Ο όσιος Συμεών, ο επικαλούμενος Μεταφραστής, καταγόταν από την Κωνσταντινούπολη και έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ., στα χρόνια τού ευσεβούς Αυτοκράτορος Λέοντος τού Σοφού, τού οποίου ήταν συνεργάτης, αλλά και πολύ αγαπητός, λόγω τής σοφίας του και κυρίως τής αρετής του.

Όταν την εποχή εκείνη οι Άραβες πήγαν στην Κρήτη και λήστευαν τις περιουσίες τών ανθρώπων, ο Αυτοκράτορας τον έστειλε εκεί μαζί με τον στρατηγό Ημέρειο, με την εντολή να υποτάξουν τους Άραβες, ή με το καλό ή με την χρήση πολεμικών αρμάτων. Ο Συμεών συναντήθηκε με τους αρχηγούς τών Αράβων, «και τόσο τους γλύκανε με την σοφία τών λόγων του, ώστε χωρίς πόλεμο τους νίκησε και τους έπεισε να πληρώνουν τον φόρο στον Αυτοκράτορα». Πριν φύγει, όμως, για την Κρήτη ζήτησε από τον Αυτοκράτορα να τού υποσχεθή πως, αν γυρίση από εκεί νικητής, θα τού κάνη την χάρη που θα τού ζητήση, και εκείνος τού υποσχέθηκε. Έτσι, όταν επέστρεψε νικητής, ο Αυτοκράτορας τον ρώτησε τι χάρη θέλει, και ο Όσιος τού ζήτησε να τού επιτρέψη να φύγη από το παλάτι, επειδή ήθελε να γίνη μοναχός. Ο Αυτοκράτορας στενοχωρέθηκε, επειδή δεν επιθυμούσε να χάση έναν τέτοιο συνεργάτη, αλλά δεν ήθελε να αθετήση την υπόσχεσή του. Έτσι, τον αποχαιρέτησε με δάκρυα παρακαλώντας τον να προσεύχεται και γι’ αυτόν.

Ο όσιος Συμεών έζησε το υπόλοιπο τής ζωής του με άσκηση και προσευχή, και ως διακόνημα είχε το να συγγράφη, αλλά και να μεταφράζη βίους αγίων, γι’ αυτό και έλαβε την προσωνυμία Μεταφραστής.

Ετελειώθη εν ειρήνη. Μετά την οσιακή κοίμησή του εγκωμιάσθηκε, όπως γράφει ο Δοσίθεος, από τον Μιχαήλ Ψελλό. Δηλαδή, εγκωμιάσθηκε αυτός που εγκωμίασε τους αγίους, τών οποίων συνέγραψε ή μετέφρασε τον βίο.

Ο βίος του και η πολιτεία του μάς δίνουν την αφορμή να τονίσουμε τα ακόλουθα.

Πρώτον. Οι βίοι τών Αγίων είναι αναγνώσματα ευχάριστα και ωφέλιμα, τα οποία τέρπουν την ακοή και γλυκαίνουν την καρδιά. Ο αναγνώστης τού βίου και τής πολιτείας τών Αγίων εμπνέεται από την αυταπάρνηση, την αγάπη και τον ζήλο τών Προφητών και τών Αποστόλων, από την σοφία, την σύνεση και την διάκριση τών μεγάλων Ιεραρχών και Οικουμενικών Διδασκάλων, από την πραότητα, την ταπείνωση και την υπομονή τών Οσίων, από το θάρρος, την παρρησία και την ανδρεία τών Μαρτύρων, και λαμβάνει θάρρος, κουράγιο και δύναμη, για να αντιμετωπίζη τις καθημερινές δυσκολίες, τα προβλήματα και τους πειρασμούς τής παρούσης ζωής με τον σωστό τρόπο. Αποκτά πρότυπα ζωής, και κυρίως αληθινούς φίλους, οι οποίοι δεν πρόκειται να τον εγκαταλείψουν ποτέ, όταν τους επικαλείται. Θα είναι δίπλα του πάντοτε, και ιδιαίτερα στις δύσκολες στιγμές τής ζωής του, για να τον προστατεύουν, να τον παρηγορούν, να τον ενδυναμώνουν, να τού απαλύνουν τον πόνο, να τον ειρηνεύουν, να τον γεμίζουν με πνευματική χαρά και ευφροσύνη. Σίγουρα, με τέτοιους φίλους δεν θα αισθανθή ποτέ μοναξιά, ακόμη και τότε που πιθανόν να τον εγκαταλείψουν όλοι, ακόμη και οι πιο στενοί συγγενείς του και οι φίλοι του.

Οι βίοι και οι λόγοι τών Αγίων εμπνέουν, δυναμώνουν, στηρίζουν, αλλά και τρέφουν, ξεδιψούν, δροσίζουν και ξεκουράζουν, αφού είναι στερεά πνευματική τροφή και γλυκύτατο πνευματικό πιοτό. Στην προσωπική τους ζωή οι Άγιοι, ως άνθρωποι, κάνουν και αυτοί λάθη, η διδασκαλία τους, όμως, είναι αλάνθαστη. Και αυτό είναι φυσικό, επειδή έφθασαν στην θέωση, είδαν τον Θεό μέσα στο Φως και άκουσαν «άρρητα ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι», γι’ αυτό και ο λόγος τους είναι διήγημα. Όπως οι Απόστολοι, έτσι και αυτοί ομιλούν γι’ αυτά που είδαν, άκουσαν και ψηλάφησαν. Επομένως, τους Αγίους δεν τους κρίνουμε, αλλά ακολουθούμε την εμπειρική και θεόπνευστη διδασκαλία τους, η οποία είναι καρπός θεωρίας τής δόξης τού Θεού. Όποιος θέλει να θεολογή απλανώς, αυτός θα πρέπει να ακολουθή τους θεουμένους Αγίους, «να εκπέμπη στο ίδιο μήκος κύματος» με αυτούς, ή όπως διδάσκει το «Συνοδικόν τής Ορθοδοξίας», να θεολογή σύμφωνα με «τας τών «αγίων θεοπνεύστους θεολογίας και το τής Εκκλησίας ευσεβές φρόνημα».

Δεύτερον. Η άκτιστη Χάρη τού Θεού που ενοικεί στους Αγίους, έχει την δύναμη να γαληνεύη και να ημερεύη και αυτά ακόμη τα άγρια ζώα. Τον άνθρωπο, όμως, που τον έχουν αγριέψει τα πάθη και η αμαρτία δεν μπορεί να τον μαλακώση και να τον ημερέψη, αν εκείνος δεν το θέλη, επειδή σέβεται την ελευθερία του. Ο άνθρωπος αυτό το λογικό ον που δημιουργήθηκε από τον Θεό με ιδιαίτερη φροντίδα, κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσή Του πολλές φορές με τον τρόπο τής ζωής του γίνεται πιο άγριος και από τα αγριότερα θηρία. Όταν εγκαταλείπη τον Θεό και αμαρτάνη κατ’ εξακολούθηση χωρίς να μετανοή, τότε σκληραίνεται η καρδιά του, αγριεύει, γεμίζει μίσος για εκείνους που τους θεωρεί εχθρούς ή αντιπάλους του, με αποτέλεσμα να επιτίθεται εναντίον τους και να δημιουργούνται έτσι τεράστια κοινωνικά προβλήματα με τραγικές συνέπειες.

Ακούμε κατά καιρούς να λέγεται από πολλούς, όταν συμβαίνουν κάποιες έκνομες πράξεις, ότι ήταν η άσχημη στιγμή ή ότι φταίει η κακιά η ώρα. Όμως, οι βίαιες και επιθετικές ενέργειες, οι παρανομίες, οι φόνοι, οι αυτοκτονίες κλπ. είναι αποτέλεσμα όχι τής κακιάς ώρας, αλλά τής εμπαθούς και αμαρτωλής ζωής, καθώς και τής επιρροής τών δαιμόνων, αφού όποιος εγκαταλείπει τον αληθινό Θεό, που είναι Αγάπη, αυτός κυριεύεται από τον ανθρωποκτόνο διάβολο, τον πατέρα τού μίσους και τής κακίας. Και στην κατάσταση αυτήν ο άνθρωπος δεν συνετίζεται με συμβουλές, απαραίτητες, βέβαια, και αυτές, αλλά μόνον η Χάρη τού Θεού μπορεί να τον αλλοιώση, να τον ημερεύση και να τον γαληνεύση, όταν, βέβαια, και εκείνος ανταποκρίνεται.

Οι γονείς, σαρκικοί και πνευματικοί, θα πρέπει να συμβουλεύουν τα παιδιά τους πάντοτε, και ιδιαίτερα όταν αυτά επιδεικνύουν σκληρή ή παραβατική συμπεριφορά, όχι επιθετικά, αλλά με αγάπη και έμπονη προσευχή, για να ενεργήση η Χάρη τού Θεού, η οποία θα τα αλλοιώση πνευματικά και θα τα οδηγήση στην μετάνοια και την διόρθωση, αφού, όπως τονίζει ο ιερός Ψαλμωδός, «αύτη η αλλοίωσις τής δεξιάς τού Υψίστου». Δηλαδή, η εσωτερική αλλοίωση τού ανθρώπου είναι έργο τής Χάριτος τού Θεού.

Όταν οι άνθρωποι, από την τρυφερή ηλικία τους, τρέφονται και ποτίζονται με τους λόγους τών Προφητών, τών Αποστόλων και τών Αγίων και εμπνέονται από τους βίους τους, τότε η καρδιά τους μαλακώνει, πλαταίνει και αγκαλιάζει αγαπητικά όλη την οικουμένη.