ. Οι ερημώσεις δηλαδή τής Ιερουσαλήμ διήρκεσαν ένα χρονικό διάστημα 18 περίπου ετών. Αυτά δε τα έτη τών διαδοχικών ερημώσεων περιλαμβάνονται (ή αλλιώς καταλαμβάνουν) ένα τμήμα από την εβδομηκονταετή Βαβυλώνια κυριαρχία που έχει ως έτος ενάρξεως το 609 π.Χ. και τελειώνει το 539 π.Χ.

Εάν ενθυμείστε, αγαπητοί αναγνώστες, όταν σχολιάζαμε το ΙΕΡ. ΚΕ:11 είπαμε, ότι πρέπει να σημειώσουμε έναν σημαντικό στίχο που θα μάς ξαναχρειασθεί εις το ΔΑΝ. Θ:2, κι αυτός δεν είναι άλλο από τον στίχ.18: «την Ιερουσαλήμ, και τας πόλεις τού Ιούδα, και τούς βασιλείς αυτού, και τούς μεγιστάνας αυτού, δια να καταστήσω αυτούς ερήμωσιν (lə·ḥā·rə·bāh - לְחָרְבָּ֧ה), θάμβος, συριγμόν, και κατάραν, καθώς την ημέραν ταύτην» (ΙΕΡ. ΚΕ:18 Εβρ.)

Όπως ήδη προείπαμε, η προφητεία αυτή ειπώθηκε το τέταρτο έτος τού βασιλέως Ιωακείμ το οποίο ήτο το πρώτο τού Ναβουχοδονόσορος (στίχ.1). Η φράση ‘καθώς την ημέραν ταύτην’ φαίνεται να υποδηλώνει ότι η ‘ερήμωση’ αυτή (χορμπάχ) είχε έως έναν βαθμό αρχίσει από τότε, δεκαοχτώ (18) έτη προ τής καταστροφής τής Ιερουσαλήμ (!), η οποία συνέβη εις το 18^ο έτος τού βασιλέως Ναβουχοδονόσορος, όπως εμφανέστατα είδαμε προηγουμένως να συμφωνεί και ο επιφανής λόγιος Εβραϊστής τού 19^ου αιώνος Carl Friedrich Keil.

«Yet the desolation began with the first taking of Jerusalem, and the deportation of Daniel and his companions and a part of the sacred vessels of the temple, in the fourth year of Jehoiakim 605 B.C.» (Carl Friedrich Keil, Commentary on the Old Testament, Vol. IX, pp. 322)

«Επίσης η ερήμωση ξεκίνησε με την πρώτη άλωση τής Ιερουσαλήμ, και την εξορία τού Δανιήλ και τών συντρόφων του κι ένα μέρος τών ιερών σκευών τού Ναού, κατά το 4^ο έτος τού Ιωακείμ, το 605 π.Χ.» (Carl Friedrich Keil, Υπόμνημα εις την Παλαιά Διαθήκη, τόμ. IX, σελ.322)

Άρα λοιπόν, αγαπητοί Μάρτυρες τού Ιεχωβά, η πρώτη ερήμωση τής Ιερουσαλήμ έχει καταγραφεί ΗΔΗ από το πρώτο έτος τού Ναβουχοδονόσορος ή από το τέταρτο έτος τού Ιωακείμ!!! Αυτό σημαίνει ότι ο Βαβυλώνιος βασιλεύς επέδραμε ΗΔΗ από το έτος ενθρονίσεώς του εις την Ιερουσαλήμ, όπως επιβεβαιώνουν άλλωστε και τα Βαβυλωνιακά χρονικά:

«In (his) accession year Nebuchadnezzar (II) returned to Hattu. Until the month Shebat he marched about victoriously in Hattu. In the month Shebat he took the vast booty of Hattu to Babylon» (Albert Kirk Grayson, Assyrian and Babylonian Chronicles, Chronicle 5 ΒΜ 21946, 1975, σελ.100, στίχ.11-13 και Donald John Wiseman, Chronicles of the Chaldean Kings, Chronicle ΒΜ 21946, London: The Trustees of The British Museum, 1956, σελ.68-69, στίχ.11-13) δηλαδή «Το έτος ενθρονίσεώς (του) ο Ναβουχοδονόσορ (Β΄) επέστρεψε εις την Χάττι. Εις τον μήνα Σεβάτ πήρε σημαντικά λάφυρα από την Χάττι εις την Βαβυλώνα».

Το ίδιο χρονικό λίγο πιο κάτω μάς διευκρινίζει, ότι εις τον γεωγραφικό όρο με την ονομασία Χάττι (ή Χαττού) περιλαμβάνεται και η Ιουδαία:

«The seventh year: In the month Kislev the king of Akkad mustered his army and murched to Hattu. He encamped against the city of Judah and on the second day of the month Adar he captured the city (and) seized (its) king»

«Το έβδομο έτος: Τον μήνα Κισλέβ ο βασιλιάς τής Ακκάδ συγκέντρωσε τον στρατό του και προήλασε εις την Χάττι. Στρατοπέδευσε εναντίον τής πόλεως τού Ιούδα και την δευτέρα ημέρα τού μήνα Αδάρ κατέλαβε την πόλη (και) αιχμαλώτισε τον βασιλέα (της).»

Ο Donald John Wiseman εξηγεί, ότι αυτός ο γεωγραφικός όρος τότε περιελάμβανε ολόκληρη τη Συρία και την Παλαιστίνη: «...the geographical term Hatti including, at this period, the whole of Syria and Palestine» (Chronicles of the Chaldean Kings, London: The Trustees of The British Museum, 1956, σελ.25, 28) Επ’ αυτού άλλωστε συμφωνεί και η ίδια η Σκοπιά: «Κατόπιν, στην «τρίτη εκστρατεία» του, όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος, ο Σενναχειρείμ κινήθηκε εναντίον του «Χάττι»—ονομασία που εκείνη την εποχή προφανώς αναφερόταν στη Φοινίκη και στην Παλαιστίνη. (Αρχαία Κείμενα από την Εγγύς Ανατολή [Ancient Near Eastern Texts], επιμέλεια Τζ. Πρίτσαρντ, 1974, σ. 287)» (Ενόραση, τόμ.Β΄, σελ.919)

Επανερχόμεθα λοιπόν και λέμε εις τούς αγαπητούς Μάρτυρες τού Ιεχωβά, ότι εάν επιθυμείτε τώρα να εφαρμόσετε την ρήση τού Δανιήλ, περί εβδομηκονταετούς (δήθεν) ερημώσεως τής Ιερουσαλήμ, ΥΠΟΧΡΕΟΥΣΘΕ να αρχίσετε την αρίθμηση τών 70 ετών από την ΠΡΩΤΗ ερήμωση τής πόλεως, εν προκειμένω από το πρώτο έτος τού Ναβουχοδονόσορος, ήτοι από το 625-624 π.Χ.!!! (Κατά την χρονολόγηση τής Εταιρίας Σκοπιά) Οπότε αφαιρώντας 70 έτη από το 625 π.Χ. καταλήγουμε και εις το τέλος τής εβδομηκονταετούς ερημώσεως!

Τολμάει η Σκοπιά να κάνει την συγκεκριμένη αφαίρεση; Τολμάει η Σκοπιά να αναφέρει εις τούς αναγνώστες και ακολούθους της αυτή την μεγάλη αλήθεια που μόλις προαναφέραμε, ότι η Ιερουσαλήμ αναφέρεται ως ερηπωμένη, δηλαδή ‘χορμπάχ’, ΗΔΗ από το πρώτο έτος τού Ναβουχοδονόσορος; Γιατί η Σκοπιά ΑΠΟΚΡΥΠΤΕΙ αυτές τις αλήθειες από τούς ακολούθους της;;;

Κατά μίαν δε άλλη ερμηνεία, το χωρίο τού Δανιήλ κάνει λόγο για ‘τόπον ερημωμένον’ ή απλώς ‘ερείπια’, οπότε έχει την εξής έννοια: «Θα συμπληρώνονταν 70 έτη, ενώ η Ιερουσαλήμ θα ήτο ακόμη ένας ερημωμένος τόπος». Για να γίνει απ’ όλους αντιληπτό, θα αναφέρουμε το εξής παράδειγμα: Εάν κάποιος μάς πει: «Εχθές γύρισα σπίτι εις τις 3:00 π.μ. τη νύχτα, και ήμουν εις βαθύν ύπνο, μέχρι να συμπληρωθεί η νύκτα», δεν εννοεί ότι εκοιμήθη όλη την νύκτα!

Κατά τον ίδιο δε τρόπο, το ΔΑΝ. Θ:2, δεν λέγει ότι η Ιερουσαλήμ θα ήτο έρημη καθ’ όλη την διάρκεια τών 70 ετών, όπως ισχυρίζεται η Εταιρία Σκοπιά, αλλά ότι: «Συμφώνως προς τον Ιερεμία θα συμπληρώνονταν 70 έτη (κυριαρχίας τής Βαβυλώνος εις τα γύρω έθνη), ενώ η Ιερουσαλήμ θα ήτο ακόμη έρημη».

Οι ανωτέρω δύο ερμηνείες είναι η πιο άμεση προσέγγιση και η απλούστερη σημασία τών λόγων τού Δανιήλ, εις το φως τών όσων έλεγε πραγματικά η προφητεία τού Ιερεμίου. Εφόσον η Βαβυλωνιακή επικυριαρχία είχε τώρα ξαφνικά αντικατασταθεί από την Μηδο-Περσική διακυβέρνηση, τα 70 έτη ‘για την Βαβυλώνα’ είχαν συμπληρωθεί! Ο Δανιήλ κατενόησε, ότι οι ‘ερημώσεις της Ιερουσαλήμ’ γρήγορα θα έληγαν.

Εκείνο που ανεκάλυψε διαβάζοντας την προφητεία τού Ιερεμίου δεν ήταν, ότι η πλήρης ερήμωση τής Ιερουσαλήμ, με αφετηρία την καταστροφή της, θα διαρκούσε 70 έτη. Αυτό δεν αναφέρεται πουθενά εις το βιβλίο τού Ιερεμίου. Η διαπίστωση τού Δανιήλ από την προφητεία ήταν ότι οι ‘ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ’ δεν θα έπαυαν μέχρι να συμπληρωθούν τα 70 έτη ΄για την Βαβυλώνα’.

Εν κατακλείδι, και εις αυτό το χωρίο, διεπιστώσαμε ότι γίνεται λόγος περί 70 ετών Βαβυλωνιακής κυριαρχίας εις τα γύρω έθνη, και όχι περί 70 ετών Ιουδαϊκής ερημώσεως!

3. Ο συσχετισμός τών 70 ετών τού Δανιήλ προς "τις ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ"

Ο Δανιήλ, εξετάζοντας την επιστολή τού Ιερεμίου, προφανώς έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον εις το γεγονός, ότι το τέλος τών εβδομήκοντα ετών ‘για την Βαβυλώνα’, συνδέθηκαν άμεσα με το τέλος τής ερημώσεως τής Ιερουσαλήμ. «Διότι ούτω λέγει Κύριος· Ότι αφού πληρωθώσιν εβδομήκοντα έτη για την Βαβυλώνα, θέλω επισκεφθή υμάς, και θέλω εκτελέσει προς υμάς τον λόγον μου τον αγαθόν, να επαναφέρω υμάς εις τον τόπον τούτον» [ΙΕΡ. ΚΘ:10 εκ τού Εβραϊκού με την ορθή όμως μετάφραση τής προθέσεως ‘λε’ (לְ ) = ‘για’].

Αυτός είναι προφανώς ο λόγος, γιατί ο Δανιήλ, εις την αναφορά του εις την προφητεία τού Ιερεμίου, συνέδεσε τα εβδομήκοντα έτη ‘για την Βαβυλώνα’ με την Ιερουσαλήμ, μιλώντας γι’ αυτά ως «τον αριθμό τών ετών...ότι ήθελον συμπληρωθεί εβδομήκοντα έτη εις τα ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ» (ΔΑΝ. Θ:2 Εβρ.). Ήτο εμφανές από την επιστολή τού Ιερεμίου, ότι η συμπλήρωσις τών εβδομήκοντα ετών τής Βαβυλώνος, θα συνεπάγετο ‘την ολοκλήρωση τών ερημώσεων τής Ιερουσαλήμ’ (με την επιστροφή τών εξορίστων), και αυτήν ακριβώς την συνέπεια τονίζει ο Δανιήλ με την δήλωσή του.

Διαβάζοντας όμως κάποιος απομονωμένα από το ευρύτερο κείμενο, αυτές οι λέξεις θα μπορούσαν ευκόλως να παρερμηνευθούν ώστε να σημαίνουν, ότι ο Δανιήλ εξίσωσε την εβδομηκονταετή περίοδο με την περίοδο τής ερημώσεως τής Ιερουσαλήμ, όπως δυστυχώς αποδίδουν το χωρίο ορισμένες μεταφράσεις, που προκειμένου να παραφράσουν το χωρίο παρεμβάλλουν επιπλέον λέξεις που δεν υφίστανται εις το πρωτότυπο (π.χ. Tanakh, by the Jewish Publication Society και The New International Version)

Πρέπει λοιπόν να σημειώσουμε, ότι ο ίδιος ο Δανιήλ δεν εξισώνει τα εβδομήκοντα έτη με την περίοδο τής ερημώσεως τής Ιερουσαλήμ. Μόνον την εκπνοή, το τέλος τής εβδομηκονταετούς περιόδου, κι όχι ολόκληρη την περίοδο, αναφέρει ‘εις την συμπλήρωση τών ερημώσεων τής Ιερουσαλήμ’.

Αυτό λοιπόν που ανεκάλυψε ο Δανιήλ διαβάζοντας την επιστολή τού Ιερεμίου, δεν ήτο ότι η ερήμωση τής Ιερουσαλήμ θα διαρκούσε εβδομήκοντα έτη (εφόσον πουθενά δεν αναφέρει κάτι τέτοιο ο Ιερεμίας), αλλά ότι οι ερημώσεις τής Ιερουσαλήμ δεν θα έπαυον μέχρι να εκπνεύσουν τα εβδομήκοντα έτη ‘για την Βαβυλώνα’. Η επικέντρωση τού Δανιήλ αφορούσε εις ‘τα εβδομήκοντα έτη τής Βαβυλώνος’ και τής επικρατήσεώς της, και όχι την Ιερουσαλήμ.

Το τέλος τής Βαβυλωνιακής επικρατήσεως, ως φυσική συνέπεια, θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή τών Ιουδαίων εις την πατρίδα τους. Αυτό, αγαπητοί αναγνώστες, είναι το απλούστατο νόημα τών λόγων τού Δανιήλ, με την βοήθεια και το φως τής επιστολής τού Ιερεμίου. Καθώς η Βαβυλωνιακή υπεροχή ξαφνικά αντικατεστάθη υπό τής Μηδοπερσικής κυριαρχίας, κι έτσι τα εβδομήκοντα έτη ‘για την Βαβυλώνα’ και την παγκόσμια κυριαρχία της συνεπληρώθησαν, ο Δανιήλ κατάλαβε (με την βοήθεια όπως ήδη προείπαμε τής επιστολής τού Ιερεμίου εις τούς αιχμαλώτους), ότι έφθασε και η στιγμή τού τέλους τών ερημώσεων τής Ιερουσαλήμ. Αυτός είναι και ο λόγος τών δυνατών αισθημάτων του, όπως αυτά εκφράζονται εις την προσευχή που ακολούθησε.