Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας

Κεντρική Σελίδα

Προτεσταντισμός, Πεντηκοστιανισμός και Μελέτες

Μέρος 21ο

Ειδική Ιεροσύνη Μέρος 1ο: Η θέσπισή της από τον μοναδικό Μεσίτη Ιησού Χριστό

- Την τέλεση ιερατικού έργου στην Εκκλησία από τους ιερείς, που ενεργούν ως ειδικοί εντολοδόχοι της ιεροσύνης του Κυρίου, οι Προτεστάντες την χαρακτηρίζουν ψευδώς ως «μεταβίβαση της ιεροσύνης του Χριστού». Αυτό αποτελεί πλαστογραφία της ειδικής ιεροσύνης, διότι παρά το γεγονός ότι οι απεσταλμένοι/εντολοδόχοι ενός Βασιλέα ενεργούν με εξουσία, η εξουσία αυτή δεν είναι δική τους ούτε μεταβιβάζεται σε αυτούς, αλλά παραμένει πάντα του Βασιλέα.

- Δεν υπάρχει κανένας άλλος μεσάζων/μεσίτης για την Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός από τον Χριστό και μόνο.

Λένε οι Προτεστάντες: «Δεν δεχόμαστε την έννοια του Ιερέα, ως αξιωματούχου κάποιας εκκλησιαστικής ιεραρχίας και διαμεσολαβητή μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτή τη θέση πλέον κατέχει μόνο ο Ιησούς Χριστός όπως ξεκάθαρα φαίνεται στην Αγία Γραφή. Πιστεύουμε πως όλοι οι αναγεννημένοι χριστιανοί αποτελούν «Βασίλειο Ιεράτευμα». Σε ορισμένους από αυτούς θα πρέπει να αποδίδονται κάποιοι λειτουργικοί ρόλοι, (ποιμένες, πρεσβύτεροι, διάκονοι) ώστε να αναλάβουν το έργο της καθοδήγησης και διδασκαλίας, εντός και εκτός της εκκλησίας».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Πριν μπούμε στην ουσία του ζητήματος της ειδικής ιεροσύνης, ας δούμε για μια ακόμα φορά πόσο προβληματική είναι η θεωρία των προτεσταντών.

Καταρχάς, οι ιερείς από τον 1^ο αιώνα καλούνται όχι αξιωματούχοι αλλά με το βιβλικό «Λειτουργοί» (βλ. Ησαΐα 61,6 ~ Κλήμης Ρώμης «1 προς Κορινθίους επιστολή» PG1,292A ~ 28^ος Κανόνας Πενθέκτης Οικ. Συνόδου). Πέραν τούτου όμως, κανείς δεν μπορεί να αρνείται την «εκκλησιαστική ιεραρχία» διότι η τήρηση της ορίζεται από την Αγία Γραφή:

«Στην εκκλησία ο θεός τοποθέτησε τον καθένα στην ορισμένη του θέση, πρώτα έρχονται οι απόστολοι» (Α΄ Κορινθίους 12:28).

Δεύτερον, συκοφαντούν ότι οι ιερείς και οι άγιοι είναι τάχα «μεσίτες στη θέση του Ιησού», όμως η Εκκλησία δεν αποδέχεται άλλον Μεσίτη πέραν του Χριστού. Γι’ αυτό, ακόμα και όταν λέγεται διά των ιερέων, «άγιε του θεού, πρέσβευε Χριστώ τω θεώ» ή «ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου Σώτερ σώσον ημάς», βλέπουμε ότι οι προσευχές καταλήγουν πάντα στον Χριστό ακολουθώντας κατά γράμμα την Αγία Γραφή:

«Παρακαλέστε εσείς για μένα τον Κύριο» (Πράξεις 8:24).

Επιπλέον, η Εκκλησία βάζοντας υπεράνω όλων τη Σωτηρία του ανθρώπου, αν δεν υπάρχει διαθέσιμος ιερέας επιτρέπει σε περίπτωση ανάγκης να γίνει ακόμα και το βάπτισμα ή η μετάδοση της Θείας Ευχαριστίας από έναν απλό πιστό (Πηδάλιον, σελ. 58). Άρα, τι αδιανόητα πράγματα ισχυρίζονται περί «μεσαζόντων»;

Το περίεργο όμως με τις διάφορες ομάδες προτεσταντών είναι ότι παραδέχονται πως αναθέτουν ειδικούς «ρόλους» σε κάποιους ανθρώπους που λέγονται «ποιμένες, πρεσβύτεροι και διάκονοι». Και ενώ κατηγορούν την Εκκλησία ότι έχει «μεσάζοντες», οι ίδιοι έχουν φτιάξει στα «Βασίλεια Ιερατεύματα» τους, τάξεις μεσαζόντων «ποιμένων, πρεσβυτέρων και διακόνων» με ειδικό έργο.

Όπως ξέρουμε όμως, κάθε προτεσταντική ομάδα διατείνεται ότι είναι η «εκκλησία» με τα «ορθά πιστεύω» ενώ οι άλλες όχι! Άρα λοιπόν, το σημαντικό έργο της «καθοδήγησης» σε ζητήματα πίστεως, φτάνει στους Προτεστάντες πιστούς κάθε ομάδας μέσω μιας ιεραρχίας από μεσάζοντες οπότε αν αυτοί οι «ποιμένες, πρεσβύτεροι και διάκονοι» διδάσκουν λάθος, τότε υπάρχει περίπτωση να οδηγήσουν ανθρώπους σε πλάνη ή και στην απώλεια. Πρέπει λοιπόν να καταλάβουν πόσο αφελές είναι να κατηγορούν άλλους για «ιεραρχίες μεσαζόντων».

Ας δούμε όμως και τι ακριβώς διδάσκουν οι Προτεστάντες στο ζήτημα της ιεροσύνης:

Επικαλούμενοι την έννοια «Βασίλειο Ιεράτευμα» (1 Πέτρου 2:9), αποδέχονται για όλο το ποίμνιο της Εκκλησίας μόνο την γενική ιεροσύνη, αρνούμενοι θέση ειδικής ιεροσύνης σε μέλη του λαού του Θεού, επειδή όπως λένε τη θέση του ιερέα την κατέχει μόνο ο Χριστός που «έχει ιεροσύνη που δεν μεταβιβάζεται» (Εβραίους 7:24).

Έτσι θεωρούν ότι υπάρχει ένα αγεφύρωτο χάσμα ως προς τις ιερατικές ενέργειες του Χριστού, τις οποίες πιστεύουν ότι το «Βασίλειο Ιεράτευμα» δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να τις πραγματοποιήσει.

Όπως βλέπουμε λοιπόν, όλη η ουσία της συζήτησης με έναν Προτεστάντη βρίσκεται στο αν με βάση την Κ.Δ. η ιερατική εξουσία μπορεί να περάσει από τον Χριστό σε ανθρώπους ή μένει αποκλειστικά στον Κύριο. Αν μάλιστα αυτή η ιερατική εξουσία δίνεται από τον Χριστό σε λίγους και όχι σε όλους, γκρεμίζεται κάθε αμφισβήτηση περί δυνατότητας άσκησης ειδικού ιερατικού έργου από ορισμένη ομάδα πιστών.

Στην πραγματικότητα, η Αγία Γραφή όχι μόνο δεν αναφέρει απαγόρευση ως προς την ειδική ιεροσύνη, αλλά αντιθέτως την εννοεί ξεκάθαρα. Διότι ο Χριστός είπε, «δεν ήλθα» «να καταργήσω το νόμο … αλλά να τον συμπληρώσω» (Ματθαίο 5:17–18) και έδωσε τόσο μεγάλη σημασία στην Ιεροσύνη, ώστε την πήρε από την εξουσία των «ατελών ανθρώπων» της Παλαιάς Διαθήκης (Εβραίους 7:27–28), την έθεσε υπό την δική Του εξουσία, και πλέον, ανόθευτη πηγή της Ιεροσύνης είναι ο ίδιος ο Κύριος και όχι οι ανθρώπινες φυλές του Ισραήλ.

Σχετικά με την Ιεροσύνη του Χριστού στους ανθρώπους, επικαλούνται το εδάφιο Εβραίους 7:24:

«ο Ιησούς επειδή παραμένει αιώνιος, έχει ιεροσύνη που δε μεταβιβάζεται».

Καταρχάς, κανείς χριστιανός δεν διαφωνεί επί της ουσίας σε αυτό. Μόνο αν υπήρχε δεύτερος Χριστός θα μπορούσε να γίνει πραγματική μεταβίβαση της ιεροσύνης Του. Διότι ο Χριστός είναι ο αιώνιος και τέλειος Ιερέας, Μεσίτης και Σωτήρας και κανείς, ποτέ, δεν θα μπορούσε να εξομοιωθεί με τον Κύριο.

Βεβαίως, οι Προτεστάντες έχουν το εξής στο μυαλό τους: Με αυθαίρετη ερμηνεία της φράσης «η ιεροσύνη του Χριστού δε μεταβιβάζεται» θέλουν να υποστηρίξουν ότι δεν πρέπει να υπάρχουν στην Εκκλησία ειδικοί άνθρωποι (ιερείς) που τελούν ιερατικά καθήκοντα.

Όμως, ένα κλασικό ιερατικό καθήκον στην Αγία Γραφή ήταν η συγχώρηση των αμαρτιών δια μέσου των ιερέων:

«και ο ιερέας θα κάνει την τελετουργία για την εξιλέωση της αμαρτίας αυτού, διά της οποίας αμάρτησε, και θα του συγχωρηθεί η αμαρτία» (Λευιτικό 5:6).

Αν ερμήνευαν σωστά οι αιρετικοί τη φράση, «η ιεροσύνη δεν μεταβιβάζεται», θα έπρεπε στην Κ.Δ. να μην αναφέρεται κανείς άνθρωπος που να μεσολαβεί στο έργο της συγχώρεσης, αφού ο Κύριος πήρε στα χέρια Του την ιερατική εξουσία:

«Ο Υιός του Ανθρώπου έχει την εξουσία να συγχωρεί πάνω στη γη αμαρτίες» (Μάρκου 2:10).

Αλλά παρά το γεγονός ότι φορέας της ιερατικής εξουσίας είναι μόνο ο Χριστός (Εβραίους 7:12) και όχι φυλές  ανθρώπων όπως στην Π.Δ., δίνεται όχι σε όλους τους πιστούς αλλά σε ορισμένους και μόνο, η ευλογία να ασκήσουν αυτό το ιερατικό έργο:

«Οι μαθητές [βλ. Ματθαίο 18:1] ήταν συγκεντρωμένοι [βλ. και Α΄ Κορινθίους 15:5, ‘εμφανίστηκε στους δώδεκα’] … λάβετε Πνεύμα Άγιο, σε όποιους συγχωρήσετε τις αμαρτίες, θα τους είναι συγχωρημένες· σε όποιους τις κρατήσετε ασυγχώρητες θα κρατηθούν έτσι» (Ιωάννη 20:20–23 ~ Ματθαίου 18:18 ~ Ματθαίου 16:19 ~ βλ. και Λουκά 24:33 όπου διαφοροποιείται ο κύκλος των μαθητών από τους υπολοίπους).

Μάλιστα, αυτή η εντολή του Κυρίου διαφέρει από την αποδοχή της καθημερινής συγγνώμης μεταξύ των υπόλοιπων πιστών:

«Αν ο αδελφός σου σού κάνει κακό, επιτίμησέ τον, κι αν μετανοήσει συγχώρησέ τον. Αν σού κάνει κακό πολλές φορές την ημέρα κι έρθει άλλες τόσες και σου πει ‘μετανοώ’, να τον συγχωρήσεις» (Λουκά 17:3-4).

Η καθημερινή συγγνώμη μεταξύ ανθρώπων οφείλει υποχρεωτικά να γίνεται αποδεκτή («να τον συγχωρήσεις»). Μόνο στους Αποστόλους παραδόθηκε η ειδική αγιοπνευματική Χάρη της διάκρισης, για αμαρτίες που είναι δυνατόν να μείνουν ασυγχώρητες.

Όπως διδάσκει ο Ιησούς στο Εβραίους 7:24 «η ιεροσύνη Του δε μεταβιβάζεται» και κανείς θνητός άνθρωπος «με ατέλειες» (Εβραίους 7:28) δεν θα γίνει ποτέ δεύτερος Χριστός, ούτε ως Σωτήρας, ούτε ως Ιερέας, ούτε ως Μεσίτης. Κανείς δεν μπορεί να συγκριθεί με τον Χριστό, ούτε οι Απόστολοι, ούτε φυσικά οι ιερείς της Εκκλησίας. Δεύτερος Χριστός δεν υπάρχει.

Άρα, ο Βασιλιάς θα είναι πάντα αυτός που διατάζει και οι απεσταλμένοι θα είναι πάντα αυτοί που λαμβάνουν άδεια για να εκτελέσουν τις εντολές Του. Πηγή εξουσίας για κάθε έργο που επιτελούν, είναι μόνο ο Βασιλιάς:

«Μέσω Αυτού σας προσφέρεται συγχώρηση των αμαρτιών» (Πράξεις 13:38).

Ο απεσταλμένος, ως «οικονόμος» του Βασιλιά (Α΄ Κορινθίους 4:1), έχει την άδεια να ασκήσει το έργο που Εκείνος διατάζει, αλλά η εξουσία ανήκει πάντα και μόνο στον Βασιλιά και «δε μεταβιβάζεται» (Εβραίους 7:24).

Όπως είπε ο Χριστός «στους δώδεκα» (Ματθαίο 10:5), «όποιος δέχεται εσάς … δέχεται Εμένα» (Ματθαίο 10:40). Δηλαδή, όποια ιερατικά καθήκοντα κι αν ασκούνται από τους εντολοδόχους της ιεροσύνης του Χριστού, το Πρόσωπο που παρέχει τη δύναμη και την εξουσία για το επιτελούμενο έργο θα είναι πάντα ο Κύριος. Κέντρο και πηγή της Σωτηρίας μας θα είναι πάντα ο Μεσίτης Χριστός και όχι ο ιερέας η οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος.

Κατά συνέπεια, η φράση «δε μεταβιβάζεται» δεν έχει καμία σχέση με άρνηση ιερατικών καθηκόντων από συγκεκριμένους ανθρώπους. Αντιθέτως, ο Χριστός διδάσκει την ύπαρξη ειδικής ομάδας πιστών στους οποίους παρέχει τη Χάρη άσκησης ιερατικού έργου με δυνατότητα ακόμα και να μείνουν οι αμαρτίες ασυγχώρητες στον Ουρανό, πράγμα αδιανόητο για οποιονδήποτε άλλο άνθρωπο. Έτσι λοιπόν παρέχεται η Χάρη της ειδικής ιεροσύνης από τον Κύριο στους ανθρώπους.

Το γεγονός ότι η Εκκλησία θα υπάρχει πάντα (Ματθαίο 16:18) για να παραδίδει διαρκώς τη Σωτήρια διδασκαλία του Κυρίου (Εφεσίους 3:10) δηλώνει ότι η χαρισματική σχέση που μεταβιβάζει τη δύναμη άσκησης ιερατικού έργου από τον Χριστό στους Αποστόλους θα συνεχιστεί χωρίς διακοπή και στους διαδόχους τους.

Η ιερατική εξουσία που πηγάζει από τον Κύριο, θα προσφέρεται συνεχώς σε ειδικούς εντολοδόχους από όλα τα έθνη για να τελούν το ιερατικό έργο:

«Από όλα τα έθνη … θα λάβω για μένα ιερείς και Λευίτες, είπε ο Κύριος» (Ησαΐας 66:20-21).

Ως προς τον τίτλο «ιερείς», για τα πρόσωπα που ασκούν ιερατικά καθήκοντα, αυτός θεμελιώνεται επαρκώς από την Π.Δ. εφόσον η «Τράπεζα Κυρίου», δηλ. το επίγειο θυσιαστήριο που θα αναλύσουμε παρακάτω, επιβάλλει την διακονία του από ιερείς.

Όμως ο τίτλος «ιερείς» προκύπτει και από την Κ.Δ. σύμφωνα με το πρότυπο που ακολουθείται όταν υπάρχει μετάδοση ειδικού έργου από τον Χριστό σε ανθρώπους. Όπως από τον τίτλο του Χριστού «Αρχιποιμένας» (1 Πέτρου 5:4) δίνουμε το όνομα Ποιμένας όταν ασκείται από ανθρώπους ποιμαντικό έργο (Α΄ Πέτρου 5:2), αντίστοιχα, από τον τίτλο του Χριστού «Αρχιερέας» (Εβραίους 7:28) δίνουμε το όνομα Ιερέας στο λειτούργημα της άσκησης ιερατικού έργου (βλ. 1^ος αιώνας: Ιγνάτιος Αντιοχείας, «Προς Φιλαδελφείς» PG 5,704C ~ Κλήμης Ρώμης «Α΄ προς Κορινθίους επιστολή» PG 1,289Α).