Η Μεγάλη Εβδομάδα * Αγίου Ρωμανού τού Μελωδού: "Εις την Πόρνην" (Κείμενο - Μετάφραση)
Η αγάπη τού Θεού για τον άνθρωπο Ο Θεός επιθύμησε πόρνη Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ιεροθέου
Αναφορά στην ομιλία τού αγίου Ιωάννη τού Χρυσοστόμου Απομαγνητοφωνημένη ομιλία Πηγή: Περιοδικό "Εκκλησιαστική Παρέμβαση" Τεύχος 321 - Απρίλιος 2023. Αναδημοσίευση από: https://www.parembasis.gr |
Βρισκόμαστε, αγαπητοί μου αδελφοί, περίπου στο μέσον τής Αγίας και Μεγάλης αυτής Εβδομάδος και ανεβαίνουμε τις ιερές βαθμίδες, ανεβαίνουμε τα σκαλοπάτια, τα ιερά και ευλογημένα σκαλοπάτια, προκειμένου να φτάσουμε την Μεγάλη Πέμπτη για να προσκυνήσουμε τον Σταυρό τού Χριστού και να γευτούμε και να αισθανθούμε την Ανάσταση τού Χριστού κατά την ημέρα τού Πάσχα.
Η Εκκλησία διαδοχικά μάς οδηγεί σε αυτό το μεγάλο γεγονός, για να βιώσουμε το σταυρώσιμο και αναστάσιμο Πάσχα. Την πρώτη ημέρα μάς παρουσιάζει τον πάγκαλο Ιωσήφ, ο οποίος ήταν πλήρης εγκρατείας και καθαρότητος, την δεύτερη μέρα μάς παρουσιάζει τις δέκα παρθένες, πέντε μωρές και οι πέντε φρόνιμες παρθένες και σήμερα μάς παρουσιάζει την πόρνη γυναίκα, η οποία πλησίασε και ασπάστηκε τα πόδια τού Χριστού και ζητούσε μετάνοια και ο Χριστός τής έδωσε αυτήν την πολυπόθητη μετάνοια, και μια πόρνη ουσιαστικά έγινε αγία. Κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα βρίσκομαι εδώ, σε αυτόν τον Ιερό Ναό τής Αγίας Παρασκευής Ναυπάκτου και από τον Δεσποτικό αυτό θρόνο ομιλώ γι’ αυτό το γεγονός. Ομιλώ για το τι σημαίνει μετάνοια, τι σημαίνει πόρνη γυναίκα και τι σημαίνει ότι ζήτησε την μετάνοια από τον Θεό και τι σημαίνει ότι ο Χριστός τής χορήγησε την μετάνοια και την άφεση τών αμαρτιών της. Σήμερα, είχα προετοιμασθή να μην μιλήσω στην αγάπη σας, να μην αναφέρω δικά μου λόγια γύρω από το γεγονός αυτό, αλλά να σάς διαβάσω ένα κείμενο από μία ομιλία την οποία εξεφώνησε ο μεγαλύτερος ιεροκήρυκας, όπως λέγεται, τών αιώνων, που είναι ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Έζησε τον 4ο αιώνα και τα κείμενα τα οποία διασώζονται είναι εκπληκτικά. Είναι ομιλίες και ερμηνείες πάνω σε διάφορα χωρία τής Γραφής, σε όλα σχεδόν τα βιβλία τής Αγίας Γραφής και επίκαιρες ερμηνείες και ομιλίες, όπως ακριβώς αυτή την οποία θα σάς παρουσιάσω. Πριν σάς διαβάσω το κείμενο τού αγίου Ιωάννου τού Χρυσοστόμου, για να σάς προετοιμάσω, απλώς να πω ότι έχει το μοτίβο, έχει την εικόνα μιας πόρνης γυναίκας, μιας γυναίκας ελευθερίων ηθών, την οποία επισκέφτεται ένας άνθρωπος στην καλύβη της. Φυσικά, εννοεί ότι ο Χριστός επισκέφθηκε την ανθρώπινη φύση η οποία εγκατέλειψε τον Θεό-Πατέρα και αμάρτησε. Ήταν καταπληγωμένη και δέχονταν πολλούς άλλους θεούς, δέχονταν πολλούς άλλους εραστές και έρχεται τώρα ο Χριστός, ο Οποίος κατέβηκε στην γη, έγινε άνθρωπος για να συναντήση αυτήν την πεπτωκυία, την πόρνη γυναίκα και να την κάνη γυναίκα Του, να την βγάλη μέσα από την ασωτία και να την κάνη σώμα Του. Αυτή είναι η εικόνα τού αγίου Ιωάννου τού Χρυσοστόμου. Και θα σάς διαβάσω πώς ακριβώς την αναλύει. Αρχίζει με έναν υπέροχο λόγο. Λέει: «Ο τόσο υψηλός και τόσο μεγάλος Θεός επεθύμησε μία πόρνη. Πόρνη επεθύμησε ο Θεός; Ναι, πόρνη· εννοώ την δική μας φύση. Πόρνη επιθυμούσε ο Θεός; Και ο άνθρωπος, βέβαια, αν επιθυμήση πόρνη καταδικάζεται, ο Θεός όμως επιθυμεί πόρνη; Και πάρα πολύ. Ο άνθρωπος εξάλλου επιθυμεί την πόρνη για να γίνη πόρνος, ενώ ο Θεός επιθυμεί την πόρνη για να την καταστήση παρθένο. Ώστε η επιθυμία τού ανθρώπου είναι καταστροφή γι’ αυτήν που επιθυμεί, ενώ η επιθυμία τού Θεού είναι σωτηρία γι’ αυτήν που επιθυμεί. Ο τόσο, λοιπόν, υψηλός και τόσο μεγάλος Θεός επεθύμησε την πόρνη; Και γιατί; Για να γίνη νυμφίος». Εδώ παρουσιάζεται το έργο τής ενανθρωπήσεως και ο σκοπός τής ενανθρωπήσεως τού Υιού και Λόγου τού Θεού. Είναι, νομίζω, η καλύτερη και η παραστατικότατη εικόνα για να δείξη τι έκανε ο Χριστός και ποιο είναι το έργο Του πάνω στην γη. Και συνεχίζει για να πη τον τρόπο με τον οποίο συνάντησε στην καλύβα στην οποία εισήλθε, στο σπίτι αυτής τής πόρνης. Και, βεβαίως, να δείξη την αγάπη και την κένωση σε μια μεθυσμένη και καταπληγωμένη γυναίκα. Συνεχίζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Τι κάνει;». Δεν στέλνει σε αυτήν κανέναν δούλο, δεν στέλνει τον άγγελο στην πόρνη, δεν στέλνει τον αρχάγγελο, δεν στέλνει τα Χερουβείμ, δεν στέλνει τα Σεραφείμ, αλλά έρχεται ο ίδιος εκείνος που την ερωτεύτηκε. Όταν πάλι ακούσης έρωτα, μην θεωρείς τον σωματικό. Ξεχώρισε τα νοήματα από τις λέξεις, όπως η πολύ καλή μέλισσα που πετάει στα άνθη και παίρνει το νέκταρ, ενώ αφήνει τα χορτάρια. Επεθύμησε, λοιπόν, ο Θεός την πόρνη. Και τι κάνει; Δεν την ανεβάζει ψηλά, γιατί δεν ήθελε να φέρη την πόρνη στον ουρανό, αλλά κατεβαίνει αυτός κάτω. Έρχεται προς την πόρνη και δεν ντρέπεται, έρχεται στην καλύβα της, την βλέπει να μεθάη. Και πώς έρχεται; Όχι με γυμνή την ουσία, αλλά γίνεται αυτό που ήταν η πόρνη, όχι στην διάθεση, αλλά στην φύση γίνεται αυτό, για να μην τον δη και τρομάξη, για να μην απομακρυνθή, για να μη φύγη. Έρχεται προς την πόρνη και γίνεται άνθρωπος. Και πώς γίνεται; Σε μήτρα κυοφορείται, μεγαλώνει σιγά-σιγά και βαδίζει τον δρόμο τής δικής μας ηλικίας. Ποιος; Η οικονομία, όχι η Θεότητα· η μορφή τού δούλου, όχι η μορφή τού Κυρίου, η σάρκα η δική μας, όχι η δική Του ουσία. Μεγαλώνει σιγά-σιγά και συναναστρέφεται τους ανθρώπους. Όμως την βρίσκει γεμάτη πληγές, εξαγριωμένη, φορτωμένη από δαίμονες. Και τι κάνει; Την πλησιάζει. Εκείνη είδε και έφυγε». Δείχνει την συνάντηση τού Θεού με τον άνθρωπο· ήρθε, έγινε άνθρωπος και ο άνθρωπος δεν τον δέχτηκε, αλλά τον σταύρωσε, ακόμη δε τον εγκατέλειψαν και οι δικοί Του άνθρωποι. Και προχωρεί για να δείξη την μεγάλη αγάπη την οποία φανερώνει και δείχνει ο Θεός στον άνθρωπο. Και μάλιστα παρουσιάζει και έναν εκπληκτικό διάλογο τού Χριστού με την ανθρώπινη φύση, τού Χριστού με την πόρνη αυτή. Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Αυτό είναι γνώρισμα τού εραστή, το να μην απαιτήση ευθύνες για τα αμαρτήματα, αλλά να συγχωρήση τα παράνομα σφάλματα. Και τι κάνει; Την παίρνει και την αρραβωνιάζεται. Και τι δίνει σε αυτήν; Δαχτυλίδι. Ποιο; Το Πνεύμα το Άγιο. Λέγει ο Απόστολος Παύλος, «Εκείνος όμως που μάς στερεώνει μαζί με σάς είναι ο Θεός, ο οποίος και μάς σφράγισε και μάς έδωσε τον αρραβώνα τού Πνεύματος». Επομένως: Πνεύμα δίνει σε αυτήν. Έπειτα λέγει: Δεν σε φύτεψα στον Παράδεισο; Εκείνη απαντά. Ναι. Πώς εξέπεσες από εκεί; Ήρθε ο διάβολος και με πήρε από τον Παράδεισο. Φυτεύτηκες στον Παράδεισο και σε έβαλε έξω∙ να, σε φυτεύω μέσα μου, εγώ σε βαστάζω. Πώς; Εμένα δεν τολμάει να με πλησιάση. Ούτε στον ουρανό σε ανεβάζω, αλλά εδώ είναι ανώτερα από τον ουρανό, σε βαστάζω μέσα μου εγώ ο Κύριος τού ουρανού. Ο ποιμένας βαστάζει και ο λύκος δεν έρχεται ή καλύτερα θα τον αφήσω να πλησιάση. Και βαστάζει την δική μας φύση. Πλησιάζει ο διάβολος και νικιέται. Σε φύτεψα μέσα μου. Γι’ αυτό εγώ είμαι η ρίζα εσείς τα κλήματα. Και φύτεψε αυτή μέσα του. Και τι λοιπόν; (λέει η γυναίκα). Είμαι όμως αμαρτωλός και ακάθαρτος. Μη σε μέλει, ιατρός είμαι. Ξέρω το δικό μου σκεύος, ξέρω πώς καταστράφηκε. Πήλινο ήταν πριν από αυτό και καταστράφηκε. Το πλάθω πάλι από την αρχή με το λουτρό τής αναγέννησης και το παραδίδω στην φωτιά». Τέλος, το επόμενο κομμάτι από την ομιλία αυτή αναφέρεται στο ότι παίρνει αυτήν την πόρνη γυναίκα, προσλαμβάνει την εκπεσούσα ανθρώπινη φύση, την κάνει γυναίκα Του, την κάνει παρθένο, παρά τις αντιρρήσεις τις οποίες είχε, με την αγάπη Του και την κένωση και μετά τής δίνει και προίκα. Λέει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Ήρθε να πάρη την πόρνη ο Θεός, και την λέγω έτσι επειδή ήταν ακάθαρτη, για να μάθης τον έρωτα τού νυμφίου. Ήρθε με πήρε (λέει η γυναίκα) και μού γράφει προίκα. Λέγει: Σού δίνω το δικό μου πλούτο. Πώς; Έχασες, λέγει, τον Παράδεισο; Πάρτον. Έχασες την ομορφιά σου; Πάρε την, πάρτα όλα αυτά. Αλλά η προίκα μου δεν μού δόθηκε εδώ. Πρόσεχε γι’ αυτό προλέγει στην προίκα αυτή. Μού έγραψε στην προίκα την ανάσταση τών σωμάτων, την αφθαρσία. Γιατί δεν ακολουθεί οπωσδήποτε στην ανάσταση αφθαρσία, αλλά αυτά είναι δύο πράγματα. Γιατί, βέβαια, πολλοί αναστήθηκαν, αλλά πάλι πέθαναν, όπως ο Λάζαρος, και τα σώματα τών Αγίων, κατά την ημέρα που πέθανε ο Χριστός, ο Χριστός όμως όχι έτσι, αλλά έγραψε την ανάσταση, την αφθαρσία, την κατάταξη μαζί με το χορό τών αγγέλων, την συνάντηση τού Υιού στα σύννεφα και το ότι έτσι θα είμαστε πάντοτε με τον Κύριο, την απαλλαγή από τον θάνατο, την ελευθερία από την αμαρτία, τον καταποντισμό τού τέλους. Και ποια είναι εκείνα; Εκείνα που μάτι δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και νους τού ανθρώπου δεν συνέλαβε, τα οποία ετοίμασε ο Θεός γι’ αυτούς που τον αγαπούν. Μού δίνεις (λέει η γυναίκα) αγαθά που δεν τα ξέρω; Ναι. Εδώ σε αρραβωνιάζομαι, εδώ αγάπα με. Γιατί δεν μού δίνεις την προίκα εδώ; Όταν έρθης στον Πατέρα μου, όταν έρθης στις βασιλικές αυλές. Εγώ ήρθα σε σένα, μήπως εσύ ήρθες σε μένα; Ήρθα όχι για να μείνης, αλλά για να σε πάρω και να ανεβώ. Μη ζητάς εδώ την προίκα· όλα με την ελπίδα, όλα με την πίστη. Και τίποτα (λέει η γυναίκα) δεν μού δίνεις εδώ; Πάρε τον αρραβώνα για να με πιστέψης για το μέλλον. Πάρε προγαμιαία δώρα, πάρε και τα δώρα τού αρραβώνα. Γι’ αυτό ο Απόστολος Παύλος λέει «γιατί σάς αρραβώνιασα». Σαν μνήστρα μάς έδωσε ο Θεός τα παρόντα αγαθά∙ μνήστρα είναι τα παρόντα, αρραβώνας είναι, η προίκα όλη μένει εκεί. Πώς εγώ λέω; Εδώ γερνώ, εκεί δεν γερνώ∙ εδώ πεθαίνω εκεί δεν πεθαίνω∙ εδώ λυπούμαι, εκεί δεν λυπούμαι∙ εδώ φτώχεια και αρρώστια και επιβουλές, εκεί τίποτα τέτοιο· εδώ σκοτάδι και φως, εκεί μόνο φως∙ εδώ επιβουλή, εκεί ελευθερία∙ εδώ αρρώστια, εκεί υγεία∙ εδώ ζωή με τέλος, εκεί ζωή χωρίς τέλος· εδώ αμαρτία, εκεί δικαιοσύνη και αμαρτία πουθενά∙ εδώ φθόνος, εκεί τίποτα τέτοιο. Δος μου (λέει η γυναίκα) αυτά τα αγαθά. Περίμενε για να σωθούν και οι συνάνθρωποί σου, περίμενε. Εκείνος που μάς στερεώνει είναι ο Θεός και ο οποίος μάς έδωσε τον αρραβώνα. Ποιόν αρραβώνα; Το Πνεύμα το Άγιον, την χορηγία τού Αγίου Πνεύματος». Είναι εκπληκτικός αυτός ο λόγος τού αγίου Ιωάννου τού Χρυσοστόμου, που δείχνει ότι εμείς όλοι, η ανθρώπινη φύση και ο καθένας ξεχωριστά, είμαστε πληγωμένοι, τραυματισμένοι και έρχεται ο Χριστός και τον καθένα από μάς με το άγιο Βάπτισμα, με τις ευκαιρίες τις οποίες μάς δίνει, μάς φέρνει στην Εκκλησία, μάς δίδει τον αρραβώνα, τα πρώτα αγαθά και μάς λέει: «Ζήσε έτσι την ζωή σου με μένα». Και ενώ είμαστε αμαρτωλοί, μάς κάνει παρθένους και αγίους. «Και εγώ θα σού δώσω όλα τα αγαθά, όλη την προίκα στην ουράνια ζωή». Και τι θα απαντήσουμε εμείς σε αυτήν την μεγάλη δωρεά και την μεγάλη αγάπη, την κενωμένη αγάπη τού Θεού; Τι θα απαντήσουμε; Ας απαντήσει ο καθένας προσωπικά μέσα στην καρδιά του. Αμήν. |
Δημιουργία αρχείου: 2-6-2023.
Τελευταία μορφοποίηση: 2-6-2023.