مقدمه

در سومین یکشنبه روزه بزرگ و مقدس ، کلیسای ارتدوكس بزرگداشت صلیب گرانبها و حیات بخش خداوند و ناجی ما عیسی مسیح را گرامی می دارد. خدمات شامل تكريم ویژه صلیب است ، که ايمانداران را برای بزرگداشت مصلوب شدن در هفته مقدس آماده می کند.

زمينه تاريخى

مراسم بزرگداشت و موعظات سومين یکشنبه  از روزه بزرگ با جشن های تكريم صليب (14 سپتامبر) و ترفيع صلیب (اول آگوست) به طور نزديكى موازی است. یکشنبه صلیب مقدس نه تنها ما را برای بزرگداشت مصلوب شدن آماده می کند، بلکه همچنین به ما یادآوری می کند که کل روزه بزرگ دوره ای است که ما با مسیح مصلوب می شویم.

همانطور که ما "جسم را با هواى نفس و خواسته هایش مصلوب کرده ایم" (غلاطیان 5: 24) ، و در این چهل روز روزه خود را رياضت می دهيم ، صلیب گرانبها و حیات بخش اکنون در برابر ما قرار گرفته است تا روح ما را كه شايد با احساس تلخی ، کینه و افسردگی پر شده باشد، تازه و تشويق كند. صلیب ما را به یاد مصائب خداوندمان می اندازد ، و با ارائه نمونه او به ما ، ما را ترغیب می کند که در مبارزه و فداکاری ، با طراوت ، اطمینان و آرامش، او را دنبال كنيم. به عبارت دیگر ، ما باید آنچه را خداوند در طى مصائب خود تجربه کرده است - به گونه ای شرم آور تحقیر شد، را تجربه كنيم. صلیب به ما می آموزد که از طریق درد و رنج ، تحقق امیدهای خود را خواهیم دید: ميراث آسمانی و جلال ابدی.

همانطور که کسانی که در یک راه طولانی و سخت قدم می گذارند و از خستگی خم می شوند زیر سایه خنک یک درخت پر برگ تسکین یافته و تقویت می شوند ، پس ما در زیر صلیب حیات بخش که پدران ما در اين يكشنبه "کاشته اند"، راحتى، نشاط و تازگى مى يابيم . بنابراین ، ما تقویت شده و قادر به ادامه سفر روزه خود با قدمى سبک ، آسوده و دلگرم هستیم.

یا ، همانطور که قبل از ورود پادشاه ، معیارهای سلطنتی ، غنائم و نشانه های پیروزی او در صفوف ظاهر می شوند و سپس خود پادشاه در یک رژه پیروزمندانه ، با نشاط و خوشحالی از پیروزی خود ظاهر مى شود و زير دستان او از شادى پر مى شوند ، پس جشن صلیب قبل از آمدن پادشاه ما ، عیسی مسیح چنين مى كند. این به ما هشدار می دهد که او در شرف پیروزی خود بر مرگ است و در شکوه رستاخيز بر ما ظاهر می شود. صلیب حیات بخش او عصای سلطنتی او است و با تكريم آن، ما از شادى پر می شویم و او را جلال می بخشيم. بنابراین ، ما آماده استقبال از پادشاه خود می شویم ، که آشکارا بر قدرت هاى تاریکی پیروز مى شود.

جشن حاضر به دلیل دیگری در وسط روزه بزرگ قرار گرفته است. روزه را می توان به چشمه ماره تشبیه کرد که بنی اسرائیل در بیابان با آب آن روبرو شدند. این آب به دلیل تلخی قابل شرب نبود اما وقتی پيامبر مقدس موسی چوب را به عمق آن فرو برد شیرین شد. به همین ترتیب ، چوب صلیب روزهای روزه را شیرین می کند ، روزهایی که به دلیل اشک ما تلخ و غم انگیزاند. با این حال مسیح در طی مسیرمان از طریق صحرای روزه ، ما را تسلی می دهد و با قدرت رستاخيز خود ما را با دست خود به اورشلیم روحانى در عالى مرتبه راهنمایی و هدایت می کند.

علاوه بر این ، همانطور که صلیب مقدس درخت حيات نامیده می شود ، همانطور که درخت حيات باستانى در وسط باغ عدن قرار گرفت ، اين در وسط دوره روزه قرار می گیرد. با این وجود ، پدران مقدس ما مى خواستند که پرخوری آدم را به ما یادآوری کنند و همچنین این واقعیت را که از طریق این درخت محکومیت لغو شده است ، یادآوری کنند. بنابراین ، اگر خودمان را به صلیب مقدس پيوند زنيم ، هرگز با مرگ روبرو نخواهیم شد بلکه حيات ابدی را به ارث خواهیم برد.

 شمايل جشن

متداولترین شمايل مرتبط با تكريم صلیب ، همان شمايلى است که در جشن ترفيع جهانى صلیب گرانبها و حیات بخش، در 14 سپتامبر استفاده شده است. در این شمايل ، پاتريارك مكاريوس بر سكوى خطابه ایستاده است و صلیب را برای دیدن و احترام گذاشتن همگان بلند كرده است. در هر طرف پاتريارك شماسانی قرار دارند که شمع در دست دارند. صلیب ترفيع يافته توسط بسیاری از روحانیون و افراد غیر روحانی از جمله قديس هلن ، مادر امپراطور كنستانتين، احاطه شده و تكريم مى شود.

در پس زمینه این شمايل یک سازه گنبدی شکل قرار دارد که نمایانگر کلیسای رستاخیز در اورشلیم است. این کلیسا یکی از کلیساهای ساخته شده و وقف شده توسط قديس هلن و امپراطور کنستانتین در اماکن مقدس اورشلیم بود.

شمايل دیگری که مربوط به این جشن است ، مراسم عملى تكريم را نشان می دهد که در سومين یکشنبه از روزه بزرگ در کلیساها انجام می شود. در مرکز شمايل صلیب قرار دارد. كه روی میز توسط گلها احاطه شده است. در بالای صلیب ، تصویر مسیح در یک ماندورلاى دايره اى نشان دهنده جلال او است. او کسانی را که برای تكريم صلیب جمع شده اند ، حکام ، روحانیون ، راهبان و عوام را برکت می دهد.

همانطور که در سرويس تكريم انجام مى شود ، این شمايل نشان می دهد که كاهن صليب را تكريم مى كند در حالی که مردم سرود "ما صلیب تو را تكريم می كنيم ، ای مسیح ، و قیام مقدس تو را تجليل می نماييم" را مى خوانند، و نشان می دهد که صليب را بر روی میز در دست گرفته است.

مراسم مسيحيان ارتدوكس براى يكشنبه صليب مقدس

یکشنبه صلیب مقدس با مراسم ليتورگى الهی قديس باسيل كبير ، که قبل از آن مراسم دعاى صبح برگزار می شود ، گرامی داشته می شود. یک سرويس بزرگ مغرب در عصر شنبه برگزار می شود. سرودهای تريوديون برای این روز به دعاها و سرودهای معمول گرامیداشت هفتگی رستاخیز مسیح اضافه می شود.

قرائت کتاب مقدس برای روز یکشنبه صليب مقدس: قرائت انجيل دعاى صبح مطابق آيات مقرر هفتگى مى باشد. در مراسم ليتورگى الهی: عبرانیان 4: 14-16؛ 5: 1-6؛ مرقس 8: 34-38 ؛ 9: 1.

در پایان مراسم دعاى صبح (مراسم سنتی همراه با احتیاط) یا مراسم ليتورگى الهی ، مراسم ویژه ای برگزار می شود. صلیب بر روی یک سینی قرار گرفته است که توسط ریحان یا گل نرگس احاطه شده است و با موکب رسمی از طریق کلیسا با آواز سرود مقدس سه گانه برده می شود. سینی بر روی یک میز مقابل مردم قرار می گیرد و سرود جشن صلیب خوانده می شود. همانطور که كاهن صلیب را تكريم می نمايد ، سپس كاهن و مردم می خوانند ، "ما صلیب تو را تكريم می كنيم ، ای مسیح ، و قیام مقدس تو را تجليل می نماييم." در پایان این خدمت ، مردم می آیند و صلیب را تكريم می نمايند و گل ها یا ریحان را از كاهن دریافت می کنند.

سرودهای یکشنبه تكريم صلیب مقدس

آپوليتيكيون

خداوندا ، قوم خود را نجات ده و میراث خود را مبارك ساز. به ايمانداران پيروزى بر دشمنان خود عطا كن. و با قدرت صلیب خويش از مسكن خود را محافظت نما.

كونتاكيون جشن

دیگر شمشیر شعله ور از دروازه عدن محافظت نمی کند ، زیرا خاموش کننده ای شگفت انگیز، درخت صلیب بر آن وارد شده است. نیش از مرگ ، و پیروزی از هاويه گرفته شده است. و تو، اى منجی من ، به کسانی که در هاويه بودند ، ظاهر شدی و گفتی: دوباره وارد بهشت ​​شوید.