• 1. Ευαγγέλιο του Ιούδα και Γνωστικοί

• 2. Γενικά περί Γνωστικισμού και ειδικά περί "Ευαγγελίου του Ιούδα"

• 3. Συγκεφαλαίωση των βασικών βλασφημιών του "Ευαγγελίου του Ιούδα"

• 4. Ο Ιούδας

• 5. Σημειώσεις

1. Ευαγγέλιο του Ιούδα και Γνωστικοί

Το ψευδεπίγραφο «Ευαγγέλιο του Ιούδα» το ανέφερε(1) στο έργο του «κατά των αιρέσεων» ο Άγιος Πατήρ της Ορθόδοξης Εκκλησίας Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου (σημερινή Λυών). Αναφέρει ότι ήταν το ευαγγέλιο μιας γνωστικής ομάδας, των Καϊνιτών. Το πρωτότυπο γράφτηκε από άγνωστο γνωστικό συγγραφέα για γνωστικούς, γύρω στο 160 μ.Χ.(2) Η κοπτική μετάφραση που διασώζεται είναι περίπου του 4ου αιώνα μ.Χ. Το ευαγγέλιο του Ιούδα κάνει αναφορά στον Σηθ. Σύμφωνα με τη θεόπνευστη Βίβλο, ο Σηθ είναι ο τρίτος γιος του Αδάμ και της Εύας, που γεννήθηκε μετά το τραγικό γεγονός της αδελφοκτονίας του Άβελ από τον Κάιν. Με βάση τον Σηθιανισμό (ρεύμα γνωστικό) τα ανθρώπινα όντα που έχουν λάβει γνώση του Θεού ανήκουν στη γενιά του Σηθ. Όποιος ανήκει στη γενιά του Σηθ αποτελεί μέλος της πεφωτισμένης ανθρωπότητας.

Σύμφωνα με το κείμενο, αλλά και με τον γνωστικισμό, ο Ιησούς δεν είναι ένας σωτήρας που πεθαίνει για να σώσει τον κόσμο από την αμαρτία. Οι γνωστικοί πίστευαν στην αστρολογία, στη μοίρα και στην μετενσάρκωση. Συγκεκριμένα στο εν λόγω κείμενο ο Ιησούς μεταφέρει την πλατωνική αντίληψη ότι κάθε άνθρωπος έχει το δικό του αστέρι και ότι η μοίρα των ανθρώπων συνδέεται με τα άστρα. Κατά το ευαγγέλιο του Ιούδα (αλλά και σύμφωνα με τα πιστεύω των Σηθιανών και Καϊνιτών) ο Χριστός είναι η φανέρωση του Σηθ στον κόσμο.

2. Γενικά περί Γνωστικισμού και ειδικά περί "Ευαγγελίου του Ιούδα"

Υπήρχαν πολλές γνωστικές θρησκείες που διέφεραν μεταξύ τους σε πολλά ζητήματα. Ο όρος γνωστικισμός προέρχεται από την ελληνική λέξη «γνώσις». Γνωστικοί είναι εκείνοι που είναι «μέσα στη γνώση». Γνωρίζουν μυστικά και απόκρυφα πράγματα που μπορούν να τους χαρίσουν τη σωτηρία. Για τους γνωστικούς, κάποιος σώζεται όχι επειδή πιστεύει στο Χριστό και ζει σύμφωνα με το θέλημά Του, αλλά επειδή γνωρίζει την κρυμμένη (απόκρυφη) αλήθεια, που δεν γνωρίζει η μεγάλη μάζα. Επίσης πιστεύουν πως αυτή τη γνώση δεν μπορούν όλοι να τη διδαχτούν, αλλά μόνο κάποιοι επίλεκτοι. Αντίθετα, σύμφωνα με τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας δεν υπάρχουν κρυφά δόγματα και δεν σώζονται λίγοι, αλλά όλοι μπορούν να σωθούν, εφόσον το θελήσουν.

Γνωστική κοσμολογία - κοσμογονία: Οι γνωστικοί έχουν αναπτύξει πολύπλοκους και αντιφατικούς μύθους για τη δημιουργία του κόσμου. Είναι τόσο τυφλωμένοι από τις πλανεμένες κακοδοξίες τους που γράφουν ανοησίες. Ώρες - ώρες παθαίνει κανείς πονοκέφαλο για να βγάλει νόημα από τα γνωστικά κείμενα και ευαγγέλια. Τα διακρίνει αντιφατικότητα, παράνοια, ελιτισμός, μυθολογικά στοιχεία κλπ.

Σύμφωνα με το γνωστικισμό η (καλή) υπέρτατη θεότητα είναι εντελώς απομακρυσμένη από τον κόσμο, με την έννοια ότι είναι αποκλειστικά πνεύμα, χωρίς υλικές πλευρές ή ιδιότητες. Αυτό το θεϊκό ον παρήγαγε πολλούς απογόνους γνωστούς ως αιώνες(3), οι οποίοι, όπως και το ίδιο ήταν πνευματικές οντότητες. Αρχικά υπήρχε μόνο αυτό το θεϊκό βασίλειο που κατοικούσαν ο Θεός και οι αιώνες του. Όμως συνέβη μία κοσμική καταστροφή κατά την οποία ένας απ' αυτούς τους αιώνες εξέπεσε από το θεϊκό βασίλειο, οδηγώντας στη δημιουργία άλλων θεϊκών όντων, τα οποία επομένως έκαναν την εμφάνισή τους έξω από τη θεϊκή σφαίρα. Αυτά τα ελάσσονα θεϊκά όντα δημιούργησαν τον υλικό κόσμο μας.

Σύμφωνα με το ευαγγέλιο του Ιούδα οι θεότητες που είναι υπεύθυνες γι' αυτόν τον κόσμο είναι ο Ελ(4), ο Νεμβρώ ή Γιαλνταμπαώθ(5) και ο Σακλάς(6). Αυτές είναι οι τρεις κατώτερες θεότητες που έφτιαξαν τον κόσμο που ζούμε. Η θεότητα Σακλάς (ανόητος) είναι που δημιουργεί τους ανθρώπους κατ' εικόνα του.

Ούτε λίγο, ούτε πολύ, οι γνωστικοί λένε πως η δημιουργία του κόσμου που ζούμε είναι ένα «σφάλμα γέννας»!(7) Έκαναν τον κόσμο έναν τόπο παγίδευσης των «σπινθήρων» της θεότητας, τους οποίους («σπινθήρες») αιχμαλώτισαν για να τους εγκαταστήσουν εντός των ανθρωπίνων σωμάτων. Με άλλα λόγια, μερικοί άνθρωποι έχουν εντός τους, στον πυρήνα τους, ένα στοιχείο του Θείου. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν θνητές ψυχές, αλλά αθάνατες ψυχές, που είναι προσωρινά φυλακισμένες σ' αυτό το άστατο και θλιβερό βασίλειο της ύλης. Κι αυτές οι ψυχές πρέπει να δραπετεύσουν, να επιστρέψουν στο θεϊκό βασίλειο απ' όπου προήλθαν. Οι μύθοι που αφηγούνται οι ποικίλες ομάδες των γνωστικών διέφεραν πολύ μεταξύ τους σε πολλές από τις λεπτομέρειές τους. Κι αυτοί οι μύθοι δεν είναι τίποτα χωρίς τις λεπτομέρειές τους.

Αυτός ο κόσμος δεν είναι δημιούργημα του μοναδικού και αληθινού Θεού, αλλά μιας κατώτερης θεότητας, του Θεού της Παλαιάς Διαθήκης!!! Επικίνδυνος ελιτισμός! Σύμφωνα με τα ψυχώλεθρα δόγματα των γνωστικών υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων. Το πρώτο είναι αυτοί που είναι παγιδευμένες θεότητες και πρέπει να αποδράσουν(8). Το δεύτερο είναι οι άλλοι που είναι δημιουργήματα του κατώτερου Θεού(9). Ο γνωστικισμός εμπνέεται από τον Διάβολο με σκοπό να δημιουργήσει ένα είδος αντιστραμμένου χριστιανισμού. Όλα τα πρόσωπα της εβραϊκής και χριστιανικής ιστορίας που στράφηκαν κατά του Θεού(10) ήταν εκείνοι που είδαν την αλήθεια και κατανόησαν τα μυστικά που είναι αναγκαία για τη σωτηρία.

Στο ευαγγέλιο του Ιούδα, ο Ιούδας είναι ο μόνος μαθητής που καταλαβαίνει ποιος είναι πράγματι ο Ιησούς(11) και ο μόνος στον οποίο ο Ιησούς παραδίδει την απόκρυφη αποκάλυψη που οδηγεί στη σωτηρία. Στα κανονικά όμως ευαγγέλια ο ίδιος ο Ιησούς λέει: «Αλλοίμονο στον άνθρωπο εκείνο (εννοεί τον Ιούδα) που γίνεται όργανο για να παραδοθεί ο υιός του ανθρώπου. Θα ήταν πιο συμφέρον γι' αυτόν να μην είχε γεννηθεί ο άνθρωπος αυτός» (Κατά Ματθαίον, κεφ. 26, στιχ. 24/ Κατά Μάρκον, κεφ. 14, στιχ. 21/ Κατά Λουκάν, κεφ. 22, στιχ. 22). Επιπλέον, τονίζουμε ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχουν απόκρυφα και μυστικά δόγματα. Ο Τριαδικός Θεός είναι Φως, άρα και τα αποκεκαλυμμένα δόγματά Του φανερά και για όλους(12). Οποιοσδήποτε έχει πρόσβαση στην Αλήθεια. Βέβαια, ο κάθε πιστός, ανάλογα με την προσπάθειά του, κατανοεί όλο και καλύτερα τις ψυχοσωτήριες αλήθειες της Ορθοδοξίας.

3. Συγκεφαλαίωση των βασικών βλασφημιών του "Ευαγγελίου του Ιούδα"

Συγκεφαλαιώνοντας ορισμένα βασικά θεολογικά ζητήματα του βλάσφημου αυτού «ευαγγελίου» έχουμε:

1. Ο δημιουργός αυτού του κόσμου δεν είναι ο Ένας Τριαδικός Θεός.

2. Ο κόσμος μας είναι ένας δαιμονικός τόπος από τον οποίο πρέπει να αποδράσουμε.

3. Ο Χριστός δεν είναι Θεός ισότιμος με τον Πατέρα, απλά είναι μία θεϊκή οντότητα που μπορούσε να πάρει όποια μορφή ήθελε(13).

4. Δεν υπάρχει ανάγκη συμφιλίωσης με το δημιουργό του κόσμου, που δεν είναι παρά ένας αιμοδιψής αντάρτης. Αντιθέτως αυτό που χρειάζεται είναι να ξεφύγουμε απ' αυτόν τον κόσμο και το δημιουργό του (τυχόν διερχόμενοι κομήτες σαν τον Hale - Bobe και κοκτέιλ κυανίου είναι καλοδεχούμενα!!!...). Ο θάνατος του Ιησού είναι η δική του απόδραση.

5. Στο ευαγγέλιο αυτό δεν υπάρχει Ανάσταση. Ο Ιησούς δεν ανασταίνεται από τους νεκρούς. Γιατί να το κάνει άλλωστε; Το όλο ζήτημα της σωτηρίας έγκειται στο να μπορέσουμε να δραπετεύσουμε απ' αυτόν τον υλικό κόσμο. Η ανάσταση ενός νεκρού σώματος φέρνει τον άνθρωπο πίσω στον κόσμο του δημιουργού, πράγμα που θεωρείται κακό από τους γνωστικούς!

6. Όσοι δεν είναι γνωστικοί (δεν έχουν το «θείο σπινθήρα»(14)) με τον βιολογικό τους θάνατο θα πάψουν να υπάρχουν. Δηλαδή, δεν υπάρχει Παράδεισος και Κόλαση.

7. Στη σκηνή της προδοσίας ο Ιησούς δεν είναι στον κήπο της Γεθσημανή, αλλά στον «ξενώνα» (όπου έλαβε χώρα ο Μυστικός Δείπνος).

4. Ο Ιούδας

Η ασχετοσύνη, η άγνοια, η σύγχυση, η αμάθεια, η έλλειψη ερευνητικού και επιστημονικού πνεύματος από κατά καιρούς «διεθνείς ερευνητές κύρους» είναι πραγματικά απίστευτη. Βρίσκουν αντιφάσεις στην Αγία Γραφή όταν δεν υπάρχουν. Βλέπουν - ή θέλουν να βλέπουν - παντού φαντάσματα (αντιφάσεις). Μία «αντίφαση» αφορά και το θάνατο του Ιούδα. Μας λένε, λοιπόν, αυτοί οι επιστήμονες - ερευνητές (ο Θεός να τους κάνει επιστήμονες και ερευνητές) ότι ο Ματθαίος αναφέρει πως ο Ιούδας πέθανε αφού αυτοαπαγχονίστηκε, ενώ οι Πράξεις των Αποστόλων ότι πέθανε πρηνής με την κοιλιά και τα σπλάγχνα χυμένα έξω. ΚΑΜΙΑ ΑΝΤΙΦΑΣΗ!!! Ο ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει ότι ο Ιούδας, μετά την προδοσία του Θεανθρώπου, «αφού πέταξε τα αργυρά νομίσματα στον περίβολο του ναού, αναχώρησε και πήγε και κρεμάστηκε» (κατά Ματθαίον, κεφ. 27, στιχ. 5). Δεν λέει ότι πέθανε κρεμασμένος. Οι Πράξεις συμπληρώνουν τη διήγηση, αναφέροντας ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης «όταν κρεμάστηκε, έπεσε απ' εκεί που κρεμάστηκε, με το πρόσωπο κατά γης και έπαθε διάρρηξη στο μέσον του σώματος και χύθηκαν έξω όλα τα σπλάγχνα του» (Πράξεις, κεφ. 1, στιχ. 18).

Άρα, λαμβάνοντας υπόψη και τα δύο αυτά χωρία της Καινής Διαθήκης, μπορούμε να πούμε ότι ο Ιούδας κρεμιέται ο ίδιος με σχοινί σε κάποιο δένδρο και την ώρα που το σχοινί τον πνίγει, σπάει το σχοινί ή το κλαδί του δένδρου (ίσως από το βάρος ή τους σπασμούς του σώματος). Έτσι, πέφτει στο έδαφος πρηνής και «ανοίγει στα δύο» (πιθανόν από χτύπημα σε βράχο ή σε μεγάλη πέτρα), οπότε το πιο πιθανό είναι ότι πεθαίνει πλέον από ακατάσχετη αιμορραγία.

Που υπάρχει, λοιπόν, αντίφαση; Αντίφαση θα υπήρχε αν ο ευαγγελιστής Ματθαίος έλεγε πως ο Ιούδας πέθανε κρεμασμένος. Άλλη μία φορά αποδεικνύεται πως η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά. Κι ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες.

Πολλοί ρωτούν: «Τι φταίει ο Ιούδας; Αφού ο Ιησούς έπρεπε να θυσιαστεί, ο Ιούδας επιτέλεσε «θείο έργο». Γιατί τον ενοχοποιείτε;»

Κατ' αρχήν η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έστησε κανένα δικαστήριο που να ενοχοποιεί τον Ιούδα. Μόνος του δικάστηκε ο Ιούδας. Απλά, στιγματίζει την πράξη του Ιούδα και τον χαρακτηρίζει μέσα από αυτή. Αν είναι δυνατό να γίνει προδοσία κάποιου ανθρώπου (πόσο μάλιστα του Θεανθρώπου) και να την χαρακτηρίσουμε «θείο έργο», υπό οποιεσδήποτε συνθήκες κι αν γίνει αυτή. Εξάλλου, ο Ιούδας ήταν τυφλωμένος από το πάθος της φιλαργυρίας, και δεν δίστασε μόλις του προσέφεραν χρήματα να προδώσει ακόμη και τον Διδάσκαλό του. Να του πούμε λοιπόν και μπράβο από πάνω!

Η προδοσία, όμως, δείχνει και την μεγάλη αχαριστία του Ιούδα απέναντι στον Κύριο. Διότι ο Κύριος, μολονότι γνώριζε ότι θα τον πρόδιδε, δεν τον αποξένωσε από τον όμιλο των αποστόλων, τον θεωρούσε απόστολό Του όπως και τους άλλους. Ούτε στέρησε από αυτόν το χάρισμα να θεραπεύει ασθενείς, που είχαν οι άλλοι απόστολοι (Κατά Ματθαίον, κεφ. 10, στιχ. 1 - 5). Επιπλέον, δεν τον απομάκρυνε από το τραπέζι, όταν δείπνησε με τους αποστόλους στον Μυστικό Δείπνο (Κατά Ματθαίον, κεφ. 26, στιχ. 20 - 29/ Κατά Μάρκον, κεφ. 14, στιχ. 17 - 21/ Κατά Λουκάν, κεφ. 22, στιχ. 14 - 23). Ακόμα και τα πόδια του έπλυνε ο Χριστός, τότε, όπως έπλυνε και τα πόδια των υπολοίπων (Κατά Ιωάννην, κεφ. 13, στιχ. 1 - 20).

Επιπλέον, ο Ιούδας, μετά την προδοσία, δεν επέλεξε για τη σωτηρία του την οδό της μετανοίας που οδηγεί στη Ζωή, δηλαδή τον Χριστό, αλλά το μονόδρομο της Κόλασης, την αυτοκτονία, τον Θάνατο. Ένας επιπρόσθετος λόγος για τον οποίο ο Ιούδας κολάστηκε είναι αυτός. Δεν ζήτησε συγγνώμη και άφεση από τον Χριστό. Και ο Απόστολος Πέτρος αρνήθηκε τρεις φορές τον Χριστό, αλλά μετανόησε, έκλαψε πικρά για την πράξη του αυτή και πήρε άφεση από τον ίδιο τον Ιησού, μετά την Ανάσταση(15). Βέβαια, ο Ιούδας ομολόγησε στους Αρχιερείς ότι αμάρτησε και μεταμελήθηκε, αλλά άλλο μεταμέλεια και άλλο μετάνοια. Ο Ιούδας απλώς αισθάνθηκε τύψεις συνειδήσεως. Η μεταμέλειά του ήταν το αποτέλεσμα του φόβου, της αγωνίας και του πανικού. Δεν ανησυχεί και δεν λυπάται για τον Χριστό (αν συνέβαινε αυτό δεν θα τον πρόδιδε κιόλας), αλλά για τον εαυτό του. Ο εγωισμός δεν τον αφήνει ν' αντικρύσει το βλέμμα της θεϊκής αγάπης, που ατενίζει γεμάτο συμπάθεια από το ύψος του Σταυρού και αντικρίζει το τρομερό χάος της αβύσσου. Απελπισμένος κλείνεται στον εαυτό του, για να φυλακιστεί για πάντα στη διπλή κόλαση της εγωπάθειας και του Αιωνίου Ταρτάρου.

Όπως σημειώνει και ο Ζιγαβηνός: «Κατάλαβε το κακό που έκανε και μετάνιωσε και το ομολόγησε. Δεν ζήτησε όμως συγγνώμη από τον μόνο, που μπορούσε να του την δώσει. Έπρεπε να καταφύγει στον ανεξίκακο Κύριο. Δεν το έκανε. Κατέφυγε στον θάνατο, για να απαλλαγεί όσο το δυνατόν συντομότερα από την αξιοκατάκριτη κι οδυνηρή ζωή του». Να, γιατί η μετάνοιά του δεν ήταν αληθινή. Ήταν ψεύτικη. Η λύπη του αρρωστημένη. Δεν ήταν η «κατά Θεόν λύπη» που «μετάνοιαν εις σωτηρίαν αμεταμέλητον κατεργάζεται». Ήταν δυστυχώς η «του κόσμου λύπη, που θάνατον κατεργάζεται» (Β΄ προς Κορινθίους, κεφ. 7, στιχ. 10). Είχε εγκαταλείψει πεισματικά και οικιοθελώς τον Θείο Διδάσκαλο και τη σωτηρία του και είχε παραδοθεί ολοκληρωτικά στον Σατανά (Κατά Λουκάν, κεφ. 22, στιχ. 3/ Κατά Ιωάννην, κεφ. 13, στιχ. 2)

Όσον αφορά το ρόλο του Ιούδα Ισκαριώτη στο σχέδιο της σωτηρίας των ανθρώπων, λέμε απλά πως ο Ιησούς, έτσι κι αλλιώς ΕΚΟΥΣΙΩΣ ΕΠΑΘΕ. Και χωρίς τον Ιούδα, ο Ιησούς σε κάποια χρονική στιγμή θα παραδινόταν, όταν αυτός ως Θεός το έκρινε. Το γεγονός ότι ο Θεός χρησιμοποιεί κακόβουλους ανθρώπους για να βγει τελικά καλό, δεν σημαίνει πως ο Θεός τους έχει προγραμματίσει γι' αυτό. Ο Θεός ως παντογνώστης, γνωρίζει τα πάντα, ακόμη και που θα κατέληγε με την ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ του ο Ιούδας. Ο Θεός λοιπόν προγνωρίζει, δεν προορίζει.

Κλείνοντας να τονίσουμε ότι τα μόνα αληθινά, αξιόπιστα ιστορικά και θεόπνευστα είναι τα βιβλία της Αγίας Γραφής των Ορθοδόξων. Μία έρευνα σφαιρική και σε βάθος θα σας πείσει για του λόγου το αληθές.

 

Πάσχα 2006 μ. Χ.

Κωνσταντίνος Γερ. Μπαρλάς

Χρήστος Λαμπ. Μουσελίμης


 

5. Σημειώσεις

1. Γύρω στο 180 μ.Χ. Επιπλέον, υπάρχουν πολλοί ερευνητές που αμφισβητούν ότι το ευαγγέλιο του Ιούδα του κώδικα Τσάκος ταυτίζεται με το ευαγγέλιο του Ιούδα που αναφέρει ο Επίσκοπος Ειρηναίος στο έργο του.

2. Kαι φυσικά όχι από τον Ιούδα, αφού την χρονιά αυτή είχαν ήδη παρέλθει πάνω από 100 χρόνια από το θάνατό του.

3. Στους γνωστικούς η λέξη αιώνας δεν έχει την έννοια της χρονικής περιόδου.

4. Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης.

5. Ένας αιματοβαμμένος αντάρτης.

6. Ένας ανόητος.

7. Accident of birth.

8. Παρόμοιες ιδέες είχαν τα μέλη από κάποιες καταστροφικές λατρείες, τα οποία αυτοκτόνησαν για να αποδράσουν, π.χ. Πύλη του Ουρανού.

9. Πώς λέμε «παιδιά ενός κατώτερου Θεού»;

10. Ο Κάιν, οι κάτοικοι των Σοδόμων και των Γομόρρων, ο Ησαύ, ο Κορέ, ο Ιούδας ο Ισκαριώτης.

11. Κατά το ευαγγέλιο του Ιούδα ο Ιησούς δεν είναι ο μονογενής Υιός του Θεού, το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, που έγινε άνθρωπος, θυσιάστηκε και μας ελευθέρωσε από τη δυναστεία της αμαρτίας και του θανάτου με τα πάθη και την Ανάστασή Του.

12. Στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιο (κεφ. 18, στιχ.20) ο Ιησούς απευθυνόμενος στον Άννα, είπε: «Εγώ φανερά μίλησα στον κόσμο και κρυφά δεν είπα τίποτε».

13. Δεν είχε πραγματικό σαρκικό σώμα, αλλά δοκητό, δηλαδή εικονικό, φαινομενικό (αίρεση δοκητισμού).

14. Πιο συγκεκριμένα στο ευαγγέλιο του Ιούδα, ο Ιησούς εξηγεί ότι υπάρχουν δύο είδη ανθρώπων: αυτοί στα σώματα των οποίων έχει δοθεί προσωρινά ένα δανεικό πνεύμα από τον Αρχάγγελο Μιχαήλ κι αυτοί στους οποίους ο Αρχάγγελος Γαβριήλ έχει παραχωρήσει αιώνια πνεύματα αδάμαστα! (Μία χωρίς νόημα, δαιμονικής έμπνευσης θεολογία του χάους και της κακοδοξίας).

15. Κατά Ιωάννην, κεφ. 21, στιχ. 15-18.