Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Ορθοδοξία - Μυστήρια

28. Πληρωτικά

Στην προηγούμενη Ομιλία μας προσπαθήσαμε με λόγια απλά να εξηγήσουμε τα όσα συμβαίνουν και λέγονται κατά τη Μεγάλη Είσοδο των Τιμίων Δώρων από την Αγία Πρόθεση μέχρι την Αγία Τράπεζα. Τώρα, όπως όλα φανερώνουν, πλησιάζει η στιγμή του Καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων. Γι' αυτό η Εκκλησία προσκαλεί για μια ακόμη φορά το εκκλησίασμα να "πληρώσει", δηλαδή να συμπληρώσει, να ολοκληρώσει τη σειρά των δεήσεών τους.

Στην αρχή της θείας Λειτουργίας μιλήσαμε για τη σειρά των δεήσεων, που αρχίζουν με το "Εν ειρήνη τού Κυρίου δεηθώμεν" γι' αυτό τα αποκαλούμε "Ειρηνικά". Μετά τα ιερά Αναγνώσματα της θείας Λειτουργίας μιλήσαμε για μία δεύτερη σειρά  δεήσεων, που ονομάζουμε "Ἐκτενή Δέηση", επειδή περιλαμβάνει δέκα δεήσεις, (με την εκφώνηση και ειδική ευχή)· αρχίζει με το "Είπωμεν πάντες εξ όλης τής ψυχής και εξ όλης τής διανοίας ημών...".

Η τρίτη σειρά δεήσεων, που μας καλεί ο Διάκονος να απευθύνουμε τώρα προς το Θεό, επειδή αρχίζει με τη λέξη "Πληρώσωμεν" (δηλ. συμπληρώσωμεν, ολοκληρώσωμεν) τα ονομάζουμε: Πληρωτικά. Δηλαδή, σαν να μας προτρέπει ο Διάκονος: Πριν προχωρήσουμε στην αγία Αναφορά ας ολοκληρώσουμε τα αιτήματά μας.

Και πρώτο το αίτημα για τα προσφερθέντα δώρα «Υπέρ τών προτεθέντων τιμίων δώρων του Κυρίου δεηθώμεν» να τα δεχθεί ο Κύριος για να μας αντικαταπέμψει τη θεία Χάρη του.

Το δεύτερο «Υπέρ τού αγίου οίκου τούτου και τών μετά πίστεως, ευλαβείας και φόβου Θεού εισιόντων εν αυτώ...» διότι εδώ την ώρα αυτή συγκροτείται η Εκκλησία με την τέλεση του μυστηρίου της Θ. Ευχαριστίας.

Το τρίτο «Υπέρ τού ρυσθήναι ημάς από πάσης θλίψεως, οργής, κινδύνου και ανάγκης...»  διότι η Εκκλησία δεν αδιαφορεί με την καθημερινή ζωή του ανθρώπου. Πολλά πρόβλημα αντιμετωπίζουμε όλοι μας και είναι αδύνατον να αποφύγουμε τις δυσάρεστες καταστάσεις στη ζωή μας. Όμως μπαίνοντας ο πιστός στον άγιο Οίκο του Θεού, με τη χάρη Του, καθώς ζει σε κοινωνία με τον Θεό, βρίσκεται σε πνευματική ανάταση κι έτσι μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα και τα καθημερινά του προβλήματα.

Μετά από αυτά τα 3 αιτήματα, που είναι γνωστά και από τα Ειρηνικά, αρχίζει νέα δέσμη αιτημάτων. Εάν προσέξουμε το περιεχόμενο των αιτημάτων αυτών όλα περιορίζονται πλέον για τις πνευματικές ανάγκες της ψυχής του καθενός μας:

«Την ημέραν πάσαν, τελείαν, αγίαν, ειρηνικήν και αναμάρτητον...».

Την κάθε ημέρα και ολόκληρη την ημέρα αξίωσέ μας Θεέ μας, να την διέλθουμε κατά τρόπον τέλειον, καθώς είναι θέλημά Σου να γίνουμε τέλειοι (Ματθ. 5:48)

"Την ημέραν πάσαν... αγίαν". Να φροντίζουμε ολόκληρη την ημέρα να τη διερχόμαστε με άγιο τρόπο, έχοντας συνεχώς στη σκέψη μας ότι ο Θεός τα βλέπει όλα.

"Την ημέραν πάσαν... ειρηνικήν..."

Όπου υπάρχει ειρήνη εσωτερική και καρδιά που διψάει για ειρήνη, εκεί υπάρχει ο Άρχων της Ειρήνης, ο Θεάνθρωπος Κύριος. Οπότε μας είναι αναγκαίο το αίτημα να μας δίνει ο Κύριος την ειρήνη Του όλες τις ημέρες της ζωής μας.

"Την ημέραν πάσαν... αναμάρτητον..."

 Είναι αλήθεια ότι όπου υπάρχει τελειότης, αμαρτία δέν εισχωρεί όπου υπάρχει αγιότης, εκεί η αμαρτία φυγαδεύεται, όπως διαλύεται το σκοτάδι όταν εμφανιστεί το φώς. Αλλά επειδή η αναμαρτησία, το αναμάρτητον είναι ιδιότητα αποκλειστική του Θεού, θέλει να μας βοηθήσει να θεωρούμε πάντοτε μισητή την αμαρτία και να την αποφεύγουμε όπουδήποτε και αν καιροφυλακτεί.

Στην ανωτέρω αίτηση "Την ημέραν πάσαν..." καθώς και στις επόμενες, ο λαός αποκρίνεται με το "Παράσχου Κύριε", που σημαίνει χορήγησε, δώρησέ μας αυτά που σου ζητάμε, Κύριε. Με την ταπεινή αυτή ικεσία ο λαός αισθάνεται το πόσο σημαντικά είναι αυτά που ζητεί, και συγχρόνως αισθάνεται ότι με τις δικές του δυνάμεις είναι αδύνατον να αποκτήσει  τα θεία αυτά δωρήματα, τα οποία είναι αναγκαία για την εκπλήρωση του επιγείου προορισμού του ανθρώπου.

Ας δούμε με συντομία τα επόμενα αιτήματα των "Πληρωτικών".

«Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα τών ψυχών και τών σωμάτων ημών...». Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Θεός έταξε για κάθε άνθρωπο Άγγελον φύλακα και οδηγόν (βλ. Ψαλμ. 3:11). Ο Άγγελός μας περιφρουρεί από τις προσβολές του πονηρού και προστατεύει την ψυχή και το σώμα μας. Γι' αυτό η συνεχής παρουσία του κοντά μας είναι απολύτως αναγκαία, μέρα και νύχτα. Προς τούτο παρακαλούμε τον Κύριο πάντοτε να μας εξασφαλίζει την παρουσία του Αγγέλου  στη ζωη μας.

«Συγγνώμην και άφεσιν αμαρτιών και τών πλημελημάτων ημών...».

Με το αίτημα αυτό ζητούμε από τον Κύριο να κρίνει επιεικώς τα πταίσματά μας. Για δε τα αμαρτήματά μας, που διαπράξαμε με τη θέλησή μας ή σε κατάσταση απροσεξίας ή πειρασμού, και δεν μπορέσαμε να αποφύγουμε, αυτά να μας τα συγχωρήσει και να απαλλάξει από κάθε ενοχή. Ναι Κύριε, Σε παρακαλούμε, μη παύσεις να μας δίνεις "συγγνώμην και άφεσιν αμαρτιών και τών πλημελημάτων ημών..."

«Τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών και ειρήνην τω κόσμω...»

Αν ο άνθρωπος δεν καθοδηγείται από το Πανάγιο Πνεύμα είναι αδύνατον να διακρίνει ποιά είναι τα καλά και συμφέροντα για το σώμα μας, πολύ δε περισσότερο για την ψυχή του. Γι' αυτό η Εκκλησία με το αίτημα αυτό έρχεται να υπενθυμίσει στους πιστούς ότι, μόνον ο Κύριος γνωρίζει τι συμφέρει στην ψυχή του καθενός. Επομένως θα είναι χρήσιμο για την πνευματική μας ζωή, να αφήνουμε με απόλυτη εμπιστοσύνη τον Κύριο να επιλέγει ποια είναι για τις ψυχές τα καλά και συμφέροντα. Πόσο άνετα θα νιώθαμε αν μπορούσαμε με ειλικρίνεια να λέμε: "Κύριέ μου, να γίνει όχι ό,τι εγώ θέλω, αλλά να μου δώσεις ό,τι Συ γνωρίζεις ότι είναι συμφέρον  για την ψυχή μου.

«Τον υπόλοιπον χρόνον τής ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι...».

Με την αίτηση αυτή ζητούμε από τον Κύριο ειρήνη και μετάνοια· δύο θέματα τα οποία είναι απολύτως απαραίτητα για την συμμετοχή μας στην θεία Λειτουργία, αλλά και για ολόκληρη την ζωή μας.

«Χριστιανά τα τέλη τής ζωής ημών, ανώδυνα, ανεπαίσχυντα, ειρηνικά και καλήν απολογίαν την επί τού φοβερού Βήματος τού Χριστού, αιτησώμεθα».

Με το αίτημα αυτό παρακαλούμε τον Κύριο να μας χαρίσει τέλος αγαθό, τέλος ειρηνικό, για να μπορέσουμε να δώσουμε καλή απολογία ενώπιον του Βήματος του Χριστού. Απολογία ότι φροντίσαμε να διαφυλάξουμε την ειρήνη.

Μετά το αίτημα αυτό επαναλαμβάνουμε την τελευταία δέηση των "Ειρηνικών": "Τής Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου Μαρίας, μετά πάντων τών αγίων μνημονεύσαντες, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών, Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».

Αμήν.