Η γνώση της Αγίας Τριάδος είναι γνωστή από την θεοπτική ενέργεια του Θεού. Ο θεούμενος αποκτά προσωπική πείρα ότι η ενέργεια της δόξης της Αγίας Τριάδος είναι άκτιστη.

«Ο θεούμενος, όταν δη την αγία Τριάδα, ξέρει ότι είναι άκτιστη και η δόξα κλπ. Από την εμπειρία της Θεώσεως βγαίνουν όλα αυτά τα πράγματα».

Η θεωρία του ακτίστου Φωτός από τους θεουμένους είναι απλανής, δηλαδή είναι αληθής, δεν υπεισέρχεται ψεύδος, και ο θεόπτης δεν πλανάται. Με «το Άκτιστον αυτοπτικόν όμμα του Θεού» ο θεόπτης διακρίνει το άκτιστο Φως, τόσο από το κτιστό φως του ηλίου, όσο και από το κτιστό φως του διαβόλου, ο οποίος μερικές φορές «μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός» (Β΄ Κορινθίους Ια', 14).

Υπάρχουν σαφείς διαφορές μεταξύ ακτίστου και κτιστού φωτός, όπως βεβαιώνουν οι «πείρα μεμυημένοι».

«Το άκτιστο Φως δεν έχει σχήμα ούτε μορφή ούτε είδος. Γι' αυτό λέγεται άμορφο, ασχημάτιστο, ανείδεο. Αυτό είναι κτύπημα εναντίον του Πλάτωνος, ο οποίος πιστεύει ότι ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίση τα είδη, τα αμετάβλητα είδη. Δηλαδή, αυτή η ορολογία καταφέρεται εναντίον του Πλάτωνος. Και, όταν οι Πατέρες λένε ότι είναι ανείδεος η δόξα του Θεού, σημαίνει ότι δεν είναι τα είδη του Πλάτωνος. Γι' αυτό λέμε, ότι αυτή η ορολογία καταφέρεται εναντίον του Πλάτωνος. Και ασχημάτιστος κ.ο.κ.».

Μετά την ενσάρκωση του Δευτέρου Προσώπου της Αγίας Τριάδος η αποκάλυψη του Θεού γίνεται στην ανθρώπινη φύση του Λόγου. Αυτό σημαίνει ότι και η ανθρώπινη φύση του Χριστού γίνεται πηγή της ακτίστου ενεργείας του Θεού, αλλά αυτό που φανερώνεται στον Χριστό, είναι η άκτιστη δόξα της θεότητός Του. Οι Μαθητές του Χριστού αξιώθηκαν μερικές φορές να δουν την άκτιστη δόξα της θεότητος στην ανθρώπινη φύση του Λόγου. Αυτή η αποκάλυψη γίνεται με δύο τρόπους: με τα θαύματα και με την φανέρωση της Βασιλείας του Θεού στο Θαβώρ και στην Πεντηκοστή. Αλλά για το θέμα αυτό θα γίνη λόγος πιο κάτω, στην ενότητα για την ενανθρώπηση του Λόγου.

Από όσα προεκτέθησαν, φαίνεται ότι ο Τριαδικός Θεός υπάρχει, όχι γιατί μας το είπαν οι φιλόσοφοι ούτε γιατί μπορούμε εμείς να αποκτήσουμε λογικές αποδείξεις περί Αυτού, αλλά γιατί οι Προφήτες, Απόστολοι, Πατέρες αξιώθηκαν να δουν την δόξα Του, την Βασιλεία Του, το Φως Του, στον άσαρκο Λόγο της Παλαιάς Διαθήκης και στον σεσαρκωμένο Λόγο της Καινής Διαθήκης.

Οι όροι «υπόσταση», «ουσία», «ενέργεια», «ομοούσιο», «τρόπος υπάρξεως», «άκτιστο» είναι διατύπωση της εμπειρίας των θεουμένων. Δεν πρόκειται για φιλοσοφικούς όρους ούτε για στοχασμούς, αλλά για ρήματα και νοήματα που διατυπώνουν, όσο είναι δυνατόν στην ανθρώπινη γλώσσα, την θεοπτική εμπειρία, για να οδηγήσουν τους ανθρώπους στην μέθεξη της δόξης του Θεού. Όποιος στοχάζεται με αυτούς τους όρους φιλοσοφικώς δεν μπορεί να αποκτήση αυθεντική και καθαρή γνώση της ακτίστου δόξης του Τριαδικού Θεού.