Τελειότητα και ατέλεια

Γνωρίζουμε βέβαια ότι ο Θεός δεν έφτιαξε τον κόσμο τέλειο, αλλά "καλόν λίαν" (Γένεσις 1/α΄ 31), κάτι που υπολείπεται του τελείου. Και βεβαίως είναι εύκολο για τους πιστούς να καταλάβουν εδώ, ότι η τελειότητα έρχεται στον κόσμο μόνο με την τελειοποίηση του ανθρώπου, η οποία όμως απαιτεί τη δική του ελεύθερη βούληση προς αυτό. Γιατί πώς μπορεί κάποιος να τελειοποιηθεί, να ομοιάσει με τον ελεύθερο Θεό, αν δε επιθυμεί ο ίδιος ελεύθερα να μοιάσει;

Όμως υπάρχουν αφηγήσεις στην Αγία Γραφή, που ο λόγος μιας ατελούς Θεϊκής ενέργειας, δεν είναι πάντοτε τόσο προφανής. Μια τέτοια περίπτωση θα δούμε εδώ, και θα δείξουμε το λόγο μιας ατελούς ενεργείας του Χριστού.

Ας διαβάσουμε όμως πρώτα την ίδια την αφήγηση.

Η αφήγηση στο Μάρκος 8/η: 22 - 25

22 Και έρχεται εις Βηθσαϊδά, και φέρουσιν αυτω τυφλόν και παρακαλούσιν αυτόν ίνα αυτού άψηται.

23 και επιλαβόμενος της χειρός του τυφλού εξήγαγεν αυτόν έξω της κώμης, και πτύσας εις τα όμματα αυτού, επιθείς τας χείρας αυτω επηρώτα αυτόν ει τι βλέπει.

24 και αναβλέψας έλεγε· βλέπω τους ανθρώπους ως δένδρα περιπατούντας.

25 είτα πάλιν επέθηκε τας χείρας επί τους οφθαλμούς αυτού και εποίησεν αυτόν αναβλέψαι, και αποκατεστάθη, και ανέβλεψε τηλαυγώς άπαντας.

22 Και έρχεται στην Βηθσαϊδά, και του φέρνουν τυφλό και τον παρακαλούν να τον αγγίξει.

23 Και παίρνοντας το χέρι του τυφλού, τον έβγαλε έξω από την κωμόπολη, και αφού έφτυσε στα μάτια του, βάζοντας τα χέρια του σ' αυτόν, τον ρωτούσε αν βλέπει κάτι.

24 Και κοιτάζοντας έλεγε: "βλέπω τους ανθρώπους που περπατούν, σαν δένδρα".

25 Μετά πάλι έβαλε τα χέρια στα μάτια του και τον έκανε να ξαναδεί, και αποκαταστάθηκε, και τους είδε καθαρά όλους.

Τα προκαλούμενα ερωτήματα

Το παραπάνω εδάφιο, προκαλεί κάποιες απορίες:

Γιατί άραγε ο Χριστός δεν έκανε καλά τον τυφλό άμεσα; Γιατί τον έκανε καλά σε δύο φάσεις; Δεν ήξερε ως Θεάνθρωπος που ήταν, τι να κάνει για να τον κάνει άμεσα καλά; Ακόμα και αν ο Χριστός δεν χρησιμοποίησε τη Θεϊκή του παντογνωσία, είναι δυνατόν το Άγιο Πνεύμα να μη γνώριζε τι να κάνει, για να αποκαταστήσει άμεσα την όραση του ανθρώπου; Έπρεπε να τον ρωτήσει πρώτα ο Χριστός, για να του πει ότι δεν βλέπει ακόμα καλά, και μετά να ολοκληρώσει τη θεραπεία; Ή μήπως υπήρχε κάποιος βαθύτερος λόγος για αυτή την παράξενη θεραπεία δύο φάσεων;

Πράγματι! Υπήρχε κάποιος βαθύτερος λόγος. Και ο Παντογνώστης Θεός τίποτα δεν αφήνει στην τύχη. Ας αναλύσουμε λοιπόν τη σημασία αυτού του θαύματος:

Ο Θεός γνώριζε ότι αυτή η θεραπεία θα καταγραφεί στην Καινή Διαθήκη. Και γνώριζε επίσης ότι η Καινή Διαθήκη θα είναι πάντοτε για τους Χριστιανούς ένας χρήσιμος οδηγός της πνευματικής τους πορείας προς τη Θέωση. Φρόντισε λοιπόν, να δώσει (κατά τη συνήθειά  Του), μία ακόμα προφητική αφήγηση, που να δείχνει στους Χριστιανούς τις δύο φάσεις της Χριστιανικής θεραπείας προς τη Θέωση, που θα ακολουθούσε η Εκκλησία όταν θα λάμβανε το Άγιο Πνεύμα.

Ο Χριστός με τις δύο φάσεις της θεραπείας του τυφλού, έδωσε μια πρόγευση της θεραπείας που θα υφίσταντο οι άγιοι, στην πορεία τους προς τον Θεό. Πρώτη φάση της θεραπείας τους ο Φωτισμός, και μετά η Θέωση, που είναι η πλήρης θεραπεία. Αλλά ας τα δούμε αυτά πιο αναλυτικά:

Η πρώτη φάση της θεραπείας

Η Εκκλησία είναι πνευματικό ιατρείο, και η εν Χριστώ ζωή είναι ψυχοθεραπευτική διαδικασία. Χωρίς τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, οι άνθρωποι είναι πνευματικά τυφλοί. Βρίσκονται στο βασίλειο του σκότους. Όταν όμως μπουν στο δρόμο της θεραπείας, τα μάτια της ψυχής τους φωτίζονται, και μεταφέρονται στη βασιλεία του Θεού, στο βασίλειο του φωτός. Αυτό μας το περιγράφει πολύ όμορφα ο απόστολος Παύλος:

"12 ευχαριστούντες τω Θεω και πατρί τω ικανώσαντι ημάς εις την μερίδα του κλήρου των αγίων εν τω φωτί, 13 ος ερρύσατο ημάς εκ της εξουσίας του σκότους και μετέστησεν εις την βασιλείαν του υιού της αγάπης αυτού, 14 εν ω έχομεν την απολύτρωσιν, την άφεσιν των αμαρτιών" (Κολοσσαείς 1/α: 12-14).

Εδώ δείχνει ο Παύλος, ότι όσο ο άνθρωπος βρίσκεται δουλωμένος στην αμαρτία, βρίσκεται στην εξουσία του σκότους. Όταν όμως ο άνθρωπος καθαρίζεται από τις αμαρτίες, όταν δηλαδή περνάει το στάδιο της κάθαρσης, μεταβαίνει στη βασιλεία του Θεού", μπαίνοντας στο πρώτο στάδιο της θεραπείας του, στον φωτισμό του νοός.

Αυτό συμβόλισε ο Χριστός με την πρώτη φάση της θεραπείας του τυφλού. Η πρώτη φάση, ήταν να τον μεταφέρει από την εξουσία του σκότους, στο φως.

Όμως ο τυφλός ακόμα δεν έβλεπε καθαρά. Έβλεπε φως, όμως έβλεπε τους ανθρώπους συγκεχυμένους σαν δένδρα. Η θεραπεία του δεν ήταν ακόμα πλήρης.

Τη φάση του φωτισμού, η Αγία Γραφή την ονομάζει και "γνώση Θεού", όπως μπορούμε να δούμε από τα λόγια του αποστόλου Παύλου:

"Ο Θεός… ος έλαμψεν εν ταις καρδίαις ημών προς φωτισμόν της γνώσεως της δόξης του Θεού εν προσώπω Ιησού Χριστού" (Β΄ Κορινθίους 4/δ: 6).

Η λέξη: "γνώση", στην Αγία Γραφή σημαίνει επίσης και "ένωση", επειδή κάποιο πρόσωπο, το γνωρίζεις όταν ενώνεσαι με αυτό.  Αυτό για παράδειγμα φαίνεται στο εδάφιο Γένεσις 4/δ: 1: "Ο δε Αδάμ, εγνώρισεν Εύαν την γυναίκα αυτού.  Και συνέλαβε, και εγέννησε τον Κάιν…" Είναι η γνώση εξ εμπειρίας.

Η δεύτερη φάση της θεραπείας

Η λέξη "γνώση" σημαίνει "ένωση". Ομοίως, η λέξη: "επίγνωση" στην Αγία Γραφή, σημαίνει: "πληρέστερη ένωση", ή "επιπλέον ένωση", "γνώση πάνω στη γνώση".

Εκεί που άλλα χωρία αναφέρουν τη λέξη "τελειότητα" ως το Χριστιανικό στόχο, τα επόμενα χωρία χρησιμοποιούν για τον ίδιο λόγο τη λέξη: "επίγνωση":

"και ενδυσάμενοι τον νέον (άνθρωπον) τον ανακαινούμενον εις επίγνωσιν, κατ' εικόνα του κτίσαντος αυτόν". (Κολοσσαείς 3/γ΄ 10). Ο άνθρωπος λοιπόν, ανακαινίζεται στο βάπτισμα με στόχο την "επίγνωση", την πλήρη ένωση με το Θεό. Μάλιστα ο Παύλος αποκαλεί αυτούς που είναι ακόμα δούλοι της αμαρτίας: "νηπίους", και ξεκαθαρίζει ότι "το κατάντημα", "το τέλος", είναι "η επίγνωση". Εκεί πλέον ο άνθρωπος είναι "άνδρας τέλειος". Εκεί η θεραπεία του ανθρώπου φθάνει στο τέλος της, και είναι ο άνθρωπος τέλειος και έτοιμος για τη Θέωση. Λέει λοιπόν ο Παύλος:

"Προς καταρτισμόν των αγίων εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού, μέχρι κατανήσωμεν πάντες εις την ενότητα της πίστεως και της επιγνώσεως του υιού του Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού, ίνα μηκέτι ώμεν νήπιοι κλυδωνιζόμενοι και περιφερόμενοι…" (Εφεσίους 4/δ: 12-15).

Το παραπάνω χωρίο, αποδεικνύει πως το "κατάντημα", δηλαδή ο στόχος, η ολοκλήρωση της "τελειότητας", είναι η "επίγνωση".  Το ίδιο λέει και το επόμενο:

"ος πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι, και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν". (Α΄ Τιμόθεον 2/β΄ 4).

Όταν λοιπόν ο άνθρωπος φτάνει στην τελειότητα, τότε δεν έχει απλή γνώση, αλλά "επίγνωση", ως προϊόν της πλήρους ενώσεώς του με το Θεό. Και φυσικά αυτά ενεργούνται από το Άγιο Πνεύμα, που θεραπεύει τον άνθρωπο με τη δική του συνεργασία, και τον οδηγεί στο φωτισμό:

"...δώη υμίν πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως, εν επιγνώσει αυτού, πεφωτισμένους τους οφθαλμούς της καρδίας υμών εις το ειδέναι υμάς τις εστιν η ελπίς της κλήσεως αυτού, τις ο πλούτος της δόξης της κληρονομίας αυτού εν τοις αγίοις". (Εφεσίους 1/α: 17, 18).

Και θα τελειώσουμε αυτή την ανάλυση, με ένα ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ χωρίο, που δείχνει ξεκάθαρα τις δύο φάσεις της θεραπείας του ανθρώπου, σε πλήρη συνάφεια με τη θεραπεία του τυφλού από τον Χριστό. Λέει λοιπόν ο απόστολος Παύλος:

"Όταν δε έλθη το τέλειον, το εκ μέρους καταργηθήσεται.  Ότε ήμην νήπιος, ελάλουν ως νήπιος… ότε έγινα ανήρ, κατήργηκα τα του νηπίου.  Βλέπομεν γαρ άρτι δι εσόπτρου εν αινίγματι, τότε δε πρόσωπον προς πρόσωπον… άρτι γινώσκω εκ μέρους, τότε δε επιγνώσομαι καθώς και επεγνώσθην". (Α΄ Κορινθίους 13/ιγ: 8-12).

Παρατηρήστε την απόλυτη ταύτιση των λόγων του Παύλου, με το θαύμα της θεραπείας του τυφλού:

Στην αρχή ο τυφλός θεραπεύτηκε "εκ μέρους". Δεν είχε έρθει ακόμα "το τέλειον", η τέλεια θεραπεία. Έβλεπε φως, βρισκόταν "στο φωτισμό", όμως έβλεπε "αινιγματικά" τους ανθρώπους, "σαν δένδρα που περπατούσαν", έβλεπε μια θολή εικόνα, σαν μέσα από ένα "αινιγματικό έσοπτρο", ένα θολό κάτοπτρο της εποχής εκείνης, γιατί αν και έβλεπε φως, δεν είχε έρθει ακόμα "το τέλειον". Αυτά που έβλεπε ο τυφλός, τα "γνώριζε εκ μέρους". Έβλεπε κάτι συγκεχυμένους ανθρώπους που περπατούσαν, όμως δεν αναγνώριζε πρόσωπα. Είχε γνώση αυτών που έβλεπε, όμως ήταν μια ατελής γνώση.

Όταν όμως ο Χριστός ολοκλήρωσε τη θεραπεία του, ο πρώην τυφλός, είδε τέλεια. Πέρασε από τη γνώση στην επίγνωση. Τους ανθρώπους που στην πρώτη φάση του φωτισμού του, τους έβλεπε "ως δένδρα που περπατούσαν", τώρα πλέον τους έβλεπε: "πρόσωπον προς πρόσωπον" κατά τα λόγια του Παύλου, όπως πρόσωπο προς πρόσωπο επιγνώνται οι άνθρωποι τον Θεό μόλις φθάνουν στη θέωση.

Αυτό λοιπόν θέλησε να συμβολίσει ο Χριστός με τη θεραπεία του τυφλού. Γιατί στην Αγία Γραφή δεν υπάρχει τίποτα τυχαίο. Όσα φρόντισε ο Θεός να γραφτούν έχουν το λόγο τους. Και ο λόγος είναι να οδηγηθούν οι άνθρωποι στην ΕΠΙΓΝΩΣΗ του Θεού, μέσα από τη θεραπεία της Εκκλησίας εν Αγίω Πνεύματι.

Τέτοια συμβολικά σημεία στην Αγία Γραφή, όταν τα διαβάζουν άνθρωποι κακής προαίρεσης, κοροϊδεύουν τον Χριστό ως ανίκανο να θεραπεύσει τον άνθρωπο, και μένουν στο σκοτάδι της πλάνης. Όμως άνθρωποι καλής προαίρεσης, αναζητούν την απάντηση στην Εκκλησία Του, τη βρίσκουν και θεραπεύονται.

Ν. Μ.