Η διαποίμανση των εθνών «εν ράβδω σιδηρά»

Έχουμε γράψει κατ’ επανάληψιν σε άλλες σχετικές μελέτες μας, ότι η Αποκάλυψη είναι ένα προφητικό βιβλίο με πολλαπλά ερμηνευτικά επίπεδα, και αλλεπάλληλες εκπληρώσεις προφητειών, που περιγράφονται συγκεκαλυμμένες σε λίγες μόνο φράσεις. Φράσεις γραμμένες εκουσίως, με πολλαπλές έννοιες, που όμως όλες τους έχουν τη θέση τους, στη δική τους εκπλήρωση του δικού τους ερμηνευτικού επιπέδου. Γιατί ο λόγος του Θεού είναι πολυδιάστατος και περιεκτικός, περισσότερο από κάθε απλό ανθρώπινο λόγο. Και περιέχει μέσα του νοήματα και έννοιες και προρρήσεις, που υπερβαίνουν κάθε ανθρώπινο νου.

Έτσι και στο παρόν άρθρο, με τη βοήθεια παλαιότερων ερμηνευτών, θα καταγράψουμε κάποια από τα ερμηνευτικά επίπεδα μίας μόνο μικρής φράσης της Αποκάλυψης, για τους ζηλωτές της Θείας Σοφίας, ως ένα μικρό λιθαράκι στην προσπάθεια κατανόησης του προφητικού αυτού βιβλίου, που ίσως μόνο κατά τον Μέλλοντα Αιώνα θα γίνει εφικτό να κατανοηθεί στην πληρότητά του.

Πρόκειται για τη φράση του Κυρίου Ιησού Χριστού, που βρίσκεται στα εδάφια 26 ως 28α, του 2^ου κεφαλαίου της Αποκάλυψης:

«Και ο νικών και ο τηρών άχρι τέλους τα έργα μου, δώσω αυτώ εξουσίαν επί των εθνών 27 και ποιμανεί αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως τα σκεύη τα κεραμικά συντριβήσεται, 28 ως καγώ είληφα παρά τού Πατρός μου».

 

Σε ελεύθερη ερμηνευτική μετάφραση:

«Και σ' εκείνον που νικά, που θα τηρεί, θα διαφυλάττει τα έργα μου ως το τέλος, θα τού δώσω εξουσία πάνω στα έθνη. Και θα ποιμάνει τους λαούς αυτούς με ράβδο σιδερένια. Σαν τα σκεύη τα κεραμικά θα συντριβούν, (όπως κι εγώ έλαβα από τον Πατέρα μου)».

Στο ανωτέρω χωρίο, έχουν γίνει ανά τους αιώνες διάφορες ερμηνευτικές προσπάθειες. Κάποιοι είδαν σ’ αυτό, την περιγραφή μιας σκληρής εξουσίας, σαν τις ανθρώπινες ισχυρές κυβερνητικές εξουσίες. Άλλοι είδαν πνευματικές διαστάσεις ψυχικής συντριβής των Εθνών, μπροστά στον σταυρωθέντα Κύριο, και άλλοι είδαν ποιμαντικές διαστάσεις με τη διορθωτική ράβδο του Κυρίου.

Όλες δεκτές! Όλες αληθινές, μέσα στα πλαίσια της κάθε μίας εκπλήρωσης. Απλώς δεν πρέπει να συγχέονται τα ερμηνευτικά επίπεδα. Πρέπει να κατανοούμε πότε μιλάει για το ένα, και πότε για το άλλο, ώστε να μπορέσουμε να τα δούμε συμπληρωματικά, ως διαφορετικές εκπληρώσεις της πολυδιάστατης αυτής προφητείας, μέσα στα πλαίσια της Ορθόδοξης πίστης. Γι’ αυτό, αφού πρώτα δούμε σε ποιους απευθύνεται το χωρίο, θα διαχωρίσουμε τα (γνωστά στον γράφοντα) ερμηνευτικά επίπεδα, ώστε να σχηματίσουμε μια καθαρότερη εικόνα του χωρίου.

 

«Ο νικών και ο τηρών άχρι τέλους τα έργα μου»

Ποιος είναι «ο νικών»;

Μας απαντάει η ίδια η Αποκάλυψη σε άλλο σημείο τής Αποκάλυψης, στο 12/ιβ΄ 11: "...και αυτοί ενίκησαν αυτόν (το διάβολο) δια το αίμα τού Αρνίου και δια τον λόγον τής μαρτυρίας αυτών, και ουκ ηγάπησαν την ψυχήν αυτών άχρι θανάτου."

Όπως έχουμε δείξει σε άλλη μας μελέτη, οι νικώντες είναι αυτοί που δικαιώνονται με το αίμα του Αρνίου (του Κυρίου Ιησού Χριστού), επειδή έμειναν ως το τέλος της ζωής τους πιστοί στις εντολές Του, μη αφήνοντας τον διάβολο με τις μεθοδείες του, (διωγμούς, πειρασμούς, αιρέσεις κλπ), να τους απομακρύνει από την αγάπη Του Ιησού Χριστού. Είναι αυτοί που νίκησαν την αμαρτία, κατά τη διάρκεια της ζωής τους, κερδίζοντας έτσι την αιώνια ζωή. Αυτοί που όχι μόνο δεν νικήθηκαν από την αμαρτία, αλλά κήρυξαν και σε άλλους το Ευαγγέλιο της σωτηρίας.

Γι’ αυτό και στη συνέχεια λέει: «και ο τηρών άχρι τέλους τα έργα μου». Δηλαδή εκείνος ο οποίος τηρεί και ακολουθεί τα έργα και τις πράξεις «που παραγγέλλει ο Χριστός» (Π. Τρεμπέλας, σελ. 100), που διαφυλάττει και τηρεί τα έργα του Κυρίου, όπως αυτά διατυπώνονται στους λόγους Του στην αυθεντική εκκλησιαστική παράδοση, τις θεόπνευστες και θείες Γραφές και τις αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων. Αυτό είναι συνέχεια των λόγων του αμέσως προηγούμενου εδαφίου, απ’ αυτά που εξετάζουμε, του 25:  «ό,τι έχετε κρατήστε το μέχρι να έρθω». Το Ευαγγέλιο που μας παραδόθηκε από τον Κύριο Ιησού, δεν επιδέχεται καμίας αλλαγής, καμίας προσθήκης ή αφαίρεσης. Πρέπει να μείνει αυτούσιο, αναλλοίωτο, από την εποχή της αναλήψεώς Του, ως την επιστροφή Του. Και μόνο η συμμόρφωση με ΑΥΤΟ το Ευαγγέλιο, και όχι άλλο, προσδιορίζει τον «νικώντα».

Αφού λοιπόν είδαμε σε ποιους απευθύνονται αυτά τα λόγια, ας δούμε τι ακριβώς τους υπόσχεται:

 

 

Τρία ερμηνευτικά επίπεδα της προφητείας

Ανάλογα με το πού βρίσκεται κάποιος, είτε στην ιστορία, είτε από πλευράς λειτουργήματος της Εκκλησίας, θα πρέπει να κατανοήσει πώς εφαρμόζονται σ’ αυτόν τα λόγια του Κυρίου, και με ποιον τρόπο θα του δοθεί «εξουσία επί των εθνών». Και πρώτα – πρώτα, θα δούμε τα λόγια του Κυρίου που απευθύνονται προς τους Επισκόπους, ως ποιμένες της Εκκλησίας του Κυρίου.

 

Α. Το ποιμαντικό ερμηνευτικό επίπεδο:

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι το χωρίο αυτό που εξετάζουμε, αποτελεί μέρος των 7 επιστολών του Κυρίου Ιησού Χριστού, προς τους επισκόπους των 7 Εκκλησιών της Μικράς Ασίας προς τις οποίες τις απευθύνει πρώτιστα ο Ιωάννης. Επτά Εκκλησίες, που χάριν του συμβολικού αριθμού «7», αποτελούν σύμβολο ΚΑΘΕ Εκκλησίας και ΚΑΘΕ Επισκόπου της Εκκλησίας του Κυρίου.

Αφού λοιπόν τα λόγια αυτά απευθύνονται προς τον Επίσκοπο της Εκκλησίας των Θυατείρων, και κατ’ επέκτασιν σε κάθε Επίσκοπο, είναι προφανής πλέον η ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ερμηνεία του χωρίου αυτού προς τους Επισκόπους:

 

«Δώσω αυτώ εξουσίαν επί των εθνών». Αυτός, λοιπόν, που αποδεικνύεται «πιστός οικονόμος» (Α' Κορινθίους 4, 2), αυτός θα αποκτήσει πνευματική εξουσία και πατρότητα και επί των ειδωλολατρικών εθνών, επί των εθνικών. Αυτός δηλαδή θα τους διδάξει και θα τους οδηγήσει στην αλήθεια. Παράβαλλε και την παρατήρηση τού Καισαρείας Αρέθα (στ. 545Β). Ο Επίσκοπος εκείνος που θα αποδειχθεί ως το τέλος, ως την έλευση του Κυρίου Ιησού Χριστού, «πιστός και φρόνιμος» στην αλήθεια τού ευαγγελίου, και στο Λειτούργημά του, να «τρέφει τους συνδούλους του» στο σπιτικό του Κυρίου, (Ματθαίος 24/κδ: 44-51), ο Επίσκοπος αυτός θα αναδειχθεί σε πνευματικό πατέρα, σε πνευματικό ηγέτη εθνών. Η ανθρωπότητα θα του χρωστάει σωτηρία και βοήθεια, και στην αιωνιότητα θα τιμάται ως ένας από τους αγίους του Κυρίου που βασίλεψαν μαζί Του νικητές πάνω στην αμαρτία και τον κόσμο.

 

«Και ποιμανεί αυτούς εν ράβδω σιδηρά»

Υπό τη λέξη «ράβδος», προφανώς εννοούνται οι κανόνες και γενικά οι εντολές της Εκκλησίας. Μεταξύ αυτών πρωτίστως και ο κανόνας της Αγ. Γραφής. Παράβαλλε και το γεγονός ότι κατ' αρχάς «κανόνας» λέγεται η σιδερένια (ή ξύλινη) ευθεία ράβδος. Και οι εντολές και οι κανόνες της Εκκλησίας εξαιτίας της αυθεντικότητάς τους και τού κύρους τους, τού αιώνιου και απόλυτου, είναι σταθεροί όπως η σιδερένια ράβδος. Μόνο με αυτούς τους κανόνες, οι οποίοι έχουν θεία την προέλευση (όπως λέει ο Κύριος στον επόμενο στίχο: «ως καγώ είληφα παρά τού Πατρός μου») και κατά συνέπεια είναι αλάθητοι και παρέχουν το ορθό και το δίκαιο, θα είναι δυνατό να ποιμανθεί ασφαλώς η Εκκλησία και τα διάφορα Χριστιανικά έθνη με αλήθεια και δικαιοσύνη πραγματική.

Ομοίως, η Εκκλησία εκείνη που θα παραμείνει πιστή στην «τήρηση» των έργων του Κυρίου μέχρι το τέλος, θα ποιμάνει τα έθνη μαζί με τον Κύριο, όπως συνέβη με την Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, που αναδείχθηκε σε μητέρα εθνών. Σε αντίθεση με την Εκκλησία της Ρώμης, που εξέπεσε από την πίστη, και εάν δεν επιστρέψει κάποτε, θα μείνει στην αιωνιότητα ως υπόδειγμα προς αποφυγήν, γνωστή για την ειδωλολατρικά πορνική σκληρότητά της απέναντι στα έθνη, με Ιερές Εξετάσεις, με αιρέσεις, και κάθε είδος δόλου. Και η μεν Ανατολική Εκκλησία εκφράζεται στην Αποκάλυψη κατάλληλα από την «γυναίκα» που γέννησε τον Άρρενα, την Εκκλησία, ενώ η εκκλησία της Ρώμης, έφθασε να εκφράζεται από την «Βαβυλώνα τη Μεγάλη, τη μητέρα των πορνών και των βδελυγμάτων της γης» (Αποκάλυψις 18/ιη: 5), ως μία από τις πολλές της εκπληρώσεις.

 

«Ως τα σκεύη τα κεραμικά συντριβήσεται»

Ποιος ή μάλλον ποιοι θα συντριβούν; Τα έθνη; όμως αυτά λέει ότι θα τα ποιμάνει με τη ράβδο («ποιμανεί αυτούς»). Αν τα συνέτριβε, δεν θα ήταν δυνατό να τα ποιμάνει. Άρα η ράβδος θα είναι προς παιδαγωγία και παιδεία μάλλον και όχι προς καταστροφή. Παράβαλλε και το ρητό «Ράβδος ευθύτητος η ράβδος της βασιλείας σου» (Ψαλμοί 44 (45), 7 και Εβρ. 1, 8). Άξιο παρατηρήσεως είναι ότι λέει «συντριβήσεται» αυτά και όχι ότι θα «συντρίψει» αυτά (όπως ο Ψαλμός 2, 9). Άρα, η διατύπωση αυτή, αφήνει το περιθώριο στην Ποιμαντική ερμηνεία, να κατανοήσουμε και αυτή την πλευρά της προφητείας.

Παρ' όλα αυτά, τέτοιου είδους "συντριβή" και διαποίμανση εθνών, είναι ένα διαχρονικό "μοτίβο" στη Χριστιανική ιστορία. Θυμηθείτε την Εθνική Ρώμη, που τόσο πολύ δίωξε την Εκκλησία, κι όμως στο τέλος η κοσμική της εξουσία συνετρίβη, και "παρελήφθη από τον λαό τού Υψίστου" (Δανιήλ 7/ζ: 17,18). Το ίδιο συνέβη σε κάθε χώρα που αρχικά δίωξε τη Χριστιανική πίστη. Έφθασε η στιγμή που η κοσμική της εξουσία συντρίφθηκε, και η Εκκλησία άρχισε και πάλι να ποιμαίνει το έθνος εκείνο που κάποτε τη δίωξε. Μια υπενθύμιση σε κάθε εχθρική προς τον Χριστό κοσμική εξουσία, για το μάταιο και παροδικό, τής εχθρικής της στάσης κατά τού Κυρίου.

 

«ως καγώ ειληφα παρά τού πατρός μου»

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός, το 33 μ.Χ. με την ανάληψή του, έλαβε και για την ανθρώπινη φύση Του, τη βασιλική εκείνη εξουσία επί τών εθνών, που είχε ήδη ως Θεός. Και την εξουσία εκείνη που έλαβε ως άνθρωπος, δηλώνει στον Ιωάννη ότι θα τη μετέδιδε και στο Σώμα Του, σε όσα μέλη τής Εκκλησίας νικούσαν στον κατά Θεόν αγώνα.

Ο Ιεροσολύμων Άνθιμος συνδέει στενά το στίχο 27 προς το στίχο 28α, οι οποίοι πράγματι σε μερικές εκδόσεις φέρονται συνδεδεμένοι σαν ένας στίχος 27. Και αυτή η άρρηκτη σύνδεση, δείχνει σαφώς τη Θεόδοτη εξουσία του Επισκόπου, την οποία έχει λάβει από τον Κύριο Ιησού, όπως κι Εκείνος έλαβε από τον Πατέρα Του: «καθώς απέσταλκέ με ο πατήρ, καγώ πέμπω υμάς. και τούτο ειπών ενεφύσησε και λέγει αυτοίς· λάβετε Πνεύμα Άγιον· αν τινων αφήτε τας αμαρτίας, αφίενται αυτοίς, αν τινων κρατήτε, κεκράτηνται» (Ιωάννης 20/κ: 21-23).

Πρόκειται για τη θεόδοτη εξουσία των Επισκόπων, να κρίνουν τα έθνη με τον κανόνα του Ευαγγελίου της Εκκλησίας, και να τα οδηγήσουν σε συντριβή καρδιάς, προς αποδοχήν του Κυρίου Ιησού Χριστού, για σωτηρία των ψυχών τους. Κρίση θεόδοτη μέχρι συγχωρήσεως αμαρτιών, και εξουσία συνυφασμένη και άρρηκτη με την εξουσία του Κυρίου επί του κόσμου όλου.

Ο Ζυγαβηνός βλέπει και ανακαινιστική δύναμη στην ράβδο αυτή, ως εξής: «Καθάπερ ο κεραμεύς, επειδάν ίδη τα πεπλασμένα σκεύη αδόκιμα, συντρίβει ταύτα». Θα «συντρίβουν» (=θα μετανοήσουν) τα έθνη, και μάλιστα εύκολα (=σαν «κεραμικά σκεύη»), καθώς και όλοι όσοι εγωιστικά έδειξαν σκληροκαρδία.

 

Β. Το ψυχοθεραπευτικό ερμηνευτικό επίπεδο

Παράλληλα περίπου είναι τα όσα γράφει ο Κύριος προς τον κάθε νικώντα Χριστιανό:

 

«Δώσω αυτώ εξουσίαν επί των εθνών».

Τα ανθρώπινα έθνη και τρόποι, δεν θα έχουν πλέον ουσιαστική εξουσία πάνω στον πιστό Χριστιανό. Αυτός θα ανήκει πλέον σε μια άλλη, ανώτερη πόλη, την επουράνια Ιερουσαλήμ. «Πατρίδα επιζητούσι… νυν δε κρείττονος ορέγονται, τούτ' έστιν επουρανίου. διο ουκ επαισχύνεται αυτούς ο Θεός, Θεός επικαλείσθαι αυτών· ητοίμασε γαρ αυτοίς πόλιν» (Εβραίους 11/ια: 14-16). Ο πιστός Χριστιανός πολιτεύεται στον ουρανό, και δεν εξουσιάζεται από τα στοιχεία του κόσμου, αλλά αντιθέτως έχει εξουσία πάνω σε αυτά και δεν νικάται απ’ αυτά. Ο Πνευματικός άνθρωπος, «ανακρίνει μεν πάντα, αυτός δε υπ’ ουδενός ανακρίνεται» (Α΄ Κορινθίους 2/β: 15). Νικά τον κόσμο, όπως ο Χριστός τον νίκησε με την υπομονή και την αγάπη Του παρά τις θλίψεις. «Εν τω κόσμω θλίψιν έξετε· αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ιωάννης 16/ιστ: 33). Ο Κόσμος του Σατανά, ο συμβολιζόμενος εδώ από «τα έθνη», δεν θα υπερισχύσει πάνω στον άνθρωπο του Χριστού, αλλά θα νικηθεί απ’ αυτόν.

 

«Και ποιμανεί αυτούς εν ράβδω σιδηρά»

Γράφει και ο Ιεροσολύμων Άνθιμος (σελ. 34-35), λέγοντας: «Όθεν και εν τη παρούση Αποκαλύψει λέγει, ότι τοις νικώσι και τοις φυλάσσουσι τα έργα της πίστεως δώσει εξουσίαν επί των εθνών, δηλαδή τη παρουσία αυτών κατακρίναι αυτά ως μη πιστεύσαντα. Και ράβδω σιδηρά συντρίψουσιν αυτά, ήτοι καταισχυνούσι και επιστομίσουσιν (=αποστομώσουν), ώσπερ και ο Κύριος κατά την ανθρωπότητα αυτού λέγεται παρά τω Δαβίδ λαβείν εκ Σιών ράβδον δυνάμεως, και ράβδον ευθύτητος, τουτέστιν εξουσίαν κρίσεως και παιδεύσεως των αμετανόητων».

Με άλλα λόγια, ο «νικών» πιστός Χριστιανός με την «τήρηση των έργων του Κυρίου», θα είναι ο ίδιος το μέτρο εκείνο, βάσει του οποίου θα κριθούν τα έθνη από τον Κύριο Ιησού Χριστό, τον ουράνιο ποιμένα, διαχωρίζοντάς τους «πρόβατα από εριφίων», συγκρινόμενα με τον πιστό Χριστιανό. Με έμμεσο τρόπο δηλαδή, δια της συγκρίσεως, θα γίνει «ο νικών» το μέτρο εκείνο, δια του οποίου θα οδηγηθούν τα έθνη στη σωτηρία ή στην απώλεια κατά τα έργα τους, από τον Ποιμένα Ιησού Χριστό: «Όταν δε έλθη ο υιός του ανθρώπου εν τη δόξη αυτού και πάντες οι άγιοι άγγελοι μετ’ αυτού, τότε καθίσει επί θρόνου δόξης αυτού, και συναχθήσεται έμπροσθεν αυτού πάντα τα έθνη, και αφοριεί αυτούς απ’ αλλήλων ώσπερ ο ποιμήν αφορίζει τα πρόβατα από των ερίφων… αμήν λέγω υμίν, εφ’ όσον ουκ εποιήσατε ενί τούτων των ελαχίστων, ουδέ εμοί εποιήσατε. 46 και απελεύσονται ούτοι εις κόλασιν αιώνιον, οι δε δίκαιοι εις ζωήν αιώνιον» (Ματθαίος 25/κε: 31-46).

 

«Ως τα σκεύη τα κεραμικά συντριβήσεται»

Η αντιπαραβολή θείων κανόνων και ανθρώπινων νόμων θα είναι συντριπτική για τους δεύτερους. Στην καρδιά του αγωνιζόμενοι Χριστιανού, οι κοσμικοί νόμοι και τρόποι, ο κόσμος όλος με τι επιθυμίες του και τα είδωλά του συντρίβονται, και αντικαθίστανται από την τήρηση των εντολών του Κυρίου.

Και ο δίκαιος που θα βρεθεί πιστός στην παρουσία του Κυρίου, θα δει να συντρίβονται τα ανθρώπινα εντάλματα, οι μέχρι της εποχής εκείνης ανθρώπινοι, εσφαλμένοι και άδικοι νόμοι, οπότε θα επικρατήσει το θείο δίκαιο της Εκκλησίας.

Αλλά και η καρδιά του πιστού Χριστιανού θα συντριβεί (προσέξτε τη διατύπωση: «συντριβήσεται») μετανοημένη μπροστά στην αγάπη του Θεού.

 

«ως καγώ ειληφα παρά τού πατρός μου»

Πρόκειται για δώρα και εξουσίες που δόθηκαν στον «νικώντα» άνωθεν, κατά το θέλημα του Πατρός δια του Υιού, εν αγίω Πνεύματι.

 

Γ. Το Εσχατολογικό ερμηνευτικό επίπεδο

Και ενώ τα δύο προηγούμενα ερμηνευτικά επίπεδα, εφαρμόζονται σε όλη τη Χριστιανική περίοδο, το εσχατολογικό σχετίζεται με συγκεκριμένα γεγονότα των εσχάτων ημερών. Με τον τελικό πόλεμο κατά την πολυεθνική επίθεση των στρατευμάτων του Γωγ κατά της Ιερουσαλήμ, για τον οποίο έχουμε μιλήσει αναλυτικά σε άλλες μελέτες.

 

«Δώσω αυτώ εξουσίαν επί των εθνών».

Εκείνοι οι πιστοί Χριστιανοί που θα ανήκουν στους «νικώντες», δεν θα έχουν τίποτα να φοβηθούν από τις επιθέσεις των εχθρικών εθνών.

Ο Ιεζεκιήλ στο 38/λη΄ 5,6, αναφέρει μερικά από τα έθνη που θα συντροφεύουν τον Γωγ: «Πέρσας και Αιθίοπας και Λύβυας μετ' αυτών, ...τον Γομέρ και πάντα τα τάγματα αυτού, τον οίκον Θωγαρμά και πάντα τα τάγματα αυτού από τών εσχάτων τού Βορρά, και πολλούς λαούς μετά σου».

Στην Αποκάλυψη 20/κ΄ 9, λέει για τον πόλεμο τού Γωγ: «Και ανέβησαν επί το πλάτος τής γης και εκύκλευσαν την παρεμβολήν τών αγίων και την πόλιν την ηγαπημένην. Και κατέβη πυρ εκ τού ουρανού και κατέφαγεν αυτούς».

Οι νικώντες, είτε ως επί της γης Εκκλησία, (της οποίας ο λόγος ταυτίζεται με τον λόγο του Θεού), είτε ως εν ουρανοίς δικαιωμένη Εκκλησία, ντυμένη με «λευκές στολές» δικαίωσης, προσεύχονται ΜΕ ΕΞΟΥΣΙΑ προς τον Θεό, ρωτώντας οι μεν εν ουρανοίς νικώντες: «έως πότε, ο δεσπότης ο άγιος και ο αληθινός, ου κρίνεις και εκδικείς το αίμα ημών εκ των κατοικούντων επί της γης;» (Αποκάλυψις 6/στ: 10). Οι δε εν ζωή όντες ακόμα, προσευχόμενοι εν Εκκλησία οδηγούν την ιστορία σε ένα δίκαιο τέλος, καταδικαστικό για τα εχθρικά προς τον Χριστό έθνη: «και ανέβη ο καπνός των θυμιαμάτων ταις προσευχαίς των αγίων εκ χειρός του αγγέλου ενώπιον του Θεού. 5 και είληφεν ο άγγελος τον λιβανωτόν και εγέμισεν αυτόν εκ του πυρός του θυσιαστηρίου και έβαλεν εις την γην. και εγένοντο βρονταί και φωναί και αστραπαί και σεισμός» (Αποκάλυψις 8/η΅4,5).

Οι προσευχές των εν ουρανώ και επί γης αγίων, γίνονται ΠΥΡ στα χέρια του Θεού, που ενεργεί την εξουσία των προσευχών αυτών στη γη, οδηγώντας την ανθρώπινη ιστορία σε ένα τέλος.

 

«Και ποιμανεί αυτούς εν ράβδω σιδηρά»

Στον πόλεμο αυτό, ο Θεός θα κάνει ένα σεισμό, που θα πανικοβάλει τα στρατεύματα τών εχθρών Του, σύμφωνα με το Ιεζεκιήλ 38/λη΄ 19: «Εξάπαντος εν τη ημέρα εκείνη θέλει είσθαι σεισμός μέγας εν γη Ισραήλ».

Ζαχαρίας 14/ιδ΄ 3,5,13,14: «Και ο Κύριος θέλει εξέλθει, και θέλει πολεμήσει κατά τών εθνών εκείνων, ως ότε επολέμησεν εν τη ημέρα τής μάχης... και θέλετε φύγει, καθώς εφύγετε απ' έμπροσθεν τού σεισμού εν ταίς ημέραις Οζίου τού βασιλέως τού Ιούδα. Και εν τη ημέρα εκείνη, ταραχή Κυρίου μεγάλη θέλει είσθαι μεταξύ αυτών... Και θέλουσι πιάνει έκαστος την χείρα τού πλησίον αυτου, και η χειρ αυτού θέλει εγείρεσθαι κατά τής χειρός τού πλησίον αυτού. Και ο Ιούδας έτι θέλει πολεμήσει εν Ιερουσαλήμ».

Ζαχαρίας 14/ιδ΄ 16: «Και πας όστις υπολειφθεί εκ πάντων τών εθνών τών ελθόντων κατά τής Ιερουσαλήμ, θέλει αναβαίνει κατ' έτος δια να προσκυνεί τον Βασιλέα, τον Κύριον τών δυνάμεων».

Ιεζεκιήλ 38/λη΄ 23: «Και θέλω μεγαλυνθεί και αγιασθεί, και θέλω γνωρισθεί ενώπιον πολλών εθνών, και θέλουσι γνωρίσει ότι εγώ είμαι Κύριος».

 

«Ως τα σκεύη τα κεραμικά συντριβήσεται»

Ψαλμός 2/β: 1-13: «Ινατί εφρύαξαν έθνη, και λαοί εμελέτησαν κενά; 2 παρέστησαν οι βασιλείς της γης, και οι άρχοντες συνήχθησαν επί το αυτό κατά του Κυρίου και κατά του χριστού αυτού. 3 Διαρρήξωμεν τους δεσμούς αυτών και απορρίψωμεν αφ ‘ ημών τον ζυγόν αυτών. 4 ο κατοικών εν ουρανοίς εκγελάσεται αυτούς, και ο Κύριος εκμυκτηριεί αυτούς. 5 τότε λαλήσει προς αυτούς εν οργή αυτού και εν τω θυμώ αυτού ταράξει αυτούς... Κύριος είπε προς με· υιος μου ει συ, εγώ σήμερον γεγέννηκά σε. 8 αίτησαι παρ‘ εμού, και δώσω σοι έθνη την κληρονομίαν σου και την κατάσχεσίν σου τα πέρατα της γης. 9 ποιμανείς αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως σκεύη κεραμέως συντρίψεις αυτούς. 10 και νυν, βασιλείς, σύνετε, παιδεύθητε, πάντες οι κρίνοντες την γην. 11 δουλεύσατε τω Κυρίω εν φόβω και αγαλλιάσθε αυτώ εν τρόμω. 12 δράξασθε παιδείας, μήποτε οργισθή Κύριος και απολείσθε εξ οδού δικαίας. 13 όταν εκκαυθή εν τάχει ο θυμός αυτού…».

Ιεζεκιήλ 38/λη΄ 22: «Και θέλω ελθεί εις κρίσιν εμαντίον αυτού εν λοιμώ και εν αίματι. Και θέλω βρέξει επ' αυτόν και επί τα τάγματα αυτού, και επί τον πολύν λαόν τον μετ' αυτού, βροχήν κατακλυσμού, και λίθους χαλάζης, πυρ και θείον».

Αποκάλυψις 19/ιθ: 17-21: «Και είδον ένα άγγελον εστώτα εν τω ηλίω, και έκραξεν εν φωνή μεγάλη λέγων πάσι τοις ορνέοις τοις πετομένοις εν μεσουρανήματι· δεύτε συνάχθητε εις το δείπνον το μέγα του Θεού, 18 ίνα φάγητε σάρκας βασιλέων και σάρκας χιλιάρχων και σάρκας ισχυρών και σάρκας ίππων και των καθημένων επ’ αυτών, και σάρκας πάντων ελευθέρων τε και δούλων, και μικρών τε και μεγάλων. 19 Και είδον το θηρίον και τους βασιλείς της γης και τα στρατεύματα αυτών συνηγμένα ποιήσαι τον πόλεμον μετά του καθημένου επί του ίππου και μετά του στρατεύματος αυτού. 20 και επιάσθη το θηρίον και ο μετ’ αυτού ψευδοπροφήτης ο ποιήσας τα σημεία ενώπιον αυτού, εν οίς επλάνησε τους λαβόντας το χάραγμα του θηρίου και τους προσκυνούντας τη εικόνι αυτού· ζώντες εβλήθησαν οι δύο εις την λίμνην του πυρός την καιομένην εν θείω. 21 και οι λοιποί απεκτάνθησαν εν τη ρομφαία του καθημένου επί του ίππου, τη εξελθούση εκ του στόματος αυτού· και πάντα τα όρνεα εχορτάσθησαν εκ των σαρκών αυτών.

N. M.

(Για το άρθρο αυτό, χρησιμοποιήθηκαν επίσης στοιχεία από τις ερμηνευτικές εργασίες των Π. Τρεμπέλλα, Ι. Γιαννακόπουλου, Ιεροσολύμων Ανθίμου, Π. Μπούμη και Π. Μπρατσιώτη).

ΕΠΑΝΩ