Πριν μερικές μέρες κάποιοι φίλοι με πήραν τηλέφωνο συγκλονισμένοι. Τους άκουσα σε κατάσταση πανικού και απελπισίας. Βουτηγμένοι στις ζοφώδεις δυσοσμίες της απόγνωσης.

-Τι συμβαίνει τους ρώτησα.

-Δε τα έμαθες πάτερ;

-Όχι…, απάντησα τρομαγμένος γιατί η ένταση της φωνής τους προμήνυε κάτι αρκετά συνταρακτικό και απροσδόκητα φοβερό.

-Ο κ. … (γνωστός λόγο επαγγέλματος αλλά και λόγο της εν γένει πνευματικής παρουσίας του) τα έφτιαξε με μια 30νταρα και εγκατέλειψε την σύζυγο του. Δεν είναι τρομερό;; Δεν είναι φρικτό; Πως μπόρεσε να το κάνει; Δε το πιστεύουμε; Να πουλήσει την ψυχή του στο σατανά; Να κολασθεί; Εσάς πάτερ δεν σας συγκλονίζει; Τι έχετε να πείτε;

-Έχω να πω, τους απάντησα, ότι πρώτα πρέπει να ηρεμήσετε τον πανικό σας, να ελέγξετε την φοβία σας και να καταστείλετε την υποσυνείδητη οργή και ζήλεια σας.

-Ποια οργή πάτερ και ποια ζήλεια; Εδώ μιλάμε για ένα γεγονός σοβαρό που θα σκανδαλίσει κόσμο.

-Κανείς δε σκανδαλίζετε εάν δεν το θέλει. Καταστείλετε επίσης την οργή σας για το γεγονός ότι ο άνθρωπος αυτός σας χάλασε τον μύθο του τέλειου και αναμάρτητου βίου. Την ζήλεια γιατί έκανε κάτι που πολύ θα ήθελαν να κάνουν αλλά δεν τολμούν όχι από αγάπη για τον Θεό και αφοσίωση αλλά από φόβο, ανασφάλεια και ενοχικά σύνδρομα.

Η χριστιανική ζωή και άσκηση είναι αγαπητική αναφορά στο Θεό και όχι ψυχαναγκασμός. Ούτε ηθικισμός, ούτε ευσεβισμός, ούτε πολλώ δε μάλλον νομικισμός. Δεν κρυβόμαστε από την ζωή και τον εαυτό μας μέσα στην εκκλησία. Αλλά ξεγυμνωνόμαστε προς θεραπεία. Δεν καλλωπίζουμε τα πάθη μας. Δεν εξωραΐζουμε την βρωμιά και τη σαπίλα μας, αλλά δείχνουμε και φανερώνουμε την υπαρξιακή φτώχεια και κενότητας μας. Δίχως εγωιστική ντροπή. Χωρίς, ναι μεν αλλά, που όλα τα χαλά, καθώς έλεγε και σύγχρονος Γέροντας. Όταν είσαι νεκρός όση πούδρα και να σου βάλουν, με όσο όμορφα ρούχα και αν σε ντύσουν, ο θάνατος και η πτωματίλα θα μυρίζουν αποσύνθεση και σήψη. Έτσι όσο και αν φοράμε την μάσκα του αγγελισμού ο Χριστός γνωρίζει πολύ καλά ποιοι είμαστε και τι ήρθαμε να κάνουμε μες στην εκκλησία. Αν ήρθαμε δηλαδή για να κρυφτούμε ή για να ξεγυμνώσουμε το είναι μας, να δείξουμε τις πληγές μας, να Τον αναζητήσουμε, Αυτόν, μονάχα Αυτόν. Να έρθει και να μεταμορφώσει την ζωή μας. "Ζητείτε πρώτον την Βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσεται ημίν»

-Ναι πάτερ αλλά διαφωνείτε ότι διέπραξε μια μεγάλη αμαρτία.

-Ναι διαφωνώ. Διότι κάθε αμαρτία εφόσον μας απομακρύνει από την κατά Θεό ολοκλήρωση και θεραπεία μας, είναι μεγάλη και σοβαρή. Είναι σχολαστικισμός να κατηγοριοποιούμε την αμαρτία, λες και είναι παραβίαση νομικού κώδικα και όχι υπαρξιακή αστοχία να υπάρξω κατά Θεώ, να ζήσω την εν Χριστώ μεταβολή του είναι μου.

-Μα αφού είναι μια μεγάλη αμαρτία πάτερ, επέμεναν οι συνομιλητές μου που αναζητούσαν την δικαίωση του δικού τους βίου μέσα από την καταδίκη του κ. …

-Τώρα εσείς είστε σοκαρισμένοι από την μεγάλη αμαρτία με την οποία φόρτωσε αυτός ο άνθρωπος την ύπαρξη του ή πως είναι δυνατόν αυτός ο άνθρωπος, πνευματικό τέκνο του Γέροντος Πορφυρίου, καλός οικογενειάρχης, μεγάλος επιστήμονας, να κάνει αυτή την πράξη; Δηλαδή ουσιαστικά μήπως πανικοβληθήκατε γιατί κατέρρευσε ένας μύθος, ένας ψευδοείδωλο σας; Μήπως χάσατε ένα από τα πολλά δεκανίκια με τα οποία θέλετε πάτε στο Θεό;

-Σιώπησαν για λίγο, μάζεψαν τα πρόσωπα τους σε χίλιες ζάρες προβληματισμού και σκέψης και μετά από λίγο με βλέμμα επίγνωσης μου απάντησαν, σαφέστατα το δεύτερο πάτερ. Κοιτάξτε να δείτε, τους λέω. Το πρόβλημα αδέλφια μου δεν το έχει ο κ. … που έκανε δεσμό με την κ. … αλλά όλοι εμείς που δημιουργούμε ψεύτικα είδωλα στην ζωή μας. Που πιστεύουμε ότι υπάρχουν υπεράνθρωποι, τέλειοι, άψογοι, άνθρωποι όπως συνηθίζουμε να λέμε υπεράνω πάσης υποψίας. Καλώς ή κακώς τέτοιοι άνθρωποι δεν υπάρχουν. Είναι οδυνηρό για την ύπαρξή να αντιλαμβάνεται ότι το τέλειο, το στέρεο, το ακυμάτιστο, δεν υπάρχει στην ζωή αυτή, στα πρόσωπα και τα πράγματα που μας περιβάλουν. Το ξέρω. Το γνωρίζω, το έχω περάσει και εγώ. Αλλά αυτή είναι η μεγάλη αλήθεια.

Η Αγ. Γραφή ξεκάθαρα μας προετοιμάζει και μας ωριμάζει υπαρξιακά στην κατανόηση ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε αμαρτωλοί. Όχι με την νομική και ενοχική πρόσληψη και ερμηνεία. Αλλά με την υπαρξιακή και οντολογική. Δηλαδή είμαστε κτιστοί. Και το κτιστό είναι και τρεπτό. Φθείρεται, διαλύεται, πονάει, αρρωσταίνει, πεθαίνει. Δεν είναι σταθερό, αλλά διαρκώς αλλάζει μέσα στον χρόνο και το χώρο, κυμαίνεται, είναι ασταθές και κλονιζόμενο, γι' αυτό άλλωστε και υπάρχει η ανάγκη της συνεχούς άγρυπνης πνευματικής εγρήγορσης και αγώνα «γρηγορείτε και προσεύχεσθε ίνα μη εισέλθητε εις πειρασμόν».

Ακόμη και οι Άγιοι και οι Πατέρες της εκκλησίας που τα τελευταία χρόνια έχουν θεωρηθεί ως αλάνθαστοι, αναμάρτητοι και τέλειοι, θεωρούνται ως άνθρωποι αμαρτωλοί από την εκκλησία, αλλά όχι επαναλαμβάνω με την ηθική διάσταση που σήμερα κατανοούμε και μόνο τα πράγματα. Αλλά ως άνθρωποι, δηλαδή κτίσματα, που οδεύουν στην αποδόμηση και στην αποδημιουργία όπως λέει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής. Το γεγονός ότι οι άγιοι την φθαρτή φύση τους, με την συνεργία του Αγίου Πνεύματος την μετέβαλαν και την μεταμόρφωσαν σε σχέση με την Αιτιώδη αρχή, με τον Τριαδικό Θεό, είναι αυτό, που τους αθανατίζει κατά χάριν, τους κάνει αγίους δηλαδή μέλη της βασιλείας Του Θεού.

«Αν ρωτήσει κανείς τυχαία τους ανθρώπους στον δρόμο τι αποτελεί κατά τη γνώμη τους «αγιότητα», η απάντηση που θα λάβει κατά κανόνα είναι περίπου η εξής: άγιος είναι εκείνος που δεν κάνει αμαρτίες, που τηρεί τον νόμο του Θεού, είναι ηθικός από κάθε άποψη, με μια φράση: «δεν αμαρτάνει». Σε ορισμένες περιπτώσεις στην έννοια της αγιότητας προστίθεται ένα στοιχείο και με χροιά μυστικισμού, σύμφωνα με την όποια άγιος είναι εκείνος που έχει εσωτερικά βιώματα, επικοινωνεί με το «θείον», περιέρχεται σε έκσταση και βλέπει πράγματα που δεν τα βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι, με λίγα λόγια ζει υπερφυσικές καταστάσεις και ενεργεί υπερφυσικές πράξεις. Έτσι η έννοια της αγιότητας φαίνεται να συνδέεται στη σκέψη των ανθρώπων με κριτήρια ηθικολογικά και ψυχολογικά. Όσο πιο ενάρετος είναι κανείς, τόσο πιο άγιος είναι. Και όσο πιο χαρισματικός είναι κάποιος και επιδεικνύει ικανότητες που δεν τις έχουν συνήθως οι άνθρωποι (όπως να διαβάζει τη σκέψη μας, να προβλέπει το μέλλον μας κ.λπ.), τόσο περισσότερο μας κάνει να τον θεωρούμε «άγιο». Το ίδιο ισχύει και αντίστροφα: όταν διαπιστώσουμε κάποιο ελάττωμα στον χαρακτήρα ή τη συμπεριφορά κάποιου (ότι τρώει πολύ, θυμώνει κ.λπ.), τότε τον διαγράφουμε από τους «αγίους». Ή αν δεν εκδηλώσει υπερφυσικές ικανότητες με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μας ξενίζει και η σκέψη ακόμη ότι θα μπορούσε κάποιος να είναι άγιος.»

Από όλα τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε ότι δεν φταίει ο κ. … για όλη αυτή την αναστάτωση. Αυτός ποτέ δεν είπε, πιστέψτε σε εμένα. Ήταν και είναι μια απλή ψυχή που παλεύει όπως παλεύουμε όλοι μας. Εμείς τον κάναμε ήρωα και άγιο, γιατί το είχαμε ανάγκη. Γιατί εξυπηρετούσε τις ανάγκες του ψυχισμού μας. Γιατί θέλουμε ακόμα και την σχέση μας με τον Θεό να την ελέγχει το Εγώ μας, να μην είναι σχέση, περιπέτεια, τίποτε βέβαιο και σταθερό. Θέλουμε να ελέγχουμε την σωτηρία μας. Να είμαστε βέβαιοι. Το εγώ δεν αντέχει, το ίσως, το μπορεί, το να δούμε, αλλά θέλει εγγυήσεις, έλεγχο σιγουριά. Δεν έχουμε μάθει τι πραγματικά σημαίνει σχέση με τον Θεό. Πίστη σε Εκείνον. Μάθαμε να μην εμπιστευόμαστε απόλυτα τον Θεό, αλλά να θέλουμε πνευματικά δεκανίκια στην πορεία προς Αυτόν. Να μετατρέπουμε τα σχετικά σε απόλυτα και τα απόλυτα σε σχετικά. Να χανόμαστε μεταξύ της αλήθειας και του ψεύδους που φαντασιωνόμαστε. Και κυρίως να μην χαιρόμαστε όταν γκρεμίζονται τα ψευδοείδωλα του εγώ μας. Και όμως τότε ξεκινάει η αληθινή σχέση. Όταν σπάσουν όλα τα δεκανίκια και τα ψέματα της ζωής μας.