Δεν είναι απλώς η προσηγορία: "Θεοτόκος", αυτή που αρνούνται ορισμένοι, δήθεν για να "ακριβολογούν" στην πίστη. Στην πραγματικότητα, πίσω από αυτή τους την άρνηση, κρύβεται Χριστολογική αίρεση, που τους καθιστά, όχι "διορθωτές" λαθών όπως νομίζουν, αλλά αιρετικούς!

Ο Προτεστάντης και «αναγεννημένος» Σπύρος Καραλής, στη σελίδα του στο fb, δημοσιεύει κάποιες σκέψεις δικές του (;) για το πρόσωπο της Θεοτόκου με έντονη θρησκευτική μισαλλοδοξία και ξαμώνει εναντίον κλήρου και λαού. Ρωτάει με τρόπο ρητορικό (θα λέγαμε), αν είναι ορθότερο να επικαλούμαστε την Θεοτόκο για τη σωτηρία μας ή για τις πρεσβείες της.

Βέβαια για τον σωστό τρόπο θεώρησης του προσώπου της Παναγίας στο χώρο της Εκκλησίας, πρέπει να έχεις ορθή διδασκαλία για την ένωση των δυο φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού. Πρέπει δηλαδή να έχεις Χριστολογία έγκριτη και συνάμα έγκυρη. Στην αντίθετη περίπτωση η διδαχή σου είναι προβληματική και εφόσον η Χριστολογία σου είναι αιρετική, το ίδιο, εύλογα, θα είναι και στο πρόσωπο της Θεοτόκου. Διότι πολύ απλά το ένα προϋποθέτει το άλλο.

Διαβάζοντας λοιπόν τα σχόλια που ακολουθούν στο λίβελλο του προτεστάντη, ο αναγνώστης εύκολα παρατηρεί πως κανένας δεν συνειδητοποιεί τον άρρηκτο αυτό δεσμό. Ο ίδιος ο Καραλής, μισεύει σε διδαχές ξένες και αιρετικές. Ομιλεί ωσάν να είναι Προφήτης, κάνοντας λόγο για διδασκαλία σατανική (!), για ειδωλολατρία (!) και για ψευδοδιδασκαλία...

Στη δική μας δημοσίευση έχουμε ως σκοπό να αναδείξουμε πως ο Προτεστάντης Καραλής ακολουθεί στις διδαχές του τον Διόδωρο Ταρσού. Για το πρόσωπο της Θεοτόκου άλλωστε υπάρχουν πολλά άρθρα στη σελίδα μας , όπου ο αναγνώστης μπορεί να ανατρέξει και να πληροφορηθεί κατάλληλα. Εδώ απλά θα «φωτίσουμε» λίγο την πλάνη που κρύβεται πίσω από τη διδασκαλία αυτή. Γι' αυτό εστιάζουμε κυρίως στο κομμάτι που δείχνει τις θέσεις αυτές, θέσεις που «προδίδουν»  την άμεση εξάρτηση που έχει ο Καραλής με τον Διόδωρο Ταρσού. Και αυτό είναι κάτι που ο ίδιος φυσικά δεν επισημαίνει, για τους ευνόητους, εννοείται, λόγους...

Οι θέσεις του προτεστάντη είναι οι εξής:

α) Η Παρθένος Μαρία έτεκε τη σάρκα του Χριστού, σάρκα της οποίας ενοικούσε η θεϊκή φύση, όχι όμως ότι έτεκεν Θεόν. Κάτι τέτοιο είναι λάθος.

β) Ο Θεός δεν γεννιέται με ανθρώπινο τρόπο. Η Γέννηση του Υιού από τον Πατέρα δεν πρέπει να μπερδεύεται με τη γέννηση του Υιού από την ανθρώπινη μητέρα του, η οποία γέννησε μόνο την ανθρώπινη σάρκα, στην οποία (σάρκα) ενοικούσε η θεϊκή φύση.

Ο πρόδρομος του Νεστοριανισμού, Διόδωρος Ταρσού (374-394 περίπου), είναι ο πρώτος που εισήγαγε τις θέσεις αυτές, θέσεις τις οποίες υιοθετεί και ασπάζεται ο προτεστάντης Σπύρος Καραλής. Η γενική παραδοχή πως φύση και πρόσωπα είναι αχώριστα, δημιουργούσε τον κίνδυνο όχι μόνο της διακρίσεως αλλά και του χωρισμού ακόμη των δυο φύσεων με την παραδοχή και δυο προσώπων στον Χριστό, ήτοι του θείου και ανθρωπίνου, γράφει ο ιστορικός και καθηγητής Β. Φειδάς, στην εκκλησιαστική του ιστορία (βλ. Α' τόμο, σελ. 591).

Ο Διόδωρος θεωρούσε την ενανθρώπιση του Υιού και Λόγου ως μια απλή "ενοίκηση" σε έναν τέλειο άνθρωπο, όπως ακριβώς και ο Καραλής θεωρεί πως η θεϊκή φύση "ενοικεί" στον άνθρωπο Ιησού, καθιστώντας ουσιαστικά αυτόν θεοφόρο, ως λογική συνέπεια.

Φυσικά ο Διόδωρος αρνείται να ομολογήσει δύο Υιούς, όπως ακριβώς σίγουρα θα αρνηθεί και ο προτεστάντης, αν φυσικά ρωτηθεί. Όταν όμως δέχεσαι διάκριση και χωρισμό, όταν ο ίδιος ομολογείς πως δεν πρέπει να συγχέουμε την γέννηση του Υιού από τον Πατέρα Θεό με τη γέννηση του Υιού από την Παρθένο Μαρία, τότε ουσιαστικά ομιλείς για δυο Υιούς, ακόμα και αν ο φορέας της άποψης αυτής το αρνείται. Πρόκειται για μια αδήριτη πραγματικότητα.

Ο Διόδωρος θα γράψει: "μη της Μαρίας υιός ο Θεός Λόγος υποπτευέσθω· θνητός γαρ θνητόν γεννάν κατά φύσιν  και σώμα το ομοούσιον· και δυο γεννήσεις ο Θεός Λόγος ουχ υπέμεινε, την μεν προ αιώνων, την δε εν υστέροις καιροίς" (PG 33, 1560-1561).  Σύμφωνα και με το χωρίο αυτό βλέπουμε πως ταυτίζεται ο προτεστάντης Καραλής με τον Διόδωρο Ταρσού. 

Αξιοσημείωτη η αναφορά του καθηγητή Β. Φειδά: «Κατ' ακολουθίαν, ο Λόγος του Θεού δεν ενώθηκε, αλλά εγκατοίκησε απλώς στον άνθρωπο Χριστό, γι' αυτό και η ένωση των δυο φύσεων δεν ήταν πραγματική: "Και τις δείσθαι νομίζειν εις τελείαν υιότητα του σώματος; Ουδέ αυτός ο Θεός Λόγος βούλεται εαυτόν του Δαβίδ είναι υιόν, αλλά Κύριον" (PG 33, 1560). Η άρνηση της γεννήσεως του Λόγου από τη Μαρία σήμαινε αναντίρρητα και την άρνηση της υποστατικής ενώσεως των δυο φύσεων του Χριστού, γι' αυτό "και τον εκ σπέρματος Δαβίδ Υιόν του Θεού χάριτι και ού φύσει" μπορεί να προσαγορεύση (PG 33.1560). Οι θέσεις όμως αυτές σήμαιναν σε τελευταία ανάλυση  την ύπαρξη στον Χριστό και δυο προσώπων, ενός για τη Θεία και ενός για την ανθρώπινη φύση, τα οποία δεν είχαν μεταξύ τους φυσική, αλλά μόνο ηθική ενότητα ("χάριτι και ού φύσει"), γι' αυτό άλλωστε και θεωρήθηκε ο Διόδωρος Ταρσού ως κύριος πρόδρομος του Νεστοριανισμού»⁽¹⁾.

Για τη Χριστολογία του Διοδώρου και την ενοίκηση του Υιού του Θεού στον Υιό της Μαρίας,  ο αείμνηστος καθηγητής και πατρολόγος Στυλιανός Παπαδόπουλος θα γράψει: «Η ιδέα της ενοικήσεως χρειάζεται δυο υιούς, τελείως διακρινόμενους μεταξύ τους: ο ένας Θείας φύσεως και άτρεπτος, ο άλλος ανθρώπινης και τρεπτός· ο ένας εκ του Θεού, ο άλλος εκ σπέρματος Δαβίδ, δηλαδή εκ της Μαρίας [...] Ο Διόδωρος επιμένει ότι ο Υιός του Θεού ενοίκησε σε άλλον υιό και μάλιστα εξηγεί ότι κάθε φύση μένει στα όριά της: "τα θνητά (= η Μαρία) θνητόν γεννά" υιόν (Abram., σ.40: Fragm. 22a) και ο άκτιστος Θεός γεννά τον άκτιστο Υιό του. Γι' αυτό και η Μαρία δεν μπορούσε να γεννήσει Χριστό. Διαφορετικά θα είχαμε τροπή της κάθε μιας φύσεως προς εκείνο που είναι η άλλη»⁽²⁾.

Ως συνέπεια φυσικά της θέσης αυτής είναι, πως η Μαρία δεν είναι Θεοτόκος αλλά ανθρωποτόκος. Έτσι, ο Διόδωρος, (θα επισημάνει ο καθηγητής), «ανατρέπει την όλη Θεία Οικονομία, εφόσον αντί για ενανθρώπηση, δηλαδή γέννηση από την Θεοτόκο, μιλάει για ένωση δυο υιών στο πρόσωπο του Χριστού. Η πραγματική ενανθρώπηση - ενσάρκωση σημαίνει για τον Διόδωρο τροπή και πάθος της Θείας φύσεως. Οι αντιλήψεις αυτές οδηγούν αναγκαστικά στην αποδοχή δύο υιών... ο Υιός του Θεού είναι ο κατεξοχήν Υιός, διότι «φύσει», δηλαδή κυριολεκτικά, υιός είναι μόνο ο του Θεού. Αντίθετα ο του ανθρώπου είναι  «χάριτι» υιός, δηλαδή από μόνος του δεν έχει υιότητα, την έχει μόνο επειδή ενοίκησε σ' αυτόν ο Υιός του Θεού. Άρα κάτι λείπει από το είναι του υιού της Μαρίας και η έλλειψη αυτή κάνει δυνατή την εμφάνιση των δυο υιών σ' έναν Χριστό»⁽³⁾. 

Ο Διόδωρος επομένως και ο Καραλής, δεν μπόρεσαν να υπερβούν την αριστοτελική αρχή ότι δυο τέλεια δεν γίνονται ένα, (αν και ο προτεστάντης Καραλής ουκ ολίγες φορές κομπάζει πως δεν δέχεται φιλοσοφίες και σοφιστείες).

Για την ιστορία, ο Διόδωρος καταδικάστηκε συνοδικά το 499 στην Κωνσταντινούπολη και το 508 και το 509 στην Αντιόχεια για τις αιρετικές του δοξασίες. Το έργο του συνεχίστηκε από τον μαθητή του Θεόδωρο Μοψουεστίας, στον οποίο αργότερα στηρίχτηκε ο Νεστόριος.

Ευελπιστούμε ο προτεστάντης Καραλής να επιστρέψει στην αληθινή Εκκλησία του Κυρίου καταδικάζοντας τις δικές του, αιρετικές δοξασίες, θεραπεύοντας το μιθριδατισμό που ο ίδιος επέφερε στον οργανισμό του...

«Η γαρ αγνοούντας διδάξομεν, ή κακουργούσιν ουκ επιτρέψομεν»

Μέγας Βασίλειος

Σημειώσεις

1. Εκκλησιαστική Ιστορία Β. Φειδά, σελ. 592. 

2. Πατρολογία Β, Στυλιανού Γ. Παπαδόπουλου, σελ. 559-560.