Πρόσφατα, ο ομότιμος καθηγητής τού Πανεπιστημίου Λέστερ, ψυχαναλυτής και «αντιψυχολόγος», δρ. Ιάν Πάρκερ σε δύο αίθουσες τής Αθήνας παρουσίασε το νέο βιβλίο που το συνυπέγραψε με τον καθηγητή Νταβίντ Παβόν-Κονέγιαρ με τον τίτλο «Ψυχανάλυση και επανάσταση: Κριτική ψυχολογία για τα κινήματα απελευθέρωσης».

Καίτοι ο ίδιος είναι ψυχαναλυτής, εν τούτοις δηλώνει «αντιψυχολόγος», επειδή στις ημέρες μας παρατηρείται «η αλλοτρίωση τών αξιών» και «η ψυχολογικοποίηση στην οποία έχουν περιέλθει οι κοινωνίες». Αν και εργάσθηκε ως «ψυχαναλυτής» για 30 χρόνια, παρατηρεί ότι «η ψυχολογία εμπορευματοποιείται».

Ανέλυσε την σκέψη του, ως καρπό μακροχρόνιας ενασχολήσεως με το θέμα αυτό, σε συνέντευξη που παρεχώρησε στον Αθανάσιο Κατσικίδη (Καθημερινή 10-3-2024).

Σε ερώτηση τού δημοσιογράφου αν πιστεύει «ότι η ψυχολογία και η ψυχανάλυση εμπορευματοποιείται», απάντησε: «Σίγουρα ναι. Η ψυχολογία σήμερα και σίγουρα περισσότερο η ψυχανάλυση είναι ένα ιδιωτικό συμβόλαιο στο οποίο ο/η ψυχολόγος πουλάει κάτι. Πουλάει ευτυχία ή πουλάει κάποια λύση για προβλήματα. Και γι’ αυτό αναφέρθηκα στις πρωτοβουλίες για να σπάσει αυτό το ιδιωτικό συμβόλαιο και να παρέχεται υποστήριξη στους ανθρώπους χωρίς πληρωμή. Έτσι θα αρχίσει να διαλύεται το φράγμα μεταξύ τού επαγγελματία ψυχολόγου και τών ανθρώπων που θέλουν πραγματικά να βοηθήσουν».

Σε άλλη ερώτηση σχετικά με το πώς λειτουργεί η ψυχολογία είπε ότι «η ψυχολογία λειτουργεί σαν “εργαλείο” αποπολιτικοποίησης», επειδή ενθαρρύνει τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι τα προβλήματά τους βρίσκονται μέσα τους και ότι πρέπει να δουλεύουν πάνω σε αυτά αν θέλουν να γίνουν ευτυχισμένοι».

Το ενδιαφέρον τής συνέντευξης είναι ότι στο μέλλον δεν θα έχουμε ψυχολογία. Είπε: «Πρέπει να αναφέρω ότι δεν θα έχουμε ψυχολογία στο μέλλον. Τα καταφέραμε για πολλές χιλιάδες χρόνια ως ανθρώπινα όντα χωρίς ψυχολογία. Έτσι, πρέπει να βρούμε διαφορετικούς τρόπους κατανόησης τού εαυτού μας και ένα από τα σημεία που παρέθεσα στο τέλος τής ομιλίας μου ήταν πως, παρότι είμαι πολύ ενθουσιώδης με την ψυχανάλυση και εργαζόμουν ως ψυχαναλυτής, δεν είναι η μόνη μορφή κριτικού στοχασμού για τον κόσμο. Μίλησα για την ψυχανάλυση, αλλά υπάρχουν και άλλες μορφές κριτικού αναστοχασμού για το ποιοί είμαστε, με τις οποίες ασχολούνται οι άνθρωποι και οι οποίες μπορούν επίσης να είναι χρήσιμες».

Πολλές φορές έχω επισημάνει ότι η ψυχολογία αναπτύχθηκε στον δυτικό χώρο, διότι χάθηκε εκεί η νηπτική και ησυχαστική παράδοση τής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Η κατάρριψη τής μεταφυσικής και η ανάπτυξη τής λογικοκρατίας και τής αισθησιοκρατίας άφησε ένα μεγάλο κενό και αυτό προσπάθησαν να το καλύψουν ο γερμανικός ιδεαλισμός, ο υπαρξισμός και οι ψυχολογικές και ψυχαναλυτικές θεωρίες.

Έτσι, η ψυχολογία σήμερα είναι μια επιστήμη για να φέρει ισορροπία στην κοινωνία και τον άνθρωπο, «εμπορευματοποιείται» και «ιδεολογοποιείται».

Στην παράδοσή μας έχουμε μια «αυτόχθονη ψυχοθεραπεία» την οποία αγνοούν οι περισσότεροι, και πρέπει να γνωρίσουμε αυτόν τον μεγάλο θησαυρό.