Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

38. Ευχαριστία μετά τη Θεία Μετάληψη

Όταν ο Λειτουργός τοποθετήσει στο άγιο Ποτήριο όλες τις μερίδες των Αγίων, ο Διάκονος του υπενθυμίζει: "Ύψωσον Δέσποτα". Ο Ιερέας θυμιατίζει τα Τίμια Δώρα, λέγοντας "Υψώθητι επί τους ουρανούς ο Θεός και επί πάσαν την γην η δόξα σου" και μετά από την Ωραία πύλη υψώνει το άγιο Ποτήριο προς τον λαόν, (ο οποίος υποκλίνεται ευλαβικά) δοξολογώντας τον Θεό: "Ευλογητός ο Θεός ημών πάντοτε...". Η εικόνα αυτή του υψωμένου Ποτηρίου με τα Τίμια Δώρα, μέσα στο νέφος του θυμιάματος και εν συνεχεία η μεταφορά του στην Αγία Πρόθεση, όπου δεν φαίνεται από τους πιστούς, ζωντανεύει σε μας την ένδοξη Ανάληψη του Κυρίου μας στους ουρανούς, το δε θυμίαμα το νέφος των Αγγέλων που Τον συνόδευαν στον Ουρανό.

Με την κοινωνία των πιστών φθάσαμε στο τέλος του ευχαστηριακού Μυστηρίου. Γεμάτοι ευγνωμοσύνη ψάλλουμε όλοι μαζί το προοίμιον του Ψαλμού 70 [71] 8: "Ας γεμίσει το στόμα μου με αίνεση Κύριε, για να εξυμνήσουμε τη δόξα Σου". Δεν είμαστε ικανοί, Κύριε, λέει, ούτε ύμνο να Σου προσφέρουμε για τα αγαθά που μας αξίωσες, αλλά Εσύ δώσε μας και τούτο.

Η ευχαριστία μας για τη θεία Ευχαριστία συνεχίζεται. Την προτροπή απευθύνει ο Διάκονος, ο οποίος εκφωνεί: "Ορθοί. Μεταλαβόντες τών θείων, αγίων, αχράντων... Μυστηρίων, αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίω".

Ο Λειτουργός διαβάζει την Ευχαριστήρια Ευχή: "Ευχαριστούμεν σοι, Δέσποτα, φιλάνθρωπε, ευεργέτα τών ψυχών ημών, ότι και τη παρούση ημέρα κατηξίωσας ημάς τών επουρανίων σου και αθανάτων Μυστηρίων..."

Η ευχαριστήρια αυτή ευχή μας φέρνει στο νου την αντίστοιχη ευχαριστία που έκαναν οι Μαθητές του Χριστού στο τέλος του Μυστικού Δείπνου. "Και υμνήσαντες εξήλθον εις το όρος τών ελαιών", γράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος (26:30). Αυτή η Ευχή της θείας Λειτουργίας είναι σύμβολον εκείνης της προσευχής. Ο Κύριος ευχαρίστησε πρίν να δώσει στους Μαθητές το άγιο Σώμα Του, για να μας διδάξει να ευχαριστούμε κι εμείς. Και αφού τους το έδωσε πάλι ευχαρίστησε και ύμνησε, για να κάνουμε κι εμείς το ίδιο.

Όσοι πιστοί λαβαίνουν μέρος στο μυστικό δείπνο της Εκκλησίας, βλέπουν να θερμαίνεται η καρδιά τους από τη θεία Αγάπη που δέχθηκαν μέσα τους.

Ας προσέξουμε όμως ιδιαίτερα μια λέξη από την προτροπή του Διακόνου: "αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίῳ", γιατί περιέχει πολύ βαθύ νόημα. Αλήθεια! Έχουμε τη συνείδηση ότι κάθε φορά που κοινωνούμε, ευχαριστούμε αξίως τον Κύριο για την ύψιστη δωρεά Του; Δυστυχώς υπάρχουν άνθρωποι που αφού κοινωνήσουν, ούτε κάν σκέπτονται ότι πρέπει να ευχαριστήσουν τον Θεό, και μάλιστα κάποιοι βγαίνουν έξω από το ναό, προτού τελειώσει η θεία Λειτουργία. Απαράδεκτη συμπερφορά για χριστιανό. Από τη στάση του χριστιανού έναντι του "αξίως ευχαριστήσωμεν τω Κυρίῳ", θα εξαρτηθούν οι ωφέλειες που θα λάβει από το φοβερό Μυστήριο. Η θερμότητα με την οποία θα απευθύνουμε τις ευχαριστίες μας μετά την θεία Μετάληψη μετρούν τον βαθμό της ευγνωμοσύνης μας. Αν ένας δεν αισθάνεται καν την ανάγκη να ευχαριστήσει τον Κύριο, για την ύψιστη τιμή που του έκανε, δίνοντας του ολόκληρο τον εαυτόν Του, τότε πώς είναι δυνατόν να παραμείνει σην καρδιά του ο Κύριος, ο Οποίος κατεδίκασε την αχαριστία των εννέα θεραπευμένων λεπρών;

Την ώρα αυτή να παρακινούμαστε από τη αγάπη του Κυρίου μας που έδωσε τη ζωή Του για μας, και να Του ανταποδίδουμε την αγάπη μας, ευχαριστώντας τον Κύριό μας με όλη τη δύναμη της ψυχής μας,  όλη μας την καρδιά, και όλες μας τις διανοητικές δυνάμεις.

Η ευχαριστήρια Ευχή που αναπέμπει ο Λειτουργός εκφράζει την θερμή ευγνωμοσύνη όλων των πιστών, για την ανεκτίμητη ευεργεσία του Μυστικού Δείπνου και παρακαλούμε τον Κύριο να μας καθοδηγεί στην πορεία της ζωής μας, να διατηρούμε την πίστη και ευλάβεια προς τον Τρισάγιο Θεό, να περιφρουρεί τη ζωή μας από ορατούς και αοράτους εχθρούς, και να ευλογεί κάθε καλή προσπάθεια που καταβάλλουμε.

Στο σημείο αυτό να υπενθυμίσουμε ότι οι πιστοί δεν περιορίζονται μόνον στη σύντομη ευχαριστιακή αυτή ευχή. Γι' αυτό οι Πατέρες μας έκαναν μία συλλογή Ευχών και τροπαρίων, που απετέλεσαν την Ακολουθία της θείας Μεταλήψεως. Χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Τα τρία πρώτα μερη τα διαβάζει ο πιστός προ της θείας Μεταλήψεως. Το τέταρτο και τελευταίο το διαβάζει καθένας που έχει κοινωνήσει και ουσιαστικά βοηθείται, για να αισθανθεί ιερό δέος και απέραντη ευγνωμοσύνη στο Θεό, που αξιώθηκε να κοινωνήσει. Η Ακολουθία αυτή είναι ανεξάρτητη από τη θεία Λειτουργία και οι πιστοί μπορούν να την διαβάζουν και στην ησυχία του σπιτιού τους.

Ας υπενθυμίσουμε δύο ευχές από την Ακολουθία της θ. Μεταλήψεως: Η πρώτη λέγεται λίγο πριν την θεία Κοινωνία.

"Έθελξας πόθω, με Χριστέ, και ηλλοίωσας τω θείω Σου έρωτι, αλλά κατάφλεξον πυρί αΰλω τας αμαρτίας μου, και εμπλησθήναι τής εν σοι τρυφής καταξίωσον, ίνα τας δύο σκιρτών μεγαλύνω Χριστέ παρουσίας Σου".

Με απλά λόγια θα λέγαμε: Κύριε, ο πόθος Σου με γέμισε αγαλλίαση, και με έλιωσε ο θεϊκός έρωτάς μου προς Εσένα. Σε παρακαλώ κάψε με το θεϊκό Σου πυρ τις αμαρτίες μου…" Με τέτοιο θείο έρωτα να στρεφόμαστε προς τον Κύριο.

Και η επόμενη ευχαριστήρια ευχή μετά τη θ. Μετάληψη λέει τα εξής:

"Κύριε, δος γενέσθαι τα Δώρα ταύτα καμοί εις ίασιν ψυχής τε και σώματος... και ούτω τού τήδε βίου απάρας επ' ελπίδι ζωής αιωνίου, εις την αΐδιον καταντήσω ανάπαυσιν, ένθα ο τών εορταζόντων ήχος ο ακατάπαυστος και η απέραντος ηδονή τών καθορώντων τού σού προσώπου το κάλλος το άρρητον".

Όταν ο Κύριος μας εξασφαλίζει τόσες ευλογίες πώς οι ψυχές μας δεν θα αισθάνονται αιώνια ευγνωμοσύνη και δεν θα ψάλλουν "αινέσω Κύριον εν τη ζωή μου, ψαλώ τω Θεώ μου όσον υπάρχω"! Αμήν.