Κεφάλαιο Γ΄: Οι σύγχρονες, ενωτικές πρωτοβουλίες και οι μεμονωμένες, οικουμενιστικές διακηρύξεις ορισμένων Ορθοδόξων δεν αποτελούν, κατά τους αγίους Πατέρας, λόγο διακοπής εκκλησιαστικής κοινωνίας μαζί τους

ιδ΄ Το επιχείρημα των Γ.Ο.Χ. για τους Αγίους που αγωνίσθηκαν κατά των αιρετικών προ της συνοδικής κρίσεώς τους

Οι Γ.Ο.Χ. δεν προβάλλουν ως υπόδειγμά τους μόνο την στάσι των Αγιορειτών Οσιομαρτύρων και του αγίου Μάρκου του Ευγενικού. Αντιθέτως, προσπαθούν να αποδείξουν ότι οι περισσότεροι Άγιοι αγωνίσθηκαν κατά των αιρετικών όπως ακριβώς και αυτοί, διακόπτοντας δηλαδή (δήθεν) την εκκλησιαστική κοινωνία μαζί τους προ της συνοδικής κρίσεώς τους βάσει του λα΄ αποστολικού κανόνος και του ιε΄ κανόνος της ΑΒ΄ Συνόδου˙ συγκεκριμένα:

Οι Γ.Ο.Χ. προβάλλουν³⁰⁶ ως υπόδειγμα για την απόσχισί τους από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες το 1924 την απόσχισι των Ορθοδόξων της Κωνσταντινουπόλεως από τον αιρετικό πατριάρχη Νεστόριο προ της καταδίκης του από την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο³⁰⁷. Φυσικά οι Γ.Ο.Χ. δεν έχουν δίκαιο, καθώς οι λόγοι που ώθησαν τους Ορθοδόξους εκείνης της εποχής να διακόψουν την εκκλησιαστική κοινωνία με τον πατριάρχη τους δεν έχουν καμμία απολύτως σχέσι ή ομοιότητα με την αλλαγή του ημερολογίου το 1924, η οποία προκάλεσε το δικό τους σχίσμα.

Η αλλαγή του ημερολογίου ήταν βέβαια μία λανθασμένη ενέργεια, δεν αποτελούσε όμως και αίρεσι, και επομένως, σύμφωνα με τους αυστηρούς κανόνας της ΑΒ΄ Συνόδου, δεν δικαιολογούσε απόσχισι. Αντιθέτως, ο Νεστόριος εκήρυξε Χριστολογική αίρεσι: «Ει τις λέγει Θεοτόκον την Μαρίαν, ανάθεμα έστω»³⁰⁸. Ο Νεστόριος δηλαδή φρονούσε τα του «Αρείου»³⁰⁹, δεν θεωρούσε Θεό «τον γενόμενον διμηνιαίον και τριμηνιαίον»³¹⁰ Ιησού, αλλά «ψιλόν άνθρωπον»³¹¹ και δια Συνόδου (429) αναθεμάτισε τους αντιφρονούντας³¹².

Οι Γ.Ο.Χ. υποστηρίζουν επίσης ότι ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και το ποίμνιό του στην Κωνσταντινούπολι «διέκοψαν προ συνοδικής διαγνώμης την μετά των Αρειανών κοινωνίαν»³¹³ και συγκεκριμένα με τον αρειανό πατριάρχη Δημόφιλο³¹⁴ (369-379). Η άποψίς τους αυτή φανερώνει αναμφίβολα άγνοια της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, καθώς έως εκείνη την εποχή οι Αρειανοί είχαν καταδικασθή από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο (318) και από πλήθος Τοπικών Συνόδων. Κατά συνέπεια ο άγιος Γρηγόριος το 379 δεν αγωνιζόταν κατά των Αρειανών «προ συνοδικής διαγνώμης», αλλά υπακούοντας στις αποφάσεις πολλών Ορθοδόξων Συνόδων.

Οι Γ.Ο.Χ. υποστηρίζουν ακόμη ότι «επί Εικονομαχίας (8^ος και 9^ος αιών) αγωνίζονται κατ' αυτής προ συνοδικής διαγνώμης ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, στην α΄ φάσιν αυτής, και Θεόδωρος ο Στουδίτης, στην β΄ φάσιν, μετά πλήθους ιεραρχών και μοναχών»³¹⁵. Παρόμοιες απόψεις υποστήριξε και ο π. Νικόλαος Δημαράς σε εκτενή απάντησί του προς την Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου³¹⁶.

Οι ανωτέρω ζηλωτικές απόψεις είναι εσφαλμένες. Οι άγιοι Ιωάννης και Θεόδωρος δεν κοινωνούσαν πράγματι εκκλησιαστικά με τους Εικονομάχους, όχι όμως «προ συνοδικής διαγνώμης», αλλά επειδή έκαναν υπακοή στις αποφάσεις αρκετών Ορθοδόξων Συνόδων και μάλιστα της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου˙ συγκεκριμένα:

Ο όσιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κατά την εποχή της εμφανίσεως της εικονομαχικής αιρέσεως ζούσε στα γεωγραφικά πλαίσια των Ορθοδόξων πατριαρχείων της Ανατολής, τα οποία αμέσως αναθεμάτισαν συνοδικώς τους Εικονομάχους του πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως και διέκοψαν την εκκλησιαστική κοινωνία μαζί τους³¹⁷. Κατά τον ιστορικό Μελέτιο Αθηνών μάλιστα, «σπουδή»³¹⁸ του Οσίου [ΟΟΔΕ: δηλ. με φροντίδα του οσίου Ιωάννου του Δαμασκηνου] Σύνοδος στην Συρία καταδίκασε το 726 τους Εικονομάχους. Συνεπώς ο Όσιος διέκοψε την κοινωνία με τους Εικονομάχους, επειδή έκανε υπακοή στις συνοδικές κρίσεις και αποφάσεις των πατριαρχείων, στα οποία υπαγόταν και όχι φυσικά «προ συνοδικής διαγνώμης».

Ο π. Νικόλαος λέγει επίσης και το εξής παράδοξο: Ο όσιος Ιωάννης συνέχισε να μη κοινωνή με τους Εικονομάχους ακόμη και μετά την συνοδική διαγνώμη της εικονομαχικής Συνόδου του 754. Ονομάζει δηλαδή συνοδική διαγνώμη την αιρετική Σύνοδο του 754 και όχι τις Ορθοδόξους Συνόδους!

Τις αποφάσεις των αλλεπαλλήλων Ορθοδόξων Συνόδων του η΄ αιώνος (726-769)³¹⁹, που αναθεμάτισαν τους Εικονομάχους, ακολουθούσαν και οι Ορθόδοξοι επίσκοποι και ηγούμενοι, που συμμετείχαν στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο³²⁰, και για τον λόγο αυτό δεν είχαν καμμία εκκλησιαστική κοινωνία με τους Εικονομάχους.

Τέλος ούτε ο όσιος Θεόδωρος ο Στουδίτης και οι συναγωνισταί του άγιοι Μεθόδιος, Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί αγωνίζονταν κατά τον θ΄ αιώνα «προ συνοδικής διαγνώμης». Αντιθέτως, ο όσιος Θεόδωρος, βασιζόμενος στις αποφάσεις και της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, είχε πλήρη επίγνωσι ότι αρνείτο την εκκλησιαστική κοινωνία με καταδικασμένους από πλήθος Ορθοδόξων Συνόδων και εκτός Εκκλησίας και χάριτος ευρισκομένους αιρετικούς, των οποίων η θεία κοινωνία δεν ήταν «σώμα Χριστού»³²¹, αλλά «ιοβόλος άρτος»³²² και «φάρμακον... ψυχήν μελαίνον και σκοτίζον»³²³.