Πίσω από όλους τους πολέμους, από κάθε επανάσταση και την κατάρρευση βασιλειών, - όλα τα πολιτικά γεγονότα της εξωτερικής ιστορίας - βλέπουμε την κρυφή εργασία των πνευματικών νόμων και, στην τελική ανάλυση, την Πρόνοια του Θεού σχετικά με τις μοίρες λαών και εθνών. Οποιαδήποτε άλλη εξήγηση των λόγων των επαναστάσεων του 1905 και του 1917 θα ήταν ακατανόητη και ανακριβής.

Ένα πράγμα είναι βέβαιο: η αποστασία της Ρωσικής κοινωνίας από τον Θεό και την Εκκλησία έφερε την οργή του Θεού πάνω στη Ρωσία. Όπως και στις πολλές περιπτώσεις αποστασίας του αρχαίου Ισραήλ από τον Θεό για τις οποίες διαβάζουμε στην Αγία Γραφή, και η ασθένεια της Ρωσίας δεν μπορούσε να θεραπευτεί με κοινά μέτρα. Χάριν διδασκαλίας και διόρθωσης ο Θεός θα παρέδιδε τους Εβραίους στα χέρια των απίστων: η ακριβώς ίδια μοίρα έπληξε τη Ρωσία στις αρχές του 20ού αιώνα.

Μέσω του Τσάρου Νικολάου Β’ - ένα άμεμπτα αγνό και υπέροχο πρόσωπο – φανερώθηκε το θέλημα του Θεού στον κόσμο. Η μοίρα του, στην ουσία, ήταν βαθιά τραγική. Γεννημένος την ημέρα του Αγίου Ιώβ του Πολύαθλου, γνώριζε σαφώς πως η ζωή του θα ομοίαζε με το μαρτυρικό μονοπάτι του Ιώβ.

Η γνώση του για τη μοίρα του ήταν στ’ αλήθεια προφητική. «Έχω κάτι περισσότερο από μια προαίσθηση», - έλεγε, - «πως είμαι καταδικασμένος σε τρομερές δοκιμασίες, και πως δεν θα ανταμειφθώ γι' αυτές σε αυτό τον κόσμο.» Αρχής γενομένης με την ήττα της Ρωσίας στον ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο, που την ακολούθησε η επανάσταση του 1905-1907 - η οποία σμίκρυνε την εξουσία του Τσάρου και εξαπέλυσε τις δυνάμεις της αναρχίας και του ξεκάθαρου κακού - τα θεμέλια της ρωσικής εθνικής κυριαρχίας κλονίζονταν όλο και περισσότερο.

«Είμαι ανεπιτυχής σε όλα όσα αναλαμβάνω» - ο Τσάρος κατέληξε πικρά, - «Δεν έχω καμία τύχη. Ωστόσο, και η ανθρώπινη θέληση είναι τόσο ανήμπορη έτσι κι’ αλλιώς». Συνειδητοποίησε πως δεν ευθυνόταν υποκειμενικά για τις κακοτυχίες της Ρωσίας· το καλό της μητέρας πατρίδας σήμαινε περισσότερα για εκείνον από ο,τιδήποτε άλλο, και έκανε ό, τι μπορούσε για το καλό αυτό. Η συνείδηση του Τσάρου Νικολάου ενώπιον του Θεού ήταν ήσυχη, όμως η ηθική του ταλαιπωρία έφτασε σε ασυνήθιστες αναλογίες.

Έτσι, κάποια φορά (κατά τη διάρκεια της πρώτης ρωσικής επανάστασης), μέσα από τα βάθη της εσωτερικής του οδύνης, ο Τσάρος ξεστόμισε προφητικά λόγια που έδειχναν με απόλυτη ακρίβεια τον ρόλο του στην μοίρα της Ρωσίας που τού είχε αοράτως ανατεθεί από τον Ίδιον τον Θεό. «Ίσως είναι αναγκαία μια θυσία για τη σωτηρία της Ρωσίας», είπε ο Ηγεμόνας. «Εγώ θα είμαι εκείνη η θυσία. Είθε να γίνει το θέλημα του Θεού.» Λέγοντας αυτό, ο Τσάρος ήταν σαν τους μάρτυρες των αρχαίων χρόνων, οι οποίοι ελεύθερα και χωρίς εξαναγκασμό παραδίνονταν στις δοκιμασίες για τον Χριστό.

Ο Νικόλαος Β’ δολοφονήθηκε τον Ιούλιο του 1918, όχι απλά, σαν ένα αβοήθητο και ανυπεράσπιστο άτομο: το εξαιρετικό κουράγιο στην συμπεριφορά του καθώς κατέβαινε στο κελάρι του οίκου Υπατίεβ με τον άρρωστο γιο του στην αγκαλιά του, αλλά ακόμη και νωρίτερα, όταν αυτός και η Αυτοκράτειρα αρνήθηκαν να μεταναστεύσουν ή να δραπετεύσουν από τη χώρα - όλα αυτά καταδεικνύουν το γεγονός πως οι ψυχές τους ήσαν έτοιμες για μια θυσιαστική και χριστιανική δοκιμασία, που τελικά εκπλήρωσε τα προφητικά λόγια που ξεστόμισε πριν από 10 χρόνια.

Η αρχή του πολέμου έφερε επιτυχία στους Ρώσους στο μέτωπο, και την χώρα την συνεπήρε πατριωτική θέρμη. Το μετόπισθεν παρείχε τεράστια βοήθεια στο μέτωπο. Η Αυτοκράτειρα και οι Πριγκίπισσες συμμετείχαν ενεργά σε αυτό. Αφού έμαθαν την τέχνη της νοσηλευτικής, περνούσαν καθημερινά πολλές ώρες στα νοσοκομεία. Η Αυτοκράτειρα και οι κόρες της Όλγα και Τατιάνα φρόντιζαν τους τραυματίες και κάθονταν με τους ετοιμοθάνατους, παρέχοντας μεγάλη παρηγοριά στους πάσχοντες. Η Αυτοκράτειρα και η Τατιάνα εργάσθηκαν επίσης ως νοσοκόμες χειρουργείου. Δεν είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς το θάρρος, την υπομονή και την αληθινά χριστιανική αγάπη τους: το να βοηθούν τους γιατρούς σε πολυάριθμους ακρωτηριασμούς τραυματισμένων άκρων απαιτούσε, πέραν της αναγκαίας εκπαίδευσης, μεγάλη ηθική δύναμη. Το Χειμερινό Παλάτι επίσης μετατράπηκε σε ένα τεράστιο νοσοκομείο. Αυτή η επιχείρηση περιλάμβανε και την προετοιμασία εσωρούχων, ζεστών ρούχων και άλλων αντικειμένων που χρειάζονταν οι στρατιώτες στο μέτωπο. Ολόκληρο το έργο αυτό είχε οργανωθεί από την Αυτοκράτειρα. Επίσης έστελνε στο μέτωπο πλήθος Ευαγγελίων, Εικόνων και Σταυρών, τα οποία διανέμονταν στους στρατιώτες. Μπορεί κανείς να φαντασθεί την χαρά ενός στρατιώτη που λάμβανε μια τέτοια ευλογία από την Αυτοκράτειρα!

Στις 6 Αυγούστου, η Βασιλική Οικογένεια έφθασε στο Τομπόλσκ με το πλοίο 'Rus'. «Η καρδιά μου αιμορραγεί ανέκφραστα για την αγαπημένη πατρίδα» - αυτά τα λόγια της Αυτοκράτειρας σε μια προσωπική επιστολή περιγράφουν την εσωτερική κατάσταση ολόκληρης της οικογένειας. Όμως τα μέλη της ήταν ευδιάθετα: ήσαν ενισχυμένοι από την πίστη τους, την Εκκλησία και τη χάρη του Θεού. Συμμετείχαν πιστά σε εκκλησιαστικές Λειτουργίες· η Αυτοκράτειρα και τα παιδιά έψελναν στην χορωδία. Μέσω των δεινών τους, δυνάμωνε το πνεύμα των Βασιλικών Μαρτύρων. «Η Οδός του Θεού είναι ένας καθημερινός σταυρός» - η Αυτοκράτειρα είχε γράψει αυτά τα λόγια του Αγίου Ισαάκ του Σύρου μέσα στο σημειωματάριό της. «Οι Χριστιανοί πρέπει να υφίστανται θλίψεις και εξωτερικούς και εσωτερικούς πολέμους, για να υπερνικήσουν αυτά τα χτυπήματα μέσω υπομονής. Τέτοιο είναι το μονοπάτι του Χριστιανισμού» - άλλο ένα απόσπασμά της (από τον Άγιο Μάρκο τον Μέγα) που μας αποκαλύπτει την εσωτερική κατάσταση των πασχόντων.

Κατά τη νύχτα της 17ης Ιουλίου διαπράχθηκε το μεγαλύτερο έγκλημα: αθώοι, άγιοι άνθρωποι, μαζί με τους χρισμένους του Θεού, δολοφονήθηκαν στυγερά. Τρεις μέρες πριν από αυτό το κακούργημα, τελέσθηκε μια εκκλησιαστική Λειτουργία για τη Βασιλική Οικογένεια. Όταν ψάλθηκε το «Ανάπαυσον, μετά των Αγίων Σου…», οι μάρτυρες απροσδόκητα έπεσαν στα γόνατά τους. Σαν να αισθάνονταν το επικείμενο τέλος τους, έψαλλαν έναν επικήδειο ύμνο για τον εαυτό τους… Εκείνη την μοιραία νύχτα οι φρουροί ήρθαν για αυτούς, λέγοντας πως θα τους έβγαζαν έξω από την πόλη. Αντ' αυτού, μεταφέρθηκαν κάτω στο κελάρι. Κάποια καθίσματα ήσαν τοποθετημένα εκεί, και ο Τσάρος κάθισε στη μέση, κρατώντας τον μικρό Τσάρο στην αγκαλιά του. Μαζί με τη Βασιλική Οικογένεια ήταν ο Δρ. Μπότκιν και οι πιστοί υπηρέτες τους. Περίμεναν ένα σημάδι για την αναχώρηση, αλλά αντ’ αυτού ένας κομισάριος μπήκε στο κελάρι συνοδευόμενος από στρατιώτες.

Ο επίτροπος - το όνομά του ήταν Γιουρόφσκυ - ανακοίνωσε την επικείμενη εκτέλεση. Η Αυτοκράτειρα πρόλαβε μόνο να κάνει τον Σταυρό της. Σκοτώθηκε αμέσως, ταυτόχρονα με τον Αυτοκράτορα. Ο πρίγκιπας Αλέξης και η πριγκίπισσα Αναστασία υπέφεραν περισσότερο από τους υπόλοιπους. Οι πρώτες σφαίρες δεν επέφεραν τον θάνατο, έτσι οι στρατιώτες τους σκότωσαν με ξιφολόγχες. Ο γιατρός και οι τρεις υπηρέτες επίσης πέθαναν, μοιραζόμενοι την μοίρα της Βασιλικής Οικογένειας λόγω της αγάπης τους για αυτούς. Αυτή η ιερόσυλη δολοφονία δεν ήταν απλώς ένα ιδιωτικό έγκλημα της πολιτικής επανάστασης: ήταν μια παγκόσμια αμαρτία. Το βάρος της αμαρτίας της βασιλοκτονίας εξακολουθεί να βαρύνει τη Ρωσία.

Ο Τσάρος Νικόλαος Β’ και η οικογένειά του ήσαν οι φορείς των ιδανικών της Αγίας Ρωσίας, των ιδανικών της Ορθοδοξίας· σε αντίθεση με πολλούς ανθρώπους εκείνης της εποχής (Χριστιανούς μόνο στο όνομα), αυτοί αντιμετώπισαν την Ορθοδοξία με κάθε σοβαρότητα. Ήσαν εκλεκτοί του Θεού και, επομένως, άνθρωποι όχι αυτού του κόσμου. Ήσαν ξένοι για την κοινωνία εκείνης της εποχής. Ως αληθινοί Χριστιανοί, διώχθηκαν σε αυτόν τον κόσμο. Το θλιβερό τους μονοπάτι στέφθηκε από μαρτύριο.

Τώρα, μαζί με όλους τους άλλους Ρώσους Αγίους, στέκονται μπροστά στον Χριστό προσευχόμενοι για τη Ρωσία.