Το βιβλίο τής Ιεράς Αποκαλύψεως τού Ιωάννου αναφέρει ένα μεγάλο σημείο που εμφανίσθηκε στον ουρανό, ήτοι μια γυναίκα που ήταν περιβεβλημένη τον ήλιο, κάτω από τα πόδια της ήταν η σελήνη και στο κεφάλι της υπήρχε στεφάνι με δώδεκα αστέρια, ήταν έγκυος και φώναζε από τις ωδίνες και τον πόνο τού τοκετού.

«Και σημείον μέγα ώφθη εν τω ουρανώ, γυνή περιβεβλημένη τον ήλιον, και η σελήνη υποκάτω τών ποδών αυτής, και επί τής κεφαλής αυτής στέφανος αστέρων δώδεκα, και εν γαστρί έχουσα έκραζεν ωδίνουσα και βασανιζομένη τεκείν» (Απ. ιβ΄, 1-2).

Κατά τους ερμηνευτές τής Ιεράς Αποκαλύψεως, τον Ανδρέα Καισαρείας και τον Αρέθα Καισαρείας η γυναίκα τής Αποκαλύψεως που είναι περιβεβλημένη τον ήλιο και είναι μέγα σημείο στον ουρανό, είναι κατ’ άλλους η Υπεραγία Θεοτόκος και κατ’ άλλους η Εκκλησία. Υπάρχει, όμως, συνδυασμός μεταξύ Θεοτόκου και Εκκλησίας, γιατί το πρόσωπο που ενώνει και τις δύο είναι ο Χριστός. Ο Ανδρέας περισσότερο ερμηνεύει ότι με την γυναίκα εννοείται η Εκκλησία, ενώ ο Αρέθας Καισαρείας αναλύει και τα σχετικά με την Θεοτόκο.

Ο Ανδρέας Καισαρείας γράφει: «Γυναίκα δε περιβεβλημένην τον ήλιον, τινές μεν δι’ όλου την (παναγίαν) Θεοτόκον νενοήκασι, πριν ή γνωσθήναι αυτής τον θείον τόκον, παθούσαν τα εχόμενα». Αλλά ο Μεθόδιος «εις την αγίαν Εκκλησίαν εξέλαβεν». Ο Αρέθας Καισαρείας ερμηνεύει και εκείνος ότι «την γυναίκα ταύτην την τού Κυρίου έφησάν τινες είναι Μητέρα», επειδή είναι καθαρή και απαλλαγμένη από τα γήινα, και «εν ουρανώ ταύτην γράφει, και ουκ εν τη γη, ως ισάγγελον». Ο Οικουμένιος, Επίσκοπος Τρίκκης γράφει ότι ως γυνή περιβεβλημένη τον ήλιον είναι η Θεοτόκος: «Εικότως δε αυτήν (την Θεοτόκον) η οπτασία εν τω ουρανώ και ουκ εν τη γη γράφει ως καθαράν ψυχήν και σώματι, ως ισάγγελον, ως ουρανοπολίτην».

Έτσι, συνδέονται πολύ στενά η Θεοτόκος Μαρία με την Εκκλησία. Υπάρχουν θαυμαστές αναλογίες, οι οποίες σημειώνονται από τους δύο αυτούς ερμηνευτές, τον Ανδρέα και τον Αρέθα, Επισκόπους Καισαρείας τής Καππαδοκίας.

Ο ήλιος που περιβάλλει την γυναίκα είναι ο Χριστός, που είναι ήλιος τής δικαιοσύνης. Μπορούμε να εκλάβουμε ως περιβολή τής γυναικός τον ήλιο «το εσκεπάσθαι την αγίαν Παρθένον τω ηλίω τω νοητώ, ήτοι τω Χριστώ». Το ότι η γυναίκα ήταν έγκυος και φώναζε από τις ωδίνες εννοείται η Θεομήτωρ η οποία περιεβλήθηκε «τον εν γαστρί εχόμενον ήλιον» και με αυτόν τον τρόπο δεικνύεται «ότι κυοφορούμενος ο Κύριος, και τής οικείας Μητρός και πάσης τής κτίσεως υπερείχε, σκέπη αυτόν έφη περιβεβληκέναι την μητέρα» (Αρέθας).

Επίσης, η Εκκλησία έχει τον ήλιο τής δικαιοσύνης. «Εκκλησία (τοίνυν) τον Ήλιον τής δικαιοσύνης (Χριστόν) περιβέβληται», η Εκκλησία «σπαργανοί και ωδίνει άχρις αν ο Χριστός μορφωθή εν ημίν γεννηθείς» (Ανδρέας).

Ο στέφανος τών δώδεκα αστέρων «οι άγιοί εισιν απόστολοι» (Αρέθας), οι οποίοι τιμούν και την Παναγία και δοξάζουν την Εκκλησία. Σελήνη είναι η «κατά νόμον λατρεία» που υποβιβάσθηκε επειδή νικήθηκε από το πνεύμα τού Ευαγγελίου (Αρέθας).

Μετά από το μεγάλο αυτό σημείο στον ουρανό εμφανίσθηκε άλλο σημείο, ήτοι ένας μεγάλος δράκοντας κόκκινος σαν φωτιά, που είχε επτά κεφάλια και δέκα κέρατα, και στα κεφάλια του υπήρχαν επτά στέμματα και στάθηκε απέναντι από την γυναίκα για να καταβροχθίση το παιδίο που μόλις γέννησε. Όμως αρπάχθηκε το παιδίο προς τον Θεό και τον θρόνο Του και η γυναίκα έφυγε στην έρημο που τής ετοίμασε ο Θεός.

«Και ώφθη άλλο σημείον εν τω ουρανώ, και ιδού δράκων πυρρός μέγας, έχων κεφαλάς επτά και κέρατα δέκα, και επί τας κεφαλάς αυτού επτά διαδήματα, και η ουρά αυτού σύρει το τρίτον τών αστέρων τού ουρανού, και έβαλεν αυτούς εις την γην. και ο δράκων έστηκεν ενώπιον τής γυναικός τής μελλούσης τεκείν, ίνα, όταν τέκη, το τέκνον αυτής καταφάγη. και έτεκεν υιόν άρρενα, ος μέλλει ποιμαίνειν πάντα τα έθνη εν ράβδω σιδηρά· και ηρπάσθη το τέκνον αυτής προς τον Θεόν και προς τον θρόνον αυτού. και η γυνή έφυγεν εις έρημον, όπου έχει εκεί τόπον ητοιμασμένον από τού Θεού, ίνα τρέφωσιν αυτήν ημέρας χιλίας διακοσίας εξήκοντα» (Απ. ιβ΄, 3-6).

Και στο χωρίο αυτό οι δύο ερμηνευτές κάνουν λόγο για την Θεοτόκο και την Εκκλησία.

Δράκων είναι ο Σατανάς που είναι αντίθετος με τις δέκα εντολές τού Θεού και χρησιμοποιεί τους αιρετικούς εναντίον τής Θεοτόκου και τής Εκκλησίας. Ο ιοβόλος δράκων παρότρυνε τον Ηρώδη να φονεύση τα βρέφη στην Βηθλεέμ και να αναιρέση τον Χριστό. Το δε παιδίο με την βοήθεια τού Ιωσήφ, ο οποίος παρέλαβε αυτό και την μητέρα του έφυγε στην Αίγυπτο και έτσι «διέφυγε την επιβολήν» (Αρέθας).

Ακόμη, δράκων είναι ο αποστάτης διάβολος που οπλίζεται εναντίον τής Εκκλησίας, η οποία διηνεκώς «δια τών βαπτιζομένων τον Χριστόν γεννά» και ο δράκων επιθυμεί να κάνη «οικείον βρώμα» «τους αναγεννωμένους». Όμως, οι άγιοι «αρπάζονται κανταύθα εν πειρασμοίς», «ώστε μη καταπονηθήναι τοις δυσχερέσι τοις υπέρ δύναμιν». Οι «εκλεκτοί και κορυφαιότατοι», αφού καταφρονούν τους πολιτικούς θορύβους και τις κοσμικές ηδονές, φεύγουν «εις την έρημον πάσης κακίας, πόμφορτον δε πάσης αρετής πολιτείαν», ακόμη δε φεύγουν και στην αισθητή έρημο, η οποία σώζει αυτούς που βρίσκονται στα όρη, τα σπήλαια και τις οπές τής γης (Ανδρέας, Μεθόδιος).

Στην συνέχεια έγινε πόλεμος στον ουρανό. Πολεμούσαν ο Μιχαήλ και οι άγγελοί του εναντίον τού δράκοντα, ο οποίος νικήθηκε και ρίχτηκε στην γη για να παραπλανά την οικουμένη. Τότε ο δράκων άρχισε να κατηγορή τους αδελφούς και ενώπιον τού Θεού, αλλά αυτοί νίκησαν τον δράκοντα με το αίμα τού αρνίου και την μαρτυρία που έδιναν αδιαφορώντας για την ζωή τους μέχρι θανάτου (Αποκ. ιβ΄, 7-12).

Ο δράκων που ρίχθηκε στην γη καταδίωξε την γυναίκα και το αρσενικό παιδί. Όμως, η γυναίκα με τις δύο φτερούγες τού μεγάλου αετού πέταξε στην έρημο.

«Και ότε είδεν ο δράκων ότι εβλήθη εις την γην, εδίωξε την γυναίκα ήτις έτεκε τον άρρενα. και εδόθησαν τη γυναικί δύο πτέρυγες τού αετού τού μεγάλου, ίνα πέτηται εις την έρημον εις τον τόπον αυτής, όπως τρέφηται εκεί καιρόν και καιρούς και ήμισυ καιρού από προσώπου τού όφεως. και έβαλεν ο όφις εκ τού στόματος αυτού οπίσω τής γυναικός ύδωρ ως ποταμόν, ίνα αυτήν ποταμοφόρητον ποιήση. και εβοήθησεν η γη τη γυναικί, και ήνοιξεν η γη το στόμα αυτής και κατέπιε τον ποταμόν ον έβαλεν ο δράκων εκ τού στόματος αυτού. και ωργίσθη ο δράκων επί τη γυναικί, και απήλθε ποιήσαι πόλεμον μετά τών λοιπών τού σπέρματος αυτής, τών τηρούντων τας εντολάς τού Θεού και εχόντων την μαρτυρίαν Ιησού» (Αποκ. ιβ΄, 13-17).

Η Θεομήτωρ ξέφυγε από τον πόλεμο τού δράκοντος με τις δύο πτέρυγες, δηλαδή με τις προτροπές που έρχονται από τους Αγγέλους, η μία έγινε στους Μάγους για να μην επιστρέψουν στον Ηρώδη και η άλλη να φύγη στην Αίγυπτο (Αρέθας).

Αφού ο δράκων-διάβολος απέτυχε να πολεμήση την Παρθένο και να φονεύση τον Υιό της, εγκαινίασε άλλον τρόπο, δηλαδή τα όσα έγιναν στον Σταυρό «δι’ ων και τη Μητρί την δια το πάθος απιστίαν ενεσκεύαζε, και τω Υιώ την δια θάνατον απώλειαν». Ποταμός που έβγαινε από το στόμα εννοείται ο πειρασμός που πέρασε η Θεοτόκος κατά την διάρκεια τού πάθους τού Υιού της (Αρέθας), που είναι η ρομφαία που διήλθε την αγία ψυχή της.

Ακόμη, η Εκκλησία που διώκεται από τον διάβολο, αποφεύγει τον πόλεμο με τα δύο φτερά τού αετού, που είναι οι δύο Διαθήκες, και πορεύεται στην έρημο για να ζήση την «πάσης διύγρον ηδονής πολιτείαν». Και ενώ η Εκκλησία έφυγε στην έρημο, ο δράκων εμφάνισε ποταμηδόν αθέους άνδρας ή πονηρούς δαίμονες ή πλήθος ποικίλων πειρασμών που εστράφησαν εναντίον τών τέκνων τής Εκκλησίας που τηρούν τις εντολές τού Θεού και έχουν την μαρτυρία τού Ιησού (Ανδρέας).

Γίνεται φανερόν ότι στην αποκαλυπτική αυτή εικόνα συνδέεται στενά η Θεοτόκος με την Εκκλησία. Και οι δύο έχουν μεγάλη δόξα που προέρχεται από τον Ήλιο τής δικαιοσύνης, τον Χριστό. Και οι δύο γεννούν τον Χριστό, η Θεοτόκος έδωσε την σάρκα της στον Χριστό, και η Εκκλησία γεννά συνεχώς, με τα Μυστήρια, τέκνα, αδελφούς και φίλους τού Χριστού. Όλοι αυτοί δέχονται πολεμική από τον διάβολο, αλλά τον αντιμετωπίζουν εν Χριστώ ζώντας στην έρημο τής απαθείας. Έρημος είναι η ησυχαστική ζωή, η τήρηση τών εντολών τού Χριστού, η καθαρότητα τού σώματος και τής ψυχής και προ παντός το ένδυμα που τους περιβάλλει, και είναι η δόξα τού Θεού. Οι άθεοι, οι αιρετικοί, που είναι όργανα τού διαβόλου, δεν μπορούν να τους βλάψουν.

Η Θεοτόκος έχει μεγάλη δόξα στους ουρανούς, απολαμβάνει την δόξα τού Υιού της, και η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού είναι τεθεωμένη, λάμπει από θεϊκή δόξα.

Οι Θεομητορικές εορτές συνδέονται με τις Δεσποτικές εορτές, είναι λαμπρά πανηγύρια τής Εκκλησίας, που φωτίζουν τους πιστούς Χριστιανούς.