Η Αγία Γραφή αναφέρει στο Κατά Ιωάννη κεφάλαιο 9 ότι, όταν ο Ιησούς είδε τον εκ γενετής τυφλό να επαιτεί στην είσοδο Του Ναού,  «6 …έπτυσε χαμαὶ και εποίησε πηλὸν εκ τον πτύσματος, και επέχρισε τον πηλὸν επὶ τους οφθαλμοὺς του τυφλού 7 και εἶπεν αυτώ· ύπαγε νίψαι εις την κολυμβήθραν του Σιλωάμ, ό ερμηνεύεται απεσταλμένος.»

Υπάρχει ένα σαφές μήνυμα σε αυτή την πράξη, που θα ήταν γνώριμο στους Φαρισαίους και σε όποιους παρακολουθούσαν, ειδικά σε εκείνους που γνώριζαν τα γραπτά των ραβίνων. Ήταν δε έθιμο στον εβραϊκό πολιτισμό να χρησιμοποιείται το σάλιο για την θεραπεία πληγής, και θα ήταν ακόμα καλύτερο αν το σάλιο ήταν του πρωτότοκου υιού του πατέρα του. Ορίστε δύο αποσπάσματα από την Γκεμάρα – ένας ραβινικός σχολιασμός στην εβραϊκή Μισνά.

Η Γκεμάρα λέει:  Ήταν κάποιος άνδρας που ήταν ενώπιον του Ραββίνου Χανίνα, που του είπε: «Γνωρίζω πως αυτός ο άνθρωπος είναι πρωτότοκος».  Ο Ραββίνος Χανίνα του είπε: «από πού το γνωρίζεις αυτό;»  Είπε στον Ραββίνο Χανίνα:  «Επειδή όταν πήγαινε κόσμος στον πατέρα του για να λάβουν θεραπεία για τους πάσχοντες οφθαλμούς τους, εκείνος τους έλεγε: «Πήγαινε στον υιό μου Σικάτ, επειδή εκείνος είναι πρωτότοκος και το σάλιο του θεραπεύει αυτή την πάθηση.

Κάπου αλλού λέει:

Ρωτάει η Γκεμάρα:  «Μήπως όμως είναι πρωτότοκο της μητέρας του;»  Η Γκεμάρα απαντά: «Είναι γνωστό ως έθιμο πως το σάλιο του πρωτότοκου ενός πατέρα θεραπεύει αυτή την πάθηση, ενώ το σάλιο του πρωτότοκου μιας μητέρας δεν θεραπεύει αυτή την πάθηση.»

Η Ραββινική λογοτεχνία επίσης δίδασκε πως η σίελος του Μεσσία θα θεράπευε κάποιον που ήταν τυφλός εκ γενετής.  Και φυσικά υπάρχει και η προφητεία του Ησαΐα στο κεφάλαιο 42, που είναι μια από τις πιο διάσημες προφητείες για τον Μεσσία, λέγοντας πως ο Μεσσίας θα είναι ένας Εκλεκτός που θα ανοίξει τους οφθαλμούς των τυφλών:  «6 εγώ Κύριος ο Θεός εκάλεσά σε εν δικαιοσύνη και κρατήσω τής χειρός σου και ενισχύσω σε και έδωκά σε εις διαθήκην γένους, εις φως εθνών 7 ανοίξαι οφθαλμούς τυφλών, εξαγαγείν εκ δεσμών δεδεμένους και εξ οίκου φυλακής καθημένους εν σκότει.»

Μέσω αυτού του θαύματος, ο Ιησούς κυριολεκτικά βροντοφώναξε το μήνυμα στους Φαρισαίους πως Εκείνος ήταν ο Πρωτότοκος Υιός του Πατρός, και πως ο Πατήρ Του Τον έστειλε, επίσης πως το έκανε αυτό χωρίς να πει κάποιον Λόγο. 

Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ στο Μοντέλο του 2^ου Ναού στο Μουσείο του Ισραήλ (το κόκκινο βέλος)

Χάρτης της Ιερουσαλήμ την εποχή της Καινής Διαθήκης

(κάτω δεξιά η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ)

Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ βρισκόταν στο νότιο μέρος της Κάτω Πόλεως, την Πόλη του Δαυίδ, στην Κοιλάδα των Τυροποιών.  Ήταν μια χειροποίητη δεξαμενή και η μοναδική πηγή νερού για την πόλη της Ιερουσαλήμ την εποχή αυτή, τροφοδοτούμενη από τα νερά της Πηγής Γεών με παράκαμψη μέσω της Σήραγγας του Εζεκία, κατασκευής του 8^ου αι. μ.Χ.

Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ είναι πολύ εμφανής στο Μοντέλο του 2^ου Ναού της Ιερουσαλήμ. Την εποχή του Χριστού οι φτωχοί και οι άρρωστοι έρχονταν εδώ για να λουσθούν. Έχει πολύ ενδιαφέρον πως ο Ιησούς είχε επιλέξει αυτόν τον τόπο να στείλει τον τυφλό (Ιω.9:6-7), δεδομένου πως  ήταν καταγεγραμμένο μέσα στα γραπτά του προφορικού Νόμου πως η δεξαμενή αυτή ήταν η «Κολυμβήθρα του Μεσσία».  Η Παλαιά Διαθήκη αρκετές φορές αναγνωρίζει σαφώς τον Μεσσία ως «Απεσταλμένο», η δε λέξη «Σιλωάμ» είναι το ίδιο στα εβραϊκά, και σημαίνει «απόστολος» ή «απεσταλμένος» (Ιω.9:7).

ΣΙΛΩΑΜ, ΚΟΛΥΜΒΗΘΡΑ (si'lo-am).

Η έκφραση «κολυμβήθρα του Σιλωάμ» εντοπίζεται τρεις φορές μέσα στην Γραφή:

Νεεμίας 3:15, «Την πυλήν δε της πηγής επεσκεύασε Σαλλούν»

Ησαΐας 8:6, «ο λαός ούτος απέβαλε τα ύδατα του Σιλωάμ τα ρέοντα ησύχως» 

Ιωάννης 9:7, «και είπεν αυτώ· ύπαγε νίψαι εις την κολυμβήθραν τού Σιλωάμ, ό ερμηνεύεται απεσταλμένος. απήλθεν ουν και ενίψατο, και ήλθε βλέπων.»

Αν συγκρίνουμε το Νεεμίας 3:15 με το 12:37 («επί πύλης τού αίν κατέναντι αυτών ανέβησαν επί κλίμακας πόλεως Δαυίδ εν αναβάσει τού τείχους επάνωθεν τού οίκου Δαυίδ και έως τής πύλης τού ύδατος κατά ανατολάς», βλέπουμε πως η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ, η κλίμακα που κατεβαίνει από την πόλη του Δαυίδ (το νότιο τμήμα του όρους του Ναού), καθώς και ο κήπος του βασιλιά ήσαν όλα σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους.

Ο Ιώσηπος συχνά αναφέρει την θέση Σιλωάμ, τοποθετώντας την στο τέρμα της Κοιλάδας των Τυροποιών (Πόλεμοι 5.4.1), αλλά έξω από το τείχος της πόλης (Πόλεμοι 5.9.4) όπου το παλαιό τείχος έγερνε ανατολικά (Πόλεμοι 5.6.1), και απέναντι από τον λόφο όπου ήταν ο βράχος Περιστερεών προς Ανατολάς (Πόλεμοι 5.12.2).  Από τις περιγραφές αυτές, είναι αρκετά φανερό πως ο Ιώσηπος αναφέρεται στην τοποθεσία της σημερινής Μπιρκέτ Σιλουάμ, από την άλλη πλευρά της Κοιλάδας των Κέδρων.

Πέραν αυτού, η αναφορά του Ευαγγελιστή (Ιω.9:7) του τυφλού τον οποίον έστειλε ο Ιησούς να πλυθεί στην Κολυμβήθρα του Σιλωάμ φαίνεται να δείχνει πως ήταν κοντά στον Ναό.  Από την δεξαμενή Σιλωάμ έφερναν νερό στον Ναό μέσα σε χρυσό δοχείο κατά την εορτή της Σκηνοπηγίας.  Ο Κύριός μας πιθανότατα να έδειχνε προς αυτήν όταν στεκόταν μέσα στον Ναό: «Εν δε τη εσχάτη ημέρα τη μεγάλη τής εορτής ειστήκει ο Ιησούς και έκραξε λέγων· εάν τις διψά, ερχέσθω προς με και πινέτω.  (Ιω.7:37).

Η Σήραγγα του Εζεκία

Η δεξαμενή Σιλωάμ τροφοδοτείται από αγωγό που είχε λαξευτεί  μέσα σε ατόφιο βράχο, σε μήκος περίπου 542 μέτρων, και που ξεκινά από την λεγόμενη Πηγή της Παρθένου (σχετ. En-rogel). Ο λόγος που είχε λαξευτεί είναι πρόδηλος.  Η Πηγή της Παρθένου είναι η μόνη πηγή φρέσκου νερού στην άμεση γειτονιά της Ιερουσαλήμ, και σε περίπτωση πολιορκίας ήταν σημαντικό, ο μεν εχθρός να στερηθεί την πρόσβαση σε αυτήν, ενώ τα νερά της να είναι διαθέσιμα για εκείνους που ζούνε μέσα στην πόλη.  Όμως η πηγή βρισκόταν σε υψηλότερο σημείο έξω από τα τείχη της πόλης, πάνω στον επικλινή γκρεμό που έβλεπε πάνω από την κοιλάδα των Κέδρων.  Οπότε, αναλόγως λαξεύτηκε ένας μακρύς διάδρομος μέσα στον βράχο, δια του οποίου η υπερχείλιση της πηγής μεταφερόταν μέσα στην Ιερουσαλήμ. Η ίδια η πηγή ήταν σκεπασμένη με λιθοδομή, ώστε να μπορεί να «σφραγίζεται» σε περίπτωση πολέμου. Το ότι ήταν έτσι σφραγισμένη το γνωρίζουμε από την αναφορά στο Β’ Παραλειπ. 32:3-4: «και εβουλεύσατο μετά τών πρεσβυτέρων αυτού και τών δυνατών εμφράξαι τα ύδατα τών πηγών, α ην έξω τής πόλεως, και συνεπίσχυσαν αυτώ. Και συνήγαγε λαόν πολύν και ενέφραξε τα ύδατα τών πηγών και τον ποταμόν τον διορίζοντα δια τής πόλεως λέγων· μη έλθη βασιλεύς Ασσούρ και εύρη ύδωρ πολύ και κατισχύση.»

Η ακόλουθη περιγραφή της σήραγγας και της επιγραφής της είναι του ταγματάρχη C. R. Conder (Palestine, pp. 27 ff.): 

«Η διαδρομή της διώρυγας είναι σπειροειδής, και το άλλο άκρο της κοντά στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ διευρύνεται σε ένα διάδρομο αξιοσημείωτου ύψους.  Μέσα από αυτή την διώρυγα τα ύδατα της πηγής ξεχύνονται βίαια μέσα στην δεξαμενή όποτε συμβεί η απότομη ροή. Το φθινόπωρο υπάρχει ένα διάλειμμα μερικών ημερών, ενώ τον χειμώνα η απότομη ροή μερικές φορές συμβαίνει δύο φορές την ημέρα. Ένα φυσικό σιφόνι από μια υπόγεια λεκάνη εξηγεί αυτή την ροή – όπως και στην περίπτωση του «Σαββατικού Ποταμού» της Βόρειας Συρίας.  Όταν συμβαίνει το φαινόμενο, τα στενότερα τμήματα του διαδρόμου γεμίζουν μέχρι την οροφή του.

«Ο διάδρομος αυτός είχε εξερευνηθεί από τους Δρ. Robinson, Sir Charles Wilson, Sir Charles Warren και άλλους, αλλά η επιγραφή πάνω στον βράχο κοντά στο στόμιο της σήραγγας δεν είχε εντοπισθεί, όντας τότε κάτω από την επιφάνεια του νερού.  Όταν βρέθηκε το 1880 από ένα αγόρι που είχε εισέλθει από το άκρο Σιλωάμ της σήραγγας, είχαν σχεδόν εξαφανισθεί τα γράμματα, από τα κρυσταλλικά ιζήματα ασβεστίου.  Ο καθηγητής Sayce, στην Παλαιστίνη τότε, έκανε ένα αντίγραφο και μπόρεσε να βρει το νόημα των γραμμάτων εκείνων.  Το 1881 ο Δρ. Guthe καθάρισε το κείμενο με ένα αραιό διάλυμα οξέως και μπόρεσα τότε, με την βοήθεια του αντιστράτηγου Mentell, R.E. να πάρουμε ένα σωστό αποτύπωμα.  Ήταν μια εργασία κοπιαστική που απαιτούσε υπομονή, καθ’ ότι σε δυο περιπτώσεις χρειάστηκε να μείνουμε στριμωγμένοι επί 3 ή 4 ώρες μέσα στο νερό για να μπορέσουμε να πάρουμε ένα τέλειο αντίγραφο του κάθε γράμματος, και μετά να επαληθεύσουμε τα αντίγραφα, εξετάζοντας το κάθε γράμμα με το κερί τοποθετημένο έτσι ώστε να ρίχνει το φως από τα δεξιά, αριστερά, πάνω και κάτω.  Αμειφθήκαμε, γνωρίζοντας πως στείλαμε σπίτι το πρώτο ακριβές αντίγραφο που δημοσιεύθηκε στην Ευρώπη, και μπορέσαμε να αποκαταστήσουμε πολλά αμφισβητούμενα σημεία που είχε εγείρει το ατελές αντίγραφο του κειμένου πριν καθαρισθεί.»

"Η ΕΠΙΓΡΑΦΗ SHILOAH (ΣΙΛΩΑΜ) Ή ΣΙΛΟΥΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙ ΓΡΑΦΗΣ ΠΟΥ ΒΡΕΘΗΚΕ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΤΟΥ ΕΖΕΚΙΑ." "ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΕΣ ΤΩΝ ΣΩΖΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΩΝ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΤΟΥ, ΓΡΑΜΜΕΝΗ ΣΤΑ ΕΒΡΑΪΚΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟ-ΕΒΡΑΪΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ, ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΣΗΡΑΓΓΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΒΙΒΛΙΚΟΥ ΑΦΗΓΗΜΑΤΟΣ"

Η επιγραφή καταγράφει μόνο την κατασκευή της σήραγγας·  ήτοι, πως είχε αρχίσει η εξόρυξη από τα δύο άκρα, πως οι εργάτες άκουγαν τον ήχο των αξίνων της άλλης ομάδας, καθοδηγούμενοι έτσι καθώς προχωρούσαν, και πως όταν διαπέρασαν τον βράχο, απείχαν ελάχιστα οι μεν από τους δε. 

Ο χαρακτήρας των γραμμάτων φαίνεται να δείχνει πως οι γραμματείς του Ιούδα είχαν συνηθίσει για μεγάλο διάστημα να γράφουν πάνω σε πάπυρο ή περγαμηνή.

Η ίδια η κολυμβήθρα είναι μια μακρόστενη δεξαμενή, εν μέρει λαξεμένη στον βράχο και εν μέρει χτιστή λιθοδομή, περίπου 16 μέτρα σε μήκος, 5,5 μέτρα σε πλάτος και 6 περίπου μέτρα σε βάθος.

Το νερό έχει μια παράξενη γεύση – κάπως υφάλμυρη – αλλά όχι δυσάρεστη, αν και γίνεται περισσότερο έτσι, καθώς προχωρά η ζεστή εποχή.

The Pool of Siloam in Jerusalem

Παλαιό σχέδιο της Κολυμβήθρας του Σιλωάμ

Σημερινή άποψη της Κολυμβήθρας του Σιλωάμ