Εμείς οι Ορθόδοξοι, συνηθίζουμε να σκεπτόμαστε τους άλλους ανθρώπους, (τους αλλόθρησκους) αφ’ υψηλού. «Αυτοί είναι αιρετικοί!», ή «άπιστοι!» λέμε. Και κουνάμε το κεφάλι μας με μια λυπημένη έκφραση. Όμως από την άλλη, διώχνουμε μακριά τη σκέψη, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι του πλανήτη αυτού δεν είναι Χριστιανοί, και από τους Χριστιανούς ελάχιστοι είναι πραγματικοί Ορθόδοξοι.

Όσοι από εμάς έχουμε ζήσει και συναναστραφεί με αιρετικούς ή αλλόθρησκους, είναι δύσκολο να μην έχουμε σκεφθεί για το μέλλον των ανθρώπων αυτών και για το σκοπό του Θεού για όλους αυτούς. Συχνά με αγωνία και με δάκρυα, επιθυμούμε και τη δική τους σωτηρία και τη ζητάμε από τον Θεό όλων των ανθρώπων, τον Θεό μας.

Από μια τέτοια αγωνία για τους ανθρώπους αυτούς, διακατέχομαι κι εγώ. Γιατί αν και είμαι Ορθόδοξος, έχω φίλους καλούς από αμέτρητα δόγματα, ακόμα και από τα πιο ακραία, από κάθε γωνία τού πλανήτη. Γιατί θεωρώ φίλους μου όλους όσους αναζητούν το Θεό, ή ακόμα και τους άθεους εκείνους, που με ζήλο ψάχνουν νόημα και λόγο στην ύπαρξή τους. Οι άνθρωποι αυτοί, είναι για εμένα φίλοι και σύντροφοι στον αγώνα για το "καθ' ομοίωσιν", και μόνο όσοι δεν ενδιαφέρονται για το σκοπό τής ζωής μας με αφήνουν παγερά αδιάφορο ως προς τη φιλία τους, κι ας είναι και μέλη τής ίδιας μου τής οικογενείας. Οι εκζητητές τού σκοπού τής ζωής, είναι "οι αδελφοί, και τέκνα, και γονείς, και φίλοι" (κατά τον λόγο τού Κυρίου), και συνοδοιπόροι μου στη μεγάλη περιπέτεια "ΤΗΣ ΟΔΟΥ" προς τον Θεό και τη σωτηρία.

Μίλησα για «οδό», γιατί όπως θα ξέρετε, η Χριστιανική πίστη στην αρχή ονομαζόταν: "η οδός" κατά την Αγία Γραφή. Όμως μια "οδός", προϋποθέτει αφετηρία, προορισμό, και διαρκή κίνηση. Αν στέκεσαι, δεν βρίσκεσαι πια στην "οδό", αλλά σε "χώρο". Όμως η Χριστιανική "οδός" έχει προορισμό το "καθ' ομοίωσιν", και έχει και μακρά πορεία. Στην πορεία αυτή, άλλοι είναι στην αρχή, άλλοι πιο πίσω, άλλοι πιο μπροστά. Άλλοι βαδίζουν πιο γρήγορα, άλλοι πιο αργά, άλλοι παρεκκλίνουν για λίγο και επανέρχονται, άλλοι αποκλίνουν και χάνονται.... ΟΛΟΙ όμως βρίσκονται στην ίδια οδό, από τη στιγμή που αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια προσωπική σχέση με το Θεό, ή τουλάχιστον να ανακαλύψουν αν υπάρχει κάτι στο τέλος τού δρόμου αυτού. Όσοι νομίζουν ότι "έφτασαν", χάνουν το στόχο, και παύουν να βαδίζουν στην "οδό".

Στην οδό αυτή, όσο πιο πίσω βρίσκεται κάποιος, τόσο πιο ακαθόριστα και αόριστα αντιλαμβάνεται το στόχο του. "Σκιωδώς" αντιλαμβάνονται τη Βασιλεία κάποιοι που βρίσκονται στην αρχή τού δρόμου, "εικονικά" κάποιοι που είναι πιο μπροστά. Όλοι στο δρόμο αυτό έχουν ελλείψεις. Άλλοι λιγότερες και άλλοι περισσότερες. Όμως είναι "μαθητές", και συνεχώς τις διορθώνουν, και συνεχώς υπεισέρχονται σε όλο και βαθύτερες διευκρινίσεις για το ποθούμενο, τον μέλλοντα αιώνα. Όσοι βρίσκονται πιο μπροστά, παρά τις ελλείψεις τους, αρχίζουν να αντικρίζουν στο βάθος τη θέα τού ιδίου τού Θεού, και αντιλαμβάνονται τι σημαίνει να τον γνωρίζουν "πρόσωπον προς πρόσωπον". Αυτοί συχνά είναι δύσκολο ακόμα και να περιγράψουν στους άλλους όσα βλέπουν, και τους τα εξηγούν δια παραβολών και άλλων εικονικών σχημάτων. Έτσι τους μιλούν για "τη φωτιά τής κόλασης", για "το φωτισμό", για "την απώλεια". Λόγια όμως που έχουν στον δικό μας παρόντα αιώνα μόνο περιορισμένη δυνατότητα αντίληψης. Και μεταξύ τών "πιο πίσω" στην οδό, αρχίζει η διαδικασία που παιδιά τη λέγαμε: "χαλασμένο τηλέφωνο".

Κάποιοι προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα περί τής "κόλασης", τού "φωτισμού", τής "σωτηρίας" και τής "απώλειας" με βάση τις φτωχές τους εμπειρίες, μια και δεν είχαν ποτέ θέα τής αχνής έστω πραγματικότητας τού μέλλοντος αιώνος. Γι’ αυτό λένε κάποια πράγματα κάπως παραλλαγμένα στους πιο πίσω. Και αυτοί με τη σειρά τους τα διαστρέφουν περισσότερο, και τα λένε πιο αλλαγμένα στους πιο πίσω. Έτσι δημιουργούνται οι αιρέσεις. Δημιουργούνται όμως και οι ΜΙΣΑΛΛΟΔΟΞΟΙ. Αυτοί είναι συνήθως όσοι νομίζουν ότι είναι πολύ κοντά στο τέλος τού δρόμου, και βλέπουν ακόμα και αντικατοπτρισμούς τής Βασιλείας, που στην πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετικές εικόνες από την πραγματική. Οι άνθρωποι αυτοί απειλούν τους άλλους με "αιώνια κόλαση", και αντιμετωπίζουν τον Θεό ως έναν "κοινό σαδιστή" και "άδικο", που μόνο να τον φοβάται και να τον μισεί μπορεί κάποιος. Τέτοιοι άνθρωποι, γίνονται αιτία "να βλασφημηθεί η οδός τής αληθείας" κατά το λόγο τής Γραφής. Και στην πραγματικότητα, ενώ νομίζουν ότι φτάνουν στο τέλος τού δρόμου, είναι ακόμα στην αρχή, γιατί μισούν, ενώ η πορεία αυτή, είναι άμεσα συνυφασμένη με την ΑΓΑΠΗ, μια και στο τέλος τού δρόμου είναι ο Θεός, που είναι "αγάπη".

Και οι μισαλλόδοξοι, και οι αιρετικοί, είναι στις δύο αντίθετες πλευρές κατά πλάτος τού δρόμου. Όμως και οι δύο συνεχίζουν να βαδίζουν. Και το παράδοξο είναι ότι συχνά κάποιος αιρετικός, ή πολύ αμαρτωλός, προσπερνάει τους "μισαλλόδοξους", "γιατί αγάπησε πολύ" κατά τον λόγο τού Κυρίου προς την πόρνη.

Όμως πρέπει επίσης να καταλάβουμε, ότι παρά το τι διδάσκουν κάποια κακώς πληροφορημένα πρόσωπα για την κρίση των μη Χριστιανών, Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ (με την έννοια τής λέξεως που τη χρησιμοποιώ πάντα) πίστη, δεν εξαρτάται από το τι πιστεύουν και τι λένε αυτοί. Τα Ορθόδοξα δόγματα διατυπώνονται μόνο από αυτούς που βρίσκονται πολύ μπροστά στην οδό, και ήδη βλέπουν τα πρώτα σπίτια τής ουράνιας πόλης. Και σίγουρα θέλει καθαρό νου για να κατανοήσεις σωστά τι εννοούν με αυτά που λένε στους πιο πίσω τού δρόμου.

Τέλος εισαγωγής.

Απαντώντας τώρα άμεσα στην ερώτηση: «Τι θα απογίνουν οι μη Ορθόδοξοι κατά την κρίση», και επειδή είμαι πολύ πίσω ακόμα στην οδό, από φόβο μη διαστρέψω τα λόγια τών αγίων, θα προτιμήσω να μιλήσουν αυτοί για εμένα, και εσύ που διαβάζεις, κρίνε κατά το δικό σου μέτρο πορείας. Θα μιλήσω διαχρονικά, αρχίζοντας από το θεμέλιο τής πίστης, τον Χριστό, (γιατί "θεμέλιο άλλο κανείς δεν δύναται να θέσει"), και θα φτάσω στο σήμερα.

Αρχίζοντας λοιπόν από την Αρχή όλων, τον Κύριο, βλέπουμε ότι είπε: "θα δείτε ανθρώπους από την Ανατολή και τη Δύση να συνπαρακαθήσουν μαζί με τον Αβραάμ και τον Ισαάκ και τον Ιακώβ στη Βασιλεία, και θα δείτε (εσείς τα τέκνα τού Ισραήλ) τους εαυτούς σας εκβαλλομένους έξω". Δεν μιλούσε και για εμάς; Ή μήπως μόνο για τους Ισραηλίτες μιλούσε;

Είπε επίσης: "και μη λέτε: "Τέκνα τού Θεού είμαστε", γιατί ο Θεός δύναται και από τους λίθους να αναστήσει τέκνα". Ή έπαψε ο Θεός να δύναται και σήμερα να αναστήσει τέκνα από τους λίθους; Και αν μπορεί από τους λίθους, πόσο μάλλον από πλανημένους (αλλά πιστούς) ανθρώπους;

Και όταν είπε ότι "ήλθε μόνο για τα απολωλότα πρόβατα τού Ισραήλ", παρ' όλα αυτά θεράπευσε την Εθνική γυναίκα, που σαν το σκυλάκι περίμενε "τα ψίχουλα" από τα χέρια των τότε "τέκνων" τού Θεού τών Ισραηλιτών, και είπε μάλιστα: "Τόση πίστη δεν βρήκα στον Ισραήλ". Ή μήπως δεν υπάρχει κανείς μέσα στις χιλιάδες αιρέσεις, με τόση, ακόμα και με μεγαλύτερη πίστη;

Είπε και τα εξής, στην παραβολή τών γάμων, όταν "οι κεκλημένοι" δεν πήγαν: "Βγείτε και μαζέψτε χωλούς, τυφλούς, βεβλαμένους, και γεμίστε την οικία τών γάμων". Λες να αφήσει κενή τη θέση τών Ορθοδόξων κεκλημένων που δεν θα τιμήσουν το γάμο του, και δεν θα προσκαλέσει άραγε τους αιρετικούς εκείνους που αν και "χωλοί" και "τυφλοί" κατά την πίστη, τον αποζητούν με ζήλο, και αποβλέπουν και αυτοί στη βασιλεία Του;

Ας συνεχίσουμε με τον απόστολο Πέτρο, όταν είπε στην περίπτωση τού Κορνηλίου: "Επ' αληθείας γνωρίζω, ότι δεν είναι προσωπολήπτης ο Θεός, αλλά σε κάθε έθνος, όποιος εργάζεται δικαιοσύνη είναι δεκτός εις Αυτόν". Ή μήπως θα μεροληπτήσει κατά τών πλανημένων εργατών δικαιοσύνης, που όμως ξυπνούν και κοιμούνται με προσευχή στα χείλη, καλώντας Τον και λέγοντας: "Ναι, έρχου Κύριε Ιησού";

Ας δούμε και τον απόστολο τών εθνών τον Παύλο, στα πρώτα κεφάλαια τής προς Ρωμαίους επιστολής. Λέει εκεί: "εάν ο απερίτμητος πράττει εκ φύσεως τα τού νόμου, δεν θα λογαριαστεί η ακροβυστία τους ως περιτομή; Και ο απερίτμητος μια μέρα θα κρίνει εσένα τον περιτετμημένο... γιατί ο αληθινός Ιουδαίος, είναι ο εν τω κρυπτώ Ιουδαίος..." Μα τι λέει εδώ ο Παύλος; Μιλάει σε Ρωμαίους και τους λέει για περιτομή; Ή μήπως εννοεί την "περιτομή τής καρδιάς", το Χριστιανικό βάπτισμα; Και ορίζει ξεκάθαρα, ότι ακόμα και αβάπτιστοι θα λάβουν κατά την καρδιά τους ευλογία;

Ας πάμε τώρα εν περιλήψει λίγο πιο πέρα, στον Άγιο Ιουστίνο (110 - 167 μ.Χ., στην Απολογία του Α΄ 46,3): "Και οι διαβιώσαντες συμφώνως προς τον λόγον είναι Χριστιανοί, ακόμη και αν θεωρηθούν άθεοι, όπως εις τους Έλληνες μεν ο Σωκράτης και ο Ηράκλειτος και οι όμοιοι με αυτούς".

Πάμε τώρα ακόμα πιο πέρα, μερικούς αιώνες αργότερα στον άγιο Νήφωνα στον οποίο ο Κύριος έδειξε ένα όραμα, το όραμα τής μέλλουσας κρίσης. Πρόκειται για ένα "ζουμ" τής Αποκάλυψης, όπου ο Κύριος πήρε ένα περιληπτικό τμήμα τής Αποκάλυψης, και του το έδωσε αναλυτικότερα. Εκεί μεταξύ πολλών άλλων, περιγράφει την είσοδο στον παράδεισο τών δικαίων, και κάποια στιγμή λέει ότι του έδειξε "τους καλούς ειδωλολάτρες", να εισέρχονται και αυτοί στον Παράδεισο, όμως "τυφλοί". Προφανώς θέλοντας να δείξει ότι σε κάτι θα υπολείπονται οι ευλογίες που θα λάβουν, συγκριτικά με αυτούς που μπήκαν ως Χριστιανοί. Και είναι χαρακτηριστικό ότι στη χειρότερη θέση τής κόλασης είδε παπάδες και μοναχούς, που αν και Χριστιανοί Ορθόδοξοι, δεν στάθηκαν άξιοι τής ευθύνης τους. Γιατί η αλήθεια είναι ευθύνη, και όχι λόγος για "κοκκόρεμα" και αυτοδικαίωση.

Δεν θα αναφέρω άλλα, ούτε θα τολμήσω να μιλήσω για τα εκπληκτικά που γράφει για τη σωτηρία τών απίστων ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, γιατί θεωρώ ότι αυτός είναι πολύ "μπροστά" στην οδό για να κατανοήσω ή να εκφράσω το νόημα τών λόγων του. Μόνο θα τελειώσω με μια διευκρίνιση:

Ναι, ο Χριστός έχει μία μόνο Εκκλησία, ενιαία και αδιάσπαστη: Την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αυτή η Εκκλησία Του, έχει την αποστολή και την υποχρέωση να κηρύξει το Ευαγγέλιο ανόθευτο σε κάθε άνθρωπο. Γιατί αυτό είναι το Ευαγγέλιο της σωτηρίας και δεσμεύει κάθε άνθρωπο που θέλει να σωθεί. Δεν δεσμεύει όμως τον Θεό. Γιατί ο Θεός γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες κάθε ανθρώπου. Γνωρίζει ότι κάποιοι, για διάφορες αιτίες, ή δεν θα το ακούσουν ποτέ, ή θα παρανοήσουν το Ευαγγέλιο. Και γνωρίζει τα βάθη της καρδιά τους και τις προθέσεις τους.

Αυτός γνωρίζει αν κάποιος απλά παρασύρθηκε, επειδή «τόσο μπορούσε», ή αν επέλεξε την αίρεση και την απομάκρυνση για δικούς τους ιδιοτελείς λόγους. Και εάν μεν παρασύρθηκε όχι από εγωϊσμό αλλά επειδή "τόσο μπορούσε", θα του δώσει σε αυτήν την ζωή ο Θεός απειράριθμες ευκαιρίες να διορθώσει το λάθος του. Εάν δεν το πράξει , δεν θα έχει καμία δικαιολογία, όχι μόνο μπροστά στον Θεό, αλλά στην ίδια του την συνείδηση. Γιατί η σωτηρία είναι ΑΔΥΝΑΤΗ σε όποιον στενοκέφαλα απορρίψει την αλήθεια του Θεού, την μόνη Εκκλησία, την Ορθοδοξία, επειδή απλά "έτσι νομίζει". Η ίδια του η συνείδηση θα τον καταδικάσει, όταν έρθει η ώρα. Και ξέρει, ο Θεός, να ανταποδώσει στον καθένα κατά τα έργα, την πρόθεση και τις προσπάθειές του, είτε Χριστιανός είναι, είτε αιρετικός, είτε αλλόθρησκος. Κι αυτό το γράφω για να μη σκεφθεί κανείς ότι ο Κύριος θα τον σώσει χωρίς τη δική του προσπάθεια προς την αλήθεια, με όλες του τις δυνάμεις. Ο Θεός θα δει την καλή προαίρεση, αν αυτή υπάρχει , και θα τον οδηγήσει προς την αλήθεια, εάν και ο ίδιος το θέλει.

Η ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ Εκκλησία θα συνεχίσει να κηρύττει το ένα, το αναλλοίωτο Χριστιανικό Ευαγγέλιο ως το τέλος. Και όταν ο Κύριος θα γυρίσει, όσοι Χριστιανοί έμαθαν να αγαπούν, όσοι προσέγγισαν το «καθ’ ομοίωσιν» στο τέλος της «Οδού», δεν θα παραπονεθούν, αν ο Κύριος θελήσει να βάλει δίπλα τους και αιρετικούς, έστω και «τυφλούς». Αλλά θα αλαλάξουν με ευγνωμοσύνη στον Κύριο για την καλοσύνη Του και θα ευφρανθούν μαζί τους.

Κείμενο: Ν. Μ.