دوشنبه مقدس و بزرگ
دوشنبه مقدس و بزرگ
|
مقدمه
با شروع عصر یکشنبه نخل و ادامه آن تا عصر سه شنبه مقدس ، کلیسای ارتدوكس
خدمات ویژه ای را مشاهده می کند که به عنوان سرویس نوداماد شناخته می شود.
هر سرویس دعاى مغرب، دعاى صبح یا
اورتروس روز بعد است (به عنوان مثال خدمتی که عصر یکشنبه برگزار می شود ،
خدمات اورتروس برای دوشنبه مقدس است). نام این سرویس از تصوير نوداماد در
مثل ده باکره که در متی 25: 1-13 گرفته شده است.
زمینه
قسمت اول هفته مقدس مجموعه ای از موضوعات را که اساساً مربوط به آخرین
روزهای زندگی زمینی عیسی است به ما ارائه می دهد. داستان مصائب ، همانطور
که توسط انجیل نگارها گفته و ثبت شده است ، یک سلسله حوادث واقع در اورشلیم
و مجموعه ای از مثل ها ، سخنان و گفتارها با محوریت عيسى پسر الهی، ملكوت
خدا ، بازگشت ثانوى و برخورد عیسی با ريا و انگيزه هاى تاريك رهبران مذهبى
است. 'انتقاد از ریا و انگیزه های تاریک رهبران مذهبی. مشاهدات سه روز اول
هفته بزرگ ریشه در این حوادث و گفته ها دارد. سه روز یک برنامه مذهبی واحد
را تشکیل می دهد. آنها چرخه و سیستم دعاى روزانه یکسانی دارند. دروس کتاب
مقدس ، سرودها ، بزرگداشتها و آداب و رسومى که عناصر جشن را در خدمات مربوط
به این چرخه تشکیل می دهند ، جنبه های قابل توجهی از تاریخ نجات را برجسته
می کنند ، با به یاد آوردن حوادث پیش بینی شده مصائب و با اعلام ناگزیری و
اهمیت بازگشت ثانوى .
اورتروس هر یک از این روزها سرویس نوداماد (Akolouthia
tou Nimfiou)
نامیده می شود. این نام از شکل اصلی در مثل معروف ده باکره گرفته شده است
(متی 25: 1-13). عنوان نوداماد حاكى از خلوص عشق است. بی دليل نیست که
پادشاهی خدا با یک جشن عروسى و یک حجره عروس مقایسه می شود. مسیح رنج
كشيده، نوداماد الهی کلیسا است. این تصویر به معناى اتحاد نهایی عاشق و
معشوق است. عنوان نوداماد نیز پاروسيا (بازگشت ثانوى) را نشان می دهد. در
سنت پدران كليسايى ، مثل فوق الذکر مربوط به بازگشت ثانوى است: و با نیاز
به هوشیاری و آمادگی روحانى پيوند خورده است ، که ما به وسیله آن قادر به
حفظ احکام الهی و دریافت برکات عصر آینده هستیم. تروپاریون "اينك نوداماد
در نیمه شب می آید ..." ، که در آغاز اورتروس دوشنبه، سه شنبه و چهارشنبه
بزرگ خوانده می شود ، جامعه پرستشى را به آن انتظار اساسی مرتبط می کند:
تماشای و انتظار برای خداوند ، که دوباره برای داورى زندگان و مردگان خواهد
آمد.
روز دوشنبه مقدس ما یوسف پاتريارك، پسر محبوب یعقوب را گرامی می داریم.
داستان اصلی یوسف ، یکی از چهره های اصلی عهد عتیق ، در بخش آخر کتاب
پیدایش (فصل هاى 37-50) بیان شده است. به دلیل خصوصیات استثنایی و زندگی
چشمگیر او ، سنت كليسايى و مذهبی ما يوسف را به عنوان تیپوس کریستو ، يعنى
به عنوان نمونه اولیه ، از پیش نشان داده شده یا تصویری از مسیح نشان می
دهد. داستان یوسف رمز و راز مشیت ، وعده و رستگاری خدا را به تصویر می کشد.
معصوميت ، پاکدامنى و پارسايى ، زندگی او گواه قدرت عشق و وعده خداست. درسی
که از زندگی یوسف می توان آموخت ، همانطور که در گرو بازخرید نهایی حاصل از
مرگ و قیام مسیح است ، در کلماتی خلاصه می شود که وی خطاب به برادرانش که
قبلاً به او خیانت کرده بودند ، گفت: "مترسيد ... شما در باره من بد
انديشيديد، ليكن خدا از آن قصد نیکی انجام داده است ، تا باعث شود كه قوم
كثيرى را احيا نمايد، چنانكه امروز شده است. پس ترسان مباشيد. من شما را و
اطفال شما را تأمين می کنم. »بنابراین او به آنها اطمینان داد و آنها را
تسلی داد. (پیدایش 50: 19-21). بزرگداشت یوسف نجيب ، متبارك و مقدس به ما
یادآوری می کند که در حوادث بزرگ عهد عتیق ، کلیسا واقعیت های عهد جدید را
به رسميت می شناسد.
همچنین ، در دوشنبه بزرگ و مقدس ، کلیسا واقعه نفرین درخت انجیر را به یاد
می آورد (متی 21: 18-20). گفته می شود که در روایت انجیل این واقعه در روز
فرداى ورود پیروزمندانه عیسی به اورشلیم رخ داده است (متی 21:
18
و مرقس 11:
12).
به همین دلیل به مراسم ليتورگى دوشنبه مقدس و بزرگ راه یافت. این قسمت
همچنین کاملاً مربوط به هفته بزرگ است. همراه با واقعه پاکسازی معبد ، این
بخش جلوه دیگری از قدرت و اقتدار الهی عیسی و همچنین مکاشفه در مورد قضاوت
خداوند بر بی ایمانی طبقات مذهبی یهود است. درخت انجیر نمادی از اسرائیل
است که به دلیل عدم شناخت و دریافت مسیح و تعالیم او عقیم می شود. نفرین
درخت انجیر يك مثل در عمل، یک حرکت نمادین است. معنای آن نباید در هیچ نسلی
برای هیچ کس از بین برود. قضاوت مسیح در مورد افراد بی ایمان ، بی اعتقاد ،
توبه نكرده و بی محبت در روز نهايى قطعی و قاطع خواهد بود. این قسمت روشن
می کند که مسیحیت اسمی نه تنها ناکافی است ، بلکه برای پادشاهی خدا نیز
حقیر و ناشایست است. ایمان اصيل و معتبر مسیحی پویا و مثمر ثمر است. در
تمام وجود فرد نفوذ کرده و باعث تغییر می شود. ایمان زنده ، واقعی و بی
آلایش باعث می شود که مسیحی از این واقعیت آگاه باشد که از قبل شهروند
آسمان است. بنابراین ، طرز تفکر ، احساس ، عملکرد و وجود او باید این
واقعیت را منعکس کند. کسانی که به مسیح تعلق دارند باید در روح زندگی کنند
و راه بروند؛ و روح در آنها ثمر خواهد داد: محبت ، شادی ، آرامش ، صبر ،
مهربانی ، نيكى ، وفاداری ، نرمش ، خویشتن دارى (غلاطیان 5: 22-25).
شمايل نوداماد
شمايل "نوداماد" مسیح را در هنگام مصائب او به تصویر می کشد ، به ویژه در
طى زمانى که خداوند ما مورد تمسخر و شکنجه سربازانی قرار گرفت که او را با
خارها تاج گذاری کردند ، او را با رنگ بنفش پوشاندند و نی در دستان او قرار
دادند ، و او را به عنوان "پادشاه یهودیان " مسخره كردند.
مراسم مسیحیان ارتدوكس براى سرویس نوداماد
خدماتی که عصر یکشنبه نخل و عصرهای دوشنبه و سه شنبه مقدس انجام می شود ،
خدمات دعاى صبح یا اورتروس روز بعد است. پس از خواندن مزامیر در آغاز خدمت
، تروپاريون از سرویس نوداماد سه بار سروده می شود. عصر یکشنبه نخل هنگام
خواندن این سرود ، كاهن شمايل مسیح به عنوان نوداماد را در صفوف حمل می
کند. این شمايل در وسط کف شبستان کلیسا قرار گرفته و تا پنجشنبه بزرگ در
آنجا باقی مى ماند.
قرائت انجیل دعاى صبح برای سرويس نوداماد در دوشنبه مقدس عبارت است از: متی
21: 18-43
در اکثر کلیساها ، مراسم عبادی ليتورگى در صبح روزهاى دوشنبه ، سه شنبه و
چهارشنبه مقدس انجام می شود. مراسم ليتورگى هدایای از پيش تقديس شده دارای
مشخصه و نظم متمایزی است. این از سه بخش عمده يا اصلی تشكيل شده است: الف)
خدمات دعاى مغرب بزرگ که مختص به این مراسم ليتورگى است. ب) انتقال جدى و
با تشريفات هدایای از پیش تقديس شده به ميز مقدس ؛ و ج) آماده سازی و توزیع
عشاء ربانى مقدس. مراسم ليتورگى شامل آنافورا نیست ، هدایای نان و شراب
قبلا در مراسم ليتورگى الهی در روز یکشنبه یا شنبه قبل تقدیس شده اند.
قرائت کتاب مقدس برای آیین های مقدس پیش از این ، در دوشنبه مقدس عبارتند
از: خروج 1: 1-21 ، ایوب 1: 1-12 ، متی 24: 3-35
سرودهای خدمات نوداماد
تروپاریون
اینک داماد در نیمه شب می آید و خوشا بحال آن غلامى که او، وى را هشيار
بيابد. و باز بی لیاقت غلامى که او، وى را غافل بيابد. بنابراين، ای روح من
، برحذر باش مبادا خواب تو را فرا گیرد ، که مبادا به مرگ تسلیم شوی و از
پادشاهی بيرون بمانى. بلكه خودت را بیدار کن و فرياد زن: قدوس ، قدوس ،
قدوس هستی تو ، ای خدا ، بواسطه مادر خدا ، بر ما رحم فرما.
اگزاپوستلاریون
ای منجی من ، من تمام حجره عروسى تو را آراسته می بینم ، و لباسی ندارم که
بتوانم در آن وارد شوم. اى دهنده نور، لباس روح مرا روشن كن ، و مرا نجات
ده.
|
