Bazen "kuvvetlendirme" ismiyle de anılan kutsal yağ sürme gizemi, vaftiz edilmiş bir kişiye kutsal yağ sürülmesi aracılığıyla Kutsal Ruh armağanının verildiği bir sırdır. Vaftiz, Paskalya'ya  - Mesih'in ölümüne ve dirilişine - ortak olmamızı sağlıyorsa, Kutsal yağ sürme gizemi de Pentekost'a - Kutsal Ruh'un gelişine - ortak olmamızı sağlar. Bu gizemle Kutsal Ruh armağanının mührünü (Romalılar 8, 1. Korintoslular 6, 2. Korintoslular 1:21-22) alırız.

TEOLOJİ ve UYGULAMA

Batı Kiliselerindeki (Roma Katolik, Anglikan, vb) uygulamanın (gizemin bireysel olarak iman ikrarında bulunabileceği yaşa kadar ertelenmesinin) aksine, Ortodoks Kilisesi'nde ve Doğu ayin tarzını kullanan Katolik Kiliselerinde Kutsal yağ sürme gizemi, vaftizden hemen sonra ve kişinin ilk Komünyonu alacağı zamandan ya hemen ya da kısa bir süre önce uygulanır.

Nasıl ki Pentekost olmadan Paskalya, dünya için bir anlam ifade etmezse, kuvvetlendirme gizemi olmaksızın da Hristiyan için vaftizin bir anlamı yoktur. Bu anlayış ve uygulama ile Ortodoks Kilisesi, kuvvetlendirme gizeminin vaftiz gizeminden ayrı olarak ve Ortodoks gelenek dışındaki gerekçelerle farklı bir zamanda verildiği Roma Katolik ve bazı Protestan Kiliselerinden farklıdır.

Bu gizem, Krizma (Grekçe Myron) isimli kutsal yağın yeni Hristiyana sürülmesi suretiyle uygulanır. Myron, kırk çeşit güzel kokulu maddenin saf zeytinyağı ile birleşmesinden oluşmuş bir karışımdır. Bu karışım, Kilise piskoposları tarafından kutsal Perşembe (Paskalya öncesi Perşembe) günü hazırlanır. Karışımın kuvvetlendirme gizeminde kullanılmasının sebebi, Ruh armağanının insanlara başlangıçta Mesih’in havarileri tarafından verildiğini ve bu uygulamanın günümüzde havarilerin halefleri olan piskoposlar aracılığıyla sürdürüldüğünü göstermektir.

Kuvvetlendirme gizeminde kişinin alnına, gözlerine, burun deliklerine, ağzına, kulaklarına, göğsüne, ellerine ve ayaklarına haç işareti çizilerek kutsal yağ sürülür. Gizemi icra eden rahip, yağ sürerken “Kutsal Ruh armağanı ve mührü” der.

Kuvvetlendirme gizemi, Kutsal Ruh’un havarilerin üzerine indiği Pentekost gününün uzantısı sayılır. Bu gizem aracılığıyla kişi Tanrı’nın halkına katılır. Piskopos Kallistos bunu şöyle açıklar:

Kutsal yağ sürme gizemiyle, Kilise’nin her üyesi bir peygambere dönüşür ve Mesih’in kralsal kahinliğinden pay alır. Kutsal yağ ile meshedilmiş tüm Hristiyanlar, gerçeğin bilinçli tanıkları olarak davranmaya çağrılırlar. “Sizler ise kutsal Olan tarafından meshedildiniz; hepiniz bilgilisiniz” (1 Yuhanna 2:20).

Kuvvetlendirme gizemiyle kişiye, vaftiz aracılığıyla alınan yeni hayatı yaşayabilsin diye “yücelerden gelen güç”, yani Tanrı’nın Ruh’unun armağanı, verilir. Tanrı tarafından meshedilmiş olan Mesih gibi, Hristiyan kişi de yağla meshedilir. Kilise babalarının söylemeye cesaret ettikleri şekliyle “Mesih ile birleşerek bir Mesih’e dönüşür”. Böylece, kuvvetlendirme gizemiyle bir Mesih’e, bir Tanrı Oğluna ve Kutsal Ruh’un üzerinde yaşadığı bir kişiye, O’nu istediğimiz ve O’nun güçlü ve kutsal esinlemesiyle işbirliği yaptığımız müddetçe Kutsal Ruh’un içinde yaşayıp işlediği bir şahsa dönüşürüz. İşte bu yüzden, ancak kuvvetlendirme gizemi sonrasında vaftizsel geçit töreni tapılır ve Mesih’teki kurtuluşumuza ve aydınlanmamıza dair kutsal mektubu ve İncil parçasını dinleyebiliriz.

Vaftiz ve Kuvvetlendirme gizemi sonrasında, Tanrı’nın ailesine yeni kabul edilmiş olan kişi tıraş edilir. Kişinin başındaki saçların haç şeklinde kesilmesi anlamına gelen bu tıraş, saçın gelenekte gücü temsil etmesiyle bağlantılı olarak (Hakimler 16:17), kişinin kendisini tamamen Tanrı’ya adadığının göstergesidir.

Genelde vaftiz ve kuvvetlendirme gizemi bir arada verilse de, bazı durumlarda Ortodoksluğa geçen Hristiyanların Kilise’ye kabulünde sadece kuvvetlendirme gizemi uygulanmaktadır. Bu konudaki uygulamalar farklılık gösterse de, genelde bir kişi Ortodoks Kilisesi’ne başka bir Hristiyan mezhebinden gelirse ve daha önce Üçleme inancına uygun formülde ve suya daldırılarak vaftiz edilmişse,  Kilise’ye Kuvvetlendirme ve hemen sonrasında da Efkaristiya gizemi ile kabul edilmektedir. Buna karşılık kişi, vaftizin sadece İsa’nın adıyla yapıldığı bir mezhepten (bazı Pentekostal Kiliseler gibi) veya vaftiz gizemini uygulamayan bir mezhepten (Quakers, Kurtuluş Ordusu, vb) geliyorsa, Kuvvetlendirme öncesinde vaftiz zorunludur.

 

KUVVETLENDİRME GİZEMİNİN ELÇİSEL TEMELİ

 Ortodoks olmayan bazı Hristiyan gruplar, vaftiz ve Efkaristiya dışındaki gizemlerin Kutsal Kitap’a dayalı olmak yerine insan geleneği olduğu suçlamasında bulunsa da, bu doğru değildir. Kuvvetlendirme gizemi, Yeni Antlaşma metinlerinde görülebilir.

Elçilerin İşleri, Kilise’nin ilk döneminde bir çeşit kuvvetlendirmenin uygulamada olduğunu göstermektedir. Hristiyan cemaati hem sayısal hem de coğrafî olarak Yahudi dünyası içinde ve dışında pek çok bölgeye yayıldığında kısa sürede, havariler dışında Müjde’yi duyuran ve insanları Mesih’te vaftiz eden kişiler olmuştu.

Elçilerin İşleri 19:1-12’de Pavlus’un Efes’teki müjdeleme çalışması anlatılır. Bu bölümde Vaftizci Yuhanna’nın duyurduğu vaftizi alan ve Mesih’i kabullenmeyi çok isteyen kişiler olduğunu okuruz.

Pavlus, «Yahya'nın yaptığı vaftiz, tövbeyle ilgili bir vaftizdi» dedi. «Halka, kendisinden sonra gelecek Olan'a, yani İsa'ya inanmalarını söyledi.» Onlar bunu duyunca, Rab İsa'nın adıyla vaftiz oldular. (Elçilerin İşleri 19:4-5)

Bundan sonra Pavlus’un ellerini bu kişilerin üzerine koyduğunu ve Kutsal Ruh’un onların üzerine indiğini okuruz (ayet 6).

İlk dönem Kilisesi’nde Kuvvetlendirme gizeminin uygulandığını gösteren başka bir örnek Elçilerin İşleri 8. bölümde bulunur:

Kudüs'teki elçiler, Samiriye halkının, Tanrı'nın sözünü benimsediğini duyunca Petrus'la Yuhanna'yı onlara gönderdiler. Petrus'la Yuhanna oraya varınca, Samiriyeli imanlıların Kutsal Ruh'u almaları için dua ettiler. Çünkü Ruh daha hiçbirinin üzerine inmemişti. Rab İsa'nın adıyla vaftiz olmuşlardı, o kadar. Petrus'la Yuhanna onların üzerine ellerini koyunca, onlar da Kutsal Ruh'u aldılar.(Elçilerin İşleri 8:14-17)

Ruhani Philip Giallopsos, bu gizemin zaman içindeki gelişimi hakkında şöyle demektedir:

Hristiyan cemaati büyümeye başlayınca havarilerin, gizemi her yere gidip ellerini kişilerin üzerine koymaları suretiyle vermeleri imkansızlaştı. Bu sebeple, haleflerine kuvvetlendirme gizemini kutsal yağ (myron) sürerek uygulama yetkisini verdiler.

 

Kaynak: orthodox wiki

Çeviren: Theophilos