Ortodoks Kilisesi'nde oruç, belirli gıdalardan ve gıda gruplarından sakınma biçimindedir ve bir nevi perhizdir.
Olağan zamanlarda (oruç tutulmasına izin verilmeyen özel günler dışında) haftanın iki günü (Çarşamba ve Cuma) oruç tutulur. Bunun dışında çeşitli oruç dönemleri vardır ve bu dönem içinde yortu gününe kadar her gün oruç tutulur.
Ortodoks Kilisesi, bazı günler oruç kurallarını yumuşatır. Örneğin, Paskalya'ya hazırlık dönemindeki iki yortu gününde balık yenmesine izin verilir. ( 9 Mart’ta 40 şahitlerin anma gününde ve Dallar Pazaré’nda-Paskalya’dan tam bir hafta önce ).
İnancımıza göre, oruç bir zorunluluk değil, insana yararlı olan mükemmel bir seçimdir. Sağlığı el veren ve engeli bulunmayan her Hıristiyan oruç tutmalıdır; ancak bu öneriden sonrası kişinin seçimine kalmıştır.
Doğu Kiliselerinde sıkı kurallara dayalı oruç sistemi varlığını korumaktadır; Batı'daki Kiliseler ise oruç sistemini hafifletmiş ve sadeleştirmişlerdir. Örneğin, Roma Katolik Kilisesi'nin takvimine göre senenin iki gününde oruç tutulur ve Paskalya'ya hazırlık dönemindeki Cuma günlerinde et yenmez.Kilise takviminde Çarşamba ve Cuma günleri (Kilise'nin oruç tutulmayacağını söylediği özel durumlar hariç) hep oruç günleridir. Haftanın iki günü oruç tutma geleneği Yahudilik kökenlidir.
Ferisi ayakta kendi kendine şöyle dua etti: ‘’ _ Tanrım, öbür insanlara -soygunculara, hak yiyenlere, zina edenlere- ya da şu vergi görevlisine benzemediğim için sana şükrederim. Haftada iki gün oruç tutuyor, bütün kazancımın ondalığını veriyorum.’’ (Luka 18:11-12)
Yahudilikte oruç günleri Pazartesi ve Perşembe iken, Hıristiyanlar Çarşamba ve Cuma günü oruç tutarlar. Bunun sebebi ise Rab Yeshua'nın bir Çarşamba günü ihanete uğraması ve Cuma günü çarmıha gerilmesidir.
"Markos 2:18-22(Matta 9:14 17; Luka 5:33 39)
18 Yahya'nın Öğrencileriyle Ferisiler oruç tutarken, bazı kişiler İsa'ya gelip, «Yahya'nın ve Ferisilerin öğrencileri oruç tutuyor da, senin öğrencilerin niçin tutmuyor ?» diye sordular 19 İsa şöyle karşılık verdi : «Güvey aralarında olduğu sürece davetliler oruç tutar mı hiç ?
Güvey aralarında oldukça oruç tutamazlar ! 20 Ama güveyin aralarından alınacağı günler gelecek, onlar işte o zaman o gün oruç tutacaklar.
İsa Mesih yeryüzündeki kutsal varlığını bir düğün yemeği ile mukayese ediyor ve ‘güvey’ ifadesini kullanarak kendisini önceki peygamberlerden ayırıyor. Mesih kendisini bir güveye benzeterek Krallığın varlığını bir düğün töreninde olduğu gibi kutlama (şölen) ile doğruluyor. Bu yüzden Mesih İsa’yı halkın hoşlanmadığı kimselerle bile yemek yerken görüyoruz (Matta 11:18-19, Luka 19:1-9). Çünkü Mesih İsa günahkarlara kurtuluş ve sevinç getirmeye gelmiştir. Kutsal Yazılar YEHOVA ile halkı ya da Mesih İsa ile kilisesi arasındaki ilişki ve sevgi bağını karı koca arasındaki sevgi birliği ile mukayese ederek gösterir (İşaya 50:1; 54:1; 62:5, Yeremya 2:32, Hoşeya 2:1, Matta 25:1, Yuhanna 3:29, II. Korintliler 11:2, Efesli-ler 5:32, Vahiy 19:7; 21:9).
Güveyin aralarından alınacağı günler: Mesih’in çarmıh üzerindeki ölümünün bir ön bildirisidir. Buradaki ifade Mesih’in zulüm ve yargıyı kaldıracağını müjdeleyen İşaya 53:8 ayetini bize hatırlatır (Matta 11:5 ve İşaya 35:5-6; Luka 4:18-19 ve İşaya 61:1-2; Luka 22:37 ve İşaya 53:12). Mesih İsa tam kurtuluş ve özgürlük getirmek için çarmıhta bir kurban olarak ölmek üzere yeryüzüne gelmişti. Bu da büyük sevinç getiren İyi Haber’di (Luka 2:10-11; 24:52, Yuhanna 17:13).
Oruç tutacaklar: Ancak 2:19 ayetinin işaret ettiği kutlama geçicidir. İsa Mesih’in acı çekip öleceği zaman gelecektir ( Güveyin aralarından alınacağı günler ) . Bu yüzden öğrenciler o zamandan itibaren oruç tutacaklardır.
Oruç Döneminde Neler Yenir ?
Oruç tutarken süt, süt ürünleri , balık ( özel günler serbest), et ve et ürünleri tüketmiyoruz. Ama deniz ürünlerinden kansız olan; kalamar , midye , karides serbesttir.
Unutulmaması gereken bir şeyde orucun bir saati yok . Oruç tam gün olarak tutulur.
Kısır, patates salatası gibi salatalar son derece besleyici ve tok tutan ürünlerdir.
Mercimek çok önemli bir besin kaynağıdır bundan salata, çorba , yada yemek yapabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken tek şey hayvansal ürün taşıyan her hangi bir yağ yada Knorr Bulyon Vb. gibi katkıları içine ilave etmemeniz.
Nohut ve benzeri tahıl grublarınıda aynı şekilde tüketebilirsiniz.
Tüm sebzeleri zeytinyağlı olarak yiyebilirsiniz.
Sabahları reçel ,domates, zeytin, salatalık gibi gruplar, tahıllı ekmekler yada kepek veya çavdar ekmeği ile kendinize bir menü hazırlıyabilirsiniz. Müsli yemeyi sevenler süt yerine meyva suyu veya soya sütü kullanabilirler.
Çerezleri bu dönemde sıklıkla tüketmeniz yararınıza olacaktır . Kaju fıstığı , fıstık, fındık, ceviz, kuru üzüm gibi bol enerji veren şeyler ve kurutulmuş meyvaları ( kayısı , elma vb. ) tüketmeniz size çok faydalı olacaktır.