ایمان و زندگی اورتودکس
خلاصۀ اصول اعتقادات

               بخش 3  -  یک ایماندار اورتودکس خدا را پرستش می‌کند

                                          فصل 38 -  چرخۀ سالیانۀ اعیاد کلیسایی

 

 

چه اعیاد دیگری در طول سال وجود دارد؟

پولس رسول به یهودیان فلسطینی که مسیحیت را پذیرفته بودند، نوشت: «بلکه به کوه صهیون نزدیک آمده‌اید، به اورشلیم آسمانی که شهر خدای زنده است. به جمع شادمانۀ هزاران هزار فرشته آمده‌اید، به کلیسای نخست زادگانى که نامهایشان در آسمان مكتوب است. به خدا نزدیک شده‌اید، به خدایی که داور همۀ آدمیان است، و به روح‌های پارسایانی که کامل شده‌اند» (عبرانیان ١٢ : ٢٢-٢٣‏). همچنین خداوندگار فرموده است: «شاد باشید از این که نامتان در آسمان مرقوم است» (لوقا ٢٠:١٠ ). شادی و جشن عناصری هستند که در اورشلیم سماوی، آن پادشاهی خدا، وجود دارند. این شادی در زندگی «کلیسای مبارز» بر روی زمین نیز منعکس است، به این معنا که همۀ ایمانداران هرروزه طعم اولیۀ این احساس شادی ابدی را می‌چشند. به همین دلیل، کلیسا تقویم سالیانۀ خود را به چرخۀ سالیانۀ اعیاد تبدیل کرده است، یعنی هر روز یک عید! عید عیسای مسیحِ استاد، همان عید که «دِس‌پوتیک» نامگذاری شده؛ ایام عید به افتخار مریمِ تماماً مقدس، مادر خدا، مشهور به «تئومیتوریک» (یعنی «برای او که مادر خداست»)؛ اعیاد رؤسای فرشتگان و ملائک مقدس؛ اعیاد انبیا و پارسایان عهد قديم؛ اعیاد رسولان مقدس؛ اعیاد شهیدان مقدس؛ اعیاد زاهدها و خجستگانی که در نتیجۀ مبارزۀ روحانی خود، به تقدس رسیده‌اند؛ و همچنین لشکر قدیسین شناخته‌شده و ناشناختۀ دیگر که بقایای آنها عطری خوشبو منتشر می‌سازند و از طریق شفاعت ایشان، معجزات بی‌شماری انجام می‌شود.

اعیاد خداوندگار و مادر خدا، یعنی مریم مقدس، و نیز اعیادی که به قدیسین اختصاص داده شده است، در روزهای متفاوتی در طول سال برگزار می‌گردد.

باید به خاطر داشت که سال کلیسایی، مانند سال غیرکلیسایی (غیرمذهبی) از اول ژانویه شروع نمی‌شود، بلکه آغاز آن از اول سپتامبر می‌باشد. کلیسا این را به‌عنوان آغاز چرخۀ اعیاد عبادی سالیانه با توجه به تقویم رسمی بیزانتینی (روم شرقی/م.) تعیین کرده است. کلیسا از زمان امپراتور کـُنستانتین کبیر (بین سالهای ۳۰۶ تا ۳۳۷) به بعد، اعیاد را از اول سپتامبر تاریخ‌گذاری کرده است.

ما تا کنون در مورد چرخۀ اعیادی صحبت کردیم که در طول آن، رخدادهای عظیم انجیل مرتبط با ولادت و قیام مسیح را برگزار می‌شوند. علاوه بر اینها، اعیاد قابل احترام خاص دیگری نیز وجود دارد، نظیر:

٢ فوریه، ارائه عیسی. در این روز یعنی در چهلمین روز بعد از ولادت، عیسای نوزاد به معبد اورشلیم آورده شد، جایی که شمعون پارسا و حنای نبیه که پیشگویی کردند که عیسی، نجات‌دهنده عالم است، او را ملاقات کردند (لوقا ٢ :‏٢٥‏-٣٨).

6 اوت، تبدیل هيئت مقدس مسیح در کوه تابور (مرقس ٩ :‏٢‏-٩).

 

جشن‌های مادر خدا، همان اعیاد «تئومیتوریک»:

٨ سپتامبر، تولد «مادر خدا» ازيوآخيم  و آنا.

٢١ نوامبر، ورود مريم مقدس، «مادر خدا»، به معبد اورشليم.

٢٥ مارس، عید تبشير «مادر خدا»، مژده‌ای که جبرائیل فرشته در ناصره به مریم باکره داد که او پسر خدا را از روح‌القدس خواهد زایید.

١٥ اوت، رحلت یا قنودن «مادر خدا»، مریم مقدس، در اورشلیم و تدفین او در جتسیمانی. انتقال او به آسمان نیز در همین روز جشن گرفته می‌شود.

همچنین عید بزرگترین رؤسای فرشتگان، یعنی میکائیل و جبرائیل؛ عید سایر رؤسای فرشتگان، و فرشتگان و همۀ نیروهای غیرمادی آسمانی. اینها در ۸ نوامبر جشن گرفته می‌شوند.

 

در تقویم‌های مسیحی می‌توان تاریخ اعیاد مخصوص هر قدیس را یافت.

مسیحیان ارتدوكس، طبق سنتی کهن، روز یادبود قدیسان را گرامی می‌دارند، و اگر نامشان با نام آن قدیس یکی باشد، این را نیز در همان روز جشن می‌گیرند. ایشان می‌کوشند خود را به‌لحاظ روحانی آماده سازند، و در آن روز به کلیسا بروند و در عشاء ربانی شرکت کنند. همچنین خوشحال می‌شوند که خویشان و دوستانشان به دیدارشان بروند. به‌علاوه باید بکوشند اطلاع حاصل کنند که «روز نام» دوستانشان در چه تاریخی است تا بتوانند از طریق بازدید و تبریک گفتن، لطف آنها را جبران کنند. (منظور از «روز نام»، همان روز گرامیداشت قدیسی است که یک مسیح، امروزه آن نام را بر خود دارد/م.)

البته رویداد اصلی در هر جشن کلیسایی، عشاء ‌ربانی است، که در آن همۀ اعضای کلیسا با تمام قوت حضور می‌یابند، به همان شیوه‌ای که تاکنون بارها در مورد آن صحبت کرده‌ایم.