Ο Θεός αποκαλύπτει τον Εαυτό Του στους θεουμένους και οι Θεούμενοι μεταφράζουν με την λογική τους την αποκάλυψη στην γλώσσα τους.

«Εάν ο Θεός ομιλούσε με ανθρώπινη γλώσσα, τότε την ημέρα της Πεντηκοστής δεν θα άκουγε καθένας στην δική του διάλεκτο, που είναι τα μυστήρια του Θεού της Πεντηκοστής, που είναι η εμπειρία της Θεώσεως. Στην εμπειρία της Θεώσεως, της φανερώσεως του Θεού, εμπνέεται η λογική του ανθρώπου που μεταφράζει την εμπειρία στην γλώσσα του, δηλαδή. Αυτή η θεοπνευστία είναι που εμπνέει καθέναν με τα δικά του τα νοήματα».

Η εμπειρία του φωτισμού και της Θεώσεως μεταδίδεται γραπτώς και προφορικώς, όσον μπορεί να εκφρασθή.

«Κάθε φορά που επαναλαμβάνεται η Πεντηκοστή, έχουμε την ύψιστη μορφή θεοπνευστίας είτε γραφή είτε όχι. Μπορεί να είναι άγραφος η θεοπνευστία. Μπορεί ένας να έχη την εμπειρία αυτή και να μην γράψη τίποτε. Ο άλλος έχει την εμπειρία και γράφει. Ένας άλλος, ο οποίος έχει την εμπειρία μόνο του φωτισμού και όχι της Θεώσεως, και αυτός γράφει και εκείνο είναι φωτισμένο, δηλαδή».

Οι Θεούμενοι λέγονται Προφήτες, τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη. Η θεοπτική αυτή εμπειρία μεταβιβάζεται με την χρησιμοποίηση της γλώσσας.

«Οι Πατέρες, όταν μιλάνε για την εμπειρία της Θεώσεως των Προφητών, είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν κάποια γλώσσα για να μεταβιβάσουν το μήνυμα της Θεώσεως και του φωτισμού από αυτούς που έχουν αυτήν την εμπειρία σε αυτούς που δεν έχουν την εμπειρία».

Λόγω των αναγκών κάθε εποχής και, κυρίως, επειδή οι αιρετικοί αλλοιώνουν την Ορθόδοξη θεολογία, οι Θεούμενοι «μεταφράζουν» την εμπειρία που απέκτησαν με την Χάρη του Αγίου Πνεύματος σε όρους, εικόνες και ονόματα που λαμβάνουν από την κτίση. Και όταν καταγράφεται η εμπειρία και τότε δεν μπορεί να αντικατασταθή η αποκάλυψη και η εμπειρία της Θεώσεως.

«Τα νοήματα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης ποτέ δεν αντικαθιστούν ούτε την αποκάλυψη, ούτε την εμπειρία της Θεώσεως. Αλλά δακτυλοδεικνύουν την οδό που πρέπει να διανύση ο άνθρωπος για να φθάση από την κάθαρση στον φωτισμό και στην θέωση. Αυτός είναι ο σκοπός των νοημάτων της Παλαιάς και τής Καινής Διαθήκης. Δεν έχουν κανέναν άλλο σκοπό».

Οι Θεούμενοι μεταφέρουν την εμπειρία τους προφορικώς ή γραπτώς στα πνευματικά τους παιδιά, για να τα οδηγήσουν στην βίωση τής ίδιας εμπειρίας. Αυτός είναι ο πυρήνας της Ορθοδόξου παραδόσεως.

«Η ουσία της παραδόσεως είναι η μετάδοση αυτής της εμπειρίας».