1 Eylül: Kilise yeni yılının başlangıcı, saygıdeğer Babamız Direk Çilekeşi Simeon, Navi Oğlu Yeşu, Büyük İstanbul Yangınının anılması
Ürünlerin ambarlara toplanmasından sonra bir bakıma tüm yılın tamamlanması gerçekleştiği ve yine gelecekte yeni ürünlerin temini için toprağa bu dönemden itibaren yeni tohum ekmeye başladığımız için Eylül ayı yeni yılın başlangıcı sayılmaktadır. Bugün kutlama yaptığı gibi, Kilise Tanrı’dan “ılımlı hava, zamanına uygun yağmurlar ve toprağın verimliliğini” ister. Yahudilerin eski Sinagogunun bu günde Borular Bayramını kutlayıp Tanrı’ya şükran ilahileri sunduğuna kutsal Yazılar tanıklık etmektedir (Levililer 23:24-25; Sayılar 29:1-2). Mevcut bayramın bir diğer nedeni daha vardır: İsus’un Nasıra’da Yahudilerin sinagoguna girişinin anılması ki o zaman O’na Yeşaya Peygamberin kitabı verilmiştir. O da kitabı açıp içinde şöyle yazan metni bulmuştur: “Rabbin Ruhu benim üzerimdedir; bu nedenle beni kutsal yağla ovdu” (Luka 4:16-18)
Bugün anılan Kutsallardan Simeon, 392 senesinde Kilikya ve Suriye bölgesinde Sisan isimli bir köyde doğmuştur. Gençliğinde manastıra girmiştir. Önceleri bir manastırda, sonraları tek başına çölde eğitim görmüştür. Son olarak Suriye dağlarının karşısında yüksek bir direğe tırmanmıştır ve bu nedenle ona direk çilekeşi denmiştir. Bu direğin üzerinde genelde ayakta durarak birçok yıl yaşamıştır. Toplamda 69 yıl yaşamış ve 461’de ölmüştür.
Navi oğlu Yeşu, Efraim oymağındandı. M.Ö. yaklaşık 1654 yılında Mısır’da doğmuştur. 85 yaşındayken Musa’nın halefi olmuştur. Ürdün Nehri’nin akışını durdurmuş ve İsraillileri ayakları ıslanmadan karşı kıyıya geçirmiştir. Jebüzitlerle savaş yaparken güneşin hareketini durdurmuştur. Vaat edilmiş toprakları İsrail’in 12 oymağı arasında bölüştürmüş ve onlara 25 yıl hükmetmiştir. Adını taşıyan kitabı, yani Eski Antlaşma’nın altıncı kitabını yazmıştır. Toplamda 110 yıl yaşamış ve M.Ö. 1544’te ölmüştür.
Büyük Yangın İstanbul’da kimilerine göre 2 Eylül 461’de, kimilerine göre de 468’de yaşanmıştır.
Çalışılmaz ve Şarap ve Yağ serbesttir.
Apolytikion (Yeni Yıl). Ton 2.
Rab, tüm yaratılışın Mimarı, Sen ki kendi yetkinle zamanları ve mevsimleri belirlersin, yılın tacını iyiğilinle kutlu kıl; Yöneticileri ve Şehrini esenlik içinde koruyup Tanrıdoğuranın dualarıyla ruhlarımızı kurtar.
Aziz. Ton 1.
Saygıdeğer Aziz, acı çekme konusunda atalardan Eyüp’e ve denenmelerde Yusuf’a rakip olarak ve daha bedende yaşarken Bedensiz olanların yaşamına rakip olarak direnme sütunu haline geldin. Saygıdeğer Babamız Simeon, ruhlarımız kurtulsun diye Tanrımız Mesih’e dua et.
Tanrıdoğuran. Ton 7.
Selam kayra dolu olan, Tanrıdoğuran, insan soyunun limanı ve koruyucusu; çünkü dünyanın Kurtarıcısı senden beden aldı. Çünkü yalnız sen bizim sonsuza dek kutlu ve övülmüş Annemizsin ve Bakiresin. Tüm dünyaya esenlik bahşetmesi için Tanrımız Mesih’e dua et.
Kontakion (Yeni Yıl).
1813 yılında saygıdeğer İstanbul Patriği VI. Kiril tarafından yazılmıştır. Ton 3.Evreni sözle tarif edilmez bilgeliğinle yarattın ve mevsimleri kendi yetkinle belirlersin; Mesih-sever halkına zaferler bağışla. Eylemlerimizi tanrısal isteğine yönlendirerek yıl boyunca hareketlerimizi kutsayasın.
Bir başkaKontakion (Yeni Yılın başlangıcı). Ton 4.
Gerçekten varlığı aşan, her şeyin Tanrısı, çağların Yaratıcısı ve Efendisi; yılın döngüsünü kutlu kıl ve tek Efendi, Sana tapanları ve Sana korkuyla şöyle diyenleri, ey Kurtarıcı, sınırsız merhametinle kurtar: herkese bereketli bir yıl bağışla.
Aziz için bir diğer ilahi. Ton 2.
Yücelerdeki şeyleri arayarak ve yerdekilere bağlı olarak sütununu ateşten bir arabaya dönüştürdün ve onun sayesinde Meleklerin arkadaşı oldun; onlarla birlikte hepimiz için Tanrımız Mesih’e durmadan yalvararak.
2. Eylül Kutsal Şehit Mamas ve kutsallar arasındaki Babamız, İstanbul Patriği Oruçcu Yuhanna
Mamas, Paflagonya’daki Gangra’dandı. Anne-babasının Mesih uğruna öldükleri hapishanede doğdu ve manevi annesi Ammia’ya alışkanlık gereği “Mama” dediği için Mamas adıyla tanındı. 272 veya 273’te şehit edildi.
OruçcuYuhanna Tiberius II döneminde 12 Nisan 582’den 2 Eylül 595’e kadar patrikti ve kiliseye 13 yıl ve yaklaşık 5 ay boyunca önderlik etti. Onun patrikliği sırasında 586 yılında, alışılmamış “Ekümenik Patrik” unvanı belirli bir yerel sinod tarafından ilk kez kullanıldı.
Apolytikion (Şehit). Ton 4.
Senin Şehidin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadelesi sayesinde çürümezlik tacını kazandı; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok etti ve iblislerin cılız küstahlığını paramparça etti: onun dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Başpapaz. Ton 4.
Eylemlerinin doğruluğu seni sürüne bir iman kuralı, bir alçakgönüllülük göstergesi ve özdenetim öğretmeni ilan etti ve alçakgönüllülük sayesinde yücelerdeki şeyleri, yoksulluk sayesinde zenginliği elde ettin, ey Baba ve Başpapaz Yuhanna, ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya dua et.
Kontakion (Şehit). Ton 3.
Tanrı tarafından sana verilmiş asa ile bir çoban olarak halkını yaşam veren otlaklara götür, görünmez ve vahşi hayvanları sana övgüler söyleyenlerin ayakları altında ez. Çünkü tehlikede olan bizler hepimiz, ey Mamas, gayretli bir koruyucu olan seni kazandık.
3. Eylül Nikomedya Piskoposu, kutsal Piskopos-Şehit Antimos ve saygıdeğer babamız Teotiktos, Büyük Eftimiyos’un çilekeş arkadaşı
Antimos zalim Maksimus döneminde 311 yılında (veya Diokletyan döneminde 301’de) şehit oldu. Teotiktos yaklaşık 651 yılında öldü.
Apolytikion (Piskopos-Şehit). Ton 4.
Onların yaşam tarzını paylaştın ve Elçilerin tahtına oturdun; ey Tanrı tarafından esinlenmiş olan, gerçeğin sözünü doğru bir şekilde yönlendirerek derin düşünmenin yüksekliklerine tırmandın. İmanla kanını dökünceye kadar mücadele ettin, Piskopos ve Şehit Antimos; ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
İstanbul Patriği IV. Antimos tarafından yazılmış bir diğer ilahi. Ton 1.
Esinlenmiş Baba, sürünün cesur bir savunucusu olarak onun uğruna kanını kolayca döktün; düşmanın tehditlerinden dehşete kapılmadın ve şimdi üç güneşli Tanrılığın tahtı yanında dururken sevinçten coşuyorsun. Yücelik olsun sana güç vermiş olan Mesih’e, yücelik senin cesaretine, yücelik olsun, Antimos, senin şehitliğinin yürekliliğine.
Aziz Theoktistos. Ton 8.
Sel gibi akan gözyaşlarınla kurak çölü işledin ve derin inleyişlerinle emeklerinin yüz kat meyve vermesini sağladın ve tüm dünyada mucizelerinle parlayarak bir ışık oldun: Saygıdeğer Baba Teotiktos, ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
Kontakion (Başpapaz için). Ton 4.
Gerçekten kâhinler arasında seçkindin ve şehitlik yolunu tamamladın; putların kültünü yendin ve sürün için bir galip oldun, ey tanrısal düşünceye sahip olan. Bu yüzden mistik tarzda şöyle derken sürün seni onurlandırıyor: Beni duaların aracılığıyla her zaman tehlikelerden kurtar, Babamız Antimos.
4. Eylül Antakya patriği, kutsal Piskopos-şehit Babilas ve Tanrı’yı görmüş olan Peygamber Musa
Babilas, Antakya’nın on ikinci patriği ve Zevinos veya Zenoviyos’un halefiydi. Dekyus döneminde yaklaşık 250’de şehit edilmiştir.
Bilgelik severlerin en yücesi, yasa koyucuların en bilgesi ve tarihçilerin en eskisi Musa; Levi soyundan olup Amram ve Yohavet’in oğluydu. Mısır’da M.Ö. yaklaşık 1689’da doğdu. Küçük bir bebekken papirüsten yapılmış ve katranla sıvanmış bir sandığa kondu. Firavunun verdiği buyruğun korkusuyla Nil Nehri kıyısına bırakıldı. Firavunun kızı tarafından alınarak onun evlatlığı oldu ve 40 yıl sarayda büyütüldü. Oradan Medyen’e kaçarak yaklaşık 80 yaşındayken Horeb Dağı’nda yanan çalı görümünü gördü. Tanrı tarafından İsrail’in önderi atandı ve İsrail soyunu ayakları ıslanmadan Kızıl Deniz’in karşısına geçirdi. İsrail’e çölde 40 yıl boyunca hükmetti ve birçok mucize ve harika gerçekleştirdi. Eski Antlaşma’nın Pentatök adlı beş kitabını yazdı. Moav ülkesine ulaşınca Nebo Dağı’nın Fasga denen zirvesine tırmandı ve toplamda 120 yıl yaşadıktan sonra orada M.Ö. 1569’da tanrısal buyruk uyarınca öldü. Törenlerde Eski Antlaşma’dan söylenen iki İlahi ona aittir: Rabbe şarkı söyleyelim ve Dinle, ey gökyüzü, konuşacağım. İlkini geçişten hemen sonra Kızıl Deniz kıyısında, diğerini de ölümünden birkaç gün önce Moav’da söyledi.
Apolytikion (Piskopos-Şehit için). Ton 4.
Onların yaşam tarzını paylaştın ve Elçilerin tahtına oturdun; ey Tanrı tarafından esinlenmiş olan, gerçeğin sözünü doğru bir şekilde yönlendirerek derin düşünmenin yüksekliklerine tırmandın. İmanla kanını dökünceye kadar mücadele ettin, Piskopos ve Şehit Babilas; ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
Peygamber için. Ton 2.
Ey Rab, Senin Peygamberin Musa’nın hatırasını kutlarken onun aracılığıyla Sana yalvarıyoruz: ruhlarımızı kurtar.
Kontakion (Başpapaz için). Ton 4.
Görev aldığında zorbanın huzurunda titremeden kalbinde imanın kudretli eylemlerini korudun, Piskopos ve Şehit Babilas, Mesih’in kulu; bu nedenle bizi güvende kıl.
5. Eylül Kutsal Peygamber Zekeriya, şerefli Yol Hazırlayıcının babası
Kilise’deki pek çok kişinin köklü gelenek tarafından desteklenen görüşüne göre, Rabbin onlara söylediği gibi, Yahudiler bu Zekeriya’yı şu iki nedenden dolayı tapınak ve sunak arasında katletmişlerdir (Matta 23:35): birincisi, Bakire Meryem’in hamileliğinden sonra da Zekeriya ona yine “Bakire” demiş ve onu bakireler arasında saymıştır (Aziz Vasil, Mesih’in Doğuşu hakkında vaaz). Diğer nedense, Masumların Katledilişi (29 Aralık) sırasında Zekeriya’nın oğlu Yuhanna’nın bulunamamasıdır; çünkü yaşlı Elizabet o zamanlar küçük bir bebek olan onu alıp tam olarak bilinmeyen bir yere dikkatlice saklamıştır. Bu yer muhtemelen çöldeydi; çünkü İncil’e göre çocuk orada “büyüyor, ruhsal yönden güçleniyordu. İsrail halkına görüneceği güne dek ıssız yerlerde yaşadı” (Luka 1:80). Çocuk bulunamayınca babası Zekeriya, Hirodes’in emriyle öldürülmüştür (İskenderiyeli Petrus, Kanon 13).
Apolytikion. Ton 4.
Bilge Zekeriya, kâhinlik giysisini giymiş olarak Tanrı’nın Yasasına göre bir kâhine yaraşır tarzda kabul edilir bütün yakmalık sunu sundun ve açıkça kayra simgelerini taşıyıp, ey tamamen bilge, bir ışık ve gizemleri derin derin düşünen biri oldun. Tanrı’nın tapınağında kılıçla öldürülmüş olan sen, Mesih’in Peygamberi, Yol Hazırlayıcı ile birlikte dua et ki ruhlarımız kurtulsun.
Kontakion. Ton 3.
En Yüce Olanın Peygamberi ve kâhini Zekeriya, Yol Hazırlayıcının babası, bugün hatırasının bir sofrasını kurup inanlıları besliyor ve onlar için bir doğruluk içeceği hazırlıyor. Bu nedenle onu Tanrı’nın kayrasının tanrısal bir öncüsü olarak övüyoruz.
6. Eylül Kolose’de Baş Melek Mikail tarafından gerçekleştirilmiş mucizenin hatırlanışı
Şarap ve Yağ serbesttir.
Apolytikion. Ton 4.
Göksel orduların Başı ve Önderi, biz değersizler bizleri duaların aracılığıyla ve cisimsiz yüceliğinin kanatları altında koruman için sana yalvarıyoruz; sen bizleri korurken yere kapanıyor ve durmadan şöyle diyoruz: Yücelerdeki Güçlerin Başı ve Önderi olarak bizleri tehlikelerden kurtar.
Kontakion. Ton 2.
Mikail; sen ki ışıklar içinde göğün tüm ordularıyla Üçlü Birlik’in huzurunda durursun ve onlarla birlikte esinlenmiş bir şarkı dile getirirsin ve Tanrı’nın buyruğuyla tüm yeryüzünü dolaşırsın ve senin kudretli mucizelerine hayranlık duyulur. Hepimiz için dua etmekten vazgeçme.
7. Eylül Pek kutsal Tanrıdoğuranın Doğuşunun Öncü Bayramı ve kutsal Şehit Sozon’un Anılması
Aziz Sozon Kilikya’daki Pompeypolis’te vali Maksimiyanus döneminde yaklaşık 288’de şehit edilmiştir.
Apolytikion. Ton 4.
Yesse’nin kökünden ve David’in soyundan olan Tanrı çocuğu Meryem bugün bizler için doğuyor ve bu yüzden evren sevinip yenileniyor; gökler yeryüzüyle birlikte sevinçten coşuyor. Övün onu, ulusların aileleri. Yohakim seviniyor ve Anna bayram yapıyor şöyle derken: Kısır olan, Tanrıdoğuranı, yaşamımızı besleyeni doğuruyor.
Şehit için. Ton 4.
Senin Şehidin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadelesi sonucunda çürümezlik tacını kazandı; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok etti ve iblislerin cılız küstahlıklarını parçaladı: onun dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Kontakion (Öncü Bayram). Ton 3.
Bakire ve Tanrıdoğuran Meryem, göksel Güveyin el değmemiş gelin odası, Tanrı’nın Sözünün savaş arabası olarak hazırlanmak amacıyla bugün Tanrı’nın niyetiyle kısır bir rahimden dünyaya geliyor; çünkü bunun için önceden belirlendi, Tanrı’nın kapısı ve gerçek yaşamın Annesi.
Şehit için. Ton 2.
Bir araya toplanmış olarak bugün kudretli seslerle; gerçek ve dindar zihne sahip Şehide ve dindarlığın denenmiş iman yarışçısına, tanrısal Sozon’a, kayra öncüsüne, en zengin şifa vericiye övgüler söyleyelim; çünkü hepimiz için Tanrı’ya dua ediyor.
8. Eylül Pek Kutsal Hanımefendimiz, Tanrıdoğuran ve Sonsuza Kadar Bakire Meryem’in Doğuşu
Kilise’nin köklü geleneğine göre Tanrıdoğuran, Mesih’in Doğuşundan yaklaşık 16 veya 17 sene önce kısır ve yaşlı anne babası Yohakim ve Anna’dan vaat uyarınca doğdu. Yohakim Yahuda oymağından, David’in krallık soyundandı; Anna ise kâhinlerin geldiği Levi oymağındandı ve kâhin Mathan ile Meryem’in kızıydı.
Çalışılmaz, balık serbesttir.
Apolytikion. Tone 4.
Senin Doğuşun, ey Tanrıdoğuran, tüm dünyaya sevinç getirdi; çünkü doğruluk Güneşi Tanrımız Mesih senden doğdu. Laneti ortadan kaldırdı ve bereket verdi ve ölümü etkisiz kılarak bizlere sonsuz yaşamı bağışladı.
Kontakion. Tone 4.
Ey Lekesiz olan, senin kutsal Doğuşun aracılığıyla Yohakim ve Anna çocuksuz olmanın getirdiği kınamalardan ve Âdem ile Havva da ölümün yozlaştırıcılığından özgür kılındılar. Halkın, günah suçluluğundan kurtulmuş olarak senin Doğuşunu kutlarken sana şöyle diyor: Kısır kadın; Tanrıdoğuranı, ruhlarımızın destekçisini doğuruyor.
9. Eylül Tanrı’nın kutsal ve doğru Ataları Yohakim ve Anna’nın ve kutsal Şehit Severyanos’un bayramı
Severyanos, İmparator Lisinyus ve Dük Lukyus yönetiminde Sebaste’de (Sivas) yaklaşık 313’te acı çekmiştir.
Eski takvime göre bugün güz gün dönümü gerçekleşir.
Şarap ve Yağ serbesttir.
Apolytikion Ton 2.
Ey Rab, âdil Atalarının hatırasını kutlarken onlar aracılığıyla Sana yalvarıyoruz: ruhlarımızı kurtar.
Kontakion. Ton 2.
Şimdi Anna kısırlığın bağlarından kurtulmuş olarak seviniyor ve tamamen lekesiz olanı besliyor; herkesi onun rahminden tüm ölümlülere erkek bilmeyen tek Anneyi bahşetmiş Olana övgüler söylemeye çağırırken.
10. Eylül Kutsal Şehitler Minodora, Mitrodora ve Nimfodora
Bitinya’dandılar ve öz kardeştiler; 304 yılında Maksimiyanus yönetiminde Pithi’nin sıcak su kaynaklarına yakın bir yerde acı çektiler.
Apolytikion (Bayram).
Tanrı’nın sureti sende bozulmadan korundu, ey Anne; çünkü çarmıhı yüklendin ve Mesih’i izledin ve geçici olduğu için bedeni hor görmeyi ve ölümsüz olan ruhu korumayı eylemlerinle bize öğrettin. Bu nedenle, ey Kutsal Minodora, ruhun Meleklerle seviniyor.
Kontakion (Azizler).
Kız kardeşler olarak ruhta birleşmiş biçimde Üçlü Birlik için cesurca mücadele ederek birçok hile yapan düşmanı bozguna uğrattınız. Bu nedenle beş Bakire ile birlikte göksel gelin odasında kendinize konut edindiniz, ey Zafer kazananlar, Meleklerle birlikte evrensel Kralın huzurunda sevinç içinde duruyorsunuz.
11. Eylül Saygıdeğer annemiz İskenderiyeli Theodora
Zeno’nun krallığı sırasında 472’de yaşamıştır. Adını Theodor olarak değiştirerek ve erkek gibi giyinerek ölümüne kadar kadın olduğu bilinmeden erkeklere ait bir manastırda yaşamıştır.
Apolytikion Ton 8.
Tanrı’nın sureti sende bozulmadan korundu, ey Anne; çünkü çarmıhı yüklendin ve Mesih’i izledin ve geçici olduğu için bedeni hor görmeyi ve ölümsüz olan ruhu korumayı eylemlerinle bize öğrettin. Bu nedenle, ey Kutsal Theodora, ruhun Meleklerle seviniyor.
Kontakion. Ton 2.
Oruç tutarak, geceleri uyumayarak ve dua ederek bedenini yendin; günahının mükemmel affını almak için Rabbe yalvardın ve bu isteğini gerçekten elde ettin, tövbe yolunu göstererek.
12. Eylül Kutsal Piskopos ve Şehit Aftonomos
İtalya’da bir piskoposdu ve Diokletyan yönetiminde Nikomedya Körfezindeki Sorea’da 298 senesinde acı çekti.
Duaları 11 Eylülde söylenir; çünkü bugün Tanrıdoğuranın Doğuş Bayramının sona erdiği gündür.
Kontakion (Aziz). Ton 2.
Bilge Baba, tanrısal sırları büyük saygıyla kutladın; kabul edilir bir kurban oldun, tamamen kutlu Şehit Aftonomos. Çünkü Mesih’in kâsesinden içtin ve şimdi O’nun huzurunda dururken bizim için dua ediyorsun.
13. Eylül Tanrımız Mesih’in kutsal Dirilişinin Kilisesinin Adanması, değerli ve yaşam veren Çarmıhın öncü bayramı ve kutsal Piskopos-şehit Yüzbaşı Kornelyus’un anılması
Bu Kilise, tüm inananlar tarafından özellikle onurlandırılan Kutsal Mezar Kilisesi, Büyük Konstantin’in Kurtarıcının çarmıha gerilip gömüldüğü Golgota’daki arazi üzerinde inşa ettirdiği kilisedir. Uzun zaman önce Yahudiler ve putperestler tarafından yok edilmiştir ve Adrian Alyus yönetiminde bu kutsal yerin daha çok kirletilmesi ve tamamen yok edilmesi için bu alana Afrodit’e adanmış bir putperest tapınağı inşa edilmiştir. Değerli Çarmıh da burada gizlenmiştir; ancak dindar İmparatorun buyruğuyla kazılar gerçekleştirildiğinde kurtarıcı acıların simgeleri keşfedilmiştir. Bu alan üzerinde sonraları kutlu Helen’in, Filistin valisi Drakilyanos ve o zamanki Yeruşalim Patriği Makaryos’un yönlendirmesiyle Tanrımız Mesih’in yaşam veren Dirilişine adanmış çok büyük ve göz alıcı güzellikte bir kilise inşa edilmiştir. Patrik Makaryos, değerli Çarmıhı yerden yukarı kaldırmış (14 Eylül) ve bu kilisenin adanışını yaklaşık 330 senesinde kutlamış olan kişidir.
Kornelyus doğuştan Romalıydı, putperestti ve yüzbaşı rütbesindeydi. Filistin Sezariyesinde dindar ve Tanrı korkusuna sahip, insanlara bol sadaka veren ve her zaman Tanrı’ya dua eden bir insan olarak yaşadı. Yaklaşık 41 senesinde bir görümde melek gördü ve haber gönderip elçi Petrus’u Yoppa’dan çağırdı ve Petrus tarafından Mesih’e imanı öğrendi ve tüm ev halkıyla birlikte vaftiz edildi. Putperestlerin ilk meyvesiydi. Bu olaydan sonra piskopos – kimilerine göre Sezariye’ye, kimilerine göre Troad’dan uzak olmayan Skepsis’e – atandığı ve bir şehit olarak öldüğü söylenir.
Şarap ve Yağ serbesttir.
Apolytikion (Kilisenin Adanması). Ton 4.
Ey Rab, yükseklerde gök kubbenin güzelliğine sahip olduğun gibi, aşağıda yüceliğinin kutsal konutunun da güzelliğini gösterdin. Onu sonsuza kadar güçlendir ve onda Sana durmaksızın sunulan yakarışlarımızı kabul et, herkesin yaşamı ve dirilişi Tanrıdoğuranın duaları aracılığıyla.
Çarmıh ile ilgili. Ton 2.
Ey Rab, Sana aracılık için iyiliğinin yaşam veren Çarmıhını getiriyoruz ki onu layık olmayanlara verdin. Tanrıdoğuran aracılığıyla esenlik bağışlayıp Yöneticileri ve Şehrini koru, ey insanlığı tek Seven.
Kontakion (Kilisenin Adanması). Ton 4.
Kilise, tüm inanlıları ışığa yönlendiren, ışıkla dolu bir gök ilan edildi. Onun içinde durarak şöyle diyoruz: Bu evi sağlam kıl, ey Rab.
Kontakion (Aziz)
Tanrısal Kornelyus, Kilise seni, erdem dolu eylemlerinle onu aydınlatan ulusların kutsal ilk meyvesi olarak kabul etti, kutsal gizemlerin öncüsü.
14. Eylül Değerli ve Yaşam Veren Çarmıhın Evrensel Yükseltilişi
Büyük Konstantin’in annesi kutlu Helen Çarmıhı Yeruşalim’de aradı ve onu yaklaşık 325 yılında toprağa gömülmüş olarak buldu. Sonra halk onun o zamanki Yeruşalim Patriği Makaryos tarafından kilisenin yüksek yerinde yukarı kaldırıldığı görerek “Rab merhamet eyle!” diye bağırdı. Bulunmasının ardından değerli Çarmıhın bir parçası bir kutsama olarak İstanbul’a götürülürken geri kalan kısmı Yeruşalim’de bırakıldı. Orada 614’e kadar kaldı ki o zaman Persler Filistin’i yağmalayarak onu kendi ülkelerine götürdüler (22 Ocak). Ama daha sonra, 628 yılında Herakliyus Perslerin üzerine bir ordu gönderip değerli Çarmıhı geri aldı ve İstanbul’a getirdi.
Hangi güne gelirse gelsin çalışılmaz ve Oruç tutulur.
Apolytikion. Ton 1.
Rab halkını kurtar ve mirasını kutsa; inanlılarına düşmanlarına karşı zafer bağışlayıp uluslarının topluluğunu Çarmıh ile koruyarak.
Kontakion. Ton 4.
Kendi isteğinle Çarmıh üzerinde kaldırılmış olarak, Senin adınla çağrılmış yeni uluslar topluluğuna merhametini bağışla Tanrımız Mesih; düşmanlarına karşı zafer vererek, inanlı halkını kudretinle mutlu kıl. Savaşta Senin yardımına sahip olsunlar: esenlik silahına ve yenilmez ganimete.
15. Eylül Kutsal şehit Niketas
330 senesinde Tuna ötesindeki Gotların lideri Athenarikos yönetiminde, Büyük Konstantin zamanında şehit edildi.
Apolytikion. Ton 4.
Senin Şehidin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadelesi sonucunda çürümezlik tacını kazandı; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok etti ve iblislerin cılız küstahlıklarını parçaladı: onun dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Kontakion (Aziz). Ton 2.
Direnişinle hatanın kudretini zayıflatarak ve mücadelen sayesinde adını taşıdığın zaferin tacını aldın, görkemli Niketas; Meleklerle birlikte sevinirsin, onlarla hepimiz için Mesih’e durmadan yalvarırken.
16 Eylül. Ün sahibi kutsal şehit Efimiya
Halkedon’dandı (Kadıköy) ve yaşamını Diokletyan’ın döneminde bekâretle geçirdi ve Diokletyan tarafından 303 yılında – kimilerine göreyse 307 yılında – şehit edildi. Kutsal kalıntıları İstanbul Patrikhanesi’nde korunmaktadır.
Apolytikia: Bayram ve Aziz. Ton 4.
Ey İsa, kuzun Sana sesleniyor: Ey Güveyim, Seni özlüyorum ve Seni arayıp mücadele ediyorum ve vaftizinde Seninle çarmıha gerilip gömülüyorum ve Senin uğruna acı çekiyorum. Öyle ki Seninle birlikte hüküm süreyim ve Senin için ölüyorum ki Sende yaşayayım. Ancak şimdi özlemle Senin uğruna öldürüleni lekesiz bir kurban olarak kabul et. Onun dularıyla, merhametli olduğun için, ruhlarımızı kurtar!
Kontakion. Ton 4.
Mücadelende çok iyi bir şekilde savaştın ve ölümden sonra bizleri şifa akıntılarıyla kutsal kılıyorsun ey tamamen övülmüş. Bu nedenle şerefli emanetlerin yanında imanla dururken senin kutsal uyuyuşunu onurlandırıyoruz ki ruhun hastalıklarından kurtulalım ve kayra mucizelerini çekip alabilelim.
17. Eylül Kutsal şehit Sofia (Bilgelik) ve üç kızı İman, Ümit ve Sevgi
Romalıydılar ve Hadrian yönetiminde yaklaşık 126’da acı çekip şehit oldular.
Apolytikion (Bayram).
Ey Rab İsa, kuzun Sana sesleniyor: Ey Güveyim, Seni özlüyorum ve Seni arayıp mücadele ediyorum ve vaftizinde Seninle çarmıha gerilip gömülüyorum ve Senin uğruna acı çekiyorum. Öyle ki Seninle birlikte hüküm süreyim ve Senin için ölüyorum ki Sende yaşayayım. Ancak şimdi özlemle Senin uğruna öldürüleni lekesiz bir kurban olarak kabul et. Onun dularıyla, merhametli olduğun için, ruhlarımızı kurtar!
Kontakion (Azizler). Ton 1.
İman, Ümit ve Sevgi; kutsal Bilgeliğin pek kutsal dalları olarak açıklanıp kayra sayesinde Greklerin bilgeliğini saçmalığa dönüştürdüler ve mücadele edip zafer kazananlar olarak ilan edilerek, her şeyin Efendisi Mesih tarafından çürümez bir taç ile taçlandılar.
18. Eylül Gortina Piskoposu, mucize yapıcı saygıdeğer babamız Evmeniyos ve kutsal şehit Ariyadne
Apolytikion
Sen Ortodoksluğun rehberi, dindarlık ve alçakgönüllülük öğretmeni, dünyanın aydınlatıcısı, keşişlerin Tanrı tarafından esinlenmiş gururusun. Ey bilge Evmeniyos, herkesi öğretilerinle aydınlattın. Sen Ruh’un arpısın. Ruhlarımızın kurtuluşu için Tanrımız Mesih’e dua et.
Kontakion
Yücelerdeki Tanrı’dan gelen ışıkla aydınlanmış olarak, ey kutlu, senin pek kutsal, yüce ve saygın uyuyuşunu sevgiyle ilahi söyleyerek ilan eden bizlerin üzerinde parlarsın. Ey Evmeniyos; çünkü sen bizler için her zaman dua edersin, ey Baba, Rabbin sadık Başpapazı.
19. Eylül Kutsal Şehitler Trofimos, Savatyos ve Dorimedon
Probus döneminde yaklaşık 278’de şehit edildiler; Savatyos Antakya’da, diğerleri Frigya Sinnadi’sinde.
Apolytikion (Bayram).
Senin Şehitlerin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadeleleri sayesinde çürümezlik tacını kazandılar; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok ettiler ve iblislerin cılız küstahlığını paramparça ettiler: onların dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Kontakion (Azizler). Ton 4.
Kutsal Ruh kayrasının armağanlarıyla dolu bir nehir olarak açıklanıp dünyayı mucizelerinizin güzel akıntılarıyla suladınız ey İman Yarışçıları.
20. Eylül Kutsal yüce şehit Efstatiyos ve eşi Teopisti ile iki oğlu Agapiyos ve Teopistos
Hadriyan döneminde yaklaşık 120 yılında şehit edildiler.
Yağ ve Şarap serbesttir.
Apolytikia (Bayramın ve Azizlerin). Ton 4.
Senin Şehitlerin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadeleleri sayesinde çürümezlik tacını kazandılar; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok ettiler ve iblislerin cılız küstahlığını paramparça ettiler: onların dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Kontakion. Ton 2.
Mesih’in acılarını açıkça taklit ederek ve sadakatle O’nun kâsesinden içerek O’nun yüceliğinin de mirasçıcı oldunuz; herkesin Tanrısı olan Ondan yücelerden gelen tanrısal affı alarak.
21. Eylül Magnezyalı (Manisa) kutsal Elçi Kuadratus ve kutsal Peygamber Yunus
Kuadratus Elçilerin bir öğrencisiydi ve Atina Piskoposu oldu. Hadriyan yönetiminde 117 yılında, kimilerine göreyse daha geç bir tarihte Avrelyus yönetiminde şehit edildi.
Yunus, Amathi’nin oğluydu ve Zebulun oymağından olup Getkofer veya Get-Ofer (4. Krallar 14:25) şehrindendi. M.Ö. yaklaşık 838-810 yılları arasında peygamberlikte bulundu. Tanrı ona Asurluların başkenti Nineve’ye gitmesini ve şehirde oturanların günahları yüzünden Nineve’nin yıkımının yakın olduğunu duyurmasını emretti. Ancak Yunus tanrısal buyruğa uymadı ve gemiye binip başka bir yere gitti. Denizdeki ani ve korkunç fırtına ve Yunus’un itaatsizliğinin belli olması denizcileri Yunus’u denize atmak zorunda bıraktı. Tanrısal ön bilgi uyarınca hemen hazır edilmiş büyük bir balina Yunus’u yuttu. Yunus, üç gün üç geceyi balığın karnında geçirdi ve oradayken kanonun altıncı ilahisini söyleyip dua etti: Sıkıntım içinde Rabbe seslendim… Daha sonra balina onu kuru bir alana kustu ve Tanrı’nın önceki buyruğu ona yeniden geldi. Böylece Yunus gidip şöyle diyerek vaaz verdi: ‘Üç gün daha ve sonra Nineve yok edilecek’. Bunun üzerine halk korkuya kapıldı ve hepsi tövbe etti. Küçük, büyük, emzikli bebekler ve hatta hayvanlar bile oruç tuttu ve bu sayede Tanrı’yı yatıştırdılar ve O’nun öfkesinden kurtuldular. Yunus’un peygamberlik kitabı dört ana bölüme ayrılmıştır ve 12 Küçük Peygamber arasında beşinci sıradadır. Balinanın karnında üç günlük yolculuğu, Kurtarıcının üç gün süren gömülmesinin ve üçüngü gündeki yaşam veren dirilişinin bir imgesidir (Matta 12:39-40).
Bu günde yaşam veren Çarmıhın bayramına veda edilir ve söylenen her ilahi bu bayramla ilgilidir. Elçiye ait dua 22 Eylülde söylenir.
22. Eylül Sinop piskoposu kutsal Piskopos-şehit Fokas
İmparator Trajan döneminde 102 senesinde şehit edildi.
Apolytikia: Elçinin. Ton 3.
Ey kutsal Elçi Kuadratus, ruhlarımıza günahların affını bağışlaması için merhametli Tanrı’ya dua et.
Piskopos-şehidin. Ton 4.
Onların yaşam tarzını paylaştın ve Elçilerin tahtına oturdun; ey Tanrı tarafından esinlenmiş olan, gerçeğin sözünü doğru bir şekilde yönlendirerek derin düşünmenin yüksekliklerine tırmandın. İmanla kanını dökünceye kadar mücadele ettin, Piskopos ve Şehit Fokas; ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
Kontakion (Elçi). Ton 8.
Rab, yaşayanların dünyası Sana onurlu bir başpapaz ve cesur bir iman yarışçısı olarak Elçi Kuadratus’u getiriyor ve ‘Alleluya’ diyenlere onun aracılığıyla hataların affı bahşedilsin diye ilahilerle onun saygın hatırasını onurlandırıyor.
23. Eylül. Şerefli ve yüce Peygamber, Yol Hazırlayıcı ve Vaftizci Yuhanna’nın Ana Rahmine Düşmesi
Bu, geleneğe göre Mesih’in Doğuşundan 15 ay önce ve Yol Hazırlayıcının babası Zekeriya’nın Rabbin tapınağında Çardak Bayramı sırasında (Pentekost ortası Çarşambası) kâhinlik görevini yerine getirirken Melekle ilgili görümü görmesinden sonra yaşandı. Bu görümde Melek Cibril belirip Zekeriya’ya şöyle dedi: ‘Duaların duyuldu ve eşin Elisavet sana bir oğul doğuracak ve ona Yuhanna adını vereceksin’. Ancak Zekeriya, Elisavet’in kısır olduğunun ve karısı gibi kendisinin de yaşlı olduğunun bilincinde olarak Meleğin sözlerine inanmadı ve bu nedenle bu sözler gerçekleşene kadar sessiz ve dilsiz kalmakla cezalandırıldı (Luka 1:7-24)
Yeni takvime göre Güz Gündönümü bu gün gerçekleşir.
Yağ ve Şarap serbesttir.
Apolytikion. Ton 4.
Daha önce çocuk doğurmamış olan ey kısır kadın, mutlu ol; çünkü işte hastalıktan kör olmuş tüm dünyayı güneş için aydınlatacak bir çıraya hamile kaldın. Dans et Zekeriya, cesaretle haykır; ‘Doğacak çocuk, En Yüce Olanın bir Peygamberidir!’
Kontakion. Ton 1.
Yüce Zekeriya ün salmış eşi Elisavet ile ışıl ışıl ve mutlu; çünkü bir Başmeleğin sevinerek müjdelediği ve biz insanların Tanrı’nın kayrasının bir öncüsü olarak layıkıyla onurlandırdığımız Yol Hazırlayıcı Yuhanna’ya ona yaraşır şekilde hamile kalıyor.
24. Eylül Kutsal İlk-Şehit ve Elçilere Denk Tekla
İkonyum (Konya) şehrindendi; 18 yaşındayken elçi Pavlus’un öğretileriyle iman etti ve onu takip edip farklı şehirlerde Mesih’i bildirdi. Büyük acılar çektikten sonra 90 yaşında doğduğu kentte öldü.
Apolytikion. Ton 4.
Ey İsa, kuzun Sana sesleniyor: Ey Güveyim, Seni özlüyorum ve Seni arayıp mücadele ediyorum ve vaftizinde Seninle çarmıha gerilip gömülüyorum ve Senin uğruna acı çekiyorum. Öyle ki Seninle birlikte hüküm süreyim ve Senin için ölüyorum ki Sende yaşayayım. Ancak şimdi özlemle Senin uğruna öldürüleni lekesiz bir kurban olarak kabul et. Onun dularıyla, merhametli olduğun için, ruhlarımızı kurtar!
Kontakion. Ton 8.
Bekâretin güzelliğiyle parladın, şehitlik tacıyla süslendin, sana bir elçinin elçilik mücadelesi emanet edildi; yüce Bakire. İlk kadın şehit olarak ateşin alevini çiye dönüştürürken boğanın öfkesini duan aracılığıyla terbiye ettin.
25. Eylül Saygıdeğer Annemiz Efrosini
Küçük Theodosiyos’un krallığında 410 yılında Pafnutiyos’un kızı olarak doğdu. Ondan kaçtı ve adını Smaragdos’a değiştirip erkek kıyafeti giyen saray hadımı olarak bir erkek manastırına girdi ve orada tanınmadan 38 yıl yaşadı.
Apolytikion. Ton 8.
Tanrı’nın sureti sende bozulmadan korundu, ey Anne; çünkü çarmıhı yüklendin ve Mesih’i izledin ve geçici olduğu için bedeni hor görmeyi ve ölümsüz olan ruhu korumayı eylemlerinle bize öğrettin. Bu nedenle, ey Kutsal Efrosini, ruhun Meleklerle seviniyor.
Kontakion. Ton 2.
Yücelerdeki yaşama özlem duyarak aşağıdaki mutluluklardan kolayca vazgeçtin ve erkeklerin arasına girdin, ey tamamen saygın. Güveyin Mesih uğruna, bu dünyaya ait bir talibi reddettin.
26. Eylül Kutsal Elçi ve İncil Yazarı Tanrısal Yuhanna’nın Vefatı
Galile’de bulunan Beytsayda’dandı; Zebede ve Salomi’nin oğlu, büyük Yakup’un kardeşiydi; önceleri balıkçıyken sonradan bir Elçi, sevilen öğrenci ve Mesih’in yakın dostu oldu. Diğer öğrenciler içinde yalnızca o, Mesih’i Çarmıha kadar takip etti ve orada Bakirenin bir başka oğlu ve öğretmen İsus’un gerçek kardeşi olarak Bakire ona emanet edildi. Bundan sonra Mesih’i tüm Asya’da, özellikle Efes’te duyurdu. Hristiyanlara yönelik ikinci işkence Domityan tarafından başlatıldığında yakalanıp Asya’dan Roma’ya götürüldü ve orada kızgın yağ kazanına atıldı. Zarar görmeden kazandan çıktı ve Vahiy (Apokalips) kitabını yazdığı Patmos’a sürgün edildi. Zalim hükümdarın ölümünden sonra Efes’e dönerek diğer İncil yazarlarının sonuncusu olarak kendi adıyla bilinen İncil’i ve üç Genel Mektubu yazdı. Toplamda 95 yıl yaşadıktan sonra 100 senesinde Trajan döneminde huzur içinde uyudu. Ona Tanrıbilimci soyadı verilmiştir; çünkü Baba Tanrı’nın Oğlu’nun ve Sözünün sonsuz ve sözcüklerle anlatılmaz doğuşunu tanrıbilimselleştirmiştir. Bu sebeple ikonasında bir kartal imgesiyle tasvir edilir ki bu, Peygamber Ezekiyel’in gördüğü dört simgesel canlı yaratıktan biridir (1:10).
Çalışılmaz ve Şarap ve Yağ serbesttir.
Apolytikion. Ton 2.
Tanrımız Mesih’in Sevgili Elçisi, acele et ve savunmasız bir halkı kurtar. O’nun bağrına yaslanmanı kabul eden O, O’nun huzurunda yere kapandığında da seni kabul eder. Yalvar O’na ey Tanrıbilimci ve esenlik ve O’nun yüce merhametini isteyerek ulusların inatçı bulutunu dağıt.
Kontakion. Ton 2.
Kim senin kudretli eylemlerini anlatacak ey Bakir Aziz? Çünkü mucizeler dökersin ve şifa kaynağısın ve Tanrıbilimci ve Mesih’in bir dostu olarak ruhlarımız uğruna dua edersin.
27. Eylül Kutsal şehit Kalistratos ve onun 49 şehit arkadaşı
Diokletyan döneminde 288’de şehit edildiler.
Apolytikion. Tone 4. [Common]
Senin Şehitlerin, ey Rab, Tanrımız olan Senden mücadeleleri sayesinde çürümezlik tacını kazandılar; çünkü Senin kudretinle zorbaları yok ettiler ve iblislerin cılız küstahlığını paramparça ettiler: onların dualarıyla, ey Mesih Tanrı, ruhlarımızı kurtar.
Kontakion. Ton 4.
Ey Kutsallar, Kilise bugün size ruhsal övgüler sunarken hepinizi onurlandırıyor; çünkü onun adına mücadele verdiniz; tanrısal, galip, tamamen bilge Şehitler.
28. Eylül Saygıdeğer Babamız ve İman İkrarcımız Hariton ve kutsal Peygamber Baruh
Hariton İkonyum (Konya) şehrindendi ve Avrelyan döneminde yaklaşık 274’te yaşadı.
Baruh; Neriyas’ın oğlu, peygamber Yeremya’nın öğrencisi ve yazıcısıydı (36:4). Beş bölüm halinde elimize ulaşmış kendi peygamberlik kitabını Yahudilerin Sedekyas dönemindeki Babil sürgünü sırasında M.Ö. 583 senesinde kaleme aldı. Baruh’un peygamberliğinden bir bölüm Doğuş Bayramının Akşam Dualarında Yeremya adı altında 3:35’ten 4:4’e kadar okunur.
Çilekeş. Ton 8.
Sel gibi akan gözyaşlarınla kurak çölü işledin ve derin inleyişlerinle emeklerinin yüz kat meyve vermesini sağladın ve tüm dünyada mucizelerinle parlayarak bir ışık oldun: Saygıdeğer Baba Hariton, ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
Kontakion. Ton 2.
Esinlenmiş Baba, özdenetimden mutluluk duyarak ve tenin arzularını dizginleyerek iman aracılığıyla geliştiğin görüldü ve Eden’in ortasındaki yaşam ağacı gibi çiçek açtın; tamamen kutlu, pek kutsal Hariton.
29. Eylül Saygıdeğer Babamız İnzivacı Kiriyakos
Korint’te yaklaşık 300 yılında doğdu; Filistin’de Büyük Eftimiyos’un yönetiminde keşiş olarak yaşadı. 107 yıl yaşayıp 408’de öldü.
Apolytikion. Ton 1.
Çölün vatandaşı, vücut bulmuş Melek ve mucize yaratan ilan edildin, ey Tanrı adamı baba Kiriyakos; oruçla, uyanık kalarak ve dua ederek, gökten kayra armağanını alarak sana imanla başvuranların ruhlarını ve hastaları iyileştirirsin. Yücelik olsun sana kudret vermiş Olana, yücelik olsun seni taçlandırmış Olana, yücelik olsun senin aracılığınla herkese şifa verene.
Kontakion. Ton 8.
Seni her bir gün onurlandıran kutsal Manastır Topluluğu her yıl senin hatıranı kudretli zafercisi ve yardımcısı olarak kutluyor. Ama Rabbe karşı cesaretin olduğu için saldırgan düşmanlardan koru bizi ki sana şöyle diyelim: ‘Selam, üç kere kutlu Baba!’
30. Eylül Büyük Ermenistan’ın piskoposu kutsal Piskopos-şehit Gregory
Anak’ın oğluydu, Parthialıydı, yaklaşık 240 senesinde doğdu. Kapadokya Sezariyesi’nde Mesih’e imanı öğrendi. Sezariye başpiskoposu Leontiyos tarafından piskopos atandı. Ermenistan’ın hükümdarı Tiridates’in işkencelerine maruz kaldı. Tiridates dâhil olmak üzere Ermenistan’daki on binlerce kişiyi gerçek inanca taşıdı. Çilekeş olarak yaklaşık 325’te öldü.
Apolytikion. Ton 4.
Onların yaşam tarzını paylaştın ve Elçilerin tahtına oturdun; ey Tanrı tarafından esinlenmiş olan, gerçeğin sözünü doğru bir şekilde yönlendirerek derin düşünmenin yüksekliklerine tırmandın. İmanla kanını dökünceye kadar mücadele ettin, Piskopos ve Şehit Gregory; ruhlarımız kurtulsun diye Mesih Tanrı’ya yalvar.
Kontakion. Ton 2.
Biz inananlar bugün tanrısal ilahiler ve şarkılarla meşhur Başpapaz Gregory’i gerçeğin Mücadelecisi, dikkatli çoban ve öğretmen, evrensel aydınlatıcı olarak övelim; çünkü kurtulalım diye Mesih’e dua ediyor.
EK
1. Eylül Çevre için Dua Günü
Apolytikion. Ton 4.
Tanrı olarak her şeyi tek bir sözle yaratmış olan Rab ve Kurtarıcı, yasalar koyup onlara yüceliğin için yanılmaz biçimde hükmeden Sen, Tanrıdoğuranın dualarıyla yeryüzünü bir arada tutan tüm unsurları güvende ve sağlam kıl ve evreni kurtar.
Kontakion. Ton 2.
Tamamen güçlü kudretinle görünen ve görünmeyen tüm şeyleri oluşturdun ve Senin iyiliğine yalvarıyoruz; yeryüzünü saran çevreyi de aynı şekilde sağlam olarak koru.