"Περί Θείων ονομάτων" Διονυσίου τού Αρεοπαγίτου. 5ο Μέρος, 4,5. Ο Θεός ως Αιών τών αιώνων και "Είναι" κάθε υπαρκτού

Κείμενο

Μετάφραση

Περί όντος εν ώ και περί παραδειγμάτων

4. Επειδή και περί τούτων είπομεν, φέρε, ταγαθόν ως όντως ον και τών όντων απάντων ουσιοποιόν ανυμνήσωμεν.

Ο ων όλου τού είναι κατά δύναμιν υπερούσιός εστιν υποστάτις αιτία και δημιουργός όντος, υπάρξεως, υποστάσεως, ουσίας, φύσεως, αρχή και μέτρον αιώνων και χρόνων οντότης και αιών τών όντων, χρόνος τών γινομένων, το είναι τοις οπωσούν ούσι, γένεσις τοις οπωσούν γινομένοις.

Εκ τού όντος αιών και ουσία και ον και χρόνος και γένεσις και γινόμενον, τα εν τοις ούσιν όντα και τα οπωσούν υπάρχοντα και υφεστώτα.

Και γαρ ο θεός ου πώς εστιν ων, αλλ' απλώς και απεριορίστως όλον εν εαυτώ το είναι συνειληφώς και προειληφώς.

Διο και βασιλεύς λέγεται τών αιώνων ως εν αυτώ και περί αυτόν παντός τού είναι και όντος και υφεστηκότος και ούτε ην ούτε έσται ούτε εγένετο ούτε γίνεται ούτε γενήσεται, μάλλον δε ούτε εστίν. αλλ' αυτός εστι το είναι τοις ούσι και ου τα όντα μόνον, αλλά και αυτό το είναι τών όντων εκ τού προαιωνίως όντος,

αυτός γαρ εστιν ο αιών τών αιώνων, ο υπάρχων προ τών αιώνων.

5. Αναλαβόντες ουν είπωμεν, ότι πάσι τοις ούσι και τοις αιώσι το είναι παρά τού προόντος.

Και πας μεν αιών και χρόνος εξ αυτού, παντός δε και αιώνος και χρόνου και παντός οπωσούν όντος ο προών αρχή και αιτία, και πάντα αυτού μετέχει, και ουδενός τών όντων αποστατεί και αυτός εστι προ πάντων, και τα πάντα εν αυτώ συνέστηκεν, και απλώς, ει τι οπωσούν έστιν, εν τω προόντι και έστι και επινοείται και σώζεται,

και προ τών άλλων αυτού μετοχών το είναι προβέβληται, και έστιν αυτό καθ' αυτό το είναι πρεσβύτερον τού αυτοζωήν είναι και αυτοσοφίαν είναι και αυτοομοιότητα θείαν είναι, και τα άλλα, όσων τα όντα μετέχοντα, προ πάντων αυτών τού είναι μετέχει,

μάλλον δε και αυτά καθ' αυτά πάντα, ων τα όντα μετέχει, τού αυτό καθ' αυτό είναι μετέχει, και ουδέν έστιν ον, ού μη έστιν ουσία και αιών το αυτοείναι.

Πάντων ουν εικότως τών άλλων αρχηγικώτερον ως ων ο θεός εκ τής πρεσβυτέρας τών άλλων αυτού δωρεών υμνείται. Και γαρ το προείναι και υπερείναι προέχων και υπερέχων το είναι παν, αυτό φημι καθ' αυτό το είναι, προϋπεστήσατο και τω είναι αυτώ παν το οπωσούν ον υπεστήσατο. Και γουν αι αρχαί τών όντων πάσαι τού είναι μετέχουσαι και εισί και αρχαί εισί και πρώτον εισίν, έπειτα αρχαί εισίν.

Και ει βούλει τών ζώντων ως ζώντων αρχήν φάναι την αυτοζωήν και τών ομοίων ως ομοίων την αυτοομοιότητα και τών ηνωμένων ως ηνωμένων την αυτοένωσιν και τών τεταγμένων ως τεταγμένων την αυτόταξιν και τών άλλων, όσα τούδε ή τούδε ή αμφοτέρων ή πολλών μετέχοντα τόδε ή τόδε ή αμφότερα ή πολλά εστι, τας αυτομετοχάς ευρήσεις τού είναι πρώτον αυτάς μετεχούσας και τω είναι πρώτον μεν ούσας, έπειτα τούδε ή τούδε αρχάς ούσας και τω μετέχειν τού είναι και ούσας και μετεχομένας.

Ει δε ταύτα τη μετοχή τού είναι έστι, πολλώ γε μάλλον τα αυτών μετέχοντα.

Περί όντος και περί παραδειγμάτων

4. Αφού λοιπόν μιλήσαμε και γι' αυτά, εμπρός, ας ανυμνήσουμε το αγαθό ως όντως Ον και ως Δημιουργό τής ουσίας όλων τών όντων.

Ο Ων είναι κατά τη δύναμη, η υπερούσια υποστατική αιτία όλου του «είναι». Είναι Δημιουργός όντος, υπάρξεως, υποστάσεως, ουσίας, φύσεως, είναι Αρχή και Μέτρο τών αιώνων, Οντότητα των χρόνων και Αιώνας των όντων· είναι ο Χρόνος όσων γίνονται, το "Είναι" όσων υπάρχουν με οποιοδήποτε τρόπο, η Γένεση όσων έχουν οποιουδήποτε είδους γένεση.

Από τον Όντα, προέρχονται ο αιώνας και η ουσία και το ον και ο χρόνος και η γένεση και ό,τι γίνεται, όσα υπάρχουν μέσα στα όντα, και αυτά που με οποιοδήποτε τρόπο υπάρχουν και υφίστανται.

Γιατί βέβαια ο Θεός δεν είναι ων με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο, αλλά γενικά και απεριόριστα συγκεντρώνει και προ-λαμβάνει στον εαυτό του όλο το "είναι".

Γι' αυτό και λέγεται «βασιλεύς των αιώνων», επειδή μέσα σ' Αυτόν και γύρω απ' Αυτόν υπάρχει και υφίσταται όλο το είναι, ενώ ο Ίδιος ούτε ήταν, ούτε θα είναι, ούτε έγινε, ούτε γίνεται, ούτε θα γίνει· ή ορθότερα, ούτε υπάρχει. Αλλά Αυτός είναι η ύπαρξη για τα όντα, και όχι μόνο τα όντα, αλλά και αυτό το "είναι" των όντων προέρχεται από τον προαιωνίως Όντα.

Γιατί αυτός είναι ο Αιώνας των αιώνων, «αυτός που υπάρχει πριν από τους αιώνες».

5. Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν ας πούμε ότι όλα τα όντα και όλοι οι αιώνες λαμβάνουν την ύπαρξη τους από τον Προϋπάρχοντα.

Κάθε αιώνας και χρόνος προέρχεται απ' Αυτόν, και η Αρχή και η Αιτία για κάθε αιώνα και χρόνο, καθώς και για όλα όσα έχουν οποιουδήποτε είδους ύπαρξη, είναι ο Προϋπάρχων. Όλα μετέχουν σ' Αυτόν και από κανένα ον δεν απουσιάζει. «Αυτός υπάρχει πριν από όλα και τα πάντα έχουν συσταθεί σ' Αυτόν». Και γενικά, ό,τι έχει κάποιου είδους ύπαρξη, υπάρχει και επινοείται και σώζεται μέσα στον Προϋπάρχοντα.

Μάλιστα το «είναι» έχει προβληθεί από όλες τις άλλες συμμετοχές σ' Αυτόν. Και αυτό καθαυτό το «είναι», είναι πρωταρχικότερο από την ύπαρξη της αυτοζωής και της αυτοσοφίας και της θείας αυτοομοιότητας. Είναι επίσης πρωταρχικότερο και από όλα τα άλλα, στα οποία μετέχοντας τα όντα, πρώτα απ' όλα αυτά μετέχουν στο «είναι».

Ή καλύτερα, μετέχουν σ' αυτό καθεαυτό το «είναι», και όλες αυτές καθαυτές οι ιδιότητες, στις οποίες μετέχουν τα όντα. Και δεν υπάρχει κανένα ον του οποίου ουσία και αιώνας να μην είναι το Αυτοείναι.

Επομένως, εύλογα ο Θεός, χάρη στην πρωταρχικότερη από τις άλλες δωρεές του, υμνείται ως «ο Ων». Επειδή, κατέχοντας εκ των προτέρων την προΰπαρξη και την υπεροχή Του από όλα τα υπαρκτά, έδωσε από πριν υπόσταση σε όλο το "είναι", (εννοώ αυτό καθεαυτό το "είναι"), και με αυτό καθεαυτό το "είναι", έδωσε υπόσταση σε κάθε είδος ύπαρξης. Έτσι λοιπόν οι αρχές των όντων όλες, υπάρχουν και είναι αρχές, επειδή ακριβώς μετέχουν στο "είναι"· πρώτα όμως υπάρχουν και έπειτα είναι αρχές.

Ίσως θέλεις να υποστηρίξεις την αυτοζωή ως αρχή τών ζωντανών, ως ζωντανών, και την αυτοομοιότητα ως αρχή τών ομοίων, ως ομοίων, και την αυτοένωση τών ενωμένων, ως ενωμένων, και την αυτοταξία, ως αρχή τών ταξινομημένων, ως ταξινομημένων. Και να υποστηρίξεις το ίδιο για όλα τα άλλα, που με το να μετέχουν στο ένα ή στο άλλο, ή και στα δυο, ή σε πολλά, είναι το ένα ή το άλλο, ή και τα δύο ή πολλά. Τότε όμως, και πάλι θα βρεις ότι και οι ίδιες οι αυτοσυμμετοχές, πρώτα μετέχουν στο "είναι", και υπάρχουν πρώτα συμμετέχοντας στο "είναι", και μετά είναι αρχές του ενός ή του άλλου. Υπάρχουν και μετέχονται, επειδή μετέχουν στο "είναι".

Και αν αυτές (οι αρχές) υπάρχουν με τη μετοχή του είναι, πολύ περισσότερο ισχύει αυτό για όσα μετέχουν σε αυτές!