Öz Ortodoksluk doktrinleri ve emanetleri

KUTSAL KİTAP VE ARKEOLOJİ

 

Öùôïãñáößá: KUMRAN YAZITLARI

Ölü Deniz Parşömenleri olarak tanınan Kumran yazıtları Khirbet Kumran’da 1946 ve 1956 yılları arasında keşfedilen 981 metinden oluşan bir koleksiyondur. Ölü Deniz'in kuzeybatı kıyısından bir mil uzaklıkta bulunan mağaraların içinde keşfedilmişlerdir.

Yazıtların keşfediliş hikayesi oldukça ilginçtir: Muhammed Ahmed El-Hamid adlı genç bir Bedevi keçi çobanı kaybolan keçisini aramaktadır. Kazara Kumran mağralarında parşomenlerin bir kısmını keşfeder.  Parşomenlerle ne yapacaklarını şaşıran Bedeviler ilk başta yazıtları çadır direkleri üzerine asarlar. Sonrasında koleksiyonu bir antikacıya günümüzün karşılığında 80 TL’ye satarlar. Elden ele dolaşan parşomenler en sonunda Profesör Dr. John Trever tarafından satın alınır ve böylece keşif dünyaya duyurulur.

Parşömenlerin çoğu M.Ö. 3. ve 1. yüzyıllar arasında terihlendirmektedirler. Yazıtların %40’ı Ester dışında mevcut Eski Ahit’in tüm kitaplarından nüshalar içermektedirler. Bunlar arasında en önemlisi hemen hemen tüm Yeşaya kitabını içeren büyük Yeşaya rülosudur. Yazıtların %30’u Eski Ahit’in Deuterokanonik ve Apokrif yazıtlarını oluşturan Enok Kitabı, Tobit, Jübileler, Sirak gibi kitapların nüshalarını içermektedirler. Kalan %30 ise Kumran tarikatının (Esenler) cemaat kuralları ve Eski Ahit yorum geleneklerini içeren yazılar mevcuttur. Ölü Deniz Parşomenleri iki nedenden dolayı çok önemlidirler: (1) Mevcut Eski Ahit’in doğru bir şekilde nesilden nesile aktarıldığını göstermektedir ve (2) Dönemin Eski Ahit ve Mesihsel peygamberlik yorumlarını yansıtarak Yahudilerin birçok Eski Ahit ayetinin Mesihsel olarak algılandığını altını çizmektedir.

İkinci husus oldukça önemlidir çünkü bazı eleştirmenler  Hristiyanların Eski Ahit ayetlerinini İsa’nın ilahi kimliğini meşru kılmak için sonradan bu şekilde yorumladıklarını iddia etmektedir. Halbuki Kumran’da keşfedilen yorum gelenekleri tam tersini göz önüne sermektedir. Vaat edilen kral Mesih’in ilahi bir kimliğe sahip olduğu aşikardır:

“Ona Tanrı Oğlu denilecek ve Onu en yüce olanın Oğlu diye adlandıracaklar… O tanrıların üstünde Büyük Tanrıdır...egemenliği ebediyen sürecek…” (Daniel yorumu; 4Q246)

"Sancılar içinde bir erkeği doğuruyor. Ölüm sancısı ortasında bir erkek çocuğu getirecek. Cehennem acısı içinde közesinden Harika ve Güçlü Öğütçü gelecek." (Yeşaya 9:5-6 yorumu; 1QH 11:7-10)

“…Harun ve İsrail’in Mesihi gelene kadar. Onların günahları için kefaret sunacak.” (Yeşaya 14:18-19 yorumu; CD 4Q265–73; 5Q12; 6Q15)

Son senelerde Leon Levy Ölü Deniz Parşömenleri Dijital Kütüphanesi ve Arşivi kurulmuştur. Dünyanın en gelişmiş görüntüleme teknolojisini kullanarak "http://www.deadseascrolls.org.il/home" sitesinden yazıtları artık dijital ortamda inceleyebilirsiniz.

Kaynak: http://inciltarihi.com/
 

 


 

Ölü Deniz Parşömenleri olarak tanınan Kumran yazıtları Khirbet Kumran’da 1946 ve 1956 yılları arasında keşfedilen 981 metinden oluşan bir koleksiyondur. Ölü Deniz'in kuzeybatı kıyısından bir mil uzaklıkta bulunan mağaraların içinde keşfedilmişlerdir.

Yazıtların keşfediliş hikayesi oldukça ilginçtir: Muhammed Ahmed El-Hamid adlı genç bir Bedevi keçi çobanı kaybolan keçisini aramaktadır. Kazara Kumran mağralarında parşomenlerin bir kısmını keşfeder. Parşomenlerle ne yapacaklarını şaşıran Bedeviler ilk başta yazıtları çadır direkleri üzerine asarlar. Sonrasında koleksiyonu bir antikacıya günümüzün karşılığında 80 TL’ye satarlar. Elden ele dolaşan parşomenler en sonunda Profesör Dr. John Trever tarafından satın alınır ve böylece keşif dünyaya duyurulur.

Parşömenlerin çoğu M.Ö. 3. ve 1. yüzyıllar arasında tarihlendirmektedirler. Yazıtların %40’ı Ester dışında mevcut Eski Ahit’in tüm kitaplarından nüshalar içermektedirler. Bunlar arasında en önemlisi hemen hemen tüm Yeşaya kitabını içeren büyük Yeşaya rülosudur. Yazıtların %30’u Eski Ahit’in Deuterokanonik ve Apokrif yazıtlarını oluşturan Enok Kitabı, Tobit, Jübileler, Sirak gibi kitapların nüshalarını içermektedirler. Kalan %30 ise Kumran tarikatının (Esenler) cemaat kuralları ve Eski Ahit yorum geleneklerini içeren yazılar mevcuttur. Ölü Deniz Parşomenleri iki nedenden dolayı çok önemlidirler: (1) Mevcut Eski Ahit’in doğru bir şekilde nesilden nesile aktarıldığını göstermektedir ve (2) Dönemin Eski Ahit ve Mesihsel peygamberlik yorumlarını yansıtarak Yahudilerin birçok Eski Ahit ayetinin Mesihsel olarak algılandığını altını çizmektedir.

İkinci husus oldukça önemlidir çünkü bazı eleştirmenler Hristiyanların Eski Ahit ayetlerinini İsa’nın ilahi kimliğini meşru kılmak için sonradan bu şekilde yorumladıklarını iddia etmektedir. Halbuki Kumran’da keşfedilen yorum gelenekleri tam tersini göz önüne sermektedir. Vaat edilen kral Mesih’in ilahi bir kimliğe sahip olduğu aşikardır:

“Ona Tanrı Oğlu denilecek ve Onu en yüce olanın Oğlu diye adlandıracaklar… O tanrıların üstünde Büyük Tanrıdır...egemenliği ebediyen sürecek…” (Daniel yorumu; 4Q246)

"Sancılar içinde bir erkeği doğuruyor. Ölüm sancısı ortasında bir erkek çocuğu getirecek. Cehennem acısı içinde közesinden Harika ve Güçlü Öğütçü gelecek." (Yeşaya 9:5-6 yorumu; 1QH 11:7-10)

“…Harun ve İsrail’in Mesihi gelene kadar. Onların günahları için kefaret sunacak.” (Yeşaya 14:18-19 yorumu; CD 4Q265–73; 5Q12; 6Q15)

Son senelerde Leon Levy Ölü Deniz Parşömenleri Dijital Kütüphanesi ve Arşivi kurulmuştur. Dünyanın en gelişmiş görüntüleme teknolojisini kullanarak "http://www.deadseascrolls.org.il/home" sitesinden yazıtları artık dijital ortamda inceleyebilirsiniz.

 

31-3-2014 tarihinde yazéldé.

31-3-2014 tarihinde güncellenmiştir.

SAYFA BAŞINA DÖN