Η λέξη «σαλτιμπάγκος», κατά το «Μικρό λεξικό τής Νέας Ελληνικής γλώσσας» τού Γ. Μπαμπινιώτη, σημαίνει «πλανόδιος διασκεδαστής που εκτελεί διάφορα κωμικά νούμερα σε ανοικτούς χώρους». Πρόκειται για μια ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι κάνουν διάφορα παιχνίδια, με σκοπό να διασκεδάσουν τα μικρά παιδιά και τους μεγάλους, κυρίως σε πανηγύρια, σε λούνα παρκ, σε εμποροπανηγύρεις.

Τον όρο αυτόν χρησιμοποιώ εδώ για να χαρακτηρίσω μερικούς εκκλησιαστικούς παράγοντας, Κληρικούς ή λαϊκούς, οι οποίοι κάνουν λογοπαίγνια και απλοποιούν ή και γελοιοποιούν τα μεγάλα θέματα τής Εκκλησίας και τής θεολογίας.

Η Εκκλησία είναι το Σώμα τού Χριστού, είναι ένα μυστήριο που δεν μπορεί κανείς να το βιώση με την λογική και τις σωματικές αισθήσεις, ούτε βέβαια με την φαντασία.

Επίσης, η θεολογία τής Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι μια σοβαρή υπόθεση που δείχνει ποιος είναι ο σκοπός τού ανθρώπου, τής δημιουργίας τού κόσμου και βεβαίως ο σκοπός τής υπάρξεως τής Εκκλησίας. Ο άνθρωπος, κατά τον άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο, είναι «κεκελευσμένος Θεός», και η ανθρωπολογία, όπως την ανέπτυξαν οι Πατέρες, είναι ολοκλήρωση τού κατ’ εικόνα και τού καθ’ ομοίωση. Ακόμη, η ενανθρώπηση τού Υιού και Λόγου τού Θεού απέβλεπε στην νίκη πάνω στην αμαρτία, τον διάβολο και τον θάνατο.

Μια τέτοια θεολογία την οποία συναντάμε στα κείμενα τών Προφητών, τών Αποστόλων και τών Πατέρων, όπως αποκαλύφθηκε από τον Άσαρκο στην Παλαιά Διαθήκη και τον Σεσαρκωμένο Λόγο στην Καινή Διαθήκη, δεν μπορεί να γίνη «ταχυδακτυλουργικό» παιχνίδι, δεν μπορεί να γελοιοποιήται, να πέφτη χαμηλά για να το φθάνουν όλοι, δεν είναι δυνατόν να γίνη ένα λίπασμα για να συντηρή κάτι αρρωστημένο και να ικανοποιή τα πάθη τών ανθρώπων, δεν μπορεί να χωρέση στο «star system» τής εποχής μας.

Δυστυχώς, παρατηρώ ότι συνεχώς εμφανίζονται σε δημόσιους χώρους μερικοί τέτοιοι «σαλτιμπάγκοι» που κάνουν την ορθόδοξη θεολογία, την εκκλησιαστική ζωή και την ορθόδοξη ασκητική παράδοση ένα παιχνίδι τής αγοράς, μια διασκεδαστική παρουσίαση τών μεγάλων και υψηλών, ένα παιχνίδι λέξεων και εντυπώσεων στην «τηλεοπτική αγορά», μια χιουμοριστική προσφορά.

Θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω μερικά παραδείγματα για να κάνω πιο φανερά αυτά τα σύγχρονα φαινόμενα, αλλά δεν θα το κάνω γιατί δεν θέλω να το συγκεκριμενοποιήσω σε μερικούς Κληρικούς.

Το γεγονός είναι ότι, όπως γίνονται διάφορα τηλεοπτικά παιχνίδια ή διάφοροι διαγωνισμοί στους τηλεοπτικούς σταθμούς, το ίδιο με έναν έμμεσο τρόπο γίνονται τέτοια παιχνίδια συναγωνισμών και ανταγωνισμών στον «εκκλησιαστικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο». Αυτοί οι άνθρωποι αφ’ ενός μεν κρίνουν όσους ομιλούν με αυθεντικό τρόπο για τα ιερά και όσια τής εκκλησιαστικής ζωής, αφ’ ετέρου δε χρησιμοποιούν διαφόρους κωμικούς τρόπους, σαν να είναι «πλανόδιοι διασκεδαστές» τής κοινής γνώμης, για να εντυπωσιάσουν και να τύχουν αναγνωρισιμότητας.

Επί τέλους, η σωτηρία είναι πολύ μεγάλη για να την εμπιστεύεται κανείς σε μερικούς «σαλτιμπάγκους τής θεολογίας».

Ν. Ι.