Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

39. Η Οπισθάμβωνος ευχή

 Η θεία Λειτουργία είναι μια πορεία. Μια πορεία της οποίας ο σκοπός και το τέλος είναι η συνάντηση του Θεού με τον άνθρωπο και η ένωση του ανθρώπου με τον Θεό. Με τα όσα είπαμε στις προηγούμενες Ομιλίες μας ο σκοπός αυτός πραγματοποιήθηκε. Φθάσαμε στο τέλος της πορείας μας.

Είδαμε το Φως το αληθινό, τον Χριστό. Ακολουθήσαμε τα βήματα της αγίας ζωής Του. Τον προσκυνήσαμε στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ, καθώς γεννήθηκε εκ της Παρθένου, κατά την προσκομιδή. Με την Μικρά Είσοδο του Ιερού Ευαγγελίου είδαμε τον Ιησού να εισέρχεται στον κόσμο, για να αρχίσει το κοσμοσωτήριο έργο Του. Με την ακρόαση του Ευαγγελίου, ακούμε κάθε φορά, απ' ευθείας την αυθεντική διδασκαλία Του, παρακολουθούμε τα Θαύματά Του και λεπτομέρειες της ζωής Του. Με την Μεγάλη Είσοδο των Τιμίων Δώρων συνοδεύσαμε τον Κύριο στην πορεία Του προς τον Γολγοθά. Συγκαθήσαμε με τον Ιησού και τους δώδεκα μαθητές Του στο Μυστικό Δείπνο. Παρακολουθήσαμε την αναίμακτη θυσία Του με τη μεταβολή, από το Άγιο Πνεύμα, των ταπεινών Δώρων μας σε Άγιο Σώμα και Αίμα Χριστού. Είδαμε την Ανάστασή Του και την διακηρύξαμε με την ευχή: "Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι..." Κοινωνήσαμε το άγιο Σώμα Του και το Πανάχραντο Αίμα Του. Και τώρα έρχεται η Μητέρα Εκκλησία να μας θυμίσει ότι το τέλος της λειτουργικής μας πορείας πρέπει να γίνει αφετηρία της μαρτυρικής μας πορείας.

"Εν ειρήνη προέλθωμεν" (Ας αναχωρήσουμε με ειρήνη) εκφωνεί ο Λειτουργός.

Πρέπει να αφήσουμε το Υπερώον του Μυστικού Δείπνου, να γυρίσουμε πίσω στον κόσμο και να βαδίσουμε την οδό του μαρτυρίου της ζωής μας. Και η πορεία αυτή που πραγματοποιείται μέσα στην ειρήνη του Θεού, γίνεται η μαρτυρία του πιστού για την Οδό, που έχει χαράξει ο Χριστός για τον άνθρωπο και την αληθινά ευλογημένη ζωή.

Στη διάρκεια της θείας Λειτουργίας πήραμε μέσα μας τον Χριστό, την ειρήνη του Θεού. Τώρα καλούμαστε με την συμπεριφορά μας να την μεταφέρουμε στον κόσμο. Να φανερώσουμε στην πράξη ποιά είναι η αληθινή χριστιανική ζωή, που ο Χριστός υπέδειξε, και η οποία εξασφαλίζει στον άνθρωπο την αληθινή ευτυχία.

Μετά τη θεία Κοινωνία βγαίνουμε στον κόσμο φωτισμένοι, ζωογονημένοι, χριστοφόροι (δηλαδή φέρομε τον Χριστό). Πρέπει τώρα να αγωνιστούμε να φυλάξουμε άσβεστο το φως το Χριστού που δεχθήκαμε, ώστε τα χαρίσματα αυτά που λάβαμε να δράσουν δραστήρια και στις ψυχές των αδελφών μας που δεν λειτουργούνται.

Η Οπισθάμβωνος Ευχή η οποία διαβάζεται από τον Ιερέα, έξω από το Ιερό Βήμα. (Λέγεται οπισθάμβωνος, διότι τα παλαιά χρόνια ο Άμβων ήταν στο κέντρο του ναού και ο Ιερέας διάβαζε την ευχή πίσω από τον άμβωνα).

"Τού Κυρίου δεηθώμεν", εκφωνεί ο Διάκονος. Μετά το "Κύριε ελέησον" του λαού, ακούμε την  γνωστή σε όλους Οπισθάμβωνον Ευχήν: "Ο ευλογών τους ευλογούντάς σε Κύριε... σώσον τον λαόν σου... Το πλήρωμα τής Εκκλησίας σου φύλαξον...". Η οπισθάμβωνος ευχή λέγεται υπέρ του λαού του Θεού, τον οποίον ονομάζει πλήρωμα της Εκκλησίας του Χριστού, που ταξιδεύει στον κόσμο τούτο.

Ο άγιος Ιππόλυτος γράφει: Θάλασσα είναι ο κόσμος στην οποία πλέει η Εκκλησία ως πλοίον που χειμάζεται μεν αλλά δεν βυθίζεται. Γιατί έχει έμπειρον κυβερνήτην τον Χριστόν. Φέρει ως τρόπαιο νίκης κατά του θανάτου τον Σταυρόν του Κυρίου. Έχει δύο πηδάλια τις δύο Διαθήκες Παλαιά και Καινή. Γύρω-γύρω είναι τυλιγμένη με γερά τεντωμένα σχοινιά, δηλαδή την αγάπη του Χριστού που προστατεύουν την Εκκλησία. Ως πανί στο κατάρτι έχει το Πνεύμα το Άγιο. Ως ναύτες έχει αριστερά και δεξιά Αγγγέλους, με τους οποίους προστατεύεται και φρουρείται η Εκκλησία. Επιβάτες είναι όλοι οι βαπτισμένοι χριστιανοί. Αυτοί είναι το πλήρωμα που αναφέρεται στην ευχή και για το οποίο δέεται ο Ιερέας. Και τι ζητεί; αφού αξιωθούμε του ελέους του Κυρίου, χωρίς εμείς να έχουμε τίποτε δικό μας να προσφέρουμε για να σωθούμε, αλλά διότι αποβλέπουμε μόνο στη φιλανθρωπία Εκείνου, ο Οποίος είναι ο μόνος που μπορεί να μας σώσει. Επίσης με την ευχή αυτή εκζητούμε να διάγουμε αγιασμένη ζωή σε ένα κόσμο ειρηνικό. Ιδιαίτερη μνεία κάνει εκείνων των προσώπων που αγαπούν την ευπρέπεια του ιερού ναού και κοπιάζουν γι' αυτό. Και μάλιστα προστίθεται γι' αυτούς: "Συ αυτούς αντιδόξασον τη θεϊκή σου δυνάμει...". Από αυτό όλοι διδασκόμαστε ότι η καθαριότητα του ναού, η τάξη, η ευπρέπεια, φανερώνουν την ευλάβεια των πιστών προς τον Θεόν και τον άγιον Οίκον Του, αλλά και συμβάλλουν στο να δοξάζεται και να υμνείται ο Τριαδικός Θεός μας!

Η θεία Λειτουργία άρχισε με αλλεπάλληλες δεήσεις για την απόκτηση στις καρδιές μας και την επικράτηση στον κόσμο του αγαθού της ειρήνης. Αυτή η ειρήνη που ζητούμε είναι η ειρήνη του Χριστού, που μετέδωσε στους Μαθητές Του μετά την Ανάστασή Του. Έρχεται τώρα ο Λειτουργός και μας το υπενθυμίζει με το σύνθημα της οριστικής απολύσεως: "Εν ειρήνη προέλθωμεν". Αυτό προϋποθέτει, ότι έχουμε κι εμείς καθήκον να καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να διέλθουμε την ημέρα μας ειρηνική.

Αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές όσοι προσπαθούν να διατηρούν τα ιερά αισθήματα που ένοιωσαν κατά τη θεία Λειτουργία και μετά τη θεία Λειτουργία, να συνεχίζουν δηλαδή την Λειτουργία μετά την θεία Λειτουργία, απολαμβάνουν την ψυχική αγαλλίαση που εξασφαλίζει η θεία Χάρη. Έτσι η θεία Λειτουργία δεν είναι μία παρένθεση της καθημερινής ζωής, αλλά η ζωογόνος πηγή δυνάμεως που δίνει έμπνευση και όραμα στη ζωή μας. Αμήν.