Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία

Όσο υπάρχει ακόμα χρόνος για να αποφευχθεί μεγαλύτερο σχίσμα

Προειδοποίηση για την επέμβαση τού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Ουκρανία

Πηγή pdf που μετατρέψαμε σε επεξεργάσιμο κείμενο: http://www.romfea.gr

Ακολουθεί μία προειδοποιητική γεμάτη αγάπη και λογικά επιχειρήματα επιστολή τού Πατριάρχη Σερβίας Ειρηναίου προς τον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Βαρθολομαίο:

Ιερά Σύνοδος Της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας

Άρ. Πρωτ. 1163

Εν Βελιγραδίω, τη 13η Αυγούστου 2018.

Τη αυτού Παναγιότητι αρχιεπισκόπω Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικώ Πατριάρχη κυρίω κυρίω Βαρθολομαίω εις Κωνσταντινούπολιν

Θέμα: η θέσις της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ως προς την μεθοδολογίαν της υπερβάσεως των εν Ουκρανία και αλλαχού σχισμάτων.

Παναγιότατε,

Κατά την εφετεινήν Ιεράν Σύνοδον της Ιεραρχίας της καθ' ημάς Εκκλησίας, λαβούσαν χώραν από της 29ης Απριλίου μέχρι της 10ης Μαΐου του ενεστώτος ενιαυτού, συνεζητήθη συνοδικώς, μεταξύ άλλων, το πρόβλημα των σχισμάτων εν τη Ορθοδόξω Ανατολή ήτοι εν Ουκρανία, εν τη Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και αλλαχού, ως και το πρόβλημα της εν Μαυροβούνιω "σέκτας", ής ηγείται ποιός τις Miras Dedeic, τέως κληρικός της καθ' Υμάς Αγιωτάτης Εκκλησίας, καθηρημένος τη Υμετέρα αποφάσει.

Εκ της αδελφικής εν Συνόδω συζητήσεως κατέστη πασίδηλον, ότι η αίρεσις του εθνοφυλετισμού συνιστα μιαν των ουσιωδών κακοδαιμονιών της συγχρόνου Ορθοδοξίας. Εν τη συναφεία ταύτη είναι λιαν σπουδαίον, ότι η εν Κρητη γενομένη Αγία και Μεγάλη Συνοδός, μεταξύ των υπολοίπων θεσπισμάτων αυτής, επεκύρωσε την οικουμενικήν σημασίαν της εν Κωνσταντινουπόλει Συνόδου (1872) της χαρακτηρισάσης τον εθνοφυλετισμόν αίρεσιν και "ιόν όφεως" καταλύοντα το σώμα της Εκκλησίας.

Τούτο συνέβη το πρώτον εν τη Σοβιετική Ενώσει δια της δημιουργίας των "ανακαινιστών" (obnovljenci) και της "Ζώσης Εκκλησίας" (Zivaja Cerkov, zivocerkovniki), καθώς και δια της απόπειρας, όπως η κανονική Εκκλησία, μετά του Αγίου πατριάρχου Τύχωνος επί κεφαλής, υποκατασταθή δια της "Ανανεωμένης Εκκλησίας" ή της "Ζώσης Εκκλησίας", ου μόνον νομιμόφρονος ούσης έναντι των σοβιετικών αρχών, αλλ' επί πλέον μετερρυθμισμένης, μάλλον δε παραμεμορφωμένης, κατά τα πρότυπα των φιλελευθέρων διαμαρτυρομένων. Επί του εδάφους της Ρους του Κιέβου ιδρύθη ταυτοχρόνως η Ουκρανία ως έν εκ των ομόσπονδων κρατών της Σοβιετικής Ενώσεως, ανεκηρύχθη ιδιαίτερον "ουκρανικόν εθνος", τα δε γλωσσικά ιδιώματα των δυτικών περιοχών της τότε Ρωσσίας συνεχωνεύθησαν εις μίαν ολότητα και το γλωσσικόν τούτο αμάλγαμα προσέλαβε την επίσημον θέσιν ιδιαιτέρας λόγιας ουκρανικής γλώσσης. H Ουκρανία δεν υπήρξεν εξαίρεσις: κατά τον αυτόν τροπον "προεβιβάσθη" και η Λευκορωσία (Belarus) εις συστατικήν της ομοσπονδίας μονάδα, πάλιν μετ' ιδιαιτέρας εθνικής "ταυτότητος" και γλώσσης. Έτι μάλιστα και το άλλοτε "Ρωσικόν Τουρκεστάν" διεμερίσθη, κατά τας ραφάς των φυλών, εις τα Καζαχστάν, Ουζμπεκιστάν, Τατζικιστάν και άλλα „-στάν". Η ουκρανική χωριστική νοοτροπία έχει όμως και πολλώ βαθυτέρας ιστορικάς ρίζας, ων η κεφαλαιώδης είναι η Ουνία τού Μπρεστ-Λιτόβσκ του τέλους του 16ου αιώνος, εξαπλωθείσα δια της βίας εν τοις μετέπειτα χρόνοις. Επί του εδάφους της χωριστικής ταύτης γραμμής εφύησαν τα άνθη του κακού υπό την μορφήν του ουκρανικού ναζισμού ("banderovci") και της εξολοθρεύσεως της εβραϊκής κοινότητος (Babji Jar και άλλοι τόποι θανάτου).

Συν τη χωριστική τάξει εμφανίζονται τότε επίσης, εκ παραλλήλου, ο εκκλησιαστικός εθνοφυλετισμός και η εκκλησιαστική χωριστική κίνησις, ων το παθολογικόν αποκορύφωμα αποτελεί η "Εκκλησία Των Αυθιερωμένων" (samosvjati, αυτοχειροτονούμενοι), υποστηριχθείσα ολοθύμως υπό των ναζιστών της Ουκρανίας. Δεν αναφέρομεν ασφαλώς ταύτα πάντα προς επίδειξιν των ιστορικών γνώσεων ημών ή, όπερ χείρον, προς το υπαινίσασθαι πλημμελείς ιστορικάς γνώσεις παρά τισιν άλλοις, αλλά προς υπεύθυνον επισήμανσιν τού ιστορικού υποβάθρου και της πνευματικής αφετηρίας τόσον των εκκλησιαστικών σχισμάτων, όσον και των αδελφοκτόνων συρράξεων εν τη σύγχρονη Ουκρανία. Δηλωτική τυγχάνει άλλωστε και αυτή αύτη η ονομασία του κράτους και του έθνους, είτα δε και της Εκκλησίας. Ουκρανία σημαίνει κατ' ακρίβειαν παραμεθώριον ή ακριτικήν περιοχήν, μέρος ευρύτερου συνόλου, τουτέστι μέρος της Ρους του Κιέβου, ήν προ 1030 ετών εβάπτισεν ο ισαπόστολος κνεζης Βλαδίμηρος. Ουκρανίαι προσωνυμούντο και έτεραι ακριτικαί περιφέρειαι της Ρωσσικής Αυτοκρατορίας.

Παρόμοιόν τι έλαβε χώραν και εν τη Νοτιοσλαβία. Η κομμουνιστοκρατουμένη Γιουγκοσλαβία ήτο ωργανωμένη κατά τον σοβιετικόν τύπον και υπογραμμόν: το κράτος μετετράπη εις ομοσπονδίαν, κατετμήθη εις "δημοκρατίας" δηλονότι (εν έτει 1974 μετεσχηματίσθη μάλιστα εις συνομοσπονδίαν, εξηρθρώθη δηλαδή εις συνυπάρχοντα κράτη, τέλος δε, εν έτει 1991, διεσχίσθη, έξωθεν τε και έσωθεν, εις "αυθύπαρκτα" κράτη και κρατίδια. Παραλλήλως ανεκηρύσσοντο νεόκοποι εθνότητες ("Μαυροβούνιοι", "Μακεδόνες" ήτοι οι εκκολαπτόμενοι "Βορειομακεδόνες", "Μουσουλμάνοι", μετονομασθέντες εις "Βοσνιακούς"...) και νεόπλαστοι γλώσσαι (η "μαυροβουνιτική", η "μακεδονική", η "βοσνιακή"). Η διαδικασία της περαιτέρω παραγωγής εθνών" και "γλωσσών" διεκόπη ένεκα του διαμεσολαβήσαντος θανάτου του κράτους. Ως άλλοτε εν τη Σοβιετική Ενώσει, συνωδεύθη το γίγνεσθαι τούτο υπό της δημιουργίας νέων Εκκλησιών, ακριβέστερον ειπείν σχισμάτων, εξυπηρετούντων το κομμουνιστικόν κόμμα και την ιδεολογίαν αυτού.

Το καθεστώς του Τίτο ανεκήρυξε τοιουτοτρόπως, μεταξύ άλλων, "Μακεδονικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν" τας νοτίους εκκλησιαστικάς επαρχίας τας υπό του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως εις το Πατριαρχείον Σερβίας παραχωρηθείσας δια του Πατριαρχικού Τόμου του 1922. Πρόκειται περί μοναδικής εν τη ιστορία Εκκλησίας, ής ιδρυτής είναι και επισήμως κομμουνιστικόν κόμμα, ως διατείνεται και το σχετικόν διάταγμα, δημοσιευθέν εν τω μεταξύ. Έτι πολλώ χείρων και βαρυτέρα περίπτωσις είναι η περίπτωσις της ούτω καλουμένης Εκκλησίας Μαυροβουνίου. Το μεν σχίσμα των Σκοπίων εδημιούργησαν τρεις κανονικώς κεχειροτονημένοι Επίσκοποι της Εκκλησίας της Σερβίας, πλην όμως ουδέ τούτους ουδέ τους διαδεξαμένους αυτούς δεν καθήρεσεν η ημετέρα Εκκλησία έως της σήμερον, εχομένη της αρχής της οικονομίας, απεκδεχομένη την αυτών μετάνοιαν και μη δυσχεραίνουσα την εν τω μέλλοντι ευκταίαν επανένταξιν αυτών. Εν αντιδιαστολή προς αυτούς ιδρύθη εν Μαυροβουνίω ουδενόσωρος, σχετικώς εκκλησιόμορφος μη κυβερνητική οργάνωσις, η αποκαλούσα εαυτήν Μαυροβουνιτική Εκκλησία, υπό καθηρημένου κληρικού τού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και κατεγράφη εν κοινώ αστυνομικώ σταθμώ. Το σκοτεινόν και τραγικόν τούτο πρόσωπον εν ουδεμία, συνεπώς, στιγμή της συγκεχυμένης αυτού ζωής εχρημάτισεν Ορθόδοξος Επίσκοπος. Τον μεν "κλήρον" αυτού συνιστώσι ψευδοκληρικοί, είτε καθηρημένοι είτε υπ' αυτού τούτου "κεχειροτονημένοι", εις δε τους "πιστούς" αυτού ανήκουσι τα πολιτικά στελέχη και οι "συμπαθούντες", ως επί το πλείστον αβάπτιστοι, ένιοι και άθεοι, έτι δε και τίνες "μουσουλμάνοι", κατά πάσαν πιθανότητα τοιούτοι μουσουλμάνοι, οία και η υπ' αυτών υποστηριζόμενη "Εκκλησία"...

*****

Η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία υπήρξε κράτος υποδειγματικόν, απετέλεσε δε τον πνευματικόν και ζωτικόν χώρον πλείστων αρχαίων Χριστιανικών Εκκλησιών και προστάτην των Χριστιανικών εθνών και πολιτισμών, συμπαραλαμβανομένων και των εκτός τών ορίων της Αυτοκρατορίας ευρισκομένων. Η Χριστιανική Ορθόδοξος αυτή Αυτοκρατορία εχαρίσατο τη Εκκλησία και τω κόσμω, συν τοις άλλοις, την Νέαν Ρώμην, ως και τον της Νέας Ρώμης επίσκοπον, ου το κύρος και η επιρροή εν τη Εώα εξισώθησαν προς το κύρος και την επιρροήν τού της παλαιφάτου Ρώμης Επισκόπου εν τη Εσπερία ("ίσα πρεσβεία τιμής") και ου η Εκκλησία απολαύει και σήμερον της θέσεως και του αξιώματος της πρωτοθρόνου Εκκλησίας ανά μέσον των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών. Πλην και μετά την πτώσιν της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1453), έως της δολοφονίας του τσάρου και της οικογενείας αυτού εν Ρωσσία (1918), διετήρει η "βυζαντινή κοινοπολιτεία" την ιδέαν του Χριστιανικού κράτους και εκαλλιέργει την παράδοσιν της "συμφωνίας" Εκκλησίας και Πολιτείας. Εν άλλοις λόγοις, από των χρόνων του Αγίου βασιλέως Κωνσταντίνου του Μεγάλου μέχρι των χρόνων του Αγίου μάρτυρος τσάρου, Νικολάου του Ρωμανόφ, το κράτος, η κρατική εξουσία και ο λαός εξυπηρέτουν - κατά το ιδεώδες και εξ ορισμού, εμπράκτως όμως κατά το ενόν - την Χριστιανικήν πίστιν και Εκκλησίαν. Έκτοτε δε και εις το εφεξής πειρώνται τα νεοσύστατα εκκεκοσμικευμένα κράτη και έθνη πάση δυνάμει, όπως χρησιμοποιήσωσι την Εκκλησίαν προς εξυπηρέτησιν της ιδεολογίας και της εξουσίας αυτών, κατά κανόνα μεν μη Χριστιανικών, συχνάκις δε αμεσώτατα αντευαγγελικών υπαρχουσών.

Όθεν η Εκκλησία γενικώς και η πρωτόθρονος Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία ειδικώς ευρίσκεται σήμερον, μετά την λήξιν της "κωνσταντινείου εποχής" εν τη ιστορία της Εκκλησίας, εν νέα το παράπαν θέσει, εν ριζικώς ηλλιωμένω κόσμω και μετά νέας, εξιδιασμένης ευθύνης. Ανοικτώ τω τρόπω και ειλικρινώς ειπείν, δεν ενδείκνυται, όπως επιτρέψη αυτή εις εαυτήν το πράττειν εκείνα, άτινα ουδέ κατά το αποκορύφωμα του κλέους και της ισχύος αυτής έπραττε, κατά την "χρυσήν εποχην" της Ρωμαιοσύνης δηλονότι. Ομοίως όμως δεν ενδείκνυται, όπως αι άλλαι αδελφαί Εκκλησίαι επιτρέψωσιν εις εαυτάς αχάριστον ή, άπαγε, απρεπή και αναρχοειδή τοποθέτησιν έναντι της πρωτοθρόνου Εκκλησίας, προσέτι δε και Εκκλησίας Μητρός δια τας εν αυταίς νεωτέρας.

Ο παρών "χρυσούς κανών" αφορά ιδιαίτατα εις το θέμα της απονομής του αυτοκεφάλου εις Εκκλησίαν τινά. Ο μεν νοσηρός εθνοφυλετισμός και το εκκεκοσμικευμένον κρατοκεντρικόν φρόνημα των ημερών ημών θεμελιούσι τας αξιώσεις αυτών επί της σχέσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τους βεβαπτισμένους λαούς και προς τας, κατά το μέτρον τού εν τω ιστορικώ γίγνεσθαι δυνατού, εκκεχριστιανισμένας κοινωνίας· πλην όμως, κατορθούσιν έν και μόνον το επαπειλήσαι τον καθολικόν και οικουμενικόν χαρακτήρα της Εκκλησίας τού Θεού, εν ταυτώ άρα και την πηγαίαν Αποστολήν αυτής προς πάντα τα έθνη.

Τα κράτη, έθνη και "έθνη", εν οίς ζητείται μεν σήμερον η αυτοκεφαλία, εν τη πράξει δε δρώσι τα καθεστωτοκίνητα "πολιτικά σχίσματα", τα και δικαιολογούντα αναφανδόν την ολέθριον δραστηριότητα αυτών δια της επικλήσεως της κρατικής και εθνικής σκοπιμότητος, είναι δημιουργήματα των κομμουνιστών, σήμερον κατά το πλείστον έχοντα αθέους επί κεφαλής, ως εστίν ο αβάπτιστος και άθεος κυβερνήτης τού Μαυροβουνίου ή ο "παμπεριληπτικός πιστός" επί κεφαλής της Ουκρανίας, ο και εν τη κανονική Εκκλησία και παρά τοις σχισματικοίς και παρά τοις ουνίταις ορώμενος. Ούτοι δεν ζητούσιν αυτοκέφαλον Εκκλησίαν διότι, υποτίθεται, είναι πιστά μέλη αυτής, αλλ' επί τω σκοπώ, όπως χρηστικώς, μάλλον δε καταχρηστικώς, μεταχειρίσωνται αυτήν προς εμπέδωσιν της κοσμικής και αθέου κατ' ουσίαν ιδεολογίας, εξουσίας και χαμαιζήλων συμφερόντων αυτών. Πρόκειται, εν έσχατη αναλύσει, περί κακομεταχειρίσεως της Εκκλησίας και της πίστεως.

Είναι άραγε επιτρεπτή η συγκατάθεσις της Εκκλησίας προς τοιαύτην κακομεταχείρισιν; Προωρισμένη ούση εις το μεταμορφούν και σώζειν τον πεπτωκότα κόσμον, επιτρέπεται αυτή το συμμορφούσθαι και ευαρεστείν αυτώ; Τας ερωτήσεις ταύτας απευθύνομεν ιδία τω οικουμενικώ Πατριαρχείω, τη Μητρί ημών Εκκλησία, καλουμένη, εν τη ιδιότητι της πρωτόθρονου Εκκλησίας, όπως κενωτικώς και ουσιαστικώς διακονή τη ενότητι της Εκκλησίας. Υφ' οιασδήποτε συνθήκας, επιδράσεις και πιέσεις, δεν επιτέτραπται αυτή το προβήναι εις οιανδήτινα εσπευσμένην ενέργειαν δυναμένην επενεγκείν ζημίαν τη πανορθοδόξω ενότητι, μάλιστα δε και παρατείναι την ζωήν των σχισμάτων, άτινα, κατά τάλλα, εφίεται, όπως θεραπεύση και υπερκέραση.

Η γενική αυτή αρχή ισχύει όλως ιδιαιτέρως προκειμένου περί των πλέον τραγικών σχισμάτων ήτοι περί των εν Ουκρανία τοιούτων. Μονομερής τις πράξις αθωώσεως και αποκαταστάσεως των σχισματικών εις την τάξιν των επισκοπών, όλως ιδιαιτέρως δε του αρχισχισματικού, του "πατριάρχου" Κιέβου Φιλαρέτου Ντενισένκο, και της επαναφοράς της μετά των σχισματικών κοινοτήτων λειτουργικής και κανονικής κοινωνίας, άνευ της αυτών μετανοίας και επανόδου εις την ενότητα μετά τής ής απεσκίρτησαν Ρωσσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, δίχα συναινέσεως του Πατριαρχείου Μόσχας και χωρίς του μετ' αυτού συντονισμού, θα ήτο, κατά την πεποίθησιν ημών, λίαν κινδυνώδης ή και καταστροφική, ενδεχομένως δε και μοιραία δια την ενότητα της Αγίας Ορθοδοξίας. Τοιαύτη πράξις θα εσήμαινε συνάμα αφιλάδελφον στάσιν προς την μαρτυρικήν εν ταις ρωσσικαίς χώραις Εκκλησίαν, τούτο δ' ουδαμώς αναμένομεν παρά της μαρτυρικής Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Η παρέμβασις του μακαρία τη λήξει γενομένου προκατόχου Υμών, του οικουμενικού πατριάρχου Γρηγορίου Ζ', εις τα της Ρωσσικής Εκκλησίας, προ εκατονταετίας σχεδόν, ως και η στάσις αυτού προς τον άγιον πατριάρχην Τύχωνα, τον ομολογητήν της πίστεως, αφ' ενός, και προς το σχίσμα των "ανακαινιστών" αφ' ετέρου, δεν θα έδει, όπως χρησιμεύση ως παράδειγμα προς μίμησιν.

Ουδέ παραβλεπτέον το γεγονός, ότι η εν Κρήτη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος επεκύρωσεν εν τη εκκλησιολογική εγκυκλίω αυτής την ύπαρξιν των δεκατεσσάρων αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών εν τοις νυν κανονικοίς ορίοις αυτών. Τίθεται το ερώτημα: πώς είναι δυνατή η αλλαγή του αριθμού τούτου των αυτοκεφάλων Εκκλησιών ερήμην νέας Συνόδου; Έπειτα, δια της εν λόγω διαπιστώσεως της εν Κρήτη Συνόδου επιβεβαιούται οίκοθεν (implicite), ότι η αυτόνομος Εκκλησία της Ουκρανίας ευρίσκεται υπό την δικαιοδοσίαν του Πατριαρχείου Μόσχας και ότι αυτοχρήμα ανήκει αυτώ οργανικώς. Εν προκειμένω ούτε λόγος γίνεται περί τού ότι η Ρωσσική Ορθόδοξος Εκκλησία δεν έχει αρμοδιότητα δια το κανονικόν καθεστώς της εν Ουκρανία Εκκλησίας, αλλ' ότι αρμοδία είναι η "Μήτηρ Εκκλησία" ήτοι η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως. Υπό το πρίσμα της ιστορίας θεωρούμενη, η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως είναι εξ ίσου Μήτηρ Εκκλησία και τού Κιέβου και της Μόσχας, και τού Πεκίου (συν Βελιγραδίω και Καρλοβικίω) και τού Τυρνάβου (Σαρδικής, Σρεντέτς, Σόφιας), και ετέρων... Εάν λοιπόν έχη αυτή το δικαίωμα τού επεμβήναι εν μια αυτοκεφάλω Εκκλησία, τότε, κατά συνέπειαν, κέκτηται το δικαίωμα της εν μια εκάστη αυτοκεφάλω Εκκλησία επεμβάσεως. Η τιμή και το αξίωμα της εκκλησιαστικής μητρότητος δεν παρέχει, εν τοσούτω, τη Εκκλησία Μητρί το δικαίωμα τού αψηφήσαι ή, πολλώ μάλλον, τού αμφισβητήσαι τας ιστορικώς σχηματισθείσας αυτοκεφαλίας και δικαιοδοσίας. Κατά τον αυτόν τρόπον δεν δίδωσι ταις Εκκλησίαις η καθεστηκυία δικαιοδοσιακή θέσις (status) το δικαίωμα του υποτιμάν και απαξιούν την Εκκλησίαν Μητέρα, ή του προσποιείσθαι, ότι επελάθοντο τίς Εκκλησία είναι η πνευματικώς γεννήσασα αυτάς, ή του "παραγγέλλειν" εαυταίς Μητέρα (δίκην του σχίσματος των Σκοπίων).

Εύγλωττον παράδειγμα των ούτως εχόντων είναι ακριβώς η ημετέρα Εκκλησία, η Σερβική Ορθόδοξος Εκκλησία. H Μήτηρ Εκκλησία αυτής είναι η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως. Πρότερον μεν ετέλει υπό την δικαιοδοσίαν της Αρχιεπισκοπής Αχριδών, σήμερον δε, εν αποτελέσματι πολλών ιστορικών συμβεβηκότων και του εν Κωνσταντινουπόλει εν έτει 1922 χορηγηθέντος Τόμου, η Αρχιεπισκοπή Αχριδών τελεί υπό την δικαιοδοσίαν της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, έπεται το εξής: περί της μελλούσης θέσεως (status) της Αρχιεπισκοπής Αχριδών δεν δύναται, όπως αποφασίση ο Οικουμενικός Θρόνος αυτοδικαίως, ερήμην της Εκκλησίας της Σερβίας, δια τον απλούστατον λόγον, ότι η Αρχιεπισκοπή Αχριδών ευρίσκεται υπό την κανονικήν δικαιοδοσίαν της Εκκλησίας της Σερβίας, ως και αναγράφεται εν τω Τόμω τού έτους 1922. Έκτοτε αναγνωρίζουσι την δικαιοδοσίαν ταύτην άπασαι ανεξαιρέτως αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι. Το αυτό ισχύει και δια την εν Ουκρανία, ακριβέστερον δ' ειπείν εν τη Ρους τού Κιέβου, Εκκλησίαν, καθ' ότι αναμφιβόλως και αναντιρρήτως υπόκειται αύτη τη δικαιοδοσία τού Πατριαρχείου Μόσχας, θέσιν αυτονόμου Εκκλησίας κεκτημένη. Η Υμετέρα Αγιωτάτη Εκκλησία, Παναγιώτατε, προβάλλει από τίνος καιρού την εκδοχήν, ότι η Μητρόπολις Κιέβου ανήκει εν τη πραγματικότητι εις αυτήν και ότι ανήκεν εις αυτήν διηνεκώς. Διερωτώμεθα, εν τούτοις, μετά πάσης αδελφικής αγάπης και τιμής: πώς εξηγείται το γεγονός, ότι η Μόσχα τόσον μακροχρονίως, επί τρεις εκατονταετίας και πλέον, εξήσκει και νυν εξασκεί δικαιοδοσίαν επί του Κιέβου άνευ διαμαρτυρίας οποθενδήποτε, της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας συμπαραλαμβανομένης; επί πλέον δε, αι διαθέσιμοι ιστορικαί πηγαί δεν επιβεβαιούσι τον ισχυρισμόν περί της εν τοις πράγμασιν αναρμοδιότητος της Μόσχας δια το Κίεβον. Εν τη ιεροκανονική παραδόσει και πράξει της Εκκλησίας υφίστατο, άλλωστε, και το κριτήριον της αρχαιότητος, των παλαιών "εθών", των υπό πάντων παραδεδεγμένων σχέσεων, ως Υμείς, άτε διακεκριμένος κανονολόγος υπάρχων, επίστασθε βέλτιον της ημών μετριότητος.

Εντός των συμφραζομένων τούτων οφείλομεν, όπως επισημήνωμεν, ότι, κατόπιν δεκαετιών του θεολογικού μόχθου, συνεφωνήθη πανορθοδόξως και η διαδικασία της αποκτήσεως και ανακηρύξεως νέων αυτοκεφαλιών. Το σχετικόν οριστικόν επίσημον κείμενον εδημοσιεύθη εν ταίς σελίσι της περιοδικής εκδόσεως του εν Σαμπεζύ Κέντρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου Συνοδικά. Το μοναδικόν ασυμφώνητον σημείον υπήρξεν ο τρόπος τού υπογράφειν τον περί τού αυτοκεφάλου Τόμον (μετά της προσθήκης αποφαίνεται/συναποφαίνεται ή άνευ αυτής). Η όλη διαδικασία είναι άρα εναργής: η αρμοδία Εκκλησία ανακινεί την πρωτοβουλίαν της εις τινας σφετέρας επαρχίας χορηγήσεως του αυτοκεφάλου, η πρωτοβουλία διοχετεύεται προς την πρωτόθρονον Εκκλησίαν, παρ' αυτής ανακοινούται πασαις ταις κατά τόπους Εκκλησίαις, έπονται διαβουλεύσεις και, εν ιδεί αποτελέσματος, ή έχομεν γενικήν περί νέας αυτοκεφάλου Εκκλησίας ομοφωνίαν ή δεν υπάρχει νέα αυτοκέφαλος Εκκλησία. Αυτή είναι η παγκοινώς αποδεκτέα και αποδεκτή τοποθέτησις των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών και ουχί η θέσις ενός εκ των ιεραρχών της καθ' Υμάς Αγιωτάτης Εκκλησίας, ότι ο Οικουμενικός Θρόνος μόνος, ερήμην των υπολοίπων, άνευ των ίσων (sine paribus), χορηγεί ή αφαιρεί αυτοκεφαλίας, ενεργών μάλιστα ουτωσί χιλίοις τριακοσίοις και πεντήκοντα συναπτοίς ενιαυτοίς(!).

Ουδόλως γεννάται, Παναγιώτατε, εν τω νοΐ ημών, ουδ' ακροθιγώς μάλιστα, η επιθυμία και πρόθεσις, όπως θίξωμεν ή λυπήσωμεν Υμάς ποσώς, υποχρεούμεθα όμως, όπως υπομνήσωμεν Υμίν και την υπόσχεσιν Υμών, δεδομένην εν Σαμπεζύ Γενεύης παρουσία των Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, παρουσία, επομένως, και της ημών μετριότητος, ότι δεν μέλλετε επεμβήναι εις τα της Εκκλησίας Ουκρανίας.

Τίθενται, τέλος, και έτερ' άττα ερωτήματα, και δη ερωτήματα κλειδιά. Πώς όλως είναι δυνατή η αναγνώρισις της αρχιερωσύνης εις ιερέα, καθηρημένον μεν υπό της καθ' Υμάς Αγιωτάτης Εκκλησίας, είτα δε "κεχειροτονημένον" εις επίσκοπον υπ' εστερημένων της χάριτος σχισματικών επισκόπων, ωσαύτως εν τω μεταξύ καθαιρεθέντων υπό των oικείων Εκκλησιών; Εν προκειμένω, ως δύνασθε να αντιληφθήτε, έχομεν υπ' όψει τον Dedeic, "προκαθήμενον" της παρασυναγωγής ή "σεκτας", ήτις, εστερημένη της θείας χάριτος, ονομάζει εαυτήν Εκκλησία Μαυρoβoυνίoυ και, δίκην της εν Σκοπίοις πρεσβυτέρας "αδελφής" αυτής, πιστεύει και διασαλπίζει, ότι, μετά την χορήγησιν τού αυτοκεφάλου εις τους Ουκρανούς σχισματικούς, μέλλει και αυτή λαβείν την αναγνώρισιν και την αυτοκεφαλίαν. Έτι ασυγκρίτως δυσχερεστέρα τυγχάνει η περίπτωσις τού Φιλάρετου Ντενισένκο, τού αυτοκλήτου πατριάρχου Κιέβου, όστις δεν είναι μόνον καθηρημένος, αλλά και αφορισμένος και, προς τούτοις, αναθεματισμένος. Ουδεμία Εκκλησία, αρχής γινομένης από της Υμετέρας Αγιωτάτης Εκκλησίας, ημφεσβήτησε τα δεδομένα ταύτα ουδέ δύναται, όπως πράξη τούτο. "Ίνα δε η ακαταστασία και το χάος μεγεθυνθώσιν έτι μάλλον, ο Φιλάρετος αναγνωρίζει, μόνος εν τω κόσμω, τον Dedeic ως "μητροπολίτην Μαυροβουνίου", συλλειτουργεί αυτώ και επεσκέψατο αυτόν, έναγχος δε, τη 28η Ιουλίου, κατά τους υπό τού Φιλάρετου διωργανωθέντας εορτασμούς επί τη συμπληρώσει των 1030 ενιαυτών από της βαπτίσεως της Ρους τού Κιέβου, "συνελειτούργησεν" εν Κιέβω και ο απεσταλμένος τού Dedeic, επίσης ψευδοκληρικός, "αρχιμανδρίτης" Βόρις Μπόγιοβιτς. Κατά το λαϊκόν ρητόν, "βρήκε το σακκί το μπάλωμά του" (σερβικόν), "βρήκε ο τέντζερης το καπάκι του" (Ελληνικόν και σερβικόν), "βρήκε ο Φίλιππος τον Ναθαναήλ" (εν μέσω θεολόγων). Πάντων των προανενεχθεντων υπ' όψιν λαμβανομένων, επιβάλλεται το συμπέρασμα, ότι ο Ντενισένκο και ο Ντεντέϊτς απαραιτήτως ήθελον αποκατασταθή ως "δέμα", άμφω ομού, όπερ από νομοκανονικής απόψεως θα ήτο τραγελαφικώς παράλογον. Διό πεποίθαμεν, ότι Υμείς προσωπικώς και η περί Υμάς Αγία και Ιερά Σύνοδος θέλετε μείνει επί των επάλξεων της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας και της μακραίωνος κανονικής τάξεως.

Ταύτα πάντα εγράψαμεν Υμίν, Παναγιώτατε, in optima fide, εν ονόματι της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και εν ονόματι ημών αυτών προσωπικώς, επειδή ανησυχούμεν βαθύτατα δια την ενότητα της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας μετά τας δηλώσεις ενίων εκ των αρχιερέων της καθ' Υμάς Αγιωτάτης Εκκλησίας, ότι επίκειται η εγχείρισις τού Υμετέρου περί αυτοκεφαλίας Τόμου ταις εν Ουκρανία σχισματικαίς "Εκκλησίαις", παρά την θέλησιν μάλιστα της κανονικής Ουκρανικής Ορθοδόξου Εκκλησίας και της Ρωσσικής Ορθοδόξου Εκκλησίας συνολικώς, εν ονόματι δε της κατά το παρελθόν εκκλησιαστικής μητρότητος ως καινοφανούς κανονικής παραμέτρου. Ταυτοχρόνως αναφέρεται, ότι παρόμοιον εγχείρημα προγραμματίζεται και δια την σχισματικήν "Μακεδονικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν", ήτις αντικανονικώς και παρανόμως εσφετερίσθη τας επαρχιας της παλαιφάτου αρχιεπισκοπής Αχριδών, ενταχθείσας μεν, μετά την διάλυσιν αυτής, εις το σώμα της καθ' Υμάς Αγιωτάτης Εκκλησίας, παραχωρηθείσας δε τη ημετέρα Εκκλησία δια του Τόμου του έτους 1922. Εάν, ό μη γένοιτο, τοιούτο τι ήθελε συμβή, θα ήτο τούτο επαλήθευσις της σοφής ελληνικής παροιμίας, καθ' ην "ενός κακού δοθέντος, μύρια κακά έπονται", ως και επιβεβαίωσις της διηνεκούς επικαιρότητος της διδαχής αυτού τούτου του Σωτήρος ημών, ότι εστίν ότε το εκβεβλημένον ακάθαρτον πνεύμα "παραλαμβάνει μεθ' εαυτού επτά έτερα πνεύματα, πονηρότερα εαυτού", ομού μετ' αυτών εισέρχεται πάλιν εις τον άνθρωπον και "κατοικεί εκεί" εάν τον προηγούμενον "οίκον" αυτού εύρη σχολάζοντα, σεσαρωμένον και κεκοσμημένον" (Ματθαίος 12, 43-45, παράβαλλε Λουκάς 11, 24-26). Ουδείς εξ ημών επιθυμεί βεβαίως τα παρατιθέμενα επακόλουθα, αφού "γίνεται τα έσχατα τού ανθρώπου εκείνου χείρονα των πρώτων" (Ματθαίος 12, 45· παράβαλλε Λουκάς 11, 26). Αποποιούμεθα δηλαδή την αποφράδα προοπτικήν, όπως μεθ' έν κακόν ή μάλλον εν ακάθαρτον πνεύμα, το κακόν και το πνεύμα των ήδη υπαρχόντων σχισμάτων, επακολουθήσωσιν άλλα κακά και άλλα πονηρά δαιμόνια, τουτέστιν νέον τι σχίσμα, βαθύτερον και πλέον δυσθεράπευτον, ή και σχίσματα. Διό έτι και έτι εκδυσωπούμεν και καθικετεύομεν την Υμετέραν αγιωσύνην και αγάπην: πριν ή εφάπαξ κόψαι, τρις μετρήσατε!

Τον Σταυρόν και την σταύρωσιν της καθ' Υμάς Αγιωτάτης πρωτοθρόνου Εκκλησίας προσκυνούντες, εξ όλης της ψυχής δεόμεθα του Σταυρωθέντος και αναστάντος Κυρίου ημών, της Κεφαλής και του Νυμφίου της Εκκλησίας, του αρχηγού και Τελειωτού της πίστεως ημών, τού Επισκόπου των ψυχών ημών, τού Πρώτου και τού εσχάτου, της Αρχής και τού Τέλους των πάντων, τού Άλφα και τού Ωμέγα, χαρίσασθαι ρώμην τη Μητρί ημών Εκκλησία εις το μη υποκύψαι πιέσεσι και την άνωθεν σοφίαν εις το διαμείναι αυτήν αεί και εσαεί πιστήν προς εαυτήν, προς την Αποστολήν και διακονίαν αυτής. Ο σκοπός των υπό τού αντίχριστου εμφορουμένων δυνάμεων τού κόσμου και αιώνος τούτου είναι η διάλυσις τού είναι και τού έργου της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής τού Χριστού Εκκλησίας, ενώ ο σκοπός πάντων ημών, των ποιμένων της Εκκλησίας και αναξίων συλλειτουργών τού μόνου αρχιερέως και Ποιμενάρχου αυτής, Χριστού τού Κυρίου ημών, είναι η διακονία προς την θεανθρωπίνην και αγιοπνευματικήν Αποστολήν αυτής και η διαφύλαξις της ενότητος αυτής, δεδομένης και διατεταγμένης ημίν. Η Ορθόδοξος Εκκλησία είναι σήμερον ο μόνος Θεσμός, όστις περισώζει και περιφρουρεί επίσης την ενότητα όλων των Ορθοδόξων λαών, εσφραγισμένην δια τού αίματος των μαρτύρων και νεομαρτύρων. Συσταυρουμένη τω Χριστώ, αύτη ανίσταται εκάστοτε και άμα συνανίστησι τον κόσμον. Αύτη είναι η ελπίς και το μέλλον της ανθρωπότητος.

Εν τη αγάπη του Χριστού περιπτυσσόμενοι αδελφικώς την Υμετέραν Παναγιότητα, διατελούμεν

Υμέτερος εν Χριστώ αδελφός και συλλειτουργός

+ ο Πεκίου, Βελιγραδίου και Καρλοβικίου

πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας.