Και πάλιν στο μέσον τού Καλοκαιριού με τις ζέστες και τους καύσωνες εορτάζουμε την εορτή τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, δηλαδή τού βιολογικού θανάτου τής Παναγίας μας, αλλά και την μετάστασή της στους ουρανούς, καθώς επίσης και την διαρκή παρουσία της ανάμεσά μας. Ψάλλουμε στο Κοντάκιο με εορταστική και λαμπρά φωνή: «Τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν∙ ως γαρ ζωής μητέρα προς την ζωήν μετέστησεν». Είναι Μητέρα τής αληθινής ζωής που είναι ο Χριστός και μετέστη προς την ζωή, δεν μπόρεσε να την κρατήση ο τάφος και η νέκρωση.

Σε άλλο τροπάριο, στον Ειρμό τής ενάτης Ωδής ομολογούμε ότι η Υπεραγία Θεοτόκος υπάρχει ζωντανή, ότι έχουν νικηθή σε αυτήν οι όροι τής φύσεως και είναι «μετά θάνατον ζώσα», και γι’ αυτό, όπως ψάλλουμε σε άλλο Κοντάκιο είναι η ακαταίσχυντη «προστασία τών Χριστιανών».

Όλη η εκκλησιαστική παράδοσή μας αναγνωρίζει την ζωντανή παρουσία τής Υπεραγίας Θεοτόκου στην ζωή μας, ότι αυτή ακούει τις προσευχές μας, ανταποκρίνεται στα αιτήματά μας, μάς ξεκουράζει από τους διαρκείς πόνους μας, και μερικές φορές, ιδίως σε αγίους ανθρώπους, εμφανίζεται και τους ενισχύει. Ως δυνατό παράδειγμα είναι οι εμφανίσεις της, με πολλούς τρόπους, στον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης και με αυτόν τον τρόπο τού έδειχνε ότι τον προστατεύει. Αυτό το ξέρουν οι ευσεβείς Χριστιανοί και γι’ αυτό την επικαλούνται και σε δύσκολες περιπτώσεις τής ζωής τους την φωνάζουν «Παναγία μου, σώσε με»!

Όπως γνωρίζουμε, ο άνθρωπος έχει πολλές δυσκολίες, πολλές φοβίες και το βάθος όλων αυτών τών φόβων είναι η έλευση τού θανάτου που θεωρείται ως μια αποχώρησή μας και από αυτήν την ζωή, αλλά και από την ζωή τών αγαπημένων μας ανθρώπων. Φοβόμαστε κάθε αποχωρισμό, ιδιαιτέρως τον αποχωρισμό με τον θάνατο.

Αυτό απασχολεί τους ανθρώπους. Αν αναζητήσουμε και ερευνήσουμε όλες τις φοβίες μας, θα διαπιστώσουμε ότι στο βάθος τους κρύβεται ο φόβος τού θανάτου, που θεωρείται ως τέλειος αποχωρισμός. Και, βέβαια, πέρα από τον βιολογικό θάνατο είναι και ο λεγόμενος «ψυχογενής θάνατος» που δεν συνδέεται με την βλάβη τού σωματικού οργανισμού, αλλά με την πλήρη έλλειψη ελπίδας για την ζωή, και αυτό εκφράζεται με την θλίψη, την απελπισία, την ακηδία, την απόγνωση.

Είναι γνωστόν ότι ο άνθρωπος ξεχωρίζει από τους άλλους οργανισμούς από το ότι, ενώ γνωρίζει το αναπόφευκτο τού θανάτου, προσπαθεί με διαφόρους τρόπους να τον υπερβή ή να τον ξεχάση ή να τον ξεπεράση με την κοινωνική δημιουργικότητα. Τα ζώα, ενώ και αυτά είναι κάτω από το κράτος τού θανάτου, δεν έχουν την αίσθησή του, και το κυριότερο, δεν έχουν συνείδηση για να τον υπερβούν.

Το πρόβλημα, όμως, είναι ότι ο άνθρωπος που έχει την συνείδηση τού θανάτου και το κυριότερο που μπορεί να αποφασίση το πώς θέλει να πεθάνη, προσπαθεί να βρη τρόπους να τον ξεχάση, να τον απωθήση. Έτσι, ενώ ο θάνατος είναι ένα «δεδομένο τής ύπαρξής μας», αφού συμπλέκεται η ζωή με τον θάνατο, το θεωρούμε «ως πρόβλημα που χρειάζεται να λύσουμε» και μάλιστα να το λύσουμε όχι με τον Θεό, αλλά με την επιστήμη. Αυτό εκφράζεται με το να επιμηκύνουμε ή να παρατείνουμε την ζωή και με το να ζη κανείς ηδονιστικά και ευδαιμονιστικά. Αυτό το εξέφρασαν και το εκφράζουν διάφορα φιλοσοφικά συστήματα.

Μέσα στο πλαίσιο αυτό πολλοί εκπρόσωποι τής σύγχρονης τεχνολογίας ονειρεύονται μια «ψηφιακή αθανασία» και σύνθημά τους είναι «να σκοτώσουμε τον θάνατο». Και αυτό το επιχειρούν με την λεγόμενη «τεχνητή νοημοσύνη ή τεχνητή ευφυΐα». Έτσι, κάνουν λόγο για την «ψηφιακή αθανασία», και το εννοούν αυτό με το να μπορεί κανείς να ζη για πάντα έχοντας μεταφέρει τις σκέψεις του στον υπολογιστή, και έτσι να εξακολουθή ο άνθρωπος μετά θάνατον να επικοινωνή με αγαπημένους του ανθρώπους.

Αυτή, όμως, η προσπάθεια εγκυμονεί πολλούς κινδύνους από πλευράς ηθικής, ψυχολογικής, νομικής και ανθρωπίνης, αλλά κυρίως θεολογικής, γιατί επιχειρείται να κατασκευασθή ο «υπεράνθρωπος άνθρωπος» που θα ζη χωρίς Θεό.

Όμως, στην Εκκλησία ζούμε την εν Χριστώ αθανασία, ότι ο Χριστός είναι ζωντανός και επικοινωνεί με τους ανθρώπους που τον αγαπούν∙ η Εκκλησία είναι «σύνοδος ουρανού και γης», ζώντων και κεκοιμημένων∙ οι άγιοι ζουν «εν χώρα ζώντων» και έχουμε διαρκή επικοινωνία με την εν ουρανοίς Εκκλησία, σύμφωνα με τον λόγο τού Αποστόλου Παύλου: «Πανηγυρίζει και εκκλησία πρωτοτόκων εν ουρανοίς απογεγραμμένων, και κριτή Θεώ πάντων, και πνεύμασι δικαίων τετελειωμένων» (Εβρ. ιβ΄, 23). Στην Εκκλησία ζούμε σε μια μεγάλη οικογένεια, τής οποίας τα πρωτότοκα και μεγαλύτερα αδέλφια μας είναι στην ουράνια θεία Λειτουργία και έχουμε πνευματική επικοινωνία μαζί τους.

Πέραν τούτου στην Εκκλησία με τον αγώνα που κάνουμε παλεύουμε με κάθε θάνατο, ψυχικό, πνευματικό και βιολογικό, αποβάλλουμε τον φόβο τού θανάτου, και έτσι τον θάνατο τον θεωρούμε ως πνευματική αναγέννηση, βίωση τής αληθινής ζωής και αυτό ακριβώς συνιστά την θεραπεία μας.

Αγαπητοί αδελφοί,

Στην Εκκλησία, με τις εορτές τού Χριστού, τής Παναγίας και τών αγίων, ζούμε την εν Χριστώ αθανασία και γι’ αυτό δεν χρειαζόμαστε κάποια «ψηφιακή αθανασία». Γνωρίζουμε, όπως ψάλλουμε στην σημερινή εορτή, ότι ο θάνατος είναι κοίμηση, ύπνος, και δεν είναι τραγικός, αλλά ένδοξη κοίμηση.

Εύχομαι χρόνια πολλά, γεμάτα από αναστάσιμη ζωή.