موعظه الهى (21)

20/2/2022

بخش جدایی ناپذیر ليتورگى الهی، خطبه است که از زمان رسولان بنا نهاده شده است. خداوند عادت داشت با افرادی که در کنیسه جمع مى شدند پس از خواندن قسمت هایی از عهد عتیق صحبت کند. لوقاى انجيل نگار اولین موعظه عیسی را در ناصره شرح می دهد (لوقا 4: 16-27). رسولان مقدس نیز در جلسات عشای ربانی براى مؤمنان موعظه مى کردند. یک مورد معمولی از آن در اعمال رسولان به تصویر کشیده شده است، زمانی که پولس رسول تا نیمه شب در تروآس موعظه کرد، و افتیخوس جوان به خواب رفت و از طبقه سوم افتاد (اعمال رسولان 20: 7-11 را ببینید). كانن هاى مقدسی وجود دارد که مقرر می دارد اسقف ها و كاهنان که بر عبادت مؤمنان رياست می کنند، باید هر روز و به ویژه در روزهای یکشنبه، کلام خدا را به روحانیون و مردمی که در کلیساها جمع شده اند تعليم دهند. شصت و هشتمین كانن رسولى مقرر می دارد: "هر اسقف یا كاهنى که به روحانیون خود و بقیه مردم رسيدگى نکند و آموزه ها و کارهای تقوا را به ايشان تعليم ندهد، عزل شود تا زمانی که او اصلاح شود. اما اگر او در سهل انگاری و بی تفاوتی خود پافشاری کرد، او به طور كامل از خدمت برکنار شود، زیرا ثابت کرده است که او شایسته اسقفى و پير-كاهنى نیست."

خواسته هاى کلیسا، به ویژه از اسقف ها، در مورد تعلیم مردم ماهیت مطلق دارند. این امر در دعای انتصاب اسقف نیز مشهود است. کلیسا از اسقف منصوب شده می خواهد که با «هدايت نابینایان؛ روشنگرى کسانی که در تاریکی راه می روند؛ اصلاح جاهلان؛ آموزش کودکان؛ مانند نوری در جهان بدرخشد. سپس خداوندا، پس از آنكه همه كسانى را كه به او عنايت كردى، تقويت نمودى، باشد كه او پاداش فراوانى را كه خداوند براى همه آنها، کسانی که هنگام تعليم انجیل تو با شجاعت کار کرده اند فراهم كرده اى، دريافت كند.» (دعای دوم از انتصاب اسقف).

از همه اینها درمی يابيم که مراقبت روزانه اسقف برای پرورش مردم و حمایت از گله ای که مسیح با کلام خدا به او سپرده است چقدر ضروری است.

البته هر اسقفی این را می‌داند، اما ما آن را ذکر می‌کنیم تا به مؤمنان بفهمانیم که موعظه در ليتورگى الهی کلیسای ما چقدر ضروری است و و مومنان با چه دقتی باید به این خطبه گوش دهند که صدای خداوند است که با کلمات ساده به ما می رسد.

برای درک تعامل بین خطبه و راز مقدس عشای ربانی، می توانیم از تصویر پارچه استفاده کنیم. یعنی همانطور که پارچه با تار و پود با وحدتی جدا ناپذیر تنیده می شود، ايوكريست الهى نیز با کلام الهی حفظ و تکمیل می شود. مراسم ايوكريست الهى مؤمنان را تقدیس می کند و آنها را با مسیح متحد می سازد و از این رو با کلام الهی پیوند نزدیکى دارد. ترکیب هماهنگ موعظه و ايوكريست الهی، تکمیل کار نجات ما در مسیح منجی را برای ما فراهم می کند. به هر حال، این خود مسیح است که هم در موعظه و هم در ايوكريست الهى (عشاء ربانى) عمل می کند.

با قرائت های مقدس و موعظه الهی، بخش اول ليتورگى الهی، که به عنوان ليتورگى کاتيهومن ها (نوآموزان مسيحيت) شناخته می شود، اساساً تکمیل می شود.

تمام قسمت اول ليتورگى الهی در آیه ای از قديس یوحناى انجیل نگار خلاصه شده است: "و کلمه جسم گرديد و در میان ما ساکن شد، پر از فيض و راستى و جلال او را دیدیم، جلالى شايسته پسر یگانه پدر."(یوحنا 1: 14) با ارائه کلام الهی و کار الهی مسیح در طول لیتورگى الهی، ما مدعى می شويم که مسیح را می شنویم، مسیح را می بینیم و زندگی مقدس او را تقلید می نماييم.

در اینجا یک سوال مطرح می شود. آیا برای ايماندار ارتدوکس کافی است که موعظه را با دقت دنبال کند و تلاش خود را به اين محدود كند که چگونه به تنهایی از آن سود ببرد؟ عهد جدید مملو از توصیه هایی به مسیحیان است که کلام خدا را به دیگران منتقل کنند. همه ما مطمئناً مَثَل قنطارها را از خداوند به خاطر داریم (متی 25 :24-30 را ببینید). غلامى که از قنطار دریافتی خود استفاده نکرد، بلکه آن را در زمین پنهان کرد، مورد محکومیت خداوند قرار گرفت. کلیسا در سرودهای خود این قنطار مَثَلی را که در زمین دفن شده بود به عنوان کلام خدا توصیف می کند و ما را بر می انگيزد: "تو ای جان، این جمله را شنیدی که بر کسی که قنطار خود را پنهان کرده بود، گفته شد، پس کلام خدا را دفن مکن. بلكه شگفتی های او را بشارت ده تا در فيض فراوان در شادی خداوندت وارد شوى.» (دوکساستیکون سه شنبه بزرگ).

پولس رسول شاگرد خود تیموتائوس را با این سخن تشویق کرد: "و آنچه را که در میان شاهدان بسیار از من شنیدی، به مردمان امين بسپار که می توانند دیگران را نیز تعلیم دهند." (2 تیموتائوس 2: 2). این توسط مسیحیان اولیه انجام می شد و تا به امروز ادامه دارد. مورد کلیسای رم قابل توجه است. قبل از اینکه پولس رسول یا پطرس رسول یا هر رسول یا اسقف دیگری به آنجا بروند، کلیسایی پویا در پایتخت امپراتوری شروع به توسعه کرد که توسط مسیحیان عادی که برای تجارت یا امور دیگر به رم می رفتند تشکیل شد. بنابراین، هنگامی که پولس رسول به روم رسید، لوقا می نویسد: «وقتی برادران از احوال ما مطلع شدند، به استقبال ما بيرون آمدند... چون پولس ايشان را دید، خدا را شکر نموده و قوى دل گشت (اعمال رسولان 28: 14- 15 را ببینید).

برادران عزیزم، اميدوارم هر یک از ما رسالت خود را در وظیفه انتقال کلام خدا در محیط پیرامون خود بدانیم. آمین

~ متروپوليتن سوتيريوس از پيسيديه