Ομολογούμε  στο  Σύμβολο  τής  Πίστεώς  μας  και  λέμε  «εις  μίαν, αγίαν, καθολικήν  και  αποστολικήν  Εκκλησίαν». Πιστεύουμε  αλλά  συγχρόνως  ελπίζουμε  και  ευχόμαστε  «εις  μίαν  αποστολικήν  Εκκλησίαν». Αλλά  πώς  έγινε  και  πώς  επιτυγχάνεται  αυτό  με  την  Εκκλησία;  Αυτό  έχει  την  αρχή  του  με  την  Πεντηκοστή, όταν  κατήλθε  το  Άγιο  Πνεύμα  στους  Αποστόλους  και  όταν  άρχισε  να  πραγματοποιείται  η  υπόσχεση  τού  Κυρίου  σ'  αυτούς  που  τους  είπε:  «Όταν  δε  έλθη  Εκείνος, το  Πνεύμα  τής  αληθείας, οδηγήσει  υμάς  εις  πάσαν  την  αλήθειαν»  (Ιω. 16,13).

Έτσι  μια  από  τις  πρώτες  βασικότερες  μαρτυρίες  αυτού  τού  γεγονότος  έχουμε  την  απόφαση  τής  Αποστολικής  Συνόδου  τών  Ιεροσολύμων  (49  μ.Χ.), όπου  διακηρύσσεται  ρητώς:  «Έδοξε  γαρ  τω  Αγίω  Πνεύματι  και  ημίν...»  (Πράξ. 15,28), δηλαδή  εφάνη  καλό  και  ορθό  και  αποφασίστηκε  από  το  Άγιο  Πνεύμα  και  από  εμάς. Αυτό  και  αυτό. Εδώ  έχουμε  μία  αυτομαρτυρία  τών  συμμετασχόντων  στη  Σύνοδο  Αποστόλων  περί  τής  παρεμβάσεως  και  τού  φωτισμού  τού  Αγίου  Πνεύματος. Και  προβάλλει  αυθορμήτως  το  ερώτημα, ποια  σύνοδος  σήμερα  παρέχει  αυτήν  την  αυτομαρτυρία  και  βεβαιότητα  στους  πιστούς;

Αλλά  και  κατά  τους  μετέπειτα  χρόνους, όταν  ανέκυπταν  διάφορα  ζητήματα μεταξύ  τών  χριστιανών, τα  οποία  αφορούσαν  την  ευσέβεια, την  εκκλησιαστική  οργάνωση  και  ευταξία, προέκυψε  η  ανάγκη  να  συναθροίζονται  οι  επίσκοποι  τών  τοπικών  Εκκλησιών  ως  διάδοχοι  τών  Αποστόλων  σε  συνόδους  κατά  το  παράδειγμα  τής  Αποστολικής  Συνόδου  τών  Ιεροσολύμων. Έργο  τους  ήταν  να  συσκέπτονται, να  συζητούν  και  να  νομοθετούν  με  την  καθοδήγηση  τού  Αγ.  Πνεύματος  και  επί  τη  βάσει  τής  αποστολικής  παραδόσεως. Κατ'  αυτόν  τον  τρόπο  εδημιουργείτο  βαθμηδόν  ένα  σύνολο  κανόνων, οι  οποίοι  θα  ρύθμιζαν  τα  αναφυόμενα  ζητήματα  και  θα  αντικαθιστούσαν  την  αποστολική  παρουσία  και  αυθεντία.

Ίσως  εδώ  δεν  θα  ήταν  άσκοπο  να  δώσουμε  και  ορισμένες  εξηγήσεις  για  το  νόημα  τού  χωρίου  που  αναφέραμε  παραπάνω, «οδηγήσει  υμάς  εις  πάσαν  την  αλήθειαν», και  να  προλάβουμε  ορισμένες  απορίες, παρανοήσεις  και  παρεξηγήσεις. Ο  Κύριος  πριν  αποχωρισθεί  από  τους  μαθητές  Του  τους  είπε, όπως  είδαμε:  «Όταν  δε  έλθη  εκείνος, το  Πνεύμα  τής  αληθείας, οδηγήσει  υμάς  εις  πάσαν  την  αλήθειαν»  (Ιω. 16,12-13). Είναι  δυνατόν  δηλ.  να  πουν  μερικοί  ότι  αυτοί  οι  λόγοι  έχουν  εφαρμογή  μόνο  στους  Αποστόλους  και  όχι  σ'  όλη  την  Εκκλησία. Σ'  αυτούς  ασφαλώς  θα  έστελνε  το  Άγιο  Πνεύμα  και  πράγματι  θα  τους  αποκάλυπτε  όλη  την  αλήθεια, αλλά  όχι  και  στους  διαδόχους  τους  και  σ'  όλη  την  Εκκλησία. Γιατί, αν  δεχθούμε  ότι  εννοούσε  όλους  μαζί  και  τους  μετά  τους  Αποστόλους  Πατέρες  και  χριστιανούς, τότε  είναι  σά  να  δεχόμαστε  ότι  στους  Αποστόλους  δεν  αποκάλυψε  όλη  την  αλήθεια, αλλά  μόνο  ένα  μέρος  αυτής. Την  υπόλοιπη  αλήθεια  θα  αποκάλυπτε  και  θα  αποκαλύψει  στις  μετά  τους  Αποστόλους  χριστιανικές  γενεές.

Την  ένσταση  αυτή  μπορούμε  να  την  υπερπηδήσουμε  ευχερώς  και  να  εναρμονίσουμε  τη  φαινομενική  αυτή  αντίφαση  λόγων  και  γεγονότων, εάν  παρατηρήσουμε  ότι  το  χωρίο  τού  Ιωάννου  λέει  «οδηγήσει  υμάς»  και  δεν  λέει  «θα  αποκαλύψη  εις  υμάς». Εάν  έλεγε  «θα  αποκαλύψη  εις  υμάς», πράγματι  θα  είμασταν  υποχρεωμένοι  να  δεχθούμε  ένα  από  τα  δύο:  Ή  ότι  το  Άγ.  Πνεύμα  θα  βοηθούσε  μόνο  τους  Αποστόλους  και  όχι  την  Εκκλησία  ή  ότι  στους  Αποστόλους  θα  αποκάλυπτε  μόνο  ένα  μέρος  τής  αληθείας, το  δε  άλλο  μέρος  θα  αποκάλυπτε  στις  επερχόμενες  γενεές. Έτσι  όμως  ούτε  στους  Αποστόλους  θα  επραγματοποιείτο  η  υπόσχεση τού  Κυρίου  για  αποκάλυψη  όλης  τής  αλήθειας, ούτε  θα  μπορούσαμε  να  μιλάμε  για  αποστολική  παράδοση  και  αποστολική  Εκκλησία, αφού  θα  είχαμε  και  εκ  τών  υστέρων  αποκάλυψη  τής  εν  Χριστώ  αλήθειας.

Ευτυχώς  όμως  με  την  ύπαρξη  τού  ρήματος  «οδηγήσει»  τα  πράγματα  διευθετούνται  καλώς  και  σύμφωνα  με  την  πίστη  και  την  αλήθεια  τής  Εκκλησίας  και  σύμφωνα  με  τα  γεγονότα, χωρίς  να  υπάρχει  καμιά  αντίφαση. Έτσι  το  Άγιο  Πνεύμα  πράγματι  οδήγησε  τους  Αποστόλους  και  αποκάλυψε  σ'  αυτούς  όλη  την  αλήθεια. Με  αυτούς αποκαλύφθηκε, τελείωσε  όλη  η  αλήθεια, όλη  η  σωτηριώδης  αλήθεια, η  αποστολική  παράδοση. Έτσι  επίσης  το  Άγ.  Πνεύμα  πράγματι  οδηγεί  και  θα  οδηγεί  την  Εκκλησία  όχι  σε  καινούργια  αποκάλυψη  αληθείας, σε  νέο  Ευαγγέλιο, αλλά  στην  ανακάλυψη  και  ερμηνεία  τής  ήδη  αποκαλυφθείσας  αλήθειας, στη  διατύπωση  όρων  και  κανόνων, στην  εύρεση  απαντήσεων  μέσα  στην  αποστολική  Παράδοση  για  τις  απαιτήσεις  και  τα  ερωτήματα  κάθε  εποχής. Και  η  ανακάλυψη  αυτή  τής  αλήθειας, αυτή  η  ερμηνεία, είναι  πράγματι  μία  καθοδήγηση  «εις  πάσαν  την  αλήθειαν».

Η  αποκάλυψη, λοιπόν, τής  εν  Χριστώ  αλήθειας  έγινε  και  ολοκληρώθηκε  («εις  πάσαν»)  με  τους  Αποστόλους, αλλά  η  ανακάλυψη, η  διευκρίνηση, η  ερμηνεία, η  νέα  διατύπωση  αυτής, συνεχίζεται  και  θα  συνεχίζεται  μέσα  στην  Εκκλησία  συνεχώς  με  την  καθοδήγηση  πάντοτε  τού  Αγ.  Πνεύματος.

Επιπλέον:  Με  την  ύπαρξη  τού  ρήματος  «οδηγήσει»  και  τη  νοηματοδότηση  αυτού  ως  ανακάλυψη  για  μετά  τους  Αποστόλους  με  τη  συνεχή  αυτή  καθοδήγηση, σημαίνει  ότι  το  Άγιο  Πνεύμα  είναι  διηνεκώς, διαχρονικώς  μέσα  στην  Εκκλησία. Επίσης  αυτές  οι  δύο  έννοιες  αποκάλυψη  και  ανακάλυψη  τής  παραδοθείσας  δια  τών  Αποστόλων  αλήθειας  μάς  δίνουν  και  το  δικαίωμα  να  τη  λέμε  και  αποστολική  Εκκλησία.