İman sembolünün incelenişini ele almadan önce Kutsal-Ruh'a dua etmeliyiz . Keza hiç kimse Kutsal Ruh'un ışığı olmaksızın Allah'tan
bahsedemez . Onsuz hiç bir din dersine başlanamaz. Bize Allah’ı tanıtabilen ne öğretmenin eğitsel yetenekleri ne de öğrencinin parlak zekasıdır. Fakat Allah kendi kendini bize tanıtır, belirir ve bize seslenir. Bu çağrıya yanıt vermek için girişimimiz Allah ile buluşmayı istemek ve onu aramak olduğu gibi de onu sevinç ve sevgiyle karşılamak olacaktır.
O halde zekamızı ve yüreğimizi Allah'a açmak için Kutsal-Ruh'u yardıma çağıralım :
Göksel kral, tesellici Hakikat Ruhu Sen ki her yerde varsın Ve her şeyi doldurursun İnayetlerin hazinesi ve yaşam vericisi Gel ve bizde konut kur Bizi her türlü kirden temizle Ve canlarımızı kurtar Sen ki inayetsin. AMİN !Latince " credo " sözcüğü iman ederim anlamına gelir. Kredo katekümenlerin vaftizi için inanç bildirgesi olarak hazırlanmıştır.
O vaftiz formülünün içeriğini açıklar . " Bu nedenle gidin, bütün ulusları öğrencilerim olarak yetiştirin; onları Baba, Oğul ve Kutsal Ruh’un adıyla vaftiz edin " ( Matta 28,19 ).
İlk dogmatik kredo 325'de açıklanan İZNİK-İSTANBUL kredosudur. Daha bu 381 ' de ikinci konsilin babaları tarafından bazı heretik öğretiler karşısında Ortodoks öğretisini tanımlama zorunluluğuna yanıt vermek için tamamlanmıştır. 451'de Kadıköy’de toplanan dördüncü konsilde de onu resmi bir dogmatik formül olarak aynı biçimde okuruz. Beşinci yüzyılın sonuna doğru İstanbul ayinsel kredosu İznik kredosunun kesin ve tam formülü olarak sayılıp ve her yerde iman kuralı olarak kabul edilecektir. 6. konsil ise bugün söylediğimiz İznik - İstanbul kredosunun otorite karakterini doğrulayacaktır...
BİR TEK TANRI’YA İMAN EDERİM :
Tanrı insanlara belirdi, kendini ilk önce Yahudi halkına ahitlerle ve belirtilerle tanıttı. Kutsal yazıda bize bunun öyküsünü iletir.
Rab Allah kendini Musa’ya şöyle esinlemiştir:" BEN, BEN OLANIM" ( Çıkış 3 , 14 ) .
Yahudiler, Hıristiyanlar ve Müslümanlar Eski Ahitin kişisel ve diri Tanrısını bilirler. Hepimiz ona dua etmesini, mezmurlar, nesideler ve peygamberlikler vasıtasıyla onunla konuşmasını öğrenir, Ona " Sen " deriz . Yahudiler ve Müslümanlar gibi tek Tanrılıyız ve Hıristiyan ilhamı yoluyla bilginin doluluğunu aldık : " Üç kişide tek bir Tanrıyı , Kutsal üçlüğü " Biricik Tanrıyı bölmüyoruz. Üç Tanrı demiyoruz. Diyoruz ki: Baba Tanrıdır, Oğul Tanrıdır, Kutsal Ruh Tanrıdır. Her üçü de tek
bir Tanrıdır, yani üç kişide biricik özdür. Tanrıda birlik ve üçlük birbirinden ayrılmaz. Üç kişide tek bir Tanrıyı bildiriyoruz , fakat Onu açıklayabileceğimizi iddia etmiyoruz. Tanrıda Kutsal-üçlüğün SIRRI insan aklına göre kavranamaz , anlaşılamaz. Üç defa Kutsal-Allah’a taparız ve serafimlerle şöyle dile getiririz :
Kutsalsın, Kutsalsın, Kutsalsın. Rab Allah gök ve yer senin izzetinle dolu. (Yeşaya peygamber 6, 3).
KADİRİ MUTLAK BABA:
Üçlüğün ilk kişisi olan Baba Tanrılığın biricik kaynağıdır ve üç Tanrısal kişiliğin birliğinin ilkesidir. Yunanca " pantokrator" sözcüğü kadiri mutlak ve kudretli anlamına gelir. Puta tapar dinlerin imgeledikleri gibi Tanrı işinden önce varolan ebedi bir maddenin örgütleyicisi değildir. Kaosa düzen veren epitken de değildir. Tanrı dünyanın tek yaratıcısıdır.
Tanrı kudretli eliyle varoluşu yokluktan varlığa getirmiştir, herşeyi varoluşta tutar, dünyayı yokluktan hiç bir şeyden yaratıp ona bir başlangıç vermiştir. Yanlızca Tanrı hem yaratımdan öncedir hemde başlangıçtan önce ( Bkz. Yaratılış 1 , 1 ; Süleyman’ın Özdeyişleri 8 , 23 ; Yuhanna 1 , 1 ) .
YERİN VE GÖĞÜN GÖRÜNEN VE GÖRÜNMEYEN
ŞEYLERİN YARATICISI:
Başlangıçta Tanrı yeri ve göğü yarattı. Yer ve gök İncil dilinde
sonsuzluktaki evrendir. Baba yaşamın ilkesidir, varolan herşeyin kökenindedir. Aziz Pavlus Efeslilere şöyle sesleniyor: "Bu sebepten göklerde ve yeryüzünde her ailenin kendisinden isim aldıkları Babanın önünde diz çöker (Efseliler 3 , 14).
Yaratım üçlüğün yapıtıdır. Yaratıcı Söz ( Logos ) ve yaşam veren Kutsal-Ruh Babayla iştedir. Oğul ve Ruh bir Tanrılığın ilkesi olan BABA'dadır .
Tanrının ruhu suların üzerinde hareket ediyordu. Tanrı dedi ki: "IŞIK olsun" ve IŞIK oldu.
Ruh ve döller yaratığa yaşam verir.Tanrı’nın Oğlu Söz ( Logos ) ise tek bir sözle herşeyi yokluktan varoluşa getirmiştir.
Maddi yada topraksal varlıklar kadar manevi yada göksel varlıklar gibi tüm yaratıklar Tanrı’nın yapıtıdır. Meleklerde gayrı madde olmalarına rağmen Tanrı’nın yarattıklarıdır. Tanrı’nın hertürlü yapıtı Tanrı’dan gelir, fakat onun tanrısal doğasını paylaşmaz. Yaratık YARATICISI gibi aynı doğadan değildir. Dünya Tanrı’nın ne bir belirmesi ne de varlığını sürüp gitmesidir. Yaratım Tanrı’nın biçim verdiği ve karşısına serbestçe yerleştirdiği yeni bir yapıttır.
Bilgelik, inayet ve Tanrı’nın sevgisi yaratıcının işinde ( yapıtında ) bellidir. "Tanrı yaptığı her şeyi gördü : Bu çok iyiydi (Yaratılış 1 , 31 )".
Tanrı’nın benzerinde ve imajında yaratılan insanın yaratılan her tür yapıtı, görülür veya görülmez dünyayı Yarattığına hamd etmeye götürme yeteneği vardı. Gerçektende insan yeryüzünün kralı ve rahibi olarak yerleştirildi. O alanında sorumludur. (Yaratılış 1 . 26-28 ). Fakat özgür yaratıldığından kendini igvaya kaptırdı ve dünyayı da Tanrı’dan uzak şeytanın hakimiyetine sürükledi.
Düşüşe rağmen Tanrı dünyayı terketmedi, bir kurtuluş öngördü. İnsan düşüşüne rağmen kendisinde kaybolan Tanrı’nın suretini yeniden bulma olanağını koruyor. Rahip-Kral yönelimiyle dünyayı Tanrı’ya armağan olarak getirmeyi sürdürüyor. Mezmurlarla , ilâhilerle ve hamd sözleriyle insan evreni Tanrı’ya hamd etmeye çağırıyor. Bütün nefes sahipleri Rabbe hamd etsin! ( Mezmur 150 , 5 ) .
Kozmik ( fezaî ) övgü :
148:1 RAB'be övgüler sunun!
Göklerden RAB'be övgüler sunun,
Yüceler de O'na övgüler sunun!
148:2 Ey bütün melekleri, O'na övgüler sunun,
Övgüler sunun O'na, ey bütün göksel orduları!
148:3 Ey güneş, ay, O'na övgüler sunun,
Övgüler sunun O'na, ey ışıldayan bütün yıldızlar!
148:4 Ey göklerin gökleri
Ve göklerin üstündeki sular,
O'na övgüler sunun!
148:5 RAB'bin adına övgüler sunsunlar,
Çünkü O buyruk verince, var oldular;
148:6 Bozulmayacak bir kural koyarak,
Onları sonsuza dek yerlerine oturttu.
148:7 Yeryüzünden RAB'be övgüler sunun,
Ey deniz canavarları, bütün enginler,
148:8 Şimşek, dolu, kar, bulutlar,
O'nun buyruğuna uyan fırtınalar,
148:9 Dağlar, bütün tepeler,
Meyve ağaçları, sedir ağaçları,
148:10 Yabanıl ve evcil hayvanlar ,
Sürüngenler, uçan kuşlar,
148:11 Yeryüzünün kralları, bütün halklar ,
Önderler, yeryüzünün bütün yöneticileri,
148:12 Delikanlılar, genç kızlar,Yaşlılar, Çocuklar !
148:13 RAB'bin adına övgüler sunsunlar,
Çünkü yalnız O'nun adı yücedir.
O'nun yüceliği yerin göğün üstündedir.
148:14 RAB kendi halkını güçlü kıldı,
Bütün sadık kullarına,
Kendisine yakın olan halka
İsrailliler'e ün kazandırdı.
RAB'be övgüler sunun !
TANRININ BİRİCİK OĞLU TEK BİR RAB İSA MESİH’E
BÜTÜN ÇAĞLARDAN ÖNCE BABADAN DOĞMUŞ OLDUĞUNA
NURDAN NUR, GERÇEK TANRI’DAN GERÇEK TANRI OLDUĞUNA
DOĞURTULDU, YARATILMADI, BABAYLA BİR ÖZDEN OLDUĞUNA
VE HERŞEYİN ONUN VASITASIYLA YAPILDIĞINA ....
Hiç bir kimse Tanrı’yı görmemiştir; Babanın kucağındaki Biricik Oğul O’nu tanıtmıştır ( Yuhanna 1 , 18 ) .
Tanrı’nın Oğlu Babayla ebedi ve biricik ilişkidir .
İman yorumumuz Baba Tanrı’ya bir tek makale ederken Oğul için altı yorum getirmiştir. Evrenin yaratıcısı kudreti mutlak Tanrı, istisnasız bütün Hıristiyanlar tarafından olduğu gibi Yahudiler tarafindan da kabul edilmiştir. Mesih ise Hıristiyanlar kadar Yahudiler içinde birçokları için ayak sürçmesi olmuştur. Enkarnasyon vücut bulma bir ap-açıklık değildir ve yanlızca iman yoluyla algılanabilen en büyük bir SIR 'dır.
Tanrı’nın cisimleşen Oğlunun kişiliği konusunda insan dönüşmesinin yanılgıları çok sayıdadır. Kimileri Mesih'e Baba ve Kutsal-Ruh ile paylaşılan Tanrısal doğayı ret ediyorlardı. Bunlar Arius'un öğrencileri aryuslulardı ( 3 ve 4. Y.Yıl ). Diğerleri de monofizitler Mesih'te yanlızca Tanrısal doğayı görmeyi kabul ettiler. Onlara göre kurtarıcının insanlığı onun yeryüzündeki yaşamına zorunlu ve sınırlı zaman için sadece bir görünüştü. Bu yanılgılara mezhep sapkınlığı denir. Onları çürütmek önemlidir, çünki onlar Tanrı’nın vizyonunu çarpıtıyorlar. Bu yanlış kuramlara kredo esinlenen hakikati sağlamlıkla doğrulayarak yanıt verir.
TEK BİR RAB İSA MESİH'E İMAN EDERİM :
İsa Mesih Rab'dir, çünki Babanın krallığını paylaşır. Rab Rabbime dedi ki: " Sağımda otur " (Mezmur 109 ( 110 ), 1).
Mezmurun bu ayeti Babanın yanındaki izzet tahtında ki Oğulun yerini gösteriyor. İsa Onun ismidir, çünki O tek kurtarıcıdır. İsa ibranicede "Tanrı kurtarır " anlamına gelir .
Ona Mesih deriz, keza O evrenin kralı ve peygamberi olarak hasredilmek için Kutsal-Ruh tarafında kutsanmıştır. O İsrail tarafında beklenen Mesih'tir.
TANRININ BİRİCİK OĞLU :
Üçlü birlik içinde Baba ile Mesih arasındaki ilişki soy zinciridir. Baba ve Oğul arasında ki biricik ilişki Kutsal Ruh tarafından paylaşılmayan ilişkidir. Göreceğiz ki Kutsal-Ruh Babanın Oğlu değildir, Onun Babayla ilişkisi prosesyon ( yani kaynaklanma , çıkma anlamında ); çünki O Babadan gelir ( Yuhanna 15 , 26 ).
Yanlız Mesih yaratılış bakımından Babanın Oğludur. Biz insanlara gelince bizde Mesih vasıtasıyla Tanrı’nın evlatlık çocuklarıyız. (Efesliler 1,5 ). Yaratılış bakımından değil fakat inayet yoluyla soysal evlatlığı alırız. Mesih vaftizimizde aldığımız Kutsal Ruh'un armağanlarıyla bizi Tanrı’nın oğulları yapar. Hiç bir kimse Tanrı’yı görmemiştir, fakat Babanın kucağındaki Biricik Oğul Onu bize tanıtmıştır. (Yuhanna 1,18)
BÜTÜN ÇAĞLARDAN ÖNCE BABADAN DOĞMUŞ OLDUĞUNA
Oğul Babayla ebediyeti yaşar. O’nun nesli ezelidir, hem zaman dışında hem yaratım dışında. Tanrı’nın Bilgeliği ve Sözü olan Mesih herşeyden öncedir. “Rab yolunun başlangıcında kadim işlerinden evvel beni teşkil etti. Dünya varolmadan evvel, başlangıçta, ezelden ben dikildim. Enginler yokken, suları bol pınarları yokken doğmuştum. O, dünyayı, kırları ve dünya toprağının başlangıcını daha yapmadan, dağlar daha yerleştirilmeden önce ben doğmuştum.” (Süleymanın Özdeyişleri 8.22-25)
Başlangıçta söz vardı ve Söz Tanrı’ydı ( Yuhanna 1,1 ).
NURDAN NUR
Söz gerçek nurdu ( Yuhanna 1, 9 ).
Aziz Yuhanna bize Mesihi dünyanın nuru ( ışığı ) olarak tanıtır (8,12). Oğul Babanın görkeminin yansıması, izzetinin ışıldaması, tozunun izidir (Ibr 1,3). Mesihi gören onda Babayı görmüştür. (Yuhanna 14,9) O Tanrının suretidir. Senin nurunda nuru göreceğiz ( Mezmur 35(36 ),10)
Tabor dağında Mesih tanrısal nuru ( ışığı ), yaratılmamış nuru Kutsal-üçlüğün nurunu gösterdi.
"Hey söz, ezeli nur, Babanın doğurtulmamış nuru, O gün Tabor dağında senin nurunu, Babanın nurunu, Tüm dünyayı aydınlatan KUTSAL Ruh'un nurunu gördük ".
GERÇEK TANRIDAN GERÇEK TANRI
Başlangıçta Söz vardı. ve Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı.
( Yuhanna 1 , 1)
Çünkü Tanrılığın bütün doluluğu bedence Mesih’te bulunuyor .
( Koloseliler 2 , 9 ).
Dirilişten kuskulanan Aziz Thomas Mesih'in dirilişi akşamı Onun Tanrılığını itiraf eden ilk kişi oldu: Tomas O’nu "Rabbim ve Tanrım”
diye yanıtladı ( Yuhanna 20 , 28).
Thomas’ın ardından tüm kiliseyle itiraf ediyoruz ki Mesih İsa gerçekten TANRI’DIR...
NURDAN NUR, GERÇEK TANRI’DAN GERÇEK TANRI
DOĞURTULDU , YARATILMADI .
Sabah yıldızı doğmadan önce seni içimden doğurttum.
( Mezmur 109(110 ),30).
Oğul annesiz Baba tarafından zaman dışı doğurtulmuştur. İnsanın müdahalesi olmaksızın Meryem Ana tarafından zaman içinde Doğacaktır. Mesih yaratılan dünyaya bağlı değildir, aynı şekilde Tanrı’nın kulu da değildir. O Tanrıdır. Bir yandan Baba ve Ruh’la ebediyeti paylaşırken diğer yandan bizi kurtarmak için isteyerek zaman içine girer.
BABAYLA BIR ÖZDE
Mesih, Baba’nın Tanrısal doğasını paylaşır. Aynı öz , aynı doğa yada aynı öz olarak kullanılan özdeş terimi Oğulun kişiliğinde Tanrılığın doluluğunu ret eden Aryusluların sapkınlığına yanıt vermek için kredoya konulmuştur.
BABA, OĞUL VE KUTSAL-RUH : Kutsal üçlük birdir ve özünde bölünmez.
Sade, bölünmez, aynı özden ve doğadan bir üçlük,
Birliğindeki üçlü nur, Üç defa kutsalsın,
Tek bir Tanrı olarak tapınılırsın: Tanrısal üçlük!
Ey canım, yaşamın pınarına ve her şeyin Tanrısına tap.
(Giritli Aziz Andreas’ın kanonu : 7’ci ode ) .
HER ŞEY ONUN VASITASIYLA OLDU :
Başlangıçta söz Tanrıyla idi. Her şey O’nun vasıtası ile oldu ve Onsuz hiç bir şey olmadı ( Yuhanna 1,2-3).
Rab yerin temellerini kurarken onunla işteydim diyor. ( Süleyman’ın Özdeyişlerinde 8,22-30)
Tanrının Bilgeliği ve Sözü olan Mesih Babaya ve Ruh’a ezeli ortak ve evrenin ortak yaratıcısıdır. Nitekim gökte ve yeryüzünde, görünen ve görünmeyen şeyler, tahtlar, egemenlikler, yönetimler ve hükümranlıklar, her şey O'nda yaratıldı. Her şey O'nun aracılığıyla ve O'nun için yaratılmıştır. Her şeyden önce var olan O'dur ve her şey varlığını O'nda sürdürmektedir. (Kolosililer 1,16-18) .
DÜNYANIN KURTULUŞU KURTARICI YAPIT TANRI OĞLUNUN ENKARNASYONU YOLUYLA YERİNE GELMİŞTİR.
BİZ İNSANLAR VE KURTULUŞUMUZ İÇİN GÖKLERDEN İNEN İSA MESİH’E İMAN EDERİM.
Ya RAB, adını düşmanlarına duyurmak için Keşke gökleri yarıp insen! Dağlar önünde sarsılsa! Gelişin, ateşin çalıları tutuşturmasına, Suyu kaynatmasına benzese! Uluslar senin önünde titrese! ( Yeşaya 63, 19 ).
Bu Eski Ahit peygamberinin sesidir bu. Mesih’i bekler ve Onun Tanrının Meshettiği olacağını bilir. Biz ve kurtuluşumuz için kendini ortadan kaldırdı ve bize kadar düşmeyi kabul etti. Kendini yıkma ( kénose ) dediğimiz Tanrısal sonsuz alçak gönüllüktür. “Mesih, Tanrı özüne sahip olduğu halde, Tanrı'ya eşitliği sımsıkı sarılacak bir hak saymadı. Ama yüceliğinden soyunarak kul özünü aldı ve insan benzerliğinde doğdu. İnsan biçimine bürünmüş olarak ölüme, çarmıh üzerinde ölüme bile boyun eğip kendini alçalttı.” (Filipiler 2,6-7 ) .
KUTSAL-RUH YOLUYLA BAKİRE MERYEMDEN VÜCUT BULDU VE İNSAN OLDU :
Ve Söz beden oldu ve aramızda konut kurdu ( Yuhanna 1,14 )
=================================
ORTODOKSLARIN GENÇLERE KATEŞETİK ÖĞRETİSİ :
ALLAH ’ I ARAYINIZ VE CANINIZ YAŞAYACAKTIR.
“Tanrı’n olan Rabbi bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün aklınla sev. İşte en büyük önemli buyruk budur. İlkine benzeyen ikinci buyruk da şudur: Komşunu kendin gibi sev. Kutsal yasanın tümü ve peygamberlerin sözleri bu iki buyruğa dayanır. (MATTA 22,37-39)
EĞER KUTSAL VE HIRİSTİYAN OLMAK İSTİYORSAK İSA MESİH BİZE BU SÖZLERLE İZLEMEMİZ GEREKEN YOLU GÖSTERİR .
BU CÜMLEDE ÜÇ EMİR BULURUZ .
1. ALLAH’ I SEVMEK
2. KOMŞUNU SEVMEK
3. BİZZAT KENDİ KENDİMİZİ SEVMEK
1. ALLAH’ I SEVMEK
A) Kaybolmuş oğul benzetmesi ( Bkz : Luka 15 , 11-31 )
B) Allah’ı sevmek ondan korkmakla başlar ( Bkz.: Efesliler 6,6; Filipililer 2 , 12 ; 2 Timoteus 1 , 7)
C) Allah’ı sevmek onu bilmektir ve her yerde onun var olduğunu hissetmektir.
D) Allah’ı sevmek ona güvenmektir.
E) Allah’ı sevmek ona konuşmaktır, onu dinlemek ve dua etmektir.
2. KOMŞUYU SEVMEK :
A) İyi samiriyeli benzetmesi (Bkz. Luka:10 , 25-37 )
B) Komşuyu sevmek Mesih’i başkasında görmektir.
C) Komşuyu sevmek ona köstek olmamaktır.
D) Komşuyu sevmek kendini onunla mukayese etmemektir.
E) Komşuyu sevmek onu yargılamamaktır.
F) Komşuyu sevmek ne kadar kâfir olursa olsun onu ret etmemektir.
G) Komşuyu sevmek ona katlanabilmektir (Galatyalılar 6, 2).
H) Komşuyu sevmek sövgüye katlanabilmektir, alınmamaktır.
I) Komşuyu sevmek kötülük için iyilik yapmaktır.
J) Komşuyu sevmek hatalarını affetmektir.(bu da daima Allah’ın kayrası yoluyla olur).
K) Komşuyu sevmek bir şey istediği zaman ona verebilmektir.
L) Komşuyu sevmek ona merhamet etmek ve onun için dua etmektir.
M) Komşuyu sevmek onunda hatasını üzerimize almaktır.
N) Komşuyu sevmek en kötü düşmanımız olarak gördüğümüzü bile sevebilmektir ( tabi bu da Allah’ın inayeti ile olur ) .
3 . BİZZAT KENDİ KENDİMİZİ SEVMEK
(narsislik anlamda değil)
A) Buna en iyi örnek on bakire benzetmesi (Bkz.Matta 25,1-13)
B) Kendisini sevmek kendini yararsız bir hizmetçi olarak saymaktır.
(Bkz. Luka 17 , 1O).
C) Kendini sevmek kendinin kâfir olduğunu kabul etmektir.
D) Kendini sevmek günahlarını söyleyebilmek, itirafta bulunmak ( tövbe etmek anlamında ) pişmanlık getirmek ve Allah’a dönmektir.
E) Kendini sevmek tecrübeleri (igvaları )Allah’a yaklaşmak için araçlar olarak kabul etmektir .
F) Kendini sevmek bıkmaksızın bu mücadelede sebat etmektir.
G) Kendini sevmek yakınmamaktır, kendini haklamamıştır, bütünlüğünü korumaktır.
H) Kendini sevmek ilüzyonlara karşı savaşmak, herşeyi görünüşlerin ötesinde görmektir, keza Allah görünüşe değil yüreğe bakar.
I) Kendini sevmek oruç tutmaktır, boyun eğmektir (Allah’ın sözüne), kendi öz iradesinden vazgeçmektir, alçakgönüllülüğü öğrenmektir.
J) Kendini sevmek kendine ruhani bir baba ( manevi) bulmaktır.
Bu yazımı bitirirken sizlere duam şudur :
RABBİM İSA MESİH ALLAH’IN OĞLU BİZE MERHAMET ET VE BİZLERİ KURTAR !
AMİN !
